31 Mart 1931 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

YED:NCI SEKE N* £478 Ba^mubnfrlıi YUNUS NADİ İDAREHANESİ: DriMinnuıuuınnı Uı>ı\in<la tlaıreı Trlgraf: Istanbul Cumhurivet j Posta kutusu: N° 2 4 6 | Basmuharrir : 22366 Tahrir müdürü • 23236 • Idare müdürü 22365. Matbaa 20472 mhuriy "inHar......H...n. «ı........ ............„.„..„„„„„„„„„„,„„„„„,„,„„„„„„„„ , ,lmıımılllI „„,„,„„„, m ı , M I , I I 1 I B m n ı , n ı m B I , m |Ki n H n ı I ı n ı l M n m H n n n n n H n H n ı l , l , l l l I „,„„,,„ 5"LI 31 MART ABONE Seneligi 6 Aylığı : 3 4>lığı ŞERAtTf ÜDDET: TÜRKİYEIÇINİ HARİÇ İÇİN 1400 Kr. | 2700 Kr. 750 Kr. | 1450 400 Kr. | 800 Kr. 1 = 5 Kuruştnr NOshası her yerde Kâzım Pş. Millete Bir Beyanname Neşretfi """" " "" """""""" «»»»»««»»'""n««™»'» I 1 1 11 1 1 1 1 1 1 1 Gazetemizin teşebbüsü ile yapılacak muazzam âbide '"«•» nHlnllHHHMIBHHnHinınHIIınHnnmıMHIIllI1IIlllI111III|1IIİ1|II Kuponlar müzakeratı 3İLmn....... başlıyor .n....,.......,, nnmuom, Inkılâbın aziz kurbanı Kubilây namına Menemen'de rekzedilecek âbide Milletin Menemen'de rekzedeceği Kubilây âbidesi cosgun Cumhuriyetçi hislerimizin maddî bir ifadesiniteşkiledecktir I M I I f f l l l | l t l l l l l | | f | | | | | | | | | | | | | , | | | || | | | | | | | | || | | | t | )> | | | | I I I I l l l l l l l l l l l l l | | | | | | f | | | | | | | | | | | | | t | | | | | | | | | t | | | |^ | t | | | | Kimdir onlar ? Raşit Rıza ve arkadaşlannm bir ft müddettenberi Atina'da temsiller | verdiği ve o muhitte çok iyi tesir§ ler bıraktığı malumdur. Raşîd'in | Yunanistan'daki bu rauvaffaki • yetlerinden hepimizm memnun ve müftehir olması kadar talıiî bir şey olamazdı. Halbuki dünkü «Yeni Gün» refikimizde okudu ğumuza göre Raşit Rıza ve arkadaşlarının ecnebi bir memlekette mazhar olduğu hüsnü kabulü çekemiyen bazı kimseler, îstanbuFda mühim mevkiler işgal eden bazı resmî zevatın kafasma girmişIer ve Atina'da büyük bir makamımıza «Raşit Rıza heyetinin, Darülbedayi namını füzulî olarak taşıdığıaı ilân ettiriniz. Raşit ve heyetinin hükumetten tahsisat alan bîr heyet olmadığmı gazete lerle tavzih ediniz!» Tarzında telgraflar çektirmeğe de muvaffak olmuslardır. Bereket versin, Atina'da kendisine telsrraf r len mahterem zat Raşid'in esasen böyle bir iddiada bulunmadığım bildiğinden ve bu »uretle kendisine telgraf çekilmesindeki hasis maksadı da derhal anladığından bittabi hiç bir tesebbüse lüzum görmemiş, ihtimal kendisinin böyle bir maksada alet edilmek istenmesinden de pek hakh olarak müteessir olmuştur. Paris'ten gelen Fransız Sefirinin beyanatı • "#»» Kont dö Şambrön bugün Ankara'ya giderek hükumetle temasa geçecektir Iki aydanberi mezunen Pa ris'te bulunan Fransa'nm Türkiye büyük elçisi Kont dö Şambrön Cenapları dün Semplon ekspresile şehrimize gelmiş ve İstanbuPdaki dostlarına Fran • sız konsolosanesi erkânı tara • fmdan istikbal edilmiştir. Kont dö Şambrön dün kendisile konuşan gazetecilere de miştir ki: « Mezunen memleketimde bulunuyordum. Maamafih bu müddet zarfında kuponlar mes'elesile de alâkadar oldum. Son günlerde bütün matbuata ak settiği gibi hâmillerle Türk hükumeti arasında yeniden müzakerat başlıyacaktır. Bu hususta Ankara'da hüku mete izahat vermeden evvel gazetecilere maatteessüf bir sey söylüyecek değilim. Yarın (bu Bu abide Cumhuriyetçi Türk'Ierin kalplerinden taşan inkilâpçı faziîete temel olacaktır Ankara 30 (A. A.) Büyük Millet Meclisi Reisi Kâzım Paşa Haz retleri Kubilây âbidesi komitesi reisi sıfatile millete hitaben şu beyannameyi nesir buyurmuslmrdır: Kaç yeni meb'us gelecek Yeni bir tahmin:Meclis 25 nisanda toplanacak! Namzetlik için Fırkaya yapılan müracaatlerin miktarı 1200 e yaklaştı Müracaatler arasında Öyle garipleri var ki... Ankara 30 (Telefonla) Bu cuma günü Ankara müntehibi sani intihabı başlıyor. Antalya, A namor'da bitmiş, H. Fırkası namzetleri müttefikan kazanmıştır. Müntehibi sani intihabının her yerde nihayet nisan ortasında biterek 25 nisanda yeni mecüsin içtjma etmesi kuvyetli ihjtmal dahilindedir. Yeni azanın miktart Ankara 30 (Telefonla) Dördüncü Millet Meclisine yeniden girecek meb'uslar miktarı üze rinde verilen mütebayin haberlere rağmen kuvvetli görüsün ilk tahminler olduğu, ve çiftçi meb'uslarda dahil olmak üzere yeni meclise girecek azanın nihayet 60 ı tecavüz etmiyeceği ısrarla söyleniyor. Bu rakam S. Fırka meb'usları ile vefat eden ve ye niden idarî memuriyete iade olunan meb'usların yekunüne mua dildir. Yeni meclisin eskisi kadar azaya malik olacağı anlaşıldığı na göre yeni namzetlerin mikta w Millete Beyanname Viyana'da tahsilde bulunan bir Turk çocuğu, Menemen'de hayatını Cnmhuriyete kurban vermiş olan zabit vekili mual'im K'ibi'ây'ın namına niçin bir âbide yükseltmemekte olduğumuzu babasından soruyor. Vatandan uzak ya^adığı halde vatanın islerine ve bi'hassa onun haysiyet ve şerefine bu kadar candan alâ ka gösteren bu Türk çocuğunun fikri ayni kuvvet ve hevcan'a bütün milletin müşterek mali olan çok güzel bir fikirdir. Menemen'de zabit vekili muallim Kubilây Cumhuriyet düsmanlarınm yakalarına yapışa rak hayatını kahramanca feda ettiği gündenberi nvllî Türk vîcdanı onu harimi canında yaşatıyor. Denilebilir ki Kubilây icin vatanını seven Cnmhurîyet âşıkı her Türkiin kal hinde dikilmis en ulvi muhabbetlerle süslü bir âbide vardır. Ebediyet için müesses Türk Cumhuriyeti uğrunda yapılmış bir fedakârlığı, büyüklüğün timsali olan Türk milleti ilelebet unutamaz. Biz yalnız Cumhurivet kurbanı zabit vekili muallim Kubilâv'ı değil, onun yanında vazifesini büyük bir âsk ve namus ile ifa ederken ölen bekçi Hasan'ı da unutmuyoruz ve unutmıyacağız. Cumhuriyetin bu millet ve memlekette en sa<rlam selâmet ve saadet mesnedi olduğunu düsündükçe o • nun uğrunda havatlarını fedadan çekinmemiş olan bu aziz ölülerin asil ve mert simaları gözlerimîzin önünde mütemadiyen canlanacak ve yükselecektir. Büyük milletimizin haysiyetli ve şerefli bütün fertlerinde müşterek olan bu hakikî hissiyatımıza göre Kubilây timsalini taziz için ne vapsak yerinde olacağına şüphe yoktur. Bu hakikat ve kanaate istinanedir ki CUMHURtYET gazetesinin ileri at tığı Kubilây âbidesi fkirinin kuvve den fiile çıkarılması işini idare et • mek üzere teşekkül eden komitemiz büyük milletimizin göstereceği uyanık ve civanmert iştirak sayesinde bu tesebbüsün pek az bir zamanda tahakkuk edeceğine emin olarak f aaliyet başlamış bulunuyor ve ilk iş olarak beyanname ile maksadını büyük millete arzeyliyor. Menemen'de irticaın baş kaldır mağa cür'et ettiği ve boğulduğu yerde irtica ifriti ile çarpışarak ölen Kubilây namına bir abide yükseltilecektir. Bu abide Cumhuriyetçi Türk'lerin kalplerinden taşan inkilâpçı faziîete timsal olduğu kadar bütün gelecek nesillere Cumhuriyet uğrunda seve seve ihtiyar edilmiş ve edi lecek fedakârhğın destanım söyliyecektir. tstiklâl cidalile Türk milleti yalnız vatanın temiz harimini düş man istilâsından kurtarmakla kal madı, onun kadar belki daha mühim bir hâdise olarak Cumhuriyet ida resile kendi benliğine ait hürriyet ve istiklâlini de elde etti. Bu nimet Türk'ün en büyük kazancıdır. Millet ona uzanacak elleri keser ve elleri kırar, o kör ve cahil taarruzlardan daima masun kalarak Türk hayatı • na feyizli ziyalarını neşreder. Ebede sürecek bîr güneş gibi parlayıp gi (Mabadi 4 üncu sahifede) Sefir Kont dö Şambrön Cenaplart gün) Ankara'ya giderek hükümet ricali ile bu mes'ele etra • fında temaslarda bulunaca ğım. Kuponlar mes'elesine iki tarafın hüsnü niyeti sayesinde pek çabuk bir hal çaresi bulu nabileceğini zannediyorum.» Sefir Cenapları bugün An . kara'ya gidecektir. San'atkârlanmızın birbirile geW çinememeleri.didişmeleri, birbirini yemeğe çalışmalaı kadar mem • p leket ve kendileri için sararh btr bareket olamaz. Fakat bu çirkin dedikodulan hudutlarımızm ha • ricine aksetthmek ve hele Ati • na'daki yüksek bir memurumuza telgraf çekerek bazı eşhas ve san'atkârlar arasında mevcut reNa nzetlik için vaki müracaatlerle ve intikabet ve geçimsizliklere alet ohcbat işlerile en yakından ve çok meşgul lan tstanbul'daki resmî memur • olan zat: H F. Kâtibi Vmumisi Recep B. larm bu lâubali hareketleri de rını fazla sayıya çıkarmağa sebep evvelkinden çok daha muzır ve yoktur. çok daha fena, yakışıksız bir haTalipler lisetsi rekettir. ' Ankara 30 (Telefonla) Meb'Biz bugiinlük kısaca, Istanbul' ' dan Atina'ya bu suretle telgraf ' us namzetliği için Fırka kâtibi çeken ve resmî makamlar ifgal : umumiliğine müracaatler sey • ettikleri söylenen zevat acaba ' rekleşmiştir. Şimdiye kadar gönkimlerdir, diye; ' derilen namzetlik talepnamesi 1200 e yaklaşmıştır. Ricalarmı 4İ C? • bınan „ ın yıldonumu 1 J •••••• Bugün bütün Trakya'da ihtifaller yapılarak Sinan'm ruhu taziz edilecek Soruyoruz? J ( Mabadi 2 incı sahifede ) Mühim bazı vekajri Dün akşam defterler indirildi. Münte cereyan ediyor hibi sani intihabı 8 nisanda başlıyor Hindenburg, nevâma dikvaki olacak itiraz kabul edilmi yecektir. Bundan sonra heyeti teftişi yenin verdiği kararlan kabul etmyenler mahkemelere müracaat edebilecekler ve mahke meler bes gün zarfında cevap vereceklerdir. Maamafih şim diye kadarki itirazların hemen hepsi heyeti teftişiyece kabul e dildiğinden mahkemelere fazla müracaat olmıyacağı zanne • dilmektedir. Istanbul hazırlandı! Almanya^da Koca Sınan'm lâyemut asanndan Suleyw"ive'nın kabartma duvar jçinilen tatörlük ilân etti! Koca mimar Sinan 343 sene evvel bugün ölmüştü Allahın nadir ya rattığı bir zekâ ve deha ile Türk mimarisini o zamana kadar erişemediği en yüksek bir mevkie çıkarmıştı ve mimar Sinan ile ne kadar ö ğünsek yeri vardır. Çünkü mimar Sinan dünya durdukça yaşıyacak olan eserleri ile yalnız Türk mille tinin iftihar edeceği yüksek bir san'at adamı değil, cihan mîmarh ğının medarı iftilıarıdır. Mimar Si nan hayatında ne yapmış ise onu diğer eserlerden tefrike medar olacak bir fevkalâdelikle vücude getirmiştir. Hiç şüphe yok ki 343 sene evvel ebediyete ve millî tarihe kanşan bu yüksek deha bugün de ara mızda mevcut olsaydı dünyanın gene en büyük mimarı olurdu. Mimar Sinan'ın eserlerini tetkik eden en meşhur san'atkârlar Sü leymaniye'yi Ayasofya'nın çok fevkinde bulduklarını söylemişlerdüv Ezcümle Amerika'nın meşhur san'at profesörlerinden M. Rifistal ile Banhevin Süleymaniye'yi, Ayasofya'yı ayrı ayrı tetkik etmişler ve demişlerdir ki: «Abide denilecek bir eserde ara nılan ahenk güzelliği Süleymaniye'nin mermer ve granitten yapılmış olan içinde ve dışında mevcuttur.Yalnız içi nefis ve müzeyyen olmakla dış yüzü tuğladan yapılması Aya sofya'ya abide manasını verdire • mez.» Bugun rihletimn 343 uncü yü&onümu miınasebetile butun Trakya'da ihtifaUer yapılacak olan Koca Sinan Hocapaşa muhtan Sudi B defteri indirirken.. İstanbul'da intihabat faaliyeti gittikçe ilerlemektedir. Ma hallata asılan defterler dün akşam indirilmiştir. Bu suretle 15 günlük müddet hitam bulmuş tur. Bugünden itibaren isimleri deftere geçmediğinden dolayı İstanbul'da müntehibi sani intihabatına 8 nisanda başla nacak ve 10 nisan akşamı nihayet verilecektir. Bu suretle müntehibi sani intihabatı 3 gün de vam edecektir. Son üçüncü gün cuma olduğu içîn o gün herkes reyini istimal edebilecektir. Her nahiye bir şubei intiha • biye addedümiştir. Nahiyelere heyeti teftişiyece birer müfet tiş gönderilecektir. Ayrıca C. H. Fırkası da nahiyelere birer müfettis gönderecektir. Bu müfettişler intihap edilmişlerdir. Alman Reisicumhuru Mareşal Hindenburg Mimar Sinan'ın ahirete göçtügö bugünde ruhu hürmetle yadedilecek ve ona fatihalar ithaf olunacaktır. Bugünü tes'it etmek her Türk'ün millî ve vicdanî vazifesidir. Dün son haberlerimizde Al manya'ya dair mühim bir tel graf haberi vardı. Bnna Alman Reisicumhuru Hindenburg göre Mareşal Edirne'de ihtifal Edirne'de yapılacak ihtifal programına göre Selimiye camii önünde parlak merasimden sonra genç san'at kârlar tarafmdan dökme olarak yaptırılan bir levha mimar Sinan caddesinin başına asılacaktır. Koca ( Lutfen sahifeyi çevirlniz ) i 4 bütün teşkilâtı e sasiyeyi zirüzeber eden ve mil( Mabadi 4 üncu sahifede )