1 Ocak 1931 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 3

1  Kânumısani  1931 kalmıştır.  Bu  gibi  muhim  mes'ele erin çoğunda  Almanya,  İ talya,  Sovyetler, Turkiye  ve  Bulgaristan  birlikte  rey  vermişlerdir.  İ ngiltere  Avrupa  işlerine  artık çok  sokulmak  istemediğinden  ekseriya müstenkif  kalmıştır. D evletlerin  arasmdaki  münaferet  ve sui  tefehhümlerin  başlıca  menbaı  teslih at  rekabeti  olduğundan Turkiye  ile  Yun an istan  bahrî  bir  itilâf  yaparak  devletlere  güzel  bir  nümune oldular.  H er  iki devlet  vasatî  ve  Şarkî  Akdeniz'in  en müJıim  bahrî  devleti  olan  italya  ile  sıkı tiost  bulunduklarından  Ankara  itilâfı JAdalardenizi'nde  ve  Akdeniz'in  havzaJsında  sulhü  sükunun  ve  istatukonun muhafazası  için  kavi  bir  zamândır. • bu  itilâfnameyi  kabul  etmesi  şüphelidir. Cünkü  m an dalar  komisyonu  hasmane bir  vaziyet  almıştır. Arabistan'ı  baş tan  başa  zapte  den  Vehabî  Kralı İ bnissuut  sene  nin  sonlanna doğru  Asir  havalisini  dahi  mülküne ilhak  etmiştir. Asir  Vehabî ve  Yemen  hükumetleri  arasnda mâni  bir  kıt'a teşkil  ediyordu. Şimdi  iki  Arap hükumetinin  h u   Vehabî  Kral dutlan  birleşmiş  İ bnissuut bulunuyor. * Cumhuriyet t a n  tevkif  edilerek  m ah kem eye  verildi. İ st an bu l'da  fırkaya  kadın  aza kaydı ba şîadı. 8    R o m an ya  Kraliçesi  M eri  İ st a n bul'a  geldi. 9    Adliye  Vekili  H aydar  R ifat  Beyi dava  etti. 10    2  n u m aralı  kam biyo  ka r a r n a m esi  çıktı. 11    K adın  birliği  bir  m it in g  yapt: a m m a  ka d m la r  gelm edi. 12  Yeni İ t alya  sefiri  it im at n am esin i verdi. 18    H eyeti  Vekile  iktisadî  program kabul  etti. 20    An kara'd a  yerli  m allar  sergis: açıldı. 23   Çocuk  h aft ası  başladı. 24   An kara'da  M a h m u t  E sat   H ayd ar  R ifat  Beyler davasın a  başlan dı. 29   D ayin  vekillerile An kara'da  t ekr a r  m ü za ker a t a  başlan dı. 5  = l t    Büyük  şair  F ikret  için  blr  ıht fal  yapıldı. 28    îsm et  P§.  ve  davetlller hareket  ettiler. 30    İ smet  Pş.  Sivas'ta,  F ethi  Bey*| cevap  olarak  mühim  nutkunu  irat rek  Sıvas  hatm ı  açtı. Bu  suretle  T ü rkiy^ demiryolları  1183  kilometreye  ballğ  oldu.    Bütün  meleket  zafer  ve  tayyaref bayram lannı  tes'it  etti. Eylul  930 Bulgaristan   İ talya '  Bulg a r i s t a n kr a lı  Boris  se  nenin sonuna  doğ ru  İ talya  Kralın ın  üçüncü  kızı ile  evlendi.  Bu izdivaç  siyasl  cih etten  büyük  ehemmiyeti  haiz  dir.  H arbi  umu  miden  sonra  yalnız  ve  muavenetsiz  kalan  Bulgari* tan  bu  sıhriyet sayesinde  kendi   Kıal  Boris sine  kuvvetli  bir  teveccuhkâr  kazanmıştır.  İ talya'nm  Balkan'lardaki  siyaseti Bulgarista»'   dahi  destgir  olmağa  matuftur. Afrika  vekayii MISIR'DA  KRAL  HÂK1M1YETI 1930  senesinde Mısır'da  mühim hâdisat  oldu. Mec lisi  meb'usanda kahir  ekseriyeti olan Vefd  denilen milliyetperverler fırkası  Kral  F uad'ın  bazı  hukukunu  tah dit  etmek  istediğinden meclis  evvelâ  tatil  ve  sonradan fesholundu.  Kral tarafından  tayin olunan  Sıtkı  Pa  Kral  F uat şa  hükumeti  memleketi  idare  ediyor. Yeni  bir  intihap  kanunu  neşredildi. Yeni  kanun  iki  dereceli  intihap  usulünü vazetmiştir.  H ükumetin  bu  hareketine karşı  bir  çok nümayişler  yapıldı  ve  kan  lar  doküldü.  Senenin  sonlanna  doğru Sıtkı  Pş. yeni  bir  fıka  teşkiline  teşebbüs etmiştir.  Mıs'rın  akıbeti  çok  karanlıktır. Macaristan Tlryanon  sulhnamesi  Macaris  tan  için  büyük haksızhk  yapmıştır. Üç milvon Ma car'ı  millî  hududun  haricinde  bırakmış  ve  devleti eslihadan  tecrit etmiştir.  Maca  ristan  bu haksız  lıklan n  tamiri  için  mezkur  muahedenin  tfdilire çalışıyor.  İ talya  Kont"BetfiVn devleti  M acaristan'ın  bu  amallni  bütün kuvvetile  tervic  ediyor.  M acaristan  Başvekili  Kont  (Bethlen)  in  defaatla  Roma'ya  icra  eylediği  ziyaret  ve  diğer  büyük  devletlerin  paytah tlan n a  yaptığı ziyaretler  bu  devletlerle  siyasî  mevkilni  takviye  etmiştir.  Bilhassa  Turkiye Cumhuriyetinin  senei  devriyesine  ve Yunan  Başvekllinin  Ankara'da  bulunduğu  zaman tesadüf  eden Turkiye  hükumeti  merkezini  ziyareti  ırkan  kardeş  olan  Tıirk  ve  Macar  milletleri  arasmdaki rabıtaları  bir  kat  daha  takviye  etmiştir. * HABEŞ  İ MPARAORO  TAC Gİ YID1 Afrika'nın  tam manasile  yegâne müstakil  devleti bulunan  H abeşistan 'da  hüküm  dar  Imparatoriçe vefat  ettiğinden naibi  hükumet Rastafari  İ mpa  rator  oldu  ve  birinci  Selâse  unva nını  aldı. Imparatorun  taç  giymek merasimi  büyük ihtişam  ile  Adisa   Habeş  Imparatortı baba'da  yapıldı.  Rastakari Umum  cihan  devletleri  dünyanın  bu  eski devletine  heyetler  gönderdi.  Biz  dahi Kahire  Sefirini  gönderdik.  Yeni  İ mparator  gayet  münevver  ve  müteşebbis  olduğundan  geniş  olan  memleketine  garp medeniyeini  neşredeceği  muhakkak  addolunuyor. >*< ların  ve  inkılâplann  başlıca  amil' di  buhrandır. 12    Bursa'da  yerli  m allar  sergisi  açıldı. 15    Eski  borçların  yeniden  tetkiki takarrür  etti. 16  Osmanlı Bankası hükum ete n aktî  m uavenet  teklif  etti. 17    G ece  10,30  da  Kızkulesi  önünde iki  vapur  çarpıştı,  telefat  olmadı.    İ stanbul  gazeteleri  aleyhindeki  dava hâkimlerin  hissiyatm a  mağlup  olarak bitaraflıktan  inhiraf  edecekleri  endişesile  (!)  Bursa'ya  nakledildi. 19    Yunan  meclisi  Turkiye  itilâfnamesini  imza  için  hükumete  mezuniyet verdi. 20    Büyük  Millet  Meclisinde  İ smet P asa  ile  Maliye  Vekili  Şükrü  Bey  birer n n luk  irat  ettiler ve  spekülâsyon  yapan la n n  şiddetle  tecziyesine  dair  kan un  itUflıkal  kafcul  edüdi. 21   Kadıköy'ünde  yerli  m allar  h akkında  bir  müsamere  yapıldı. 22   Kraliçe  Mübeccel H anım  P aris'ten  avdet  etti.   Romanya Kraliçesi Meri  ile  kızı  P renses  İ lean a  İ stanbul'a  geldiler. 24    Boksör  Küçük  Kemal  Romen şampiyonunu  dövdü.    Sabık  Efgan Kralı  İ stanbul'a  geldi.    Yunan  h üku  meti  m urah h aslarm a  yeni  talim at  verdi.   İ ngiliz dayinler vekili  M. Vayt  geldi. 26    G azi  Hz. tren le  İ zmir'e  h areket ettiler.    Büyük  vatanperver  Ahmet  Rıza  Etfal  hastan esin de  öldü. 27    G azi  İ zmir'e  vasıl  oldu.   Kam biyo  ihtiyaç  listesi  neşredildi. 28   Tıp  talebe  kongresine  polis  m üdahale  etti. Avustralya'da muzayaka İ ngiliz  dominyonlarmdan  Avustralya hükumatı  müttehidesi  ham  mevat  yetiştiren  bir memleket  olduğundan  cihan  iktisadî  buhran ın dan  çok  müteessir  olmuştur. G erek  hükumetlerde,  gerek  federal hükumette  amele  fırkası  iktidar  mevkiini  tutm uştur.  Londra'da  toplanan  İ n giliz  İ mparatorluğu  konferansının  akim kalması  Avustralya'yı  müşkül  mevkide taah h üdatm ı  bile  ifa  edemiyor.  Avustralya  amele  fırkası  bir  sene  borçların  tediya tm ı  tecil ettirmek  istemişti.  F akat bu  h al memleketin  kredisine  dokanacağmdan 28 milyon  İ ngiliz  liralık  dahilî bir  isitkraz yapılarak  şimdilik  buhranın  önü  alıomıştır. 1930  senesinde  cereyan  eden  hâdisata nazaran  bütün  cihan  memleketleri  1931 senesine  bitkin  ve  bedbin  bir  halde  giriyorlar. Asya  vekayii Ç1NDE DAHİ LΠ HARP Bİ TT1 1930  senesin  de  H indistan'da cereyan  eden  a  zim  vekayii  Ingiliz  İ mparatorlu  gu  kısmında  bertafsil  beyan  ettik Bu  sene  Çin'de dahi  mühim  hâdisat  olmuştur  . 20  senedenberl bu  memlekette r devam  eden  da  hilî  h arp  niha  yet  bulmak  üzere   Maresal  Canç dir.  Ordusu  mükemmel  ve  kuvvetli  ve ınaliyesi  zenstin  ve  muntazam  olan Mançuriye  D iktatörü  Mareşal  Çang merkezi  (N ankin)  de  bulunan  millî Cumhuriyet  hükumetile  ittifak  ederek Başkumandan  muavinliğini  kabul  etti. Bu  iki  kuvvetin  birleşmesi  karşısında mütegallibeden  bulunan  askerî  Valilerin isyan  ve  muhalefete  devamlarına  imkân kalmamıştır.  Serbest  kalan  Cumhuriyet ordusu  şimdi  Cenubî  Çin'deki  komünistlerin  kuvvetlerini  imha  ile  meşguldür. Komünist  ailesi  bertaraf  olur  ise  Çin'de  dahilî  harp  kalmıyacaktır. Amerika  inkılâpları 1930  senesi  A   ?  merika  kıt'ası  içr ,     ?"" bir  inkılâp  yılı  ;  ^  \ olmuştur. M ütte hidei  Amerika'da cihan  iktisadî buhranından  do layı  halk  büyük sıkıntılar  içinde  dir.  D evletin  bütçesi  büyük  açık \ verdi.  Ticaret  ve bahusus  ihracat azaldı.  Mahsul  pare  etmediğinden  Mister  Hover çiftçi  sıkıntıdadır.  İ ktisadî  buhranın  önünü  almak  için kabul  olunan yeni  gümrük  tarifesi  himaye  usulünü  kabul  etti. Bundan  Amerika  ziraat  ve  sanayii  istifade  etmedi.  H ariçte  azim  memnuniyetsizlik  tevlit  etti. Reisicumhur  Mister H over'in  nüfuz  ve  ehemmiyeti  düştü,  mumaileyhin  fırkası  olan  Cumhuriyetçiler meb'usan  ve  âyanda  mühim  ekseriyeti haiz  idiler.  F akat  1930  senesinde  yapılan  yeni  in tihabatta  demokratlar  pek çok  rey  aldılar.  Meb'usan  meclisinde Reisicumhurun  fırkasınn  ekseriyeti  tek bir  reyden  ibarettir. 1930  senesi  vasatî  iğtigaş ve  cenubî  Amerika'da  ihtilâl  senesi  olmuştur.  G uba Adasmda  Reisicumhura  karşı  bir  çok nümayişler  ve  isyanlar  yapıldı.  Cenubî Amerika'da  senenin  lptidılannda  (Pero) Cumhuriyetinde  Reisicuahurun  ve  h ükumetin  aleyhine  bir  isjan  zuhur  etti. İ syanın  başında  bir  çok  zabitan  vardı. N ihayet  hükumet  devrild  ve  Reisicumhur  bir  kruvazör  ile  kaçm§ olduğu  halde yakalandı.  Burada  yeni  bir hükumet  kuruldu. Bu  vukuatm  akabinde  Bolivya  Cumhuriyetinde  askerî  bir  isym  olarak  hem hükumet,  hem  de  Reisicımhur  değişti. Bundan  sonra  Şili  Cumhuriyetinde  bir ^yan  oldu  F akat hükume; kuvvetli  çıktı.  Tebeddül  olmadı.  Biraz sonra  Arjantin  Cemahiri  müttefikasmîa  ihtilâl  zu  hur  etti.  N ihayet  işe  ordu ve  donanma dahil  oldu.  Reisicumhur  iskat  ve  hapsolundu.  H ükumet  erkânı  ya  kaçtı,  yahut hapsedildi.  Yeni  Reisicumlur  ve  hükumet  geldi. Arjantin  ihtilâlini  Brezitya  Cemahiri müttefikasındaki  dahilî  h aıj  takip  etti.  Bu  hükumetlerin  en centbundaki hükumet te F ederal hükumetire karşı  isyan zuhur etti. Asiler ordu yaptılkr. H ükumet dahi  kuvvetli  bir  ordu  teşkil etti. Bir  kaç hükumet  daha  asilere  iştiral  etti. Senelerce  devam  ve  memlekett  h ırap  edecek bir  dahilî  h arp  başladı.  Fakat  paytaht olan  Riyo  dö  Janeyro'daH   askerî  kıtaat ve  donanma Reisicumhurtn ve hükumetin  aleyhine  ve  dahilî  harbe  müdahale ettiğinden  asiler  pek  çaluk  vaziyete hâkim  oldular  ve  kendilernin  lstedikleri adam ı  Reisicumtıur  yaptlar.  Bu  İ syan MUHARREM FEYZI Dahilî  vekayi Kânunusani  930  '" 5    An kara  telsizi  işe  başladı. 10   «C um huriyet»in  930 güzellik ba losu  verildi.    T asarruf  ve  İ kt isat  C em iyeti  D arülfün un  kon feran s  salon un da  um um î  bir  içtim a  yaptı. 11   İ lk  tah silin  t a m a m e n  T ü rk m ekteplerin de  yapılm ası  h a kkın d a ki  ka n u n h azırlan m ağa  başlan dı. 12   M übeccel  N am ık  H an ım  930  G ü zellik  Kraliçesi  in t ih ap  edildi. 13   G azi  Ayin tap  m eb'usu  Ali  C en an i  Bey  tagayyüp  etti    G iresun  m eb'usu H akkı  T a n k  Beyi  yaraladılar. 14   Yerli  m allar  pazarı  açıldı. 15  M oskova'da  R us'larla  t icaret  m u ahedesi  m ü za ker a t m a  başlan dı. 16   Yun an 'lılarla,  125 bin  Sterlin  alm m a k  şartile  itilâf  h asıl  oldu.    D arü lfün un  kon feran s  salon u n da  yerli  m a llar  t eşh ir  edildi. 18   H . F . divan ı  An kara'd a  G azi'n in riyasetin de  t o p lan arak  İ zm ir  tayyare cemiyeti  bey'iye m es'elesin i  tetkik  etti  ve h esabat ın  dü rü st  olduğu  an laşıldı. 21   An kara'd a  Ağırceza m ü d d eiu m u m ileri  kursu  açıldı. 27    T ayyare  şeh itleri  ihtifali  yapıldı.    Ali  C en an i  Bey  M ısır'dan  An kara'ya  dön dü. 29    930  G üzellik  Kraliçesi  M übeccel H an ım  Avrupa  güzelliği  m ü sabakasm a girm ek  üzere  P aris'e  h a r eket  etti. 30    Ba n ka la r  m u am elât ın ın  daim î kon trol  edilm esi  ve  kam biyo  ih tiyaçların m  listeye göre  verilm esi  t a ka r r ü r  etti. Mart  930 2   R am azan  bayram ı.    T ü rk Yu n an itilâfın ın  im zası  için  Yu n an  sefirine m ezun iyet  verildi. 3    T ü rk    Yun an  itilâfın ın  iki  gün e kadar  im zası  m u h a kka k  addediliyor. 4   İ kt isat  Vekili  Şakir  Bey 15 senelik iktisat  program ı  h azırladı. 5   G azi  İ zm ir'den  Aydm tarikile An talya'ya  h a r eket  etti. 6    G azi  An talya'da. 8    Tevfik  R üştü  Bey  T ü rk    Yun an m uah edesin i  im za  için  İ st an bu l'd an  An kara'ya  h areket  et t i. 11   G azi  An t alya'dan  An kara'ya  h a reket  etti. 13    Ban kalar  konsorsiyom u  n izam n am esi  yapıldı.    G azi  An kara'ya  vasıl oldu. 14   F en erbah çe  G alat asaray'ı  yen di. 14    D ayin ler  vekillerile  M aliye  Vekili  a r a sm d a  An kara'd a  t em as  başladı. 16   Ticarî  açığım ızın  50 m ilyon  T ü rk lirası  olduğu  an laşıldı.    16  m a r t  şeh itlerin in  h at ırası  taziz  edildi. 17   D ayin  vekilleri m alî  vaziyetim izin  ıslah ı  için  h ü ku m et le  m ü şt ereken çalışm ağa  am ad e  o ld u kla n m  bildirdiler. 19    H eyeti  Vekile  T ü rk Yu n an  iti  lâfn am esin i  tetkik  ediyor. 23    M acar  H ariciye  N azın  M. Valko İ st an bu l'a  geldi. 24   K a d ın la n n  H . F ırkasm a  aza olabilecekleri  t a m im  edildi.    M. Valko'yu An kara'da  G azi  kabul  etti. 26   İ st an bu l  zabıtası  bir  casus  şebekesi  keşfederek  m ü crü m leri  yakaladı  D ayin  vekilleri  h am iller  meclisile tem as  etm ek  üzere  P aris'e  gittiler.    M acar  h ariciye  n a zın  m em leketin e  avdet etti. 27   G azetecilere  prim  verilm esi  m ecliste  kabul  edildi. 30   İ kin ci  I n ö n ü  zaferin in  10  n u n cu yıl  dön üm ü.. 31    H . F ırkasm a  ilk  ka d m  aza  olarak  Afet  H an ım  kaydedildi.   M aliye  Vekili  m ecliste  H er m a n  Siprer'den  alın dığı  idida  edilen  yüz  bin  lira  rüçvetin  asılsız  olduğun u  söyledi. JAPONYA  HÂDİ SELER1 Bu  sene  Japonya'da  mühim siyasî  h âdiseler  olmamıştır.  Yalnız  Londra  Deniz itilâfnamesinin  tasdikına  Amirallann bir  çoğu  muhalefet  ettiğinden  tasdik mes'elesi  çok  uzamıştır.  N ihayet  hükumetin  siyaseti  Amiralların  ve  askerlerin ısrarına  galebe  etmiştir.  Japonya  Başvekili  bir  sui  kaste  maruz  kalarak  ağır surette  yaralandı.  Senenin  son  günlerinde Japonya  ile  Sovyet'ler  arasmda  ihtilâf  çıkmıştır.  Rus  sevahilinde  avlanan Japon  balıkçı  gemilerinin  m um aneata uğraması  ve  Vlâdivostok  ismindeki  Rus limanmda  bir  Japon  bankasınm  seddedilmesi  iki  devletin  münasebatma  fena tesir  etmiştir. ARABİ STAN'DA  NELER  OLDU? I rak  hükumeti e İ ngiltere  ara  unda  yeni  bir  itillfname  yapıldı. Bı  itilâfname mıcibince  İ ngiltere  1932  senesin de  Cemiyeti  Ak  vam'a  Irak'm  kabulünü  tavsiye edecektir. fcıgiliz'ler  Irak'ı  kâmilen tahliye  edeceltler 'dir.  H int  h ay a yoiları  için  İ nsriliz'Ier  I rak'ta  Kral  Favsal tayyare  karargâh lan  bulundur?cak  iseler  de  bun lan n  muhafaza  kuvvetleri I r a k'm  ist'kH M ni  k?bn l  etti yeni  in t îh a n  o lr n a n  Ir?V m erlisi  t arafîn d an  ta^c'ik  edflmlştlr.  F a k a t  C em iyeti  Akvam 'ın Şubat  930 I    G üzellik  Kraliçesi  Mübeccel H anım  P aris'e  vasıl  oldu. 3   Türk   F ransız dostluk m uahedesi  P aris'te imzalandı. 5    Şairi  azam  Abdülhak  H âmid'in 80  inci  yaşı  tes'it  edildi. 7    Verem  mücadele  kongresi  top  landı.   G alatasaray'da yerli  m allar  teşh ir  edildi, konferanslar  verildi. 8    Ban ka  Komerciyale  İ talyan a  h ü kumetimiz  emrine  bir  milyon  sterlin amade  bulun durm ak üzere  bir  mukavele  yapıldı. 9   Tekirdağı'nda  bir  yangın  çıktı, 23 dükkân  ve  bir  otel  yandı. I I    D üyunu U mumiye hâmilleri P aris'te  toplan arak  vaziyeti  müzakereye karar  verdiler.   Ankara'da  Yun an iılarla  dostluk muahedesi m üzakeratın a başlandı. 12    M emleketin h er  yerinde  kar  ve fırtın a  başladı. Nisan  930 3    Yeni  belediye  kanunu  mecliste "Uaıc Bey  müheyyiç  neşriyat I    istanbul  Vilâyetile  Şeh rem an et^ tevhit  edildi. 3    F ethi  Bey  İ smet  Paşaya  cevap ty larak  bir  n utuk  söylemek  ve  teşkilâf yapmak  üzere  İ zmir'e  gitti    İ stanbul'a^ komünist  tevkif  a t ı  yapıldı. 4    F ethi  Bey  İ zmir'de  tezahüraÜ Ri karşılandı,  bazı  adamiarla  zabıta sında  hâdiseler  olduğundan  tevkifat  yapıldı,  halkta  nisbî  bir  galeyan  var. kumet  tedabir  alıyor. 5    İ zmir'de  bazı  nümayişçiler  H alk 3    Belediye  cezalan  kanunu  mec F ırkası  merkezine,  Anadolu  gazetesi matbaasına  hücum  ettiler,  blr  çocuk liste  kabul  edildi. .  6  F ırka  grubu  hükumetin  iktisadî kazaen  öldü.  3  yaralı  var. 7   F ethi Bey  n utkun u  söyledi. siyasetini  tasvip  etti.    G azi  çiftliğinin 7    Cerrahpaşa'da  verem  hastanesl yıl  dönümü  tes'it  edildi. 14  Yeni  sene D üyunu Umumiye  tak açıldı. 8    F ethi  Bey  M anisa'ya  giderek  bü sitinin  3  te  biri  verilmesi  kararlaştınutuk  söyledi,  hâdiseler  oldu.  6  kişi  ya» n ldı. 17   Maliye  Vekili  mecliste  bir  n utuk ralandı. 9   Kıtaatımız Ağn'da  tenkll  harekâirat  ederek  vergüerin  tadil  edildiğini, Devlet  Bankası  ve  iktisat  programı  ile tm a  başladı.    G azi  Hz. Başmuharriri  * maliyemizin  ıslaha  doğru  gittiğini  söy mize  yazdığı  blr  mektupla  H alk  F ırkasınm  tabiî  ve  tarihl  reisl  olduklanni ledi. 19    B.  M.  M.  930  bütçesinl  (222) tasrih  etitler.   F ethi Bey  İ zmir'den  Aymilyon  olarak  kabul  etti.    4  Amerikan dına  gitti,  bir  nutuk  söyledL I I    F ethi  Bey  Balıkesir'e  geldi,  bil tayyaresi  İ stanbul'a  geldi. 21    İ ktisat  raporu  esasları  neşredil nutuk  söyledi.  F ırkanın  İ zmir Aydındi.    İ stanbul  barosu  icra  ve  iflâs  kanu Manisa D enizli Bahkesir  teşkilâtı  ya  « pıldı. nu  aleyhinde  bir  rapor  hazırladı. 23   1000  Türk  genci  Taksim  stadyo13   F ethi  Bey  İ stanbul'a  avdet  etti, munda  spor  bayramı  yaptı. Paramız  kıymetinin  tesbiti  için  hazır27   İ smet  Pş.   M. Venizelos  arasm lanan  kanunu  müzakere  etmek  üzere da  mektuplar  teati  edildi. Millet  Meclisi  fevkalâde  içtimaa  davet 31    Beynelmilel  Turizm  kongres/ edüdi. D olmabahçe'de  D ahiliye  Vekili  tarafm 13   Müheyyiç  neşriyattan  dolayı  İ adan  açıldı.    Malî  mütehassıs  M.  Rist mir'de  H izmet  ve  Yeni  Asır,  İ stanbul'da gelerek  Ankara'ya  gitti. Son  Posta  gazetleri  muharrirlert  tevkif edilerek  mahkemeye  verildiler. 14    Ağn'da  tenkil  h arekâtı  bllfiil 1    İ st an bu l'u n  70  sen edir  verdlği bitti, şakiler  imha  edildi. köprü  m üruriyesi  kalktı. 18    Belediye  intihabı  llk  defa  Sa  « 2    H aydar  R ifat  Bey  m ü st a n t ik N a matya'dan  başladı. zım  Bey  davasın da  m a h ku m  olduğun 20   G azi Hz. Ankara'ya  avdet  ettileft dan  20  gün  yat m ak  üzere  h apsedildi. 21    G ümüşhanede  meb'us  in tihabj F ran sız  C en eralı  G u ro  İ st an bu l'a  geldi. başladı.  İ smet  P aşa  G ümüşhaneye  tel3    Askerî  ve  m ülkî  t ekaü t  ka n u n u graf  çekerek  muhalifi  olan  F ethi  Beyitf intihabmı  rica  etti.   Adliye Vekili  istifa; m ecliste  de  kabul  edildi. tti.   H ariciye Vekili Rusya'ya  gitti. 4   Turizm  kon gresi  dağıldı. 22   M eclis  fevkalâde  I çtim aın ı  a k •• 5    G azeteciler  davası  m ün asebetile N adi  Beyin  yazdığı  m akale  dolayısile t et t i.    İ sm et  P aşa  yen i  ka n u n a  dalf Adliye  Vekilinden  m ecliste  izah at  ist en m ü h im  bir  n u t u k  söyledi.    İ kt isat  Vedi  ve  N adi  Beyle a r a la n n d a  şedit  m ü n a kili  Şakir  Bey  de  istifa  et t i. kaşalar  oldu. 23   H alk  F ırkası  m eclis  gurupu t o p 6   F en erbah çe  28 p u van la  930  İ st a n la n a r a k  u m u m l  vaziyet et rafın da  serbesi m ü n a ka şa la r  başladı. bul  şam piyon u  oldu. 24    F et h i  Bey  G ü m ü şh an e  m eb'usu 8    H aydar  R ifat  Bey  İ st an bu l m a h pusan esin den  An kara  m ah kem esin e ılarak  m e d ise  girdi. telgraf  çekerek  adalet e  h ü r m e t  n a m ın a 25    F et h i  Bey  m ecliste  h ü ku m e t i ken disin e  m ü d a fa a  h a kkı  verilm esin i ienkit  etti.  M aliye  Vekili  ken disin e  c eistedi. a p  verdi.    İ sm et  P aşa  kabin en in  lst l10    T ü rk    Yu n an  itilâfı  An kara'da fasını  R eisicu m h u ra  verdi.  R eisicum h ue H z.  M eclis  relsile  istişarelerin e  başladı< im zalan dı. 11    G azi  İ st an bu l'a  m u vasalât  etti. G azi  H z. kaydı  h a ya t  şartile  R eisicum D evlet  Ban kası  ka n u n u  m ecliste  kabul h u rlu k  m evzu u n u n  ken din i  ren clde  e t edildi. ğlni  söyledi. 12   H aydar  R ifat  Bey Adliye Vekili26   R eisicum h ur  yen i  kabin en in  t e şn in  davasın da  2  sen e  h ap se  ve  370  lira kilin e  gen e  İ sm et  P aşayı  m em u r  ettL ağır  cezaya  m a h ku m  oldu. 27    İ sm et  P a şa  Adliye  Vekâletin e 14    İ st an bu l  gazeteleri  Bursa  m a h usuf  Kem al,  İ kt isad a  M ustafa  Şeref, M aarife  Esat,  N afıaya  Z ekâi  Beyleri  a kem esin de  beraet  ettiler. arak  yen i  kabin eyi  teşkil  et t i.    K abin e 15   K ibrit  in h isa n  m ukavelesi m ec jro gram m ın  oku n m ası  t eh ir  edildi. liste  tasdik  edildi. H.  F ırkası  40 kişilik  bir  teşkilât  h eyeti 17   T ü rk    Yu n an  itilâfn am esi m ec liste  189 reyle  kabul  edildi.    M eclis  d a vücude  getirdi. 29    H . F .  gn ıp t m d a  M aliye  Vekili ğıldı. 27   M alî  m ü t eh assıs  M. R ist  t et kika uzun  izah at  verdi.  Vergi  t a d ilâ t m ı  izan etti.    T ü rk  tayyarecisi  Veclhi  Bey ken» tın ı  bitirdi. di  emeğile  yerli  bir  tayyare  yap t u 22   An kara'ya  seller h ü c u m  et t i. 26    Yu n an  meclisi  itilâfn am eyi  191 reyle  kabul  etti. 2    M ecliste  İ sm et  P aşa  yen i  kabln e27    10  h aziran  akşam ı  Şark't a  Ağn eteklerin de  ve  25  h aziran  gecesi  Sivri sin in  pro gram ın ı  okudu.  M üteakiben  S. h isar  c iva n n d a  h u d u d u  geçen  K ü rt  eş F .  Lideri  F et h i  Bey kürsüye  çıkarak  yen i kiyasın m  takibin e  başlan dığın ı  An ado ve  eski  kabin eyi  t en kit  etti.  SeTbestçiler adem i  it im at  reyi  verdiler.  M eclis  249 lu  ajan sı  tebliğ  et t i. reyle  kabin eye  it im a t  etti. 3   G azi  H z. Başvekâlet için  «Ya ben , ya  İ sm et  P aşa»  sözün ü  teyit  ederek  icap 2    Ağn'daki  eşkiya  üzerine  iki  koederse  Başvekâlet i  u h t elerin e  a lm a ga lordu  asker  ve  80  tayyare  kuvveti  h arekâta  başladı.    İ ran  asilere  yardım  edi m üh eyya  o ld u kla n m  söylediler 4    Atin a  Balkan  ko n feran sm a  giden yor.    150  senelik  antikamız  Zaro  Ağa m u r a h h a sla n m ız  fevkalâde  t eza h ü r a t la Amerika'ya  gitti. karşılan dı. 11    Seyrisefain  ilk  Türk  vapurile 5    İ st an bu l  Belediye in t ih abı  başlaMısır  seferini  açtı. dı.  İ ki  fırka  t a r a ft a r la r ı  a r a sın d a  şedW 12   Zeylân  deresi  civanndakl  eşkiya m ücadele  var. imha  edildi. 6   Atin a'da  Balkan  kon feran sı  açıldı 15    YeşilköyMe  bir  tayyaremiz  düş İ st an bu l'u n  ku rt u lu ş  gün ü. tü,  bir  tayyarecimiz  şehit  oldu. 7    Tevfik  R ü şt ü  Bey  R usya  iadei  zl16    H ükumetin  senelik  ecnebi  döviz yaret in d en  avd et  et t i. ihtiyacı  11  milyon  olarak  tesbit  edildi. 8    D ayin ler  P aris't e  bir  tebliğ  n eşre17    Temyiz  mahkemesi  H aydar  Ri derek  taksitleri  t a m tesviye etm em izî  isfat  Beyin  cezasını  9  ay  beş  gün  hapse tediler. indirdi. 9    G azi  H azretleri  Yu n an  federas20  Eski  Efgan  Kralı  Amanullah H an yo n la n  reisin e  cevap  vererek  T ürk Yuyazı  geçirmek  üzere  İ stanbul'a  geldi. n a n  atletlerin i  t ebrik  etti. 24   Musaddak  Türk   Yunan  itilâf  10   D ü n yan ın  en  büyük  ka r a  t ayyanamesi  suretleri  Atina'da  teati  edildi. resi  Yun gers  G . 38  İ st an bu l'a  geldi. 26   H aydar  Rifat  Bey  hapsedildi. 14   An talya  in t ih a ba t m d a  karışıklık oldu.  H alk  asker  kuvvetile  dağıtıldı.  S. F ırka  kâtibi  tevkif  edildi. 15   Riyo  dö J an eyro 'd a  d ü n ya  güzelI    Türk  m atbuat  heyeti  Bulgaris  liği  m ü sa ba ka sm a  iştirak  eden  T urkiye tan 'a  gitti. 5    Turkiye    Yunanistan  bahrî  tah Kraliçesi  M übeccel  H an ım  İ st an bu l's avdet  etti. didi  teslihat  için  anlaştılar. 17   D arü lfü n u n  Em in liği  için  n a m zet 6   Alman  grupile  25 milyonluk  m alzeme  mukavelesi  imzalandı.    Suriye *n tih abatı  yapıldı.  M u am m er  R aşit,  Yuhududundan  bir  Kürt  çetesi  tecavüz  et suf  Ziya  Beylerden  ayrı  olarak  E debiyat ti.    Yavuz'un  tamiri  bitti  ve  ilk  defa ve İ lâh iyat  fakülteleri  Köprülü  zade  F u a t Beyi  n am zet  gösterdiler.  F a k a t  M u an v İ stanbul'a  geldi. 9  F ethi Bey  Yalova'da  S. C. F ırkası m er  ve  Ziya  Beyler  in t ih ap  edildiler. 18   İ st an bu l  Şeh ir  M eclisi  in t ih a ba t ı nı teşkil  ederek  hükumete m üracaat etti. I I    F ethi Beyin  fırka  teşkili  hakkın bitti.  49 bin reyin  4 t e ü çü n ü  H . F .  alarak da  G azi'ye  yazdığı  mektup  ve  G azi'nin m t ih abı  ekseriyetle kazan dı. 20    T ürkiye'n in  h e r  yerin de  in t ih a p cevabı  neşredildi. bitti.  Sam su n  ile beş  alt ı  ka za d a n  başka 12    Yeni  fırka  programı  neşredildi. F ethi  ve  Ağaoğlu  Ahmet  Beyler  İ smet h er  yerde  H . F .  kazan dı. 21   F r a n sa  T icaret  N azın  M.  F la n d o ı Pş.  kabinesini  tenkit  ediyorlar.    G ala»elerek  An kara'ya  gitti.  l S T , a n o "arS g®1* tasaray'da  yerli  mallar  sergisi  açıldı. 23  Yu n an  Ari<^ axsx 17  S. F ırkanın İ stanbul merkezi  teşkil  edildi.    Tahran 'da  İ r a n ia  beraber di. müşterek  tenkU  h arekâtı  tesbit  ediliyor. Mayıs 930 Haziran  930 Teşrinievvel  930 Temmuz  930 Ağustos  930