1 Ekim 1931 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1
SEKiZiNCi SENE No. 2659 Sahip ve Basmuharriri V U N U S ISJADİ İDAREHA1VESİ: foHunuuıııaııııyp Lrçısıada «laim uulisıısa Telgraf: htanhu) rıımhurivel İÎL.. ,....1 rahrir müdürU Idare müdürü 22365. Matbaa 22366 23536 20473 u mh u riy Ismet Paşa Hz. nin hareketlerinden evvel beyanatları Ankara'ya gidiyor Ankara'nın imar plânını yapan ve İstanbul şehri plânının tanzimi için de fikir ve mütaleası ahnacağı yazılan Almanya'nın meshur şehir mühendislerinden profesör «Yansen» dün refikasile birlikte sehrimize gelmistir. M. Yansen muvasalatını müteakıp Beledive Reisi Muhittin Beyi ziyaret için Vilâyete gelmis, kendisini bulamadığından Vali muavini Fazlı Beyî görmüştür. Profesör bugün Ankara'ya gide • cektir. M. Yansen dün kendisile görüşen bir muharririmize yeni yapı lan apartımanlardan şikâyet ederek şunları söylemiştir: « tstanbul ve Ankara'daki in şaat pek fena bir şekMde ve plânsız ola«ak yapıhyor. Bu in<V*tı her halde tahdit etmek lâzımdır. Çok yazık oluyor. Ufak bir evin yanında muazzam apartımanlar inşa edildiğini gördüm. Beyoçlu bastanbaşa bunlarla doludur. Hiç olmazsa tstanbul'u bu dertten kurtarmak lâzımdır. Med«»nî bir şehirde herkesin istediği gibi insaatta bulunmasına müsaade edi lemez. Bu şekil inşaat bir şehri şehir olmaktan çıkarır. Bugünkü vaziyette PERŞEMBE 1 TEŞRiNiEVVEL 1931 ABONE ŞERAİTİ ÎÇÎM \ MÜDDET: |TQRKİYE HAgîg' İÇtN j : Seneligi : 1400 Kr. ~ 2700 Kr.l 1 6 Aylığı t 750 Kr. 1450 * 800 Kr.t \ 3 Aylığt ( 4 0 0 Kr. Ndshası her yerde 5 Kuraştur * Ismet Ps.nın Seyahati İsmet Pş. Atina ve Peste'ye gitmek üzere dün aksam Ankara'dan harekeî eth, Başvekılı bızzat Gaa Hz. istasyona kadar gclmck suretile teşyi ettileıl * Başvekil ve Hariciye Vekili bu akşam "lstanbuTa acıyorum?,, '*Ege,, ile Pire'ye hareket ediyorlar Dün şehrimize gelen Prof. Yansen İsmet Pş. ve Tevfik Rüştü Beye refikaları Hanımefendiler yeni binalardan şikâyetçidir ile matbuat erkânı ve maiyetleri refakat edecektir * Prof. Yansen bugün Başvekîlimiz bugün Ankara'dan gelerek burada bulunan Hariciye Vekilimizle birlikte dost memleketlere icrası mukarrer seyahate çıkıyor. Seyahatte Atina'nın ziyaretinden başlanarak İtalya'dan geçilecek ve Budapeşte'ye kadar gidilecektir. Atina ve Peşte'nin ziyareti gecen sene Yunanistan ve Macaristan Basvekillerinin Ankara'ya vaki ve ehemmiyeti hâlâ hatıralarda mahfuz ziyaretlerinin aynî samimî dostluk hî?'°>i î<înde îadesi maksadüe vakî oluyor, ve Başvekiliırıizle Hariciye Vekilimizin İ talyan topraklanndan gecerken dostumuz İtalyan hükumeti ricali tarafından selâmlanacakları da malumumuz bulunuyor. Hatta hususî ve mevsuk surette bildiğimize göre italyan hükumeti Basvekilimizl bu seyahatten bilistifac de Roma'ya davet dahi eylemi tir. Bir taraftan Başvekilimizin bu *e yahate tahsis ettiği müddetin biz zarure mahdut eîusu, di§er taraftan gi'nün birinde Roma'ya dahi yapı labilecek bir sevahatîn bövle fırsattan îstifade suretile de$il, belki doğ rudan dopruya ve mi'stakillen o hedefe tevcihi suretile icrası fikrinin hâkim bulunuşu hasebile Roma'ya vaki davetin kabulüne imkân bulu namıyarak itizar edilmistir. Bu defa mahsus surette ziyaret o'unmamasına raçmen Basvekilimizin İtalyan topraklarından gecmesi dolay»«Ue iki dost devlet adamları arasında samimî bir telâki vukuu muhakkak gibidir. Bu itibarla Bavvekilmıizin seyahati fcır tarartj>B R^ıir,,^»!, Ai ğer taraftan Akdeniz'e temas eden bilhassa iki mühim siyaseti canlandırmakta bulunuvor d^mektir. Yal • nız su bariz vasıf ile ki her verde hep dostlukların takviyesini istihdaf e den seyahat esasen milfetler arasında teessüs ve takarrürü cümlenin matlubu olan sulh fikrinî müeyyet bir hâdisp olmakta cok acık ve çok sarihtir. Bu suretle haricî siyasette dostluk ve müsalemeti düstur ittihaz etmis oiduğunu ilân edegelen Cumhuriyet Türkiye'sinin bu hattı hareketteki samîrniyetine îste şimdi bu seyahat vesilesile pek parlak ve kat'î bir delil daha verilmekte olduğu iddia olunsa ne hata olur, ne de mubalâğa. Evvelâ Türk Yunan münasebet Ierini gözönüne almaktan baslıyaIım: Daha dün denilecek kadar yakın bir tarihe kadar iki millet arasında ve uzun zamanlar imtidadınca doğru veya yanlış hangi zaruretlerden ileri gelmis olursa olsun ne müskül ve kanlı hâdi^'er geçmiş olduğunu b'lmiven yoktur. Cumhuriyet Türkiye'si işte bu komsusu ile kendisi arasında artık bundan sonra elele verilmis bir dostluk tesisini derpis etmekte tereddüt etmemiş ve tesekküre lâvık bir hâ dise olarak komsumuz Yunan Cumhuriyeti dahi ayni samimî arzuda bize iltihak etmek suretile dünyanm hayret gözlTİ önünde ortaya tarihin nadir kavdettiçi h»d?se çıkmıştır: TürkYunan dostluğu hâdisesi. Sulhe hizmet fikrinde samimî isek evvelâ kendimiz sulhcu olmahyız. Türk ve Yunan milletleri kendi ara larmda tesis ettikleri dostlukla iste bütün dünvaya karşı her seyden evvel bu hakikati isbat etnıiş oluyor lar. Geçen sene M. Venizelos'la M. Mi halakopulos'un Ankara'yı ziyaretlerinde iki millet arasmdaki son pürüzlü mes'eleleri de haüeden itilâfna melerin mıısaddak suretleri bu de fa Atina'da teati olunacaktır. Tarih iki komsu mületin münasebetlerini bu güzel yola koyan adamları sahi • felerine takdirlerle kavdedccektir. Büyük Akdeniz devleti olan İtalya ile Türkiye'nin ve Yunani«tan'm dostlukları ise kezalik umumî harp so nunun dünva siyaseti narrnna kavdettiği büvük hâdiselerden birîd'r. Dünya sulhünün temelIerİTİen birini teşkil eden bu hâdisenin Türkiye ve Yunan'stan Cumhurivptleri için olduğu kadar ve belki daha znr*de F asist İtn'va irin bir şeref teşkil ettiği açık söylenebilir. Umumî harpten pek dertli çıkan Macar milletine pplince kei"*' : le ırkî karabetimiz de olan bu muhterem ve asil varhğa karşı hislerimizin belki Vaki davet uzerine Ankara'ya gitmek üzere şehrimize gelen profesör Yansen Türk • Yunan dostluğanun bânileri olan tsmet P ? . ile M. Venizelos'an bu dosttvŞun kuralduğu Ankara'da almmtş bir resimleri iki komşu devlet arasındaki muhadenetin timsalidir Ankara 30 (Telefonla) Baş nasında merasim yapılmamasını ar U Mö tr Ferzi *ş. H*., vekiHer, ? zu buyurduklan halde istasyon çok meb'ualar, sefirler bir çok erkânı hareket eden trenle tstanbul'a gitkalabahktı. mülkiye ve askeriye hazır bulunu tiler. Başvekilimiz Gazi Hz. ile bera yorlardı. Başvekil için katarın arkasına hu ber saat altı buçuğa beş kala istasBaşvekil, Fevzi Pş. Hz. ve Dahisusî bir vagon bağlanmıştı. yona geldiler. Bu sırada istasyonda liye Vekili ile bir müddet görüştükIsmet Pş. Hz. müfarekatleri es Büyük Erkâni Harbiyei Umumiye Re( Mabadi 2 inci sahifede ) hiç olmazsa îstanbul cihetînde bu • nun önüne geçilmelidir. Beyoğlu tstanbul'un en çirkin manzaralı bîr yeridir. Bu kabil bina inşa edilmiş mahallere nadir tesadüf edilir. Burada ev inşa ettirenler şehrin güzelliğini, içinde oturacakların ahvali sıhhiye • aini kat'iyyen nazari dikkate almamışlar. Sanki insan değil de fare o(Maüadi 3 üncü sahtfede) Millî vapurculuğun, fC> İki senelik ömrü kaldı!. ' t ı »•« • Tngiliz lirası: 816 kuruş Ticaret Odasmda tedbir ittihaz etmek Amerika seyahati üzere bir komisyon toplandı Saracoğlu Şükrü B. tngiliz lirasının on Ankara'dan geldi bütün cihan piyasalarını gündenberi hükumetlerinde ne gibi kararlar italtüst eden tihaz edildiğinin tahkik ve tetkikine Tavilzadelerle Hantalzadeler kabahati tahavvülât ve temevvücatının memkarar verilmiştir. Seyrisefaine buluyorlar «Ben istikraz müzakeresi ne mernur değilim» diyor Memuriyeti mahsusa ile Amerika Va eidecek olan «abık Ma liye Vekili Saracoğlu Şükrü Bey dün sa^ahki trenle Ankara'dan şehrimize sfelmistir. Saracoğlu Şükrü Bey şehri mizde bir kaç giin kalacaktır. Dün bir muharririmize seyahati münasebetile şu beyanatta bu lunmuştur: « Hiikumetimiz taraftndan Amerika'va memuren tçönderi liyorum. Uç dört %üne kadar en ktsa yoldan gitmek üzere hareket edeceğim. Bazı gazetelerin yazdıŞt çibi her hangi bir istikraz müzakereYukanda Tavüzadelerin Saadet vaj\ırv. ve Tavilzade Muharrem B, aşağıda Hantal• zadelerîn Seyyar vapuru (Mabadi 4 üncü sahifede^ Ieketimizde yaptığı tesirler hakkında müzakeratta bulunmak ve sterlinin sukutu münasebetile piyasamızda husule gelen buhrana karşı ittihazı lâzım gelen tedbirleri müzakere etmek üzere Ticaret Odasında mühim bir içtima aktedilmiştir. Bu içtimaa Borsa Komiseri Adil ve Defterdar Şefik Beylerle bazı maliyeciler, millî ve ecnebi bankaların di rektörleri iştirak etmişlerdir. Cereyan eden müzakere neticesinde, bu hususta bir karar ittihaz e dilmeden evvel, Avrupa ve Balkan IIII1IIII lilllllIlltMllMirilll llMMIIIIIIMtl Borsada tngiliz liran uzerine muameleye başlandı Evevlki gün Borsa komiseri Adil Beyin riyasetinde içtima eden banka direktörlerinden mürekkep bir ko misyonda tngiliz lirasının borsamıza ithaline karar verilmişti. Bu kara • rın dün sabahtan itibaren tatbikına başlanmış ve Londra Borsasından aIınan malumat uzerine İngiliz lirasının frank üzerinden Türk lirası mukabili olan kıymeti kararlaştırıl(Mabadi 6 tncı sahifede) IIIIIIIIIIIIIIIMIMIIIIIIIIIirillllllllllllllllllllllllHlilllllllllllllllltlllllllllllllllllllllllllllllllllllUllin Basmııhar ririmiz Yunus Nadi Bey bugün İsmet Paşa Hz. ile birlikte Atina'ya harev {Mabadi 6 ıncı sahifede) ket edecek , Başvekilin zi dostluktan da ileri samimiyet dere • Işte Cumhuriyet Türkiye'sinin siu n u s Nadî yareti müdde yaseti buduv, ve işte Basvekilimizin celeri arzftmekte olduğunu gizle tİnce yapıla meğe asla lüzum görmedik ve görmü seyahatjndeki mana budur. Selânik sergisinden bir intiba cak bütün merasimlerde hazır buyoruz. YUNUS NAOİ [ (1) Selânik Valisi Ceneral Gonatas, (2) Bedia Muvahhıt H., (3) Cumhuriyet mulunacaktır. Umumî hatları ile şövlece îsaret harriri Ihsan B.] Hamiş Aydın meb'usu Reş^t Galıp Bey Başmuharririmîz seyahat hakettiğimiz bu vazivpt, ancak sulh yo arkadasımızın ^Avrupa, Hasta Adam'» tazam bir tayyare servisi var. Günde Atina 28 (Sureti mahsusada gönlunda elple'vermiş samimî snrette unvanlı makalola''irınin ucuncıı ve so kındaki müşahede ve intibalannı derdiğimiz muhabirimizden) A iki tayyare Atina'dan Selâniğ'e, iki dost milletlerin takip ettikleri müs mrncusu yarinkı nushamızda neşredılecek «Cumhuriyet» karilerine telgraf tina ile Selânik arasında çok mun tayyare de Selânik'ten Atina'ya getır. bet siyasetin ifadesinden ibarettir. ve mektuplarla bildirecektir. ^eyrisefa'n '7e millî vaparcular arasındaki zararh reka • betin en siddetli bir safhaya girdiği malumdur. Deniz ticaretimizin bu mühim derdine çare arasttrmak maksadile tarafeyni dinlemeğe devam ediyoruz."] Saadet ve Selâmet isimli iki vapura sahip olan Tavilzade Hüseyin Hüsnü B. diyor ki: « Seyrisefainin tuttuğu yol millî vapur kumpanyalarını mahva götü*en b'r foidur. Hopa'ya kadar nav lunu 150 kuruşa indirdi. Bundan zarar gören yalnız millî vapurcular değil. ayni zamanda Seyrisefain idaresidir. Bu hal böyle iki sene daha devam ed^rse ortadn millî vapurculuk narr»ıpa bir sey kalmaz. Biz millî serveti çürütm^kten vi kaye için bugün elimizdeki vapur ları Nletiyoruz. Mevcut vapurlar ih r Atina'dan Selâniğ'e! Muharririmiz, Bedia H. ile birlikte yaptığı tayyare seyahatini anlatıyor tiyactan fazladır. İki vapurla idare edilecek hatta bugün beş vapur iş letiliyor. Seyrisefain daha ziyade ecnebi limanlarına sefer yapmalı, o sahada rekabete çalışmalıdır. Meselâ «Eğe» İskenderiye postasını yapıyor. Baska hatlara da postalar tahsis olunmalıdır. Aradaki ihtilâfm halli, millî servetin vikayesi için ciddî tedbirler a Ismet Pş. Hz. ile beraber Başmuharririmiz Atina'ya gidiyor
