30 Mart 1931 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

YED:KÇI SENE N £ 4 7 7 Başmuharrlrl YUNUS İDAREHANESh DiiMiııuıııııuiNİ\f kaı^iMnda daintı mahsas* Telgraf: İstanbul Cumhurivet Posta k u t u s u : N° 2 4 6 Başmuharrir : 22366 fahrir müdUrU • 23236 İdare müdürü 22365. Matbaa 20472 i urıy Meb'us miktarı taayyün etmedi PAZARTESi 3 0 MART Î931 ABONE ŞERAİTİ : İTÜRKİYE İÇİNf HARİÇ İÇİN : Seneliği : 1400 Kr. ! 2700 Kr. i •. î • ıJ | 6 Aylığı : 750 Kr. j 1450 ! 3 Aylığı { 400 Kr. j 800 Kr. j = 5 Kuruştnr = Boş limanın boş blânçosu! NOshası her yerde Almanya Avusturya Gümrük Birliği Dreaden: Mart 1931 Mületler; Avrupa birliği kongresine hazırlanırken çok e hemmiyetli bir siyasî hâdise karşısında kaldılar: Almanya • Avusturya gümrük birliği.. Bu büyük hâdisenin rcsmî yerlerde olduğu gibi, Avrupa gazetelerinde de muhtelif tefsirleri vardır. Ingiliz' lerin buna o kadar ehemmiyet vermedikleri anlaşılıyor. Fakat Fran sa, Almanya Avusturya gümrük birliğini Avrupa birliği gayesi için bir tehlike olarak anlamak istiyor. ltalya'nın da hoşlanmadığına bir çok deliller vardır. Bize göre hür ve kardeş iki milletin anlaşması, hatta sırası gelince birleşmesi kadar tabiî bir şey tasavvur olunamaz. Yirminci asrın insanı bundan başka türlü düşünemez. Almanva Avusturya gümrük birliği şimdiki halde henüz işlenmesi icap eden bir taslaktan başka bir şey değildir. Gelişigüzel gümrük hu • dutlarmı kaldırmak her iki kardeş memleketin iktisadî vaziyetlerine uygun sayılamaz. Onun için vaziyete göre tedbirler düşünülmüştür. Bazı eşyaya ait gümrük isleri olduğu gibi kalacaktır. 1932 de tatbik edilecek olan bu gümrük anlaşması Almanya için olduğu kadar Avusturya için de çok ehemmiyetli iktisadî neticeler verecektir. Bugün gümrük anlaşması şeklinde göze çarpan iktisadî bir leşmenin yarın daha temelli siyasî bir birliğe varması kadar tabiî bir şey yoktur. Alman milletinin tari hinde gümrük anlaşmalarının millî birliği hazırlamak hususunda ne büyük bir rolü olduğunu biliyoruz. Fransa'daki, ttalya'daki hoşnutsuzluğun sebebi, biç şüphesiz, bu ola • caktır. Versailles ve St."Germain muahedelerine göre Avusturya'nın Almanya içerisinde kaybolmasına imkân yoktur. Fakat bütün muahedelere kat'iyyen ebedî bir hayat nasip ol mamıştır. Buna rağmen Avusturya 4/10/1922 de istikraz yaptığı vakit istiklâlini tehlikeye düşürecek şeylerden uzak kalacağını tekrar et mek mecburiyetinde kalmıştır. Bir milletin istiklâli için bilhassa eski düşmanlarının şiddetli bir alâka göstermesi anlaşılmaz bir şeydir. Fakat mes'ele Avusturya'nın istiklâlinde değildir. Avusturya'nın, meselâ, Çek'lerle birleşmesine Fransa'nın ses çıkarmıyacağı çok tabiidir. Avus turya'nın istiklâli yalnız kardeş bir millete, Almanya'ya karşı mukad destir. Almanya ile birleşecek A vusturya'nın iktisatça canlanacağına şüphe yoktur. Avusturya gümrük hududunun düşmesi de Almanya ıçin çok büyük iktisadî f aydaları o lacaktır. îşte mes'elenin en canlı noktası budur. Avrupa birliği tezinin en ehem miyetli yeri, gümrük mes'eleleridir. Coudenhove Kalergi'nin Panavru • pa'sı; dünya harbinden sonraki Avrupa'nın sert gümrük engellerini ortadan kaldırmak ve bu suretle mevcut iktisadî imkânları inkişaf ettirmek gayesini takip eder. Avustur ya Almanya gümrük birliği; Av rupa birliği fikrinin hakikat olmuş bir safhası sayılabilir. Halbuki: tlk önce Fransa'nın politika sahasında ileriye sürdüğü Avrupa birliği fikri, şimdi, gene ayni Fransa tarafmdan Avusturya ve Almanya için doğru bulunmuyor. Fakat Yugoslâv'ya Romanya gümrük birliği olduğu vakit resmî Fransa ile gazeteleri dostça bir vaziyet almışlardı. Almanya Avusturya gümrük birHğinde en ehemmiyetli mes'ele gümrük geliridir. Avusturya; güm rük gelirini istikraza karşılık gös • termiştir. Italyan görüşüne göre gümrük birliğinden sonra Avusturya'nın geliri azalacak ve bunun neticesi olarak Avusturya alacaklılanna karşı çok müşkül bir vaziyette kalacaktır. Alman ve Avusturya gümrük tarifeleri karşılaştınldığı vakit, Alman tarif elerinin daha yüksek olduğu görülür. Demek oluyor ki Alman tarifesinin kabulü üzerine Avusturya iç gümrükten kaybet • tiğini tarifenin yükselmesi sureti ile telâfi etmiş olacaktır. Bundan baş Yeni Mecliste amele partisi de bulunacak Dün H. F. İstanbul merkezinde bir içtima yapılarak vaziyet görüşüldü jCumhuriyeti koruma Fevkalâde kanun lâyıhası yeni Meclise verilecek T\ Adliye Vekâleti kanunun ) esaslarım hazırladı Ankara 29 (Telefonla) Adli ye Vekâleti fevkalâde zamanlarda tatbik edilecek olan tedabiri ihtivs [edecek Cumhuriyeti koruma kanun râyihası üzerinde tetkikata devam e 'diyor. Lâyihanm ihzarı bitmek ü kzeredir. Yeni Meclis açılıncıya ka "dar lâyiha ikmal edilerek Meclis'e Lverilecektir. Vekâlet bu husustıuasır Cumhuriyetlerin mümasil kr ^nunlarını tetkik etmiştir ve esasları ıazırlamıştır. Lâyihaya göre ayrı mahkeme ihlası usulü vazedilmiyecek, yalnız [*evkalâde zamanlardaki muhake JTieler gayet kısa olacak, ve memur ların bu sıralarda vaki olacak ceza kları memurin muhakemat kanufnuna tâbi olmıyarak doğrudan doğJuya takibat yapılması usulü ka fbul olunacaktır. Liman Şirketi Heyeti Umumiyesi dün toplandı 930 senesinde liman faaliyeti ve sirket varidatı tenakus etmiştir Dün İstanbul H. Ftrkası merkezin de yapüan içtimadan bir intiba Ankara 29 ( Telefonla ) Vilâyetlerden Dahiliye Vekâletine gelen malumata göre nü fus vaziyeti itibarile bu devrede meb'us adedi 312 olacak, bu suretle geçen meclisten 4 meb'us noksan bulunacaktır. Maa mafi umumî müntehibi sani intihabı neticesinde bu mikta • rın 314 e baliğ olması da muh temeldir. babı olarak dört grup teşekkül edeceği hakkmdaki heberler tamamen asılsızdır. Amele meb'usları Ankara 29 ( Telefonla ) H. Fırkası son teşkilâtında a • mele ile yakından alâkadar olmağa karar vermiştir. Bu se beple yeni intihabatta Fırka namzetleri arasmda ameleden bazı kimseler bulunacaktır. Bu suretle yeni Mecliste on kadar amele meb'us olacaktır. ( Mabadi 2 ıncı sahifede ) Ferit Bey Adliye Müsteşarı teftiş ile meşgul olmamaktadır Evvelki gün şehrimize ge len AdliyeMüs teşarı Ferit B. dün öğleden * sonra Adliye de bir müddet meşgul olmuş ve Müddeiu mumî Kenan Beyle görüş müştür. Ferit Ferit Bey Bey dün bir muharririmize şu beyanatta bulunmuştur: « İstanbul'a gelişim her hangi bir tahkikat ile alâkadar değildir, sadece istirahat için geldim. Tahkiki icip eden mes'(Mabadi 4 üncü sahifede) Şirket heyeti umumiye içtimaında bulunanlar kıplar raporu okunmuş bilanço tet Liman Şirketi heyeti umumiyesi kik ve kabul edilmiştir. Liman faa dün saat dörtte Hâmit Beyin riya liyeti hakkında şayani dikkat malu setinde içtima etmiştir. tçtimada Maliye Vekâleti namma muamelâtı nak matı ihtiva eden rapor şöyle başlı yordu: 930 senesi limanımızda iş tiye müdürü Sırrı Bey, İktisat Ve ler, diğer ecnebi limanlannda ol kâleti namma da komiser mıntaka duğu gibi hissedilir derecede azal ticaret müdürü Muhsin Bey hazır bumıştır. Bilhassa 1929 senesinde yelunmuştur. tçtimada idare meclisi ve mura n c 7 " Aiincu sahifede > Uydurma haberler Ankara 29 ( Telefonla ) Yeni mecliste çiftçi, tüccar, mütefekkir, serbest meslek er • Berberler ihtilâfı hâlâ halledilemedi Zabıtanın cebri iddiası asılsız mı?Vali B. heyetin istifasmı kabul etmedi Berberleri Cemiyeti heyeti idaresi mıntaka Ticaret müdiriyetine istifalarını verdikten sonra Vilâyete gi derek Vali Beyi ziyaret etmişler ve istifa ettiklerini bildirmişlerdir. Vali Muhittin B. istifanın doğru olmadtğm kendilerine söylemiştir. Cuma günü bazı berber d''ikkânlannm zabıta tarafından cebren açtırıldığı hakkında bir iddia ortaya atılmıştı. Bu iddia hakkında Polis Müdürü Ali Rıza B. demiştir ki: « Bu bir mügalâtadan ibarettir. Polis, bilâkis cuma günleri dükkânlarını açan berberlerin her hangi bir mümanaata maruz kalmamalan için tedabir almıştır. Bu iddia, zabıtanın bu haklı tedbirinden memnun olmıyanların sui niyetleri eseri olabilir. Eğer böyle bir şey olmuş ise bize isim ve vak'a göstersinler.» Diğer taraftan Vali muavini Fazlı B. de: « Zabıtaca cuma günü berber dükkânlarının açtırılmaı için her hangi bir tazyik mevzuu bahis de ğildir.» Demiştir. tstifa eden Berberler Cemiyeti idare heyeti istifalarını dün sabah Esnaf cemiyetleri murakıplıcrına vermişlerdir. Heyeti idare bunda arkadaşları tarafından istifaya davet e dildiklerini bildirmekte ids Mura kıphk bu hususta tetkikatta bulu nacaktır. Con Masfilt dün geldi Büyük îngiliz şairi, Gazi Hz.inden derin bir hayranlıkla bahsetmektedir i Büyük bir ziya Kıymetli âlimlerimîzden Halil Halit B. vefat etti Berberler cemiyeti reisi ne diyor? Berberler Cemiyeti reisi Mustafa B. de şunları söylemiştir: « Eyüp'te cebren açtırılan dükkânlar hakkında tahk'kat yaptık. Bunların zabıta marifetile açtırıl dığını ve bu memurların kimler ol duğunu da tesbit ettik. Yarın Vilâ yete, Polis Müdiriyetine ve Fırkaya müracaat ederek vaziyeti bildireceğiz ve dükkânları cebren açtıranların isimlerini vesaike istinaden bil direceğiz.» M. Con Masfilt gazet ecüerle konuşurken İngiltere'nin meşhur şairi M. Johnn Masfield dün Semplon ekspresüe şehrimize gelmiş tstanbul İngiliz konsolosanesi erkânı tarafından karşılanmıştır. tngiliz şairi kendisile konu şan bir muharririmze demiştir ki: « Türkiye'ye ilk defa ola rak geliyorum. Burada tarihî abideleri v e bu meyanda Ayasof1» Avusturya; Almanya'nm umumî ka Av,,,hırva: Almanya'nm umumî gümrük gelirinden de bir hisse alacaktır. Bu hissenin ne miktarda olacağını şimdiki halde tesbite imkân yoktur. Esasen Avusturya ile, bundan on yıl evvel, gümrük birliği yapmak için en çok çahşan ttalya idi. Almanya Avusturya gümrük birliğinden ttalyan'Iarm da iktisadî faydaları olacaktır. Bir gümrük hududunun azalması yüzünden ttalya ile Al manya arasındaki iktisadî münase betler artacaktır. Yeni gümrük birliğinden zarar görecek bir memleket varsa o da Çekoslovakya'dır. Avrupa'da bir gümrük hududu nun azalması ehemmiyetli bir iktisadî hâdisedir. Almanya'da sosya listler istisna edilmek şartı ile bü ya'yı ziyaret edeceğim. Seyahatim hususî mahiyettedir. Bir kaç gün şehrinizde kaldıktan sonra Ankara'ya giderek yeni Türki ye'nin yeni merkezini göreceğim. Son asır şairleri arasında Lavrens Biyun, Jeats, Sieyfriet Sasson, Paul Valery, Sthbein Be net'i iyi bulurum. Türk edebiyatı ve şairleri hak ( maoocı <Maboâi 4*HIC ı > snrueae , <nc sohtfede » ııımıııııımııııımııımıııııııııııımmıııııımıııııımı MIIIIIIIIIPIIMIIIIIMIIIIIIIIIIIIIlllllMIIIIIIIIIIIMIIIIMIIIIIIItlllllllllllirillllllllllllrilllllllllllllllMllMIIIIIIIIIIIIIIIMIIMMIIIIIIIIIIIlllMIMIIIIIIIUIIIIIIIIIIIII Farelerin hiicumu Asmaaltı'ndaki zahire dükkânlarmda fareler epeyce hasarat yaptılar Merhum Halil Halit Bey ııiHHiımııııııııııııımıımııınıııııııııııııııııııııııııııııııııımııııııııııııiMiıııııııınıııııı tün fırkalar yeni gümrük birliğinin neticelerini takdir ediyorlar. Bugünlerde Alman Başvekili Dr. Brü • ning'in gümrük birliŞi hakkında söz söylemesi ve muhtelif Avrupa memleketlerindeki gazetelerin tenkitle rine cevap vermesi bekleniyor. Gümrük birliği, mevcut muahedeleri esaslı bir surette düşünerek yapıldığı için Alman Avusturya tezinin bütün tenkitler karşısında muzaf f er olacağı fikri kuvvetlidir. Bugün yalnız ana çizgilerini bildirdiğimiz günv rük birliği Orta Avrupa'nın iktisadî kımıldanışmda ciddî bir rol oynıyacaktır. Bu buhranlı devirde milletler gümrük politakaları ile, iktisadî anlaşmalarla ehemmiyetli neticeler elde edebilirler. Darülfünun İlâhiyat fakültesi müderrislerinden ve kıymetli â limlerimizden Halil Halit Bey vefat etmiştir. Halit Bey Ankara'h (Mabad 4 üncü sahfede) Kubilây abidesi Halkın teberruatını her yerde hususî heyetler tophyacak Kubilây abidesi komitesinin kararına göre her yerde teberrüatı H. Fırkası teşkilâtının tensip edeceği şekil dairesinde ve hususî heyetler înarifetile toplanacak, para İş Ban kasma yatırılacaktır. tş Bankası abide heyetinin fahrî veznedarlığını uhtesine almıstır. Farelerin taarruzuna vğnyan dukkânlardan birisi M. NERMİ Asma altmda bulunan bazı zahire mağazalarına fareler dadanmış ve hasarat ika etmiştir. Bir fasu'ye tacirinin 80 çuval fasulyesi farelerin hücumuna uğramış( Lutfen sahifeyi çevirintz }