29 Mart 1931 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Ba^muhnrrlrt INJAOt İDAREHANESh } Diiuınııuıııumıjf Un>ısiiiiid (laırrı nuhsusa : • T«>lgraf: Utanhul Cumhurivet î Posla kulıısu: N° 2 4 6 | T u l o f n n • I CICIUll. Başmuharrlr : 22366 rahrir mUdUrü • 23236 20472 Idare müdürü 22365. Mstbaa Cumh u riy İntihabat faaliyeti ve meb'usluk talipleri PAZAR 29 ABONE ŞERAİTİ \ MÜDDET: TÜRKİYE İÇİN { HARİÇ İÇİN • Seneligi 1400 Kr. | 2700 Kr. : 6 Ayhğı 750 1450Xr..j, | 3 Avlığı | 400 Kr. : 800 Kr. = 5 Kurnştar *Berberler mes'elesi büyüyor! NUshası her yerde Halâs çaresi: Kooperatif teşkilâtı Ankara: 28 mart (Basmuharririmizden, telefonla) Kooperatif teskilâtına ehemmiyet vermek lüzumu üzerinde ısrar ediyoruz. Biiyük Gazi'nin son tetkik seya hatlerinde vasıl olduŞu muhtelif kanaatlerden bir mühimmi bu dur. Elbirli^ile çalışmakta zaten büyük kuvvet ve menfaat olduğunu herkes biür. İktisadî hayatta elbirliği demek olan kooperatifçilikte ise bu kuvvet ve menfaat millî bir mahiyet alarak azamî derecelerine çıkıyor. Kooperatif teşküâtlarmın Avrupa'da oynadıifı roîler cidden hayret olunacak kadar büyüktiir. 0 nun icindir ki kooperatifçilik o diyarda alabildiçine inkişaf ediyor. Bu tılsımı iktisadî hayatımıza sokmak için bizde dahi mun • tazam, mütemadi ve musır surette calı^mak lâzımdır. Çok basit bir hesanla bir istih • Iâk kooperatifine dahil her hangi bir adamın senede maişeti ihti yacatı için beş yüz lira sarfetti gini farzedersek mücerret o istihlâk kooperatifine dahil buiunması neticesi olarak sarfettiği beş yüz liranın % 1 0 üzerinden lâa kal elli lirasmı istirdat edeceğini düünebiliriz. E'.Ü lira az bir para değildir. Bir milyon adam koo peatif hayatına dahil bulunsa onların mücerret kooperatifçilik yüzünden tasarruf etmiş olacak ları paran'n yekunu 50 milyon lira etmiş olac^ktır. Şu basit hesap koooeratifçili^in ehemmiyetini göstermeğe kâfidir. Krtnnpratifcili^i memlekette tam:m edebilmplc için bîzce her şeyden evvel kooperatifçilik fikrinî halka asılama^a ihtiyaç vardır. Bu isin muvaffakiyet sırrı kooperat'fçiliğin ne demek olduğunu anlıyan ve onu böyle anlı yarak seven insanların birleşmelerindedir. Binaenaleyh koope ratifçilik hakkında gittikçe mil letin genis tabakalarma kadar yapılacak bir propaganda hare ketine ihtiyac görüyoruz. Bilhassa Darülfünun hocalarım içine al makla başlıyacak bir cemiyet teşkili lüzumuna iste bunun için kac ni olmu tuk. O lüzumu bugün de tekrar ediyoruz ve onun üzerin de varın da ıs^ar edeceğiz. Kooperatifçilik pek mü^kül bir iş olmamakla beraber pek basit bir iş te değildir.Onun zorluğu hal kın şimdiye kadar meluf olduğu itiyatlar arasına yeni bir âdet kanştırmakta, halkın işlerine bir yenilik ilâve etmeketdir. Itiyat âdeta hayat gibi bir şey olduğundan mevcut bir âdetin yerine yenisini koymak için ekseriva çok çalışmak lâzım geliyor. Bu zorluk ancak muntazam teşkilâtın musır mesaisile yenilebilir. Ziraat Bankası kredi kooperatifleri teskilnde halka yardım etsin diye bir kaç sene evvel bir kanun çıkarılmıştı. Gazi Hz. seyahatlerinde görmü*ler ki bu teşebbüs bilhassa îzmir taraflarında muvaffakiyetle tatbik olunabil miş ve muvaffakiyetle yürümüştür. Bu isin orada nasıl ve niçin muvaffak olmuş oldu^unu biz dahi uzaktan uzağa tahmin ediyoruz: Vali ça'îsmış ve Ziraat Bankasınm m?^»allî şub?si him met etmiştir. Haîkm ihtiyacile beraber istidadı dahi işi ikmale kifayet etmistir. Gazi Hz. tzmir havalisindeki bu muvaffakiyetten ve hususile halkımızın bu venyeni isi kavramakta gösterdigi kahiHyetten takdirle bahsediyorlar. Kooperatif"iliği az zamanda mem'ek^ti rnizde dahi ileH götürmek için halkımızın hakiWten vüks^k o lan istidat ve kabiliyetine güve Millî iktisadî gerek istihsal Dahiliye Vekili dün Başvekile izahat verdi Meb'us namzetliği için talepler devam ediyor, talepler 1100ü buldu Eir çok yerlerde müntehibi sani intihabatı bitti Ankara 28 (Telefonla) Dahiliye Vekili Şükrü Kaya Bey bugün Başvekil Ismet Paşayı ziya ret ederek uzun müddet görüştü. Dahiliye Veki'inin, cereyan et mekte olan intihabat hakkmda Başvekile izahat vermiş olduğu tahmin ediliyor. Kubilây abidesi | Millete hitaben bir beyanname neşredilecek Ankara 28 (Telefonla)Kubilây abidesi komitesi bugün J Meclis Reisi Kâzım Pş. nın riyasetinde bir içtima aktetti. Komite bu millî vazifeye hal kın iştiraki için halka hitaben bir beyanname neşrine karar verdi. Beyannamenin yarın neşri ile memleketin her tara fına tamimi mukarrerdir. Idare Heyeti dün istifa etmeğe mecbur oldu Cemiyet reisi, bazı dükkânlann polisin cebrile açıldığını söylüyor M. Nadolni Dün gelen Alman sefirinin şayani dikkat beyanatı intihabat vaziyeti Ankara 28 (Telefonla) Dahiliye Vekâletine gelen malumata göre Kırklareli, Vize, Demir köprü kazalarında Denizli ve SiHfke Vilâyetlerinin merkez ve Müntehibî sani intihabatında kullanılmak mülhakatında müntehibi sani in üzere depodan çıkarüan sandıklardan biri tihabatı bitmiş ve Halk Fırkası sonra başlıyacakları söyleniyor. namzetleri kazanmıştır. Diğer viNamzetler Iistenin nesri lâyetler ve kazalarda da peyder Fırka Umumî Reisi Gazi Hz.nin pey intihabat defterleri indirile tetkik ve tensiplerinden sonra rek intihabata başlanmaktadır. tesbit edilerek neşredilecek Taliplerin müracaati meb'us namzetler listesinin an Ankara 28 (Telefonla) meb'cak 20 nisanda ilân olunacağı us namzetliği için müracaatler teanlaşılmıştır. vali etmektedir. Şimdiye kadar Kimler alınacak? müracaat edenlerin miktarı 1100e Yeni intihabat için meb'us nambaliğ olmuştur. zetliğine talip olanlar arasında îsimlerin tasnif ve Iistenin Gazi maaş itibarile Millet Meclisi azaGz. ne takdim edildiği hakkindahğı tahsisatından fazla para alan K; k«.Ucrlcr nabemorsidir. H« . ve hukumettn en yüksek makamnüz vakit olduğu için müracaat larında bulunan zevatın da mevlerin Fırka kâtibi umumili^ince cut olması garip bir haleti ruhiye tasnifine devam ediliyor. Fırka tezahürü olarak telâkki edilmekriyaseti umumiyesi de listeleri tedir. Bu kabil şahısların Meclise istememiştir Gazi Hz. nin listeler girmekle devamh bir istirahate, üzerinde tetkikata ancak 34 gün Dun istifaya mecbur kalan Berberler Cemiyeti idare heyeti Berberler Cemiyeti iki hafta evvel kararını dinlemiyerek dükkânlarım ruhsatiyenin çokluğundan dolayı cuaçan berberler, dükkânlarım açmı* ma günleri tatil yapmağa karar yan arkadaslan tarafından çiddetle vermişti. Bu karar ilk hafta hemen muahaze edilmiştir. Hatta bazı maekseriyetle kabul edilerek beş on hallelerde dükkânlarım açmıyanlar, berber hariç olmak üzere tatbik edil açık dükkânlara giderek kapatmak mişti. Halbuki bu cuma heyeti umuistemisîerse de zabıta tarafından miyentn verdiği karara muhalif olamenedümiştir. rak Fatih. Eyi'p, Aksaray ve Kü • Dün sabahtan itibaren bir çok ber çükpazar'daki bütün berberler aç berler cemiyet binasına gelerek remıstır. isten ve idare heyetınd°n vaziyetin Bu berberler, dükkânlarının za • tasr'hini istemişlerdir. Ek»erisi de bıta tarafından csbren açtırıldığını, teleforîa cemivetin mi'tlaka bugün söylemişlerdir. Heyeti umumiyenin (Mabadi 4 üncü sahifede) Her Nadolni Cenaplan Türkiye Efgan Iran Yeni sefirler Reisicumhur Hazretlerine itimatnamelerini takdim ettiler Dostane teati nutuklar edildi Ankara 28 (Telefonla) Yeni Efgan sefiri bugün saat 3 te Çankaya'da merasimi mahsusa ile Reisicumhur Hz. tarafından ka bul buyurulmuş ve itimatnamesini takdim etmistir. Sef ir ile Reisicumhur Hz. arasında samimî nutuklar teati olunmuştur. Ayni zamanda eski sefir de Reisicumhur Hz. ne arzı veda etmistir. Bir aydanberi mezunen Ber lin'de bulunan Almanya'nın Türkiye büyük elçisi Her Nadolni Cenaplan dün Semplon ekspre sile şehrimize gelmiştir. Her Nadolni dün kendisile konuşan bir muharririmize demiş tir ki: « Sadece kendi işlerimle meşgul olmak üzere bir ay me • zuniyetle memleketime gitmiş tim. Bu seyahatin şayi olduğu gibi kuponlar mes'elesile alâkası yoktur. Türkiye ile Almanya arasında hallolunmamış en ufak bir mes'ele dahi kalmamıştır. Eskidenberi dost olan bu iki millet bugün de yarın da dostturlar. Dünyada Türkiye Alman ya gibi birbirlerile tamamile dostane ve samimane anlaşmış iki millet daha yoktur, bu dostluk ebedî ve ezelî olacaktır.» Her Nadolni bu hafta içinde Ankara'ya gidecektir. Frengi kabili tedavi mi? Şehrimizde bulunan Fransız âliminin gazetemize şayani dikkat beyanatı Pr. Gurjero dün tıbbiyede bir ders verdi Frengi ve cilt hastalıklarının hemen her memlekette zivadeleştiği iddia edilmektedir. Bunîardan Frengi hastalığının tedavisî hususunda bir çok usuller tatbik edildiği ve bazı doktorlarm kısa bir zamanda frengi tedavisi yaptıkları hakkm daki mütalealara karsı şehrimizde bulunan maruf Paris Tıp Fakültesi frengi ve cilt hasta'!k'a>ı müdarr*si profesör (Gourgero) nun mütaleasını sorduk. Profesör bize şu izahatı vermiştir: « Bu son iki sene zarfında Fransa'da frenginin tezayüt ettiği Profesör Gurjero kabul edilemez. Siviller arasında frenginin ihbarı lacak olursak, bilâkis askerler ara • mecburî olmadığı cihstle istatictikle sında frengi nisbetinin binde ikiden rin yalnız askerler arasında yapıl a°ağı ve yahut bu adede yakın ol • ma*ı mürn':.'n o'ab:ierps:"'n bu duğu görüUir. Bu ise çok azdır. askerî muhitleri nazari dikkate a ( Lutfen sahifeyi çeviriniz \ ıııııııııııiMiıııiııııııınııiNiııııııiMiııııııııııııııııııııııııcıııııııııııııııııııtııııııiMuıııiMiıııııııııiMiııiMiıiMiıııiNMiııiMiıııı ıııııııııııııııııııınııımn Kral Fuad'm annesi Soförler yeni idare heyeti intihap ediyorlar Hlmatname takdimi mera sinıinde irat edilen nutuklar Ankara 28 (A.A.) Efgan bii"ük e'~h> S'iltan Ahmet Han bu<*ün Cankava kö"'' :î /J ° "«îsicumhur HaTre*'erî t'»r''<;'nc!9in mutat mera Evvelce de memleketimizde Efgawstan't sim'e kaVul edi'^rek itimatnameletemsil etmiş olan yeni Efgan sefiri Ahmet Han Efgan büvük elcisi bu münase deş gibi kendilerini hayatın bütün be*'e ŞM n"*ku irat etTni=tir: zarar ve menfaatlerinden ayni suretUlu Reîsicumhur Harretleri; te nv'tehass's ve müterek addederEfgan devleti tarafından nezdi Ier. O"un irîn^Jr ki Ef«»an millet ve rN,,<,^' ,i,;ı^^:J^ t""yük elçî sı1 devletî necip Tiîrk miıetini tahtı ifa*i!e tavzifimi m'5'j' r"~ ' '«ı mu dare ve kâfayeti rîvasptpenahilerinfa^^aTnrm A'^^^Teti humayunun : u de kısa bir zamanda ihzar etmiş olm»kt'!D!?ı»mı takd Ti ile kes i 5°ref (,vf"~'~fi, Ffor?n ve Türl. mil'eti ara duğu ve srvnd«>n P'üne inkî'af etmekte olan terekkiyat ve taa'isini ensında!:' doâtluk ve muhab'ıet ssasia. o derece 'tavi ve sars:lmaz r'bıtalar zari dikkat ve '~*'h^nn He ta'"> te(Mabad 4 üncü sahfede) la birbirine bağl'Jır ki iki iz karIIIMIMIIlllllllMIMIIIIMIIIIIMIIIIIIIMIMIIIIIIIIIIllMlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllMMI'UIIIIMIIIMIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIMIIMIIIII Nisan içinde «Ege» ile Istanbııl'a geliyor Mısır Krah Fuat Hazretlerinin valdeleri nisan ortalarına doğru şehrimize gelecektir. Gelecek hafta Pire ve İskenderiye seferini yapmak üzere (Ege) vapuru tahsis edilmiştir. Vapur İskenderiyeden gelirken Kral Hazretlerinin valdelerini de getirecektir. Bunun için vapurda hususî bir daire hazırlanmıştır. Mısır hükumdarının valdelerini tstanbul'a getirmek üzere bir Türk vapurunun tercih edilmesi Seyrisef ain idaresinde memnuniyetle karşılanmış ve Sultan Ha nımefendinin istirahatini temin için şimdiden tedbirler ahnmış tır. Ayni vapurla bazı Mısır zenginlerinin de şehrimize gelecekleri ve Yalova kaphcalarından istifde etmek arzusunda bulundukları haber ahnmıştır. İntihabat yapuırken (satış) ve gerek istihlâk sahala rında teşkilâtlandırmak için ya pılacak isi nihayet kesfetmiş bu lunuvoruz. Bu teşki'âtlandırma işi bi'hassa koooer?*»fcili5e isti n?<.t edebilecektir. Onun için en basta D^rü'fünun hocalarını ihtiva etmek üzere teşkil edilmesini teklif ettiğimiz cemiyetin bir an evvel vücut bulmasım ve Darül fünunda açılacak serbest kooperatif kürsüründe kooneratifçilik üzerine derslerin takrir olunma §a ba=lamasını sabırsızlıkla bekliyoruz. YUNUS NADI Soförler cemiyetinin heyeti i dare intihabatına dün başlanmıştır. Bundan evvelki içtimada namzetlerin isimleri ayrılmiştı. Dün namzet listeleri rey verilmek üzere gelen şoförlere verilmiş ve her şoför yirmi dört ismi bir kâğıda yazarak sandığa atmıştır. Dün aksama kadar iki yüz soför reyini istimal etmistir. Cemiyette mukayyet ve rey istimaline hakkı olan soförler (1500) dür. Nizamname mucibince yandan fazla rey biriktiği takdirde sandık açılacak ve en fazla rey alanlardan 12 aslî ve 12 ihtiyat olmak üzere 24 za intihap olunacaktır. Bugün aksama kadar reylerini atan şoförlerin adedi yarıya balif olmadığı takdirde intihabat bir hafta daha temdit olunacaktır. j