1 Ekim 1931 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1
ngiliz li mesi biz İkiliz lirasının düsmesi. ih- Mi ticaretimiz ve ihracatı” üzerinde ne gibi tesirler Ya İir? Herkesin merak ettiği İ bizim için mühim olan mcs€ İten biri budur. Türkiye her şeyden evvel 3İ İt memleketidir. Bugün bü N nahsulâtımızm toplandığı F atış için istihlâk merkezle “ gönderildiği bir mevsimde muyoruz. İçinde bulundu” tuz aylar ihracat ticaret” Üzdeki hararet ve faaliyetin; if olduğu aylardır. Türkiye: | ihracat ticretile aJâknd2” | xlar bilirler ki öteden pa çişi Mahsulâtımızın | İakinden bir kaç ay evvel DAS | Yan ve bazı ihracat emteamiz | İçok mühim mikdarlara v8 | yapılmakta: | İN alivre satışlar alivre satışlar yapıl. Kk“ mevad,, mersi makanizması” | in tevliz ettiği | bu satı9ls" emleketimizde teşvik ve i<aP İtiren bir çok ömiller de var-| ir Bunların belli başlısı; Zİ lin bazan şiddetle muhtaç ol- ğu kredileri daha evvel te- lin etmektir. Filhakika ziraa- h muhtaç olduğu avansı ver” tek için ihracat tacirleri 5 Wutavassıtlar; ekseriya ki izi ün mabsulâtını muayyen bir ât ile bağlarlar, onu vaktin &n evvel öderler ve bunun kar dığı olarak harice satış yapar ir, İşte alivre n çoğu agiliz lirasile yapılmaktadır. İaalesef yalnız İngiltereye ya ilacak ihracat için değil, İn- ilter ile alâkadar bulunma- an diğer bir çok memleketle- bazı mah bazısının İa bir kısmı- İngiliz Jirası üze- inden yapılmaktadır. Bu şera- altında bundan bir kaç gün İvvel, meselâ (1030) kuruş et- bekte olan muayyen bir mik- İar emtenyı, tacirler “bugünkü te nazaran. (800) kuruşa tes im etmek mecburiyetindedir- r. Eğer kendileri, daha evvel üstahsillerle fiatı Türk lirası zerinden takarrür ettirmişler- e, aradaki fark doğrudan doğ- uya kendi zararlarıdır. Ya onu diye etmek, buna maddeten mkân bulamazlarsa harice 0- m taahhütlerini yapamamak turarında kalırlar. Evvelce Türk lirasınm fili tikrarı yok iken tüccarlar aliv e satışlarının mukabili olan ngiliz lirası ve sair dövizleri €n& alivre olarak satarlar ve (covvert) (Cowvvert), halbuki anın fili istikrarından onra tüccar, buna lüzum gör” | üyor, ihracat yapıldıkça sat İlayı tercih ediyordu. Şüphe ok ki bu vaziyetten de müte- fssir olacak tacirler bulunacak ir, mertebe Sterlinin ihracat ti ajan muhtemel tesirlerin- biri de, kısmen doğrüdan oğruya İngiltereye ihraç edi- mahsulâtımız üzerinde alış farın azalması veya bir müddet in geri bırakılması gibi gayrı nüsait bir vaziyet ihdas etme- idir. Ancak diğer memleketler i alış mikdarları ve fiatler <beddüle uğramazsa, bunun ©siri daha ziyade hafifler. rinde de bir tesir Yapması timali de ayrica — göz önünde Pulundurulacak bir meseledir. Acaba vaziyetten müteessir lacak ihracat emteamız bengi” eridir? Tütün müstesna olmak üz€- © hemen hemen diğer belli ba$- ihracat omtcamızm bu VEL” de ne yu I tesirler yapabilir * me İ zümün yarısı? Marsilya, Hamburg iryestede temerküz ettiği ve line satışların çoğu İn- | iliz lirası i ek az bir kıs- | giy tanı ile yapık | maktadır. il İç b | z lirası üzerinden yapılıyor. | u mallarımızın en mü- Ponte İlamı doğrudan doğru | ya İngiltereye gönderildiği için Tüm ve incir ticaretimizin de Yaziyetten müteessir olması ih tmali kuvvetlidir. Pamuk, zeytinyağı senalar mühim bir kısmı, afyon, Eri, arpa ve hububat ile ma: den kömürü ihracatımızda umu | miyetle İngiliz lirası üzerinden | yapılmaktadır. Bunu bilhassa ilâve etmeli- yiz ki, İngiliz lirasının sukutun dan doğrudan doğruya mütees- sir olmayacak en mühim ih: cat malımız, tütündür. Tütün- de esasen alivre satışlar olma- dığı gibi doğrudan doğruya İn- giltereye ihracatımız da azdır. Tütün snlaşlamn çoğu dolar, ei Jollanda frangı üzerin- m e aim Bu dövizler ise son buhranda en az sarsıntı lardandır. tın çoğu | geçiren pal He halde bütün dünyayı alâ- kadar eden ve bilhassa dünya- nın bütün borsalarını sarsan İn giliz lirasının düşmesi; Türki- yenin ihracat ticareti üzerinde zararlı bazı tesirler yapmasını kabul etmek lâzumdır. Yalnız şu bir kaç günlük tetkik ve tah kik neticelerine göre bu zarar, iktiham edilemiyecek bir dere- cede değildir. İngiliz-lirasının düşmesi, memleketimizin mali ve iktisadi başka: sahalarında esaslı ve menfi hiç bir zarar yap madığını ise daha evvel izah et Bu hareketin seyri ki, her cephesinden ta- eğiz. Siirt Meb'usu MAHMUT miştik. tabiidir kipte devam edec Bu ne iş? Estren şirketinden bunu ümit etmezdik Estren İngiliz şirke- imizdeki i Şeri küdine olmuştur. Şim- önde dün bir diye kadar mem sı üzerinden het iz lirasındaki son bahane ittihaz ederek, bir mepele çı- tar. hari nen hepsi Türk olan Estren memurları dün maaş almak için şir- ZE veznesine müracaat ettikleri 20- ee“ cevapla karşılaşmışlardır: man, eliz lirası sukut etmekte: Başvekil bugün Atina- ya hareketediyor | İsmet Pş. dün akşam Ankaradan ayrıldı ve Gazi «Hazretleri tarafından teşyi edildi — os. — Başvekili istikbal için Atinada bütün hazırlıklar ikmal edilmiştir ANKARA, (Telefonla) — Başvekil İsmet Paşa Ankara halkı nın çoşkun ve samimi tezahürleri arasında bu akşam hareket etti. Büyük Gazi aziz Başvekilini refakatinde istasyona kadar getir- di. Ve.. Ona güzel seyyahatler temenni etti. | İsmet Paşa bu emsalsiz teşyi merasiminden çok heyecanlı ve mütehassis görünüyordu. © Vekiller, meb'uslar, askeri, mülki erkân, mali müesseseler ve matbuat mümessilleri teşyi edenler meyanında idiler, | Trenin hareketinden evvel İzmir meb'usu Osman zade Hamdi Bey İsmet Paşaya bahçesinden topladığı kıymetli çiçeklerden güzel bir buket takdim etti, Tren alkışlar arasında istasyondan ayrıldı, Başvekil İsmet Pa- saya gaybubetinde Sıhhiye vekili Refik Bey vekâlet edecektir. Anadolu Ajansı umumi müdürü Muvaffak Bey Başvekil Paşa- | nın sayyahatine iştirak edecektir. | Başvekilin beyanatı | “Kalbi yakınlıktan iktısadi münasebet-| lerimizşüpbesiz çok müstefit olacaktır,, ANKARA, 30. A.A — Baş-| vekil İsmet Paşa Hazretleri Ankaradan “hareketinden ev- vel Anadolu Ajansı muha ne atideki beyanatta bulun- muştur; « Atina ve Peşteye hareket ediyorum. Atinada Türk ve Yunan milletleri arasında hal- lolunmamış bir dava -kalmadı- ğını ve uzun süren “iiyğeadele- (Devamı 5 inci sağifede) İngiliz 813,5 te açıldı, 816,75 te kapandı | kut tabüliğe av İ Binsensleyh bu su! a olma kadar maaşlarınızdan | sukut nisbetinde tenzilât yapaca- Sv dilerine ya- | l irket memurları ken he br teklifi baktı olarak | kabul pieenişler ve kendilerinin Türle pa- | SA nazaran maaş aldıklarını,İngi Tir 1150 kuruşa kadar. tereffüü e8- "da nasıl maaşlarına zam yapıl- Tamışsn, şimdi de tenzilât yapılamı "cağını şirket müdürlüğüne bildir. yi “ ii anbal merkezi Türk memurla- vaplarma omuz silkmekle çan b niş ve ese monaşlarını ver- kâf etmiştir. Bunun ü- orlar da maaşlarını alma E ia ie maine garip olduğu kadar da 1 ikkattir. Alacağını şahin, şayan Sine karga ketilmek, meleke Yininde senelerce çalışmış ve eddi | le tanmmış bir mügesesaye bie or, Bu mevi küçüklüklere işleri üesseselerde nkündür. Halbuki . Estren ini isi Türk memur tinin sarf ekserisi Türl Jin maaşından kısmak için.böyle eaddiyeti ile gayri kabili telif, bir karar vermiş olmasına cidden hay yetleyiz. Ümit ederiz ie in lir. ayn “Kardeş,, gazetesi kapatıldı Bursadaki “Kardeş” gazetesi ve- şüpheli mek müm! | Borsaya kabul edilmiş olmasına rağmen, dün ingiliz lirası üzerinden hiç muamele olmadı pılması serbest bırakılmasına ğmen, dün bor: hiç bir (Devamı $ inci sahitede) Dünlngiliz lirası borsaya yeni den “kote, edilmiştir. Fakat İn giliz lirası üzerine muamele ya istanbulda tahrir yapan müsakkafat heyetleri reis ve azası" dünsöğleden sonra Defterdarlıkta Defterdar Şefik Beyin riyase- | tinde toplanmışlardır. Üç saat süren bu içtimada umumi tahririn tten mi ir. olması ta : müteessir. © ir Mo. e..ük İngiltere giyeti kanuna muvafık; olmadığın” siye silmek. ismet Ps. Hz. bu sab | Terkos satın Alınmıyor mu? | Ankara, 30 (Telefon)— |! Nafta Vekili Hilmi Bey Vekâletin Terkosun satın ılınmasına dair bir karar vermiş olmadığını söyledi. İ larda bulunmak üzere Darüifünunu Islah ra Hükümet İsviçreden mütehassıs getirtiyor ANKARA 30 (Telefonla) — Büyük Millet Meclisi Darültü punun teşkilâtını tetkik etmek İ ve yeni bir teşkilât kanununun esaslarını ve bu ilim müessese sinin tekemmilik çarelerini ih- zar eylemek üzere mütehassıs celbi salâhiyetini e hükümete vermiş ve bunun için Darülfü- nun bütçesine mu&yyen bir tah sisat konmuştu. Hükümet İsviçre hükümeti delâletile oradan iktiza eden mütehassısların celbine karar vermiştir. Bu hususta İsviçre hükümeti ile muhabereye giri. şilmiştir. Türkiyat Alimi Finlandiya Türkiyat âlimlerin- den M. Dr. Martti Resenen şebrimi. 20 gelmiştir. Dr. Mertti O Resenen İstanbuldan bu- gün Ankaraya gi- decek ve oradan İ Cenubi - Amadalu- ta bulunacak ve bilâhare | Aydın bavalisine gide ne tetkikat yapa cak ve tetkikatını bilâhare bir kitap halinde neşredecektir. Aziz Hüdayi Bey Gazetemiz tahrir ailesinden Aziz Hüdayi B. aldığımız ma- | lümata nazaran umumi terfiler esnasında bir derece terfi et- miştii ir, İ Aziz Hüdayi B. mesleğinde temayüz etmiş kiymetli ve vazi fe sever bir unsur olduğu kadar kuvvetli o muharrirlerimizden- İ dir de, Aziz Hüdayi Beyin gaze temizde şimdi “Kara Bir Gün,, isimli hatıratı intişar etmekte. ir. Arkadaşımızı tebrik ederiz. Vakitsiz < Dün de hava soğuk ve yağışlı geçti Son günlerin soğuk ve yağ- murlu havı devam ediyor. Dün de hava sabahtan akşama kadar kapalı kaldı ve kış günle- rine mahsus bir manzara içinde fasılalı yağmur devam etti, Dün yağmuyla beraber, hava poyraza çevirdiğ Balkan- ların soğuk dalgaları İstanbula kadar indi. Bu sene pek vakit siz gelen bu kış havasının dal uzun müddet devam edip etme yeceği malüm değildir. Yalnız rasathane önümüzde daha ılık ve güneşli sonbahar | günleri sür'atle yapılması içim alınacak tedbirler görüşülmüştür. mevcut olduğumu müjdeliyor, Umum! Neşriyat ve Yazı Müdürü ETEM İZZET ah geliyor Amerikadan istikraz mevzuu bahis değil ! Dün Ankaradan gelen Şükrü B. seyahatinin hedefini tasrih ediyor Hükümetimiz namına mali temas Amerikaya gidecek olan sabık maliye vekili Sa- racoğlu Şükrü B. dün sabah Anka. ra'dan şehrimize gelmiştir. o Hükü- metten bu mühim temas ve teşebbü- ler için esaslı talimat ve salâhiyet al mış olan Şükrü B., İstanbala gelir gelmez, derhal seyahat hazırlıkları pa başlamış ve ilk iş olarak Atneri- ka sefiri M. Grew cenaplarını ziya- Tet etmiştir Şükrü B. in Amerika sefiri ile mülükatı bir sant kadar devam et miş ve seyahat mevzuu görüşülmüştür. Mutcakiben Şükrü B. Porapalas otelindeki dairesinde bazı ziyaretle ri kabul etmişti üzerinde lardan sonra bir muharriri deki beyanatta bulunmuştur: Amerikaya hükümetimiz tara- fından memuren gönderiliyorum. Üç dört güne kadar en kısa yol- dan gitmek üzere hareket edeceğim. Bazı gazetelerin yazdığı hangi bir istikraz müzakeresi mur edilmiş değilim, Vazifem şöyle hulüsa edilebilir: Amerika'da mali ve iktısadi tetkikat ta bulunacağım, M. Jansen yeni İstan- bulu hiç beğenmiyor! b Hülcümet ve iktısat adamlarile doğrudan doğruya temasa girişece ğim, İki memleketin iktisadi ve ma Ni münasebetlerini tarafeyne (dahı (Devamı beşinci sahifede) Ulu orta yeni apartımanlar yapıl- masına nasıl müsaade edildiğine hayret ediyor rar geldim, Ankara'ya © gideceğim, İstanbulun umumi imar plân hak kında henüz bir şey İstenmiş değik dis Ankara'nın imar plânını yapan mimar M. Jansen dün Almanya'dan şehrimize gelmiştir. M. Jansen ak şam üzeri vilây te gelerek | Va Fakat güzel memleketinizi çok sevdiğim cihetle şehrin güzelliği i | gin düşüncelerimi ve gördüklerimi lâzım gelen makamata söyliyeceğim Şimdi Vali muavini Fazlı Beyi ziya retim esnasında da bazı mütalenları ını söyledim. Ezcümle mimari kıy- lerin yanmda büyük iyor, Bunlar bu gibi &- bidatın ve dolayısile şehrin manz: sını bozuyor. Buna çok dikkat edi melidir. Bundan başka camilerin nında yapılan binalar onların temel- (Devamı beşinci sahifede) i et etm ve bir saat kad görüşmüştür. M. Jansen bı gün © Ankara'yı gidecektir. M. Jansen ke disile © görüşe muharririmize de miştir hi M. JANSEN — Hükümetin daveti üzerine tek- Kurtuluş bayramı için program hazırlandı Bu sene yapılacak merasim geçen senelerden parlak olacak İstanbulun kurtuluş gününde Şükrü Nail i Paşa 6 teşrinievvel İstanbul kur- | ve fevkalâde tuluş bayrammm programı ik- | edilecektir. mal edilmiş ve alâkadarlara da Darülfünun merasime iştirak ğıtılmıştır. Bu sene kurtuluş | için ehemmiyetle hazırlanmak bayramı her senekinden farklı | (Deyamır hesinci sahifede) merasimle tesi't
