1 Haziran 1931 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 2

Cumhariyet 1 Haziran ATTILA Muharriri: Marcel Brion Sehir ve memleket haberleri r Mütercimi: Mustafa Namık Siyasî icmal Belçika buhranı ve Avrupa müvazenesi Garip bir dava! Deli doktorunu nasıl aldatmıslar? Maliye vergi icadına başladı! 27 Roma'lıların manevraları Kuridak haber veriyor • Rusyctya dogru! Aebars amca titriyor yola geldi Mazhar Osman B. elmas Diin kendilerinden Attilâ, dört nala gidiyor! Terettütüz ve acde hareket Akatzir'ler, bu hediyelere mukabil Roma hükumetinin ken dilerinden bir şey beklemekte olduğunu pek âlâ takdir ederlerdi. Onun için, hediyeleri beğenmiyorlarmış gibi görünürler, bunların gayrikâfi, miskince ve kendileri gibi asil insanlara yakışmıyacak kadar düşkiin olduğundan şikâyet ederlerdi. Bu nevi hediyelerin nefretle reddini sadece nazariyat sahasında emreden garp zihniyeti ile bu ka bilelerin terbiyesi arasında hiç bir miinasebet yoktu. Akatzir kabilesinde cari teşrifattan haberdar olmıyan Roma elçileri evvelâ iki üç muteber zata çok ve değerli hediyeler verdiler. Ondan sonra (Kuridak) ı daha düşkün hediyelerle taltif etmek tine sebep o mektup olduğu şüphesiz idi. Halbuki, amca ile yeğen kafsı karşıya gellnce, Atti lâ, amcasına çok mültefit dav randı. Arada hiç bir şey yokmua, amcatı hiç bir kabahat işleme • miş gibi hareket etti. (Aebars) de (Hün) Kralını nezaketle is • tikbal etti. Mükâleme esnasın da muhtariyet ve istiklâl mes'elesi mevzuu bahsolmadı. Attilâ, takip ettiği siyasetin bir tasla ğını (Aebars) a umumî çizgileri dahilinde anlattı. Hedefini izah etti. Aebars bu izahatı dalgın dalgın, endişeli bir halde dinledi. ticaretine de başlamış! Sözlerinin doğruluğunu amcasının nazarında isbat etmek için, Hün milletini şimdiden, tamamile eline almış bulunduğunu ilâve etti. Bazı hiyanetlerin, mem nuniyetsizliklerin, hatta isyanlaistediler. Bu, tahammül edile rın bile meydana çıkabileceğini miyecek bir hakaretti. Teşrifat tahmin ettiğini de söyledi İs usulüne mugayir bir hareketti. yan sözü üzerine amcasının saKuridak, bu saygısızlıktan makrardığını farketti. Attilâ, asileri sat, nüfuz ve hüktnünü inkâr ve ezmek, itaat altına almak ken • ayni zamanda şahsına karşı ha> disi için bir çocuk oyunu kadar karet etmek olduğunu iddia etkolay olacağını, hiç kimsenin muti. Öç almak için en iyi çare, bu kavemet edemiyeceğini anlattı. kaba, saygısız elçileri ve fazla Bu sözleri (Aebars) ın yüzüne hediye alan Akatzir reislerini bakarak bir kaç defa tekrar etKral (Attilâ) ya haber vermekti. ti. Gizlice bir muhbir göndere Artık, amcasının, bütün hırs rek (Don) havzası ahvalini (Atve hayallerini feda etmesi zamanı tilâ) ya bildirdi. gelmifti. Bu kat'î sözler karşı Attilâ. Roma'nın çevirdiği bu sında mukavemet edemezdi. Ni« fırıldakların hakikî manasını tekim, yeğeninin bütün projelederhal keşfetti; Aebars'ın isyanı, rini kabul ettiğini, benimsediğini Akatzir kabilelerinin hediyeler yüksek sesle söyledi. Bunun ü mukabilinde Byzans tarafından zerine Attilâ gülümsiyerek de satın alınmak istenmesi Attilâ'va di ki: elzem olan kuvvetleri parçalan« Bu tasavvurîarimın tafbîdırarak kabilelerin ondan yüz kında sizin yardımlarımza güveçavirmesini temine mstuf bir manebileceğimi zaten biliyordum.» nevra idi. Roma siyasetinin bu Aebars, istiklâl teşebbüsünün heişteki emelleri gün gibi âşikâr idi. ba olduğunu yeU ile anlıyarak suBu vaziyet karşısında, tered suyordu. Attilâ. amcasının sü dütsüz ve çabuk hareket etmek kutundan, guya onun başka bir lâzımdı. (Attilâ) nın derhal ver niyet beslediğine zahİp olmuf diği karara göre kardeşi Bleda gibi gBrünerek dedi ki: Tuna payitahtında kalacak, gay« Belki bana yardıtn etmek bubeti müddetince hükümran oistemezsiniz?» lacaktı. Şarkî ve garbî Roma orBu sözler o kadar bambaşka, duları cephesinde korkulacak bifr o derece huşunetli bir eda ile söyşey yoktu. Binaenaleyh, bütün tehlike Rusya'da idi. Atlilâ, Rüs lenmiş idi ki, amcası, derhal cevap vererek, Attilâ'ya karşı fe ya'ya, derhal ve çarçabuk koşup dakârlık ve sakat hisleri besle gitti. diğini beyan etti. Asiler yola gelecek Bundan sonra Attilâ vakit kayAebars, yeğeni Attilâ'nın Rusbetmedi. Atma bindi. Dört nala ya'ya geldiğini haber alınca endişeye düştii. Bir kaç senedir, ye yoluna devam etti. Ihtiyar amcası, hiç bir tekdir, hiç bir tehdit ğenini görmemiş idi. Fakat diserdedilmiyen bu dostça mükâğer bütün Hün'ler gibi o da bi liyor idi ki, Attilâ, yiğit ve cilr'et lemeyi hatırladıkça titremekten li, icabında merhametsiz ve yırkendini alamıyordu. Bu mükâlemede, yeğeninin, haşin, mer tıcı, bükülmez demir gibi bir i hametsiz demir elinin, sanki ihradeye malik fevkalâde bir in tiyar omuztitta yapiitı|ını hissetsandı. Attilâ'ya gönderdiğİ küsmişti. tahca mektuptan pişman olma(Mabadi ğa basladı. Attilâ'nın bu ziyarePaviyonumuz hakkında Peşte gazetelerine düşüncelerini söy liyen Dahiliye Nazırı: « Türk paviyonunu ziyaret ettikten sonra anladım ki yeni ve gençleşmiş Türkiye'nin tazelik ve yaratmak kabiliyeti Macaristan'a nümune olabilir.» Dedi. Kurtlu incir mes'elesine ge lince, bu fıkrayı yazan zat tamamen aldanmış, hata etmiştir. Kemali kat'iyetle söylüyorum ki sergide kurtlu incir teşhir edil memiştir. Teşhir edilen incirler enfesti ve kat'iyyen kurtlu değildi. Bakın; incirlerimiz hakkında bir Macar gazetesi ne diyor: « Türk paviyonunda teşhir edilen incirlerin yanında gördüğüm bir levhada Hazreti Havva'nm Ademe elma değil, tzmir inciri verdiği yazılıydı. Bunu okuyunca canım incir yemek istedi ve derhal orada satılan incirlerdeh bir paket aldım. Yedikten sonra iman getirdim ki Türk'lerin hakkı varmış!.. Adamı ancak böyle bir nefis yemiş baştan çıkarabilir.» Doktor Mazhar Osman Beyin bir çift elmas küpesini dolandırmakla maznun mücevherat kumüıyoncusu Fuat Beyin muhakemesine diin üçiincü ceza mahkemesinde muhakemesine başlanmıştır. Mahkemede evvelâ miiddei Mazhar Osman Bey bu dolandırıcılık hâdisesinin cereyanını su suretle an • lattnıztır: « Altı ay evvel kumüsyoncu Fuat Efendiye satılmak üzere 1800 lira kıymetinde bir çift elmas kiipe verdim. İki gün sonra Fuat Bey telefonla kiipeye ancak 1200 lira verdiklerini söyledi. Satmaktan vaz geçtim, getiriniz, dedim. Bir saat sonra telefonda, elması muvafık bir fiatla Şam'lı Abdüsselâm Bey isminde bi' risine sattığını söyledi. Ertesi gün geldi. Şam'lı Abdtis selâm'ın Ankara'ya gittiğini, gelinciye kadar getirdiği kıymettar bîr pantantifin yanımda rehin kalmasını söyledi. Bir hafta sonra Feridun Zihni B. isminde bir kuyumcu evime gelerek pantantifin parasım istedi. Hayret «ttim. Sonra Fuat Bey geldi. Bin rica ve minnetle pantantifi aldı ve yerine paraları verinciye kadar bîr kiipe verdi. Bir hafta sonra Karakin isminde birisi daha geldi. O da kiipelerin parasım ne zaman vereceksiniz? Demez mi?.. Şaşırdım. Fuat Bey gene rica ile küpeleri de aldı ve iki saate kadar küpelerimin parasını getireceğini vadetti. Ertesi günii sabahleyîn bana telefon ederek pa rayı bana getirirken yolda hırsız lar tarafından soyuldugumı söyledi. Ben bu vaziyetin devamına taham mtil edemiyeceğim için derhal za • ' bıtaya haber verdim, mes'ele bun • dan ibarettir. Bundan sonra müddeaaleyh Fuat Bey dinlenmiştir. Fuat Bey Mazhar Osman Beyin bütün sözlerini ta»dik etmetlte b> . küpe veya pantantif getirtne,djginî, raber kendisine.refajn olarak bir otuz senelik şöhretli bir kumüsyoncu olduğunu ve dolandırıcılık ya • pamıyacağını söyledi. Mahkeme Mazhar Osman Beyin Fuat Beyden aldığı senetler ve hâ • disede ismi geçen Abdüsselâm, Fe ridun, Karakin Efendilerin celbedilmesi için 14 haziran pazar gününe bırakıldı. Belediyeler ile muzeler idaresi eski kıymetli taşlar ve kitabeler için bir müze tesisine karar vermişler . dir. Belediye mezarlıklarda, med rese ve türbelerde bulunan kıymetli oymalı taşları temizleterek bu müzeye nakledecek ve müze idaresi de bunları tanzim edecektir. Taş müzesinin islâm asarı mtizesinin yanında eski saraçhane bina • sında tesisi takarrür etmiş ve bu binanın temizlenmesine başlanmıştır. Taş müzesi yapılıyor I: Emel Ferit Hanım [Birinci Sahifeen Mdbait] mel Ferit H. arapça bilmiyorlar. Nişanlısı ile ilk defa on beş gün evvel Paris'te görüsen Emel Ferit Hanıma Paris'te güzel bir düğün yapılacaktır. Emel H. muhabire demiştir ki: « Yakında Mısır usuIUnde izdivaç edeceğiz. Fakat merasim mutat düğünlere benzemiyecek, bir ma bette değil, nisanlımın validesinin Paris'teki ikametgâhında evlenece • ğiz. Mısır usulü düğünün gayet gü • zel olacağını tahmin ediyorum. Ben, bir İngiliz gelini gibi beyaz rop ve tül giyeceğim. Fakat diğer merasim Mısır adeti üzere yapılacaktır. Nişanlım, ilk Mısır Hidivi büyük Mehmet AIi Pş. nın neslindendir. Ailesine ait eski kostümleri düğünde nedimelerim giyeceklerdir. Nişan • lımın ailesinin Mısır'da güzel bir şatosu ve Paris'te bir evî vardır, fakat güzel bir apartımanda yaşıyacağı mızı zannediyorum.» Emel Ferit H., nişanlısının kendisi için yaptırdığı tek taşlı pırlantalı nişan yüzüğünü cumartesi günü ta • kacaktır. Bugün Belediyede yeni bütçe gelmediği için haziran maaşı avans o Iarak verilecektir. Belediyede de münhal memuriyetlere kat'iyen yeniden kimse tayin edilmemesi için Dahiliye Vekâletinden emir geimiştir. Mlinhai vukuunda dahilden terfi suretile münhaller doldurulacak ve bu suretle bütçede tasarruf ya • pılacaktır. Edirnekapı Bakım evi önümüzdeki cumartesi günü E dirnekapı'da yapılan çocuk bakım evinin küşat merasimi yapılacaktır. Belediye bunun içîn davetiyeler gondermektedir. Bakım yurdu cidden güzel inşa edilmistir. Belediyede maaş ve btitçe tasarrufu Darülfünunun barem cetveli müderrislerin kıdemi nazari itibare alınarak yapılmadığı iddiasile Tıp Fakültesi müderrislerinin harekete gelerek Maarif Vekâletine müra caat ettikleri yazılmıştı. Bu karara Edebiyat Fakültesin den tarih müderrisi Ahmet Refik Bey de muterizdir. Ahmet Refik Bey diyor kî: « Bu kararın ben de aleyhta rıyım. Zira bana da sen tekaüt maaşı alıyorsun diyorlar. Aldtğımım te kaüt maaşı beş liradan ibarettir. Ortada aşikâr bir haksızlık vardır, tamir edilmelidir.» Darülfünun müderrisleri bu mes'ele etraf ında beyanatta bulunmaktan ihtiraz etmektedirler. AhmetRefikB. ne diyor? Belçika Avrupa'nın en küçük memleketlerinden biri ise de baynela milel siyasette gayet büyük ehem miyeti olup Avrupa'nın muvazene •inde gayet mühim rolü icra ediyor. Şimdiye kadar Avrupa ve cihan sulhu en ziyade Belçika yüzünden siddetli sarsıntılar görmüştür. Hatta bir zaman devletler Belçika'nm vaziyet ve atisinden emin olmak için daimî bitaraflığı bile tanımışlardı. Noterlerin 927 senesinde müstah • hakkuk memurları, senenin son güEğer Belçika'nm bitarafhğına son harpte riayet edilseydi, İnfiliz'ler diminine verdiklerl masarifi zaru • nü olan dün tebligat yapmak iste harbe girmiyeceğinden bu maha riyenin, kazanç kanununun 15 inei mişlerdir. rebe umumî harp şeklini almıya • maddesindeki sarahata rağmen, MaBu kadar garip bir muameleye caktı. liye tahakkuk şubelerince, üç sene maruz kalan noterlerin bir kısmı, Belçika, etrafındaki komşuları osonra, masraf olarak kabul edilmek daîrelerinden muvakkaten ayrılmak lan Almanya, Ingiltere ve Fransa'istenilmemesi yüzünden dün, çok suretile bu vergi tahakkuk varaka dan her hangisinin nüfuz ve haki garip bir hâdise olmuf tur. Iarmm kendüerine tebliğ edilme miyeti altına girecek olursa o d«v • sine imkân bırakmamışlardır. Adliye ve Maliy emüfettişle • leti muazzama, garbî Avrupa'nın rinin teftişine tâbi ve vergi be • Kendileri ve müstahdemleri için hâkimi mutlakı olur. Cihan sulhu için gayet mühim ve nazik olan bu yeryannamelerine mehaz olan resmî her sene yüzlerce lira kazanç vergisi de harbi ümumidenberi bir türlü verip makbuzlannı elde bulunduran muvazene defterinde yazılı müstahdahilî istikrar vücude gelemediğinnoterler, resmî muvazene defterle demin masarifi zaruriyesi, ahiren den bu hal umum Avrupa'yı ve büriade yazılı masraflarının Defter Maliye Vekâletinin tstanbul Defterdarlıkça nasıl mektum addedildiğini hassa büyük komsulannı ziyadesil* darhğına tebliğ ettiği emrin sarahadüşündürmektedir. bir türlü anltyamamıslardır. tine rağmen, defterdarhkça naek • Belçika'daki istikrarsızlık fırkalaNoterlerimiz, bu hususta ait ol tum vergi addedilmiştir. Bunun üzerın arasındaki ihtilâflardan ziyad* duğu makamata müracaat edecek rine eski seneler kazanç vergilerini fırkaların dahilindeki tefrikalardan lerdir. tamamen ödiyerek makbuzlannı alneş'et etmektedir. Burada katolik, limış olan noterlere beş misli ceza taberal ve sosyalist olarak başhca Uç tstanbul Defterdarhğının bu da fırka vardır. Fakat hiç biri ekseriyeti hakkuk ettirmek istiyen Maliye ta yeni bir garabetü! haiz olmadığından mutlaka ikisinin birleşmesî iktiza ediyor. Evvelce ekseriya iki fırka birleşerek kabi neyi teşkîl ediyordu. Simdi ise buna imkfin kalmamıstır. ÇUnkü fırkalar kendi içlerinde ittihat ve tesaniit kalmamıstır. Harbi umumide Belçika'nm AI • man'lar tarafından işgalinin yadi • gârı olan Flaman milliyet ruhunun Gazetemitin teşebbüsile yacanlanması ve yeni müdafaai milliye pılacak Kubilây abidesi için mes'elesi vaktile her biri yekvücut vatandaşların gönderdiği tebirer büyük fırka olan katolikler ile bemıatı liste halinde neşre liberalleri ikiser fırkaya ayırmıştır. Irk ve lisan cihetinden Alman'lara devam ediyoruz: Taşdelen suyunun ıslah ve tez • yakın olan Flaman'Iar bulunduklarj t E. yidi için Belediye ile Evkaf müş mmtakalarda Fransızcayı hüku • Eski yekun 1508 38 tereken tetkikatta bulunmaktadır metten, mektepten, mahkemeden Dijarbekir Ziya Gökalp ku lar. Evkaf îdaresine ait olan bu su yatı mektebi 5 inci sınıf çıkarmağa ve yerine Flaman lisa • yun tezyidi için evvelce bazı tedbirtalebesi 9 92 nını koymağa bütün kuvvetleri ile ler alınmış ve su, bugün evvelkine Yekun îğîi 80" çalısıyorlar. Bunların her fırkada nisbetle iki misli artmıştır. bir çok taraftarı vardır. Genç bir fane komîtestmn içtimaı Dün Belediye erkânından bazı milliyetin hararetli mürevviç ve reisKubilây abidesi iane komitesi ları Alemdağı'na gide»ek tetkikatta leri Belçika nüfusunun ekseriyetini önümüzdeki cumartesi günü Tibulunmuflardır. Belediyede suyun âdeta teşhir ediyor. caret Odasında bir içtima aktedetezyidi için Evkaf'a lâzun gelen muaMüdafaai milliye mes'elesine ge cek ve bu içtimaa memurlardan venette bulunacağını vadetmiştir. lince Fransız'lar Almanya hududun* gayrı bütün meslek erbabı mü Taşdenlen membaı yevmiye 40 ton da vücude getirmekte olduklan asmessiileri davet edîlerek noktai su vermekte ise de bugün ancak 65 rî hututu müstahkemenin Belçika'ya nazarlan öğrenilecektir. damacana su ahnabilmektedir ki dahi teşmil edilmesini tabiî afzu edi Komitenin bu içtimaını müteabu da tahminen 4 tondur. Bu suretle yorlar. Belçika'da dahi Fransa'daki kıp her meslekten seçilecek heyetsuyun ancak onda biri ahnabilmekte gibi tahkimat yapılmasını istiyen ler kendi arkadaşlarile temas e dir. Evkafça ittihaz edilen tedbirler Belçika'Iılar vardır. Fakat çoğu gene derek vaki olacak teberruatı tahsayesinde bu miktar, şimdilik 20 Flaman olan bir kısım politikacılar sil edeceklerdir. tona çıkarılmıştır. ve sosyalîstler böyle tahkimat için Membaa yakın olan sular toplana milyarlarca para tahsîs edilmesini rak emayye borularla isale edil istemedikleri gibi Fransa'da olduğu mektedir. şimdiye kadar su membagibî Belçlka'da Almanya hududu dan maşrabalarla alınmakta ve sunun yanıbasmda azim istihkâmat cular ellerini suya sokmakta idiler. yapılmasma lüzum çörmüyorlar. badema, damacanalara doğrudan Siivari mübaşirler Son zamanlarda bu mes'elelerden doğrdya borulardan konulacaktır. dolayı kabinenin kendi arasında daYeni tayin edilen stivari mübaşirEvkaf damacana başından 5 kuruş hi ihtilâf cıktı. Beş senedenberi ik • ler bugünden itibaren vazifelerine almaktadır ki bu miktar Evkafa se tidar mevkiinde bulunan Jaspar kabaşltyacaklardır. nede 1200 lira temin etmektedir. binesi istifaya mecbur oldu. Bu suSuyun Kadıköy'üne nakli için de Bundan sonra Istanbul kaza, naretle Belçika sonu meçhul bir buh Belediyece tetkikat yapılmaktadır. rana girmistir. Buhran o kadar va hiye ve fcöylerine yapılacak teb Suyun Kadıköy'üne Kayışdağı ta • himdir kî umumî intihabata müraligatta bu mübaşirler istihdam e • rikile 200250 bin liraya isale olu • caat edilerek halledilmesînde dahi dilecektir. nabileceği anlaşılmaktadır. Vaktile ümit yoktur. Adliye encümeni dün süvari müEvkaf Nazırı merhum Hayri Bey zaMUHARREM FEYZt başirlerin imtihan evrakını tetkik et manında, bunun için bir etüt yapil * miş ve taliplerden on kişiyi tayin et mıstı. Belediye bu etütten de istifade edecektir. Ayni zamanda Taşdelen miştir. membaına giden yolun da inşası taAvni mahkum oldu karrür etmiştir. Hükumetin şahsı manevisinf tahkir cürmile maznun Aziz Avni'nin muhakemesi dün üçüncü cezada inOtomatik fener dubası taç edilmiş ve maznunun vak'a es • yerine kondu Muhassasatı zatiye, Çatalca mevnasında soylediği ağır kelimelerin Tahlisiye idaresinin Avrupa'dan kii müstahkemi ve İktisat Vekâleti kendisini yakahyan polislere ma • yeni getirdiği otomatik fener du muhasibi mes'ullüklerinin lâğvedi balarından birisi dün öğleden sonra tuf olduğu kanaatile cezası tahfif lerek keyfiyetin İstanbul Defter • Karadeniz Boğazına götürülerek on edilerek yalnız zabıtayı tahkir cürdarhğına tebliğ edildiğini dün yaz • beş mil açıkta demirlemiştir. Duba münden dolayı bir ay agır hapis ile bugünden itibaren işlemeğe başla mıştık. Bu tebligat üzerine memu • 30 lira ağır para cezasına mahkum riyeti lâğvedilerek açıkta kalan memıştır. Keyfiyet bütün dünya bah murlara açık maaşı, açıkta kalmı edilmistir. riyesine ilân edilmistir. yanlara da diğer memurlar gibi maaşları verilecektir. Açık maaşı iki ay için tam diğer ay lar için de yirmi seneden fazla hîz meti olanlara da nısıf, yirmi se • neden eksik hizmeti olanlara da sülüs nisbetindedir. Tekaüde sevkedîlecekler hakkında hiç bir emir yok tur. Açıkta kalan muhassasatı zatiye memurları bugünden itibaren malmüdürlüklerinde çalışacaklardır. Bunlar, maaşlarını malmüdürlük • lerinden alacaklardır. Polis kadro • sunda tebeddül yoktur. 3 sene sonra vergi olan masarifi zaruriy e... bu suretle vergi istenen bazı noterler dairelerini terkettiler Kubilây abidesi Teberrüat litlesi Taşdelen suyu Günde 4 tondan 20 tona çıkarılıyor Suyun Kadıköy'üne isalesi düşünülüyor Açıkta kalanlar Yeni bütçede açık maaşı alacaklar Darülfünunda imtihanlar basladı Darülfünunun bütün şubelerinde dünden itibaren imtihanlara başlanmıştır. Yukanki resim Hukuk Fakültesinde bir haftadanberi yapılmakta olan imtihanları göstermektedir. Bir Rus tahtelbahiri battı Sovyet'Ierin Baltık'taki donan masına mensup Tavariş tahtelbahiri Finlândiya'nın merkezi Helsingsforı örtlerinde 35 kişiye baliğ olan mü rettebatı ile beraber garkolmuştur. Yedi Rus zırhhtı ve iki buz kıran gemi ve bir çok torpido ve torpil taharri gemîsi kaza mahalline gel • miş ise de tahtelbahiri ve müret tetatını kurtaramamıştır.