1 Haziran 1931 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

SERiZiNCf SENE No. 2537 î < YCJIVITS N A D İ •MtlMMtlMMI M JBaşmuhsrrlrt | \r fföMiftıııııııuııııyc lar\ısııı<la iunı İ î g • : İstanbuf Cumhurivet • Posta kutusu: N° 246 \ Bışmuhcrrlr 22366 . Tahri' mUdüru ^ 23236 tdare «nOdürü 22365 Matba» 20472 mhuri Devlet Bankası teşkilâtı PAZARTESi 1 HAZiRAN 1931 ABONE ŞERAİTİ | MÜDDET: jTÜflKİYE İÇİNf HABİÇ*İçÜ?( : Senelİği ; 1400 *r.*} 2700 | 6 Aylıği : 750 Kr.^p 1450 Kr.? • • 400 ; Kr.'f ? **800 • 3 Avlığı ^ 5 Kurnştar NUshası her yerde M İ Meclise Iki Sual Takriri Verildi Peşte Sergisinde Türkiye Peşte sergisinde Türk iştirakîni temsil eden zatlar avdet ettiler. <Cum huriyet» in tertip ettiği seyahat te muvaffakiyetle icra olundu. Bu münasebetle her şeyden evvel dost ve kardeş memlekette mazhar olmuf olduğumuz hüsniı kabulu memnuniAnkar 31 (Telefonla) Devyetle ve minnetle kaydetmek lizımdır. Bugünün Macaristan'ında Türk' let Bankası idare mectisinin *u 1er açık kucaklarla karşılanıyorlar. reti icrasına dair hazırlanan Başvekilinden en mütevazi ferdine talimatname Heyeti Vekilece taskadar bütün Macaristan'da Türkidttc edilerek alâkadarlara tebliğ ye'ye karsı bitip tükenmez bir rauedilmiştir. habbet menbaı kaynıyor denilebilir. Buna göre esamisi 2inci maddeSanki tarihin karanlıklarında uyukde yazılı 25 Vilâyet daimî encü • Iıyan ırk birliği ilkbahar güneşinin hararetinden filizlenen nebtftat gibi menlerinden birer, Vilâyet mer canlanmağa başlamış ve asırlardır kezlerindeki Ziraat Odalarından yekdiğeruıi kaybeden iki kardeş ikişer, bulunduğu takdirde Vilâmillet birbirlerini bulmustur. Türk yet merkezinde mevcut ve faal Macar dostluğunda böyle feyizli yezirâî kooperatifleri meclislerin • ni bir hayat ve gümrah bir inkişaf den birer, Valilerin riya*etinde var. Beynelmilel Peşte sergisine :şti • toplanacak küçük, büjrük arazi rakimiz iki millet arasındaki dostsahiplerini temsil edecek olan viluğu müessir surette takviye ettikten lâyet dahil veya haricinde birer, başka binnefis bizim iktisadî hayamerkez ticaret odaları tarafından tımız için çok yerinde, çok hayirh ve çok faydalı bir teşebbüı te ol müntahip birer zat seçilecek ve İçümada Kazır bulunacaklardan sabüc bunlar 2 haziran salı günü öğle • muştur. Peşte matbuatının neşriya Trabzon mebusu Şefik Bey tindan da anlaşıldığına göre Peşte den sonra Ankara'da toplanacaksergisine iştirakimiz tam ve kâmil yaset edecektir. Heyet Türk Ocaklardır. tçtimaa İktisat Vekâletinbir muvaffakıyet neticetinde karar 4 üncü sahiftde) den taym edilecek bir komiser ri~ kılmıştır. Bundan dolayı ne kadar memnun ve müftehir olsak yeridir. Her halde bu teşebbüsü meharetle tertip ve idare efmiş öl*r» Millî sarruf ve Iktisat Cemiyetimizi ha rarctle tebrik etmeğî vazife bîliyo* ruz. "•».,. Biz Peşte sergisine îstirak hazır • Iıklarımızı sergiye gitmeden evvel Ankara'da görtnüş ve tetkik etmiştik. Bu hazırlıklarm mükemmeliyeti muvaffakiyetin zamini olmağa kâfi derecede idi. Eğer tertip heyeti bazı esbaptan dolayı sergiden evvel taf«ilit vermekliğimizin münasip ol • mıyacağını soylememis olsa idi biz de Peşte sergisine iştirakimizin muvaffakiyetle neticeleneceğini daha © zamandan hararet ve heyecanla ilân edecektik. Maahaza sergide Türk paviyonunun teferrüt edeceğini o zaman alâkadarlara söylemekte hata etmediğimiz anlaşıldı. îşte Peşte'nin mühim matbuatından Azest gazetesinin yaptığı anket neticesi bizim hiç te keramet olmıyan keşif ve tahminimizi teyit etti. Bu anket neticesinde 80,000 reyin Türk pa viyonunu birinciliğe lâyık gördüğü anlaşılnuştır. İdare Meclisi intihabı yarın Ankarajda yapılıyor İntihaba 25 vilâyetten gönderilecek 150 aza iştirak edecektir Mecliste Vergi kanunları tetkikatı bitiyor Teşkilâtı esasiyede bir madde tadil edilecek Ankara 31 (Telefonla) Yarınki Mecliste Devlet Demiryolları ile bazı dairelerin muvakkat bütçeleri müzakere edilecektir. Bütçe encümeni bugün bir kısım dairelerin muvakkat bütçe • lerini tetkik etmiştir. Maliye encümeni veraset ve intikal vergisi kanununu müzakereye başeamiftır. Arazi kanumı Bütçe encümenine verilmiş tir. Yarın müzakeresine basla • nacaktır. Başvekâlet Millet Meclisi ri yasetine bir tezkere göndererek, Heyeti Velcilenin badema bütçeyi teşrinisanide değil, şubatta Millet Meclisine tevdi etmek mütaleasında bulunduğunu bildir miftir. Millet Meclisi riyaseti Başvekâletin bu tezkeresine ce•ap vererek, bütçenin şubatta değil, fakat kânunusani iptida sında Millet Meclisine tevdi edilmesi daha muvafık olacağmı, fakat bu takdirde teşkilâtı esasiyema böçenin Meclîse tevdii za manına dair olan maddesinin tadili lâzım geldiğini kaydetmiştir. |Ref ik Şevket B. Meclisej 2 sual takriri verdi Maliye Vekili, tarihî evrak ve ikramiye mes'elelerini izah edecek Ankara 31 (Telefonla) Manisa meb'usu Refik Şevket Bey Millet Meclisi riyasetine iki mühim sual takriri vermiştir. Bunlara Maliye Vekili cevap verecektir. Takrirlerden birisinde İstanbul'da tomar halinde satılan kıymetli evrak hakkındadır.' Refik Şevket Bey bunda Maliye Vekilinden «bu evrakın muhafazası kime aittir? Bu evrak ne suretle satılmıştır? Satılmasına saik olan esbap nedir? Satıhrken tarihî müesseselere müracaat edilmiş midir? Bul garistan'a gic^en evrakın iadesi için teşebbüsatta bulunulmuş mudur? Evrakı satanlar hakkında takibata başlanıldı mı?» Suallerine cevap vermesi istenilmektedir. Refik Beyin ikinci takriri 'de İstanbul Defterdarlığınin tevzi ettiği 20 bin liralık ikramiye mes'elesine aittir ve bunda şunIarı soruyor: «fndî bir içtihatla ve gayrika { nunî bir surette yapılan bu fiil, zimmete para geçirmek demek değil midir? Bu mes'ele hak klnda kanunî tahkikat ve takibat yapılmıs mıdır? Müsebbipierinden bu iş sorulmuş mudur?»| Takrirlerin yarınki celsede ruznameye alınması muhte i Bütçenin tevzi zamanı Peşte Sergisinde Türk paviyonu manlı sarayında bir daire daha açılıyor VedatNedim B. kazanılan muvaffakiveti anlatıyor «Hazreti Havva, Hazreti Adem'e Cennet elması değil, İzmir inciri verdi)) Mü&dkkafat vergisi Müsakkafat vergisinin tadil • den sonraki sekline göre çiftçi lerin ahır, samanlık, ambar ve alât ve ziraat depoları, müşterek çatı altında oturanların mesken leri müsakkafat vergisinden muaftır. Hazinenin 4 üncü salonu nadide mücevherler ve tarihî eserlerle doluL Emel Ferit H, Zevcile İngiliz'ce kanuşmak mecburiyetinde... Sergide teşhir olunan Türk mahsulât ve mamulâtı mükemmel bir tertip tarzına ilâveten bütün ziyaretçilerce hayretle temaşa olunmuştur. Teşhir ettiğimiz eşya meyanm i da mevsimi olmjyan bazı mahsulierimiz, meselâ incirlerimiz yalnız Türkiye'ye has olan müstesna letafetlerini haiz bir vaziyet ve mükemmeliyette bulunmıyordu. Fakat bu noksanı tertip heyeti nefis resim san'atıntn ianesile telâfiye imkân bulmustur. Adem ile Havva'yı Cennette tasvir eden modern bir tabloda Havva Adem'e bir meyva uzat makta ve tablonun maksadını da şu yazı söyletmektedir: Peştede Turk paııyonunda hakikaten enfes btr reklâm cHan inctr d/îîi, kosede V edat Nedrm Bey Bu seneki beynelmilel Buda peşte sergisindeki Türk paviyonu hakkında, sergiye hükumetin emHaııne dairestnde bugun açılacak dordu ncu salonda tefîır edilen eserierden.. rile Millî İktisat ve Tasarruf ceTopkapı sarayındaki Osmanlı Im ve tadadına başlanmıştır. Müteakip miyeti namına iştirak eden, cemidevirlerde de bazı sandıklar acıl paratorluğu hazinesinin dördüncü yet Neşriyat Müdürü Vedat Nemış ve defterleri yapılmıştır. Şimdiye salonu bugün umumun ziyaretine dim Bey dün bir muharririmize açılacaktır. Osmanlı hazinesi ilk ön kadar burada kıvmetli âsarı ihtiva atideki beyanatta bulunmuştur: eden üç salon açılmıştır. ce, Selimi evvel zamanmda tesis e« Bu seneki beynelmilel BuDördüncü salon milyonlarca lira dilmiş, Osmanlı Padişahlarının bü değerindedir. Burada Hülefayi Radapeşte sergisindeki Türk pavi tün metrukâtı ve ganaimden kalma şidin'in üçüncüsü olan ( Osmanı eşyalar sureti mahsusada yaptırıl • yonu hakkında istediğiniz iza • Zinnureyn) in gayet kıymetli bir mış sandıklar içinde, hazinei humahatı vermeğe başlamadan evvel kılıcı vardır. Bundan başka, Birinci mış sandıklar içinde, hazinei hüma25 mayıs tarihli gazetenizde pa« Havva'nın Adem'e verdiği Yavuz Sultan Selim Mısır ve İran se Sultan Osman'ın, Fatîh'm, Yavuz meyva elma değil, incîr idi!^ viyonumuza dair çıkan bir yazı ferlerinden avdetinden sonra Os • Sultan Selim'in, dördüncü Sultan Biz tablonun oynıyacağı rolü pek hakkmdaki düşüncelerimi söy Emel Ferit H. manlı hazinesini bir kat daha ga • Murad'ın hususî elbiseleri, haseki sul iyi görmüştük. Nitekim Peste'de iş tanların elbiseleri, şehzadelerin hanimetlerle doldurmuştur. Bundan 28 mayıs tarihli «Deyli Meyil > ga lemek isterim: azıtılarak Lejand, Havvan'ın Adem'e sonra Padişahlar kâh hazineyi bo kiki gündelik elbiseleri, elmaslar, «Türk paviyonu muvaffak olzetesi yaztyor: verdiği incirin alelâde bir incir değil, pırlantalar, (zebercet) inci, yaknt şaltmışlar, kâh doldurmuşlardır. du, fakat o kadar noksanlarımız Londra'daki Türkiye Büyük Elçibelki İzmir inciri olduğu sekline kaBundan seksen sene evveline gelinci ve nadide zümrütlerle örtüler, yor si Ferit Beyin kerimesi Emel Ferit vardı ki!..» Bu serlevhayı oku ganlar, altın ve gümüşten yapıimış dar girmiş ve bir gazeteci sergi heye kadar, burada ne gibi eşyalar H., Mısır'h Prenses Sivekâr Hanı yunca yazıyı samimî bir alâka yetimize gelerek: bulunduğu meçhuldü. Sultan Me ve pırlantalarla, incilerle süslenmiş mın oğlu Vahit Yusri Beyle nişan ile takip ettim ve anladım ki o (Mabadı 4 uncu sahifede) Buradan alıp yediğim incirlercit zamanmda hazinenin tasnifine Ianmıştır. kadar çok olan noksanlarımız ııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııiHMimıımııımıııiMiıııııııııınııınıınııııiı IIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIMI den sonra hükmettim ki Havva A ımııımımııııiHiHiıımıııııııiıııımH Bir muhabirimiz, Emel Ferit H. yalniz iki tane imiş. dem'e hakikaten incir vermiş, ve « Türk paviyonunu ziyaret et şey yapntış olduğumuz işte un'anesi Ue görüşmüştür. Muhabirin narin ve le ve mutantan bir surette anlaşılhatta galiba da fzmir inciri! Biri, paviyonumuzun renkle tikten sonra gençleşmiş Türkiye'nin mış bulunuyor. Bu muvaffak mu cevval bir hanım olarak tavsif ettiği Sözlerinî söylemiştir. rinin kırmızı, beyaz olmaması. Ditazelik ve yaratma kabiliyetini MaEmel H. kendisine demistirkı: kaddemenin bizi bundan sonra beyMacar Dahiliye Nazırının pavi geri de, ziyaretçilere kurtlu incir « İzdivaç ettiğimiz vakit ihticaristan bir örnek olarak alabilir.» nelmilel mühim sergilere iştirak için yonumuz hakkmdaki sitayişî ise kolsatılması. mal daima ingilizce konuşacağız." Hulâsa etmek lâzım gelirse Peşte bir teşvik ve teşçi rolü oynamasını tuklarımızı kabartacak mahiyetteGerçi, paviyonumuzun renkleri Çünkü Vahit Nuri B. türkçe ve Esergisine iştirak ile ve böyle iyi yap bütün kuvvetimizle temenni ederîs. dir. Müşarünileyhin sözleri aynen kırmızı, beyaz değildi. Yogoslâv YUNUS NADİ ( Mabaiı 2 inci sahifeue ) şudur: mağa çahşarak iştirak ile çok iyi bir ya paviyonunun renkleri de millî renkleri değildi. Bu sene Ankara'daki Macar paviyonunun renkleri de millî Macar renkleri değildi. Sergilerde paviyonlar artık başhbaşına bir san'at mes'elesi olmuştur. Bu hususta söz söyle mek hakkı san'atkârlarındır. Türk paviyonunu, Macar San'at ve Mimarî mecmuaları muvaffak bir san'at eseri olarak takdir ettiler. Burada paviyonumuzun san'atkârı genç ve kudretli mimarı mız Sedat Beye teşekkürlerimi arzetmeği bir vazife bilirim. Sedat Bey Türk paviyonunun muvaf fakiyetinde mühim bir âmil olmuştur. Türk paviyonu yeni Türkiye için canlı bir propaganda vasıtası oldu. ergiyi 600,000 kişi ziyaret etti ve 600 bin kişinin her biri eminim ki en aşağı 10 kişiyi yeni Türkiye hakkında tenvir etti. Gazeteler Türk paviyonuna sütunlar hasrettiler. Peşte radyosu her gün Türk paviyonunun pro • pagandasını yaptı. Lutfen Sayfeyl çevlrlnlz