1 Ocak 1931 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 2
CuniJmriyet 1 Kânumısani Geride Bıraktığımız Sene: 1 9 3 0 da Neler Oldu? Geçen seneki hadisata nazaran, bütün dünyayeniseneye bedbin bir halde giriyor kıymeti ameliyesi şüphelidir. Çünkü italya ile F ransa kendi aralarmdaki bahrî teslihatm tahdidi mes'elesinde uyuşamayıp ta inşaatı bahriye şiddetli rekabete girişerek İ ngiltere'nin bahrî H arbi umumiden sonra geçen senelerin vaziyetini tehlikede bıraktıkları takdirL felâketlisi 1930 senesi olmuştur. D ünde İ ngiltere dahi mukavelenin tayin et^yanın her tarafında bu sene siyasî ve tiği miktarm haricinde donanmasmı tez• [pktisad î felâketler oldu. Bütün beşeriyet İ htiyaç ve muzayaka içinde inllyor. G a yit edecektir. Bu takdirde diğer iki büyük bahrî riptir ki bu muzayaka yokluktan değil, varlık içinde yokluktan neşet etmiştir. devlet yani Amerika ile Japonya dahi Yani dünyamn her tarafında mahsul bu nisbette inşaatı bahriyeyi tezyitte gayet mebzuldür. Sanayi cihamn ihti serbest olacaktır. Bu suretle Londra yacatmı kat kat temin edecek eşya çı konferansının müsbet neticeleri sıfıra karıyor. F akat fiatlar son derce düş müncer olacaktır. kün olduğundan müstahsil masrafını Maahaza Londra deniz konferansı bile çıkaramıyor. Diğer taraftan mil nın cihan siyaseti cihetinden gayet bü yonlarca insan işsiz ve açıktadır. Bun vük ehemmiyeti vardır. Bu konferans lar istedikleri kadar eşya ve erzak ala İ ngiltere'nin cihan siyasetindeki isti mıyorlar. Yani istihlâk yapamıyorlar. kametini değiştirmiştir. Gecen sene İ nDevletlerin hazinesinden iane verilmi ffiltere'de amele fırkası hükumeti iktiyecek olsa bu milyonlarca işsiz açlıktan dar mevkiine gelincive kadar Tn«*ilte ölecektir. Bu iktisadî buhran milletlerin renin haricî siyaseti F ransa ile teşriki nizam ve intizamını tehdit edîyor. Devmesaiye mituf idi. F ransa berrî Avru letlerin temellerini kazıyor. Her yerde oa'da hâkim bir mevki almış olduğunihtilâl ve inkılâp anasınnı kuvvetlen dan siyasî tesebbüs ve hareketlerde ekdiriyor. seriya F ransa'nm sözü oluvor idi İ n iktisadî buhranın milletleri ittihada nriltere efkârı umumivesi İ n<*iliz siya ve el bırliği ile felâketı tahfif ve menetİ ngiltere'de setinin F ransa'ya tabiiyetinden mem mek için çalışmağa saik olması lâzım Makdonald kabigeldiği halde devletler arasındaki siyasî nun değildi. Bunun için Mister Maknesi ekseriyeti munaferet ve zıddiyet 1930 senesinde donald Başvekil olduktan sonra ilk işi İ ngiltere'nin haricî siyasetini Amerika mutlakayı haiz had bir şekil almıştır. ile teşriki mesaiye çevirmeğe tesebbüs bir fırkaya isti• nat etmediğinetmek olmuştur. Bu maksat ile Vasinçton'a kadar se den daima libeyahat etmiş idi. Burada Mister Makdo raller ile hoş geinmeğe mecbur nald ile Amerika Reisicumhııru iki devbulunuyor. Bu let arapındaki mes'eleleri halletmisler nun için bir çok H arbi umuminin kanlı ve müellim idi. Bu mes'elelerden en mühimmi bahrî mes'elelerde ameesası hallolunrekabet idi. Bunun dahi hatıraları henüz taze olduğu halde 1930 senesinde yeni bir harbi umuminin baş duğundan Vaşington mukavelesini tadil le hükumeti az langıçlan görünmeğe başladı. Devletler ve ikmal maksadile yeni konferansı da çok liberallerin İ ngiltere Başvekili arasında yekdiğerine muhalif ve hasım vet etmişler idi. Bu konferans 28 kânu dahi arzusunu tatmin ediyor. İ n Mister Makdonald nusanide İ ngiltere Kralı tarafından agruplar ve bloklar peyda oldu. Geçen giliz kabinesinin 1930 senesinde maruz fildı. Üç ay devam ettikten sonra İ ngilharbi umumî devletlerin Itila.fi müselkaldığı en büyük müşkülât işsizlik mes'etere, Amerika ve Jaoonya arasında bir les ve İ ttifakı müselles namile iki mu hasım grupa aynlmasmdan neşet et mukavele akti ile 22 nisanda kanandı lesidir. Bu kabine iktidar mevkiine ge]f miş idi. Şimdi de 1930 senesinde böyle Londra konferansının neticesi olarak j diği vakit işsizlerin miktan bir milyon Tngiltere cihan denizlerine hakimiveti iken simdi iki milyonu bile cok gecti. Q bir vaziyet teressüm etmiştir. mutlaka mevkiini feda etmiş ve Ameri han ıktisadi buhranmın tabiî Londra'da Bilhassa senenin sonuna doğru terki kuvvei bahriye cihetinden mü da büyük tesiri vardır. rika ile teslihat komisyonunda bu vaziyet iyiHükumet issizliğe bir türlü çare bula,savatı kabul eylemiştir. F akat bu^a muden iyiye meydana çıktı. Avrupa devletkabil cihan siyasetinde Anglo Sakson mıvor. Işsizliğe karşı sieorta teskllâünm leri arasında telifi müşkül gayet derin irkınm hakimıvettni temin etmis ve ken sermayesi kâfi gelmedi^inden hükumet ihtilâflaf olduğuna şüphe kalmadı. disi dahi berrî Avrupa işlerinden uzak bir kaç defa devlet hazinesinden onar Avrupa sulh ve müsalemeti büyük teh laşmıştır. milvon İ ngiliz lirası tahsisat vermişjir. Mkeler karşısındadır. Bu ihtilâflardan İ şsizlerin aolıktan ölmemesi icin İ ngiftebiri harbi umumiden galip çıkan iki re hazinesinin vermiş olduğu tahsisat devleti muazzama arasındadır. vüz milvon İ neiliz lirasını yani bir mil• "" • Türk Hrasmı ge^mlstir. İ talya ile F ransa harbi umumide bir Mister Mikdonald kömür madenleri safta muharebe etmişlerdi. İ talya vakomelesinin mesal saatlerini tenkis edece tile Almanya'nın ve Avusturya Ma"nni urmrnıl intihabat esnasında vadet carlstan'ın müttefiki olduğu hplde İ n Almanya 1930 mis oldu&undan buna dair bir kanun kagiltere ve F ransa tarafından kendisine senesinde mühim bul ettirmiş idi. F akat kanunun tatbiki bir çok yerler ve imtivazlar vadedilerek hâdisat geçirdi. esnasmda müşkülât cıktı. Patronlar meharbe sokulmuştu. Halbuki bu vaitlerin H aziranın otu sai saatlerinin tenkisi nisbetinde ücret bir çoğu ifa edilmedi. İ talya'nın arazi zunda son F ran Wi dahi tenzil etmek istiyorlar. cihetinden olan arzulan tatmin edil sız neferi Ren Makdonald hükumeti amele sindikaları medi. Harbi umumî İ talya'nın servet ve arazisinden çe kanununun tadili icin bir kanun hazırkildiğinden Al lamış ve senenin sonunda mrH mentoya maliyesini berbat etmiş olduğundan bu manya topra vermistir. Di&er taraftan liberal fırka cihetten kendisine kâfi derecede tazmi ğmda ecnebi işsma intihabat kanunımun münavebeli n at verilmedi. gal kuvveti kalintihap usulü dairesinde tadilini vadetİ talya, kendisine mtittefiklerinin ver madı. Geçen sene mediği şeyleri kendi kuvvet ve teşebbü Yung plânı ka Maahaza hükumetin taraftan cok azasü ile almağa çalışmış ve bu suretle bul edildiğinden lıvor. G erek amele fırkası içinde gerek Fiyume'yi zapt ve Arnavutluk'ta bir ne Almanya hükuAlmanya Başvekili liberal fıkası arasında hükumet aleyhinvi himaye tesis etmiştir. Halbuki bunlar meti maliyesini M. Brüning de rey verenler co&alıvor. Avam kamaraİ talya'nın vâsi olan amalini tatmine kâ ıslah etmek istiyordu. F akat hükume smın son celsesinde kükumet ancak altı fi değildir. Bunun için bu devlet 1930 tin istinat eylediği mutedil sağ ve mer kişilik bir ekserivet almıştır. Binaenaleyh senesinde merkezî Avrupa'da ve Bal kez fırkaları arasında ihtilâf olduğun veni seneve İ neiltere hükumeti gayet zakanlar'da rakibi F ransa'ya ve bunun dan hükumet esaslı bir ekseriyet bul vı f olarak gidiyor. zümresine karşı başka zümrelerin te mak ümidile 14 eylulde yeni intıhabat H ükumetin mevkiini zavıflatan bir clşekkülünü teşçi etmiştir. Sulh muahede yaptırdı. F akat bu intihabat hic bekle het dahil 3 t. evvelde Londra'da toplanan leri bir çok haksızlıklan muhtevi oldu nilmiyen neticeler verdi, faşistler ile tngiliz İ moaratorluğu konferansının ağundan mağlup devletler arasında de komünistler pek çok rey aldılar. Meselâ kamete uğramasıdır. Bu konferans imrin memnuniyetsizlik uyandırmıştı. İ faşistler evvelki mecliste 12 meb'usları naratoluğun iktisadî münasebatını tensik edecekti. Dominyonlar rüchanî gümtalya sulh muahedelerinin tadilini ilti olduğu halde bu defa yüzden fazla rük tarifesi istediler. Amele hükumeti zam eylediğini bütün cihana ilân ede meb'us çıkardılar. H ükumet fırkalan serbestii ticaret esasmdan ayrılmak is rek mağlup devletlerin teveccühünü ve küçüldü. Maahaza Başvekil M (Brüning) temedi. H albuki muhafazakârlar himaye dostluğunu kazanmıştır. Diğer taraftan mevkiini terketmedi. usulünü terviç ettiklerinden hükumetin F ransa hükumeti ve müttefikleri İ tal Memleketin hayat ve bakası icin esas mevkiini efkârı umumiye nazarında hayya'nın bu siyasî faaliyetinden ve teşeb lı malî ıslahata ihtiyaç var idi. Mumai li düşürdüler. büsatından kuşkulanmışlardır. Yeni leyh bunları Reisicumhur Mareşal H inharbi umuminin âmillerinden biri bu denburg'un bir emirnamesile mevkii İ talyan Fransız siyasî rekabetidir. mer'iyete vazetti. Rayiştag toplandığı vakit faşistler ile komünistler hükume* i tin aleyhine rey verdiler. Lâkin sosya Mstler hükumet fırkası olmadıkları halde memîeketi anarşiden kurtarmak icin Avrupa ve ci 1930 senesi H inReisicumhurun emirnamesini tasdik ethan siyasiyatı distan'daki bü j tiler. bu Fransız İ V ük ve mühim Islahatı maliye yapıldı. Lâkin memtalya rekabetinin hâdisat ile baştesiri altmda buleketin siyasî vaziyeti değisiyor. F aşist lamıştı. Malumlunuyor. 1930 seler Versay muahedesinin derhal yırtıl dur ki H indis nesinin en mü masını ve Almanya'nın eski serbestisini tan'da ilk esaslı him hâdiselerineline almasmı ve tamiratm verilme ve şumüllü devden biri Londra mesini istiyorlar. Bu fırkanm son inti leti Türk'ler kurda toplanan dehabatta kuvvetlenmiş olması Almanya muştu. Turan niz konferansı da efkârı umumiyeden mühim bir kıs o'an akıp gelen dır. Bu konferans mmın Versay muahedesnin daha ziya fatihler Cihan Vaşington deniz de devam edemiyeceei kanaatine gel konferansında olihfadının idareDeniz konferansını miş olduğunu gösteriyor. Esasen muaduğu gibi dün H int millivetnersinde bir devleti hedelerin tadili hususunda bütün fır yanm en büyük açan İ ngiliz Kralı muazzama kur verlerinin reisi bahrî devletleri Beşinci Jorj kirdedir. Yalnız tedricî ve musMhane muslardı. O za G andi bulunan İ ngiltere, Amerika, Japonya, kalar müttefiktir. H ükumet dahi bu fi mana kadar bir idare ve hükumet araF ransa ve İ talya arasında teslihatı bah bir yol takio edilmesine taraftardır. sında vahdet bulamıyan H intlilere ilk riyeyi tahdit maksadile toplanmıstı. Halbuki berrî Atnfca'ya hâkim olan iefa reüttehit bir idare temin eden TürkF ransa ve müttefikleri bu gibi tadilâtın ler olnuştur. Bu devlet AvruDa'da Moerul s aleyhindedir. İ şte telifi mııhal görülen mnan,torlueu dive meshurdur. P aytaharasmda ve bahrf" bu zıddiyet yeni bir harbi umumiye ae tı Delhi idi. İ ngiliz'ler H indisan'a avak mln hazırlıyor. * bastık*in sonra burada yerleşı Türkiye'de geçen senenin vak'aîarı Şark isyanı, S. F. nın teşekkü1] ve infisahı, irtica hâdisesidir lar. H indu'lar ise buna razı değildirler. Bu ihtilâf yüzünden konferans senenin sonuna kadar müsbet bir iş görememiştir. 300 milyon nüfuslu mühim bir kıt'a olan H indistan'daki bu siyasî karışıklık cihamn iktisadî ve siyasî vaziyetinin berbat olmasının başlıca âmillerinden birini teşkil ediyor. matlup derecede yürümemesi ve harice külliyetli ihracattan dolayı halkın aç ve ordunun sıkmtıda kalması Soviyet hükumeti erkânı arasında ve komünist fırkasında tefrika ve ihtilâf çıkardı. 9 teşrinisanide Moskova'da bir darbei hükumet bile hazırlandı. Bu tesebbüs akirü kaldı ise de ihtilâf devam etti. N ihayet hükumette bir çok tebeddüller yapıldı. Uzun zamandanberi Halk Komiserleri Reisi yani Başvekil bulunan Rikof yoldaş • stif a etti. Yerine Molotof yoldaş tayin olundu. H ükumet her neye malolursa olsun nlânı tatbik etmek istiyor. Sovyet ittihadına tabi Cumhuriyelerde dahi memnuniyesizlik görüldüğünden bunların dahiliye komiserlikleri ilga edilerek istiklâlleri yeniden tahdit ve Moskova merkezine irtibatları takviye edilmiştir. Haricî vekayi Fransa'da kabine buhranları 1930 senesinde F ransa'da kabine buhranları tevali etti. Geçen sene nin sonlarında M. CBriyan) ın akalliyette kalmasından dolayı M. Tardieu kabinesi teşekkül etmiş idi. Mumaileyh âdeten Puvanka'renin vekili olduundan kabinesi kuvvetli idi. F a M. Steg kat 1930 senesinin ikinci aymda bu kabine istifaya mecbur oldu. Buhran uzun müddet devam etti. Radikallar M. (Şotan) m riyasetl altmda bir kabine teskil etmek istediler. Tutturamadılar. Nihayet M. Tardieu kabineyi teşkil etti. F akat bu defaki kabine cidden kuvvetli idi D aima otuz kırk reylik ekserivet alıvordu. Merkez fırkalan, sağ mutediller ve hatta mufrit milliyetoerverler bu kabineve muzahir idi. M. (Tardieu) İ talya ile ih tilâfın şiddetlenmesine bais olan ve milvarlara baliğ olan yeni teslihat ve techizata ait fevkalâde tahsisatı parlâmenoya kabul ettirdi. Alman'lara karşı şiddetli bir politika takip olunuyordu. F akat efkârı umumiye versrilerin ağırlığmdan ve iktisadî ahvalin fenalasmasından hükumete karşı dilsrir idi. Bu esnada Oustriç isminde bir bankanm tediyatını tatil ederek F ran :ız milletinin biriktirdiği milyarlardan birini heba etmiş olması ve bu bankada N azırlardan bazılarınm alâkası görülmesi parîâmentoyu tahkikat icrasına '• evketti . Âyan sinirlendi. Burada radiallar nafiz olduklarmdan hükumet akalliyette kaldı. Yeni kabineyi radikaller ve merkez teşkil etti. M. Steğ'in kabinesi akalliyet hükumeti ise de sosyalistler zahir oîduğundan az bir ekserivet ile olsa da sukut etmekten mahfuz kalmıştır. Lehistan'daki intıhabat F ransa'dan sor ra Avrupa'nın en kuvvetli asker! devleti bulunp'Lehistın'da bu enenin sonlarma ioöru umumî intihabat yapıldı. Başvekil ve H arbiye N azırı Mareşal (Pilsudski) nin hükumeti kahir bir ekseriyet Leh istan 'm en M areşal P iisudsH büyük derdi fırka in trikalan dır. Ayn. 1ert Lehistan 'a uzun m üddet istiklâ! ni ' aybettirmişti. H arbi um um iden SOJ f ekrar dirilen ve Bolşevik'lerin istilâ^'na karşı an cak M areşal (Pilsudski) n in fev' al^de cayret ve m eharetile m n d'ifai e1ilen yeni Leh istan 'da dahi ayni dert '• ıukumferm a idi. Yeni in tih abat netıcest olarak Avruna'nın bu m uhim mpmletemin ketinde siyasî ve idarî istikrar dilmiştir. İ ngiliz Imparatorluğu Veni bir harbi umumî hazırlığı Almanya'da yarım iktatörlük en buyuk mânii bu Turk devletinde buldular. N ihayet Moğul imparatorluğunu yıktılar. Bundan sonra H indistan parçalandı. Bir kısmı ingiliz Hindi namile doğrudan doğruya ingiliz idaresine geçti. Diğer kısmı dahi iki yüz kadar küçük hükumetlerin idaresinde kaldı. H indis tan parçalandı. ingiltere burada yerleşmek için istedikleri fırsatı buldular. F akat H int Müslüman'ları Büyük İ mDaratorluğun yıkılmasma razı olmadılar. H indu'larm bir çoğu Mogul imparator luğunda H mdistan'm vahdetini ve kuv vetini gördüklerinden Mogul devletinin inkirazından memnun değiller idi. N ihayet meşhur Kırım muharebesinden sonra H indistan'da Müsluman'lar başta olarak İ ngiltere aleyhine kıyam ettiler. İ ngiliz'ler Mogul imparatorluğu ordusunun döküntusünden bir yerli ordu teşkil etmişlerdi. Bu ordu dahi Ingiliz'lerin aleyhine isyan etti. Dehşetli muharebe ler oldu. İ ngiliz'ler bu isyandan çok korktular. Kınm muharebesinde Türkiye ile müttefik olduklarmdan H int isyanının teskini için Turkiye'den dahi yardım is tediler. Hilâfet namma zamanın Padişahı fermanlar gönderxii. Hint asilerini Ululemre n a t etmeğe davet etti. H indistan isvanı silâh kuvveti ve bir t a v ım vaitler ile bastırıldı. tarihinde İ ngiltere Kraliçesi ve H indistan imparatoriçesi Viktorya Hin distan halkma hitaben nesrettisri bir bevanname ile H indistan'a muhtariyet vadetti. F akat bu vait tutulmadı. Harbi umumide İ ngiltere darülharp lerde ve bilha c sa Irak'ta fena halde sıkışTns idi. H indistan'dan mütemadiven asker ve para istiyordu. İ nerilterenin zaafın ian ve ihtivacından istifade eden H intüler kendi mu^ ^dderatlanna sahip ol mak istediler. İ nf?iltere 1917 senesinde H indistin'a bir çok meva'tte buhmdıı bu mevait ??vet mahdut idarî müsaadelerden ibaret kaldı. 1929 senesinin nniorina d o ^ u mi'lî konnre fırkası reisi G andi İ n<îiltere'ye bir oltimatum vermis ve senenin sonuna kadar dominyon halkmın bîlfiil veriimesini istem'ş ve aksi takd'rde istiV'lâl istenere^ini anla^mış idi. 1930 senesinin birinci günü oltimatuTiım miıdc'eti munkazi oldu. O gün G andi halka hükfımete karsı 'taatsizMk hare'^etini iiân etti ve kendisi nümıme olmak ioin basma kerdi mek'ebi talebesini toülıyarak nümayiskârane ^ir surette deniz sahiline sittl ve tuz topTuz hükumetin inhisarı altmda olrifian tuz kanununa itaatsizlik gös'• erdi . İ ta 'tsiTİ ik hareketi vakit gectikçe büvüdü. İ noriliz emtiasına ve memurla rma karsı boykot şeklini aldı. Bir çok kanlı hâdiseler oîdu. Senenin ortalarına H indistan hududundaki kabail sisarılarak isyan etti. bu isyan sene nin sonuna kadar t ^ stırılamadı. * Romanya'da yeni Krai 1930 senesiniayanı dikkat b' n dahi Ro Hint konferansı H mdistan'a verilecek kanunu esasî hakkında üç senedenberi tetkikatta bulu nan (Sir Con Simon) un raDoru haziranda neşre dildi. Bu rapor T Iindistan efkân n ı teskin ede "ek yerde bir kat daha tedhiş et ti. İ nsriltere hü H indist?i'^aki tetkumeti mes'eleyi kik heyetine riyaset f etkik icin Lond eden Sir Con Simon ra'da bir konferans topladı. F akat millî kongre fırkası bu konferansa iştirak etmedi. Halbuki H indistan'daki halkm büyük ekseriyeti ve bahusus H indular bu fırkanm nüfuzu altındadır. Konferansa liberal denilen H induların kücük bir fırkası ve H int pren^leri işti'• n k ettüer. Lâkin konferansta H mdular ile Müsltimanlar arasında şiddetli ihtiiâf cıktı. Müslümanlar yetmiş milvon ise de H indu'lara nisbetle eene akalliyette olduklarmdan siyasî haklarmın arada kavnamaması için Müslüman cemaatlenln reylerl ayrı toplanmasını lstiyor Londra deniz konferansı Hindistan'daki Türk Imparatorluğunu yıkmanın cezası Veliaht Karol'un enfası buluna: Paris'ten memleketine avdet ederek o&lımun tahtına oturmağr muvaffak olmasıdır. Roman"a'da ciftciler fır 1930 senesinin *ÇT !W'r '<ası iktidar meven mühim hâdi kiinde olmakla Kral Karol selerinden biri de beraber yarım asır bu memlekette hüİ spanya'da diktakumeti inhisar altmda bulundnran litörlüğün senenin berallerin intrikaları karşısında müskül ilk ayının yirmi mevkide idi. Bilhassa hükumetin bnsı sekizinde sukutuMr s^bi cocuk olması ve nihavet m°"'""in dur. Bir müddet zayıf olması M. Manyü hükume+ ini kuvsonra diktatör Ce vetli bir istinatgâhtan mahrum b'rakıneral Primo F ran ^ordu. sa'da vefat etmiş] Bunun icin M. (Manyu) ordunun mu tir. F akat mu vafakatini istihsal ederek sabık Veliahtı maileyhi istihlâf | tahta davet etmiştir. Maahaza Karol'un eden Ceneral(Berenger) belediye D iktatorluğu nihaj et °;elmesile Romanya'nın işleri pek te düve parlâmento bulan ve Bilâhare zelmiş desildir. iktisadî buhran Rom ınintihabatı yaptırvefat eden Ceneral ya'yı cok müteessir etti&inden h&lâ hükumet buyuk muşkulât içindedir. madığmdan ve Primo Dö Rivera diktatörluğün bir çok nizamlarını muhafaza eyledieinden memnuniyetsizlik • arttı . Bir çok hâdiseler oldu. Bu va^iyetten Cumhuriyetçiler istifade ettiler. Ni1930 senesim'r havet senenin son aymda Simalî İ snan en mühim hâd va'da bir kalenin kuvvei muhafazası ile selerine Balkan' Madrit'teki askerî tayyare karargâhı lar dahi sahr Cumhuriyet lehine isyan ettiler. İ syan olmnstur. Siv^ Krala sadık kıtaat ile bastırıldı. F akat ve iktisadî men vaziyet gayet vahimdir. N ihayet B ışve \ faatleri mustere 1 kil yeni parl^mentonun intihabı için bir olmasına rağmetarih ilân etti. sabık Yunan hfi kümdarlarmm si vesî ricalinin yp lış sivaseti eseri • larak vekdi?erir1930 senesinde hiaman hasım ke Rusya'da mühim M. Venizelos "îilen Türk ve Yuhâdiseler oldu . nan milletleri aralarmdaki eski Rusya'yı sanayi H rı silerek sıkı dostluk tesis ettiler Lolestirmek ve zi ^an ımıahedesinin vanm ve acık bırakraatini sosyalistmıs oldv>*u bütün mes'eleleri haiı°ttiler. le^tirmek icin tan Bunları ihtiva eden itila fnamelprl blzzat zim olunan beş ^nk^ra'va cp'en Yıman Basvpkill ?'rö<'yö senelik plânm tat • "• eni7elo s ve Harîcive N of7irı M^^vö Mibikatı bu sene halakonulos tarafından İ ^met Paşa ve 'izim müskülâta Tevfik Rüştü Bey ile »^irlikte imzaladılar. tesadüf etti. Bir * ~ok yerlerde inşaı t durdu. H ariçten celbolunan Başvekâletten cekilen 1930 senesinin mühim hâdiselerinden makine, malzeme M. Rikof '"in de Cemiveti Akvam tarafi"dan ceşve mütehassıslar için ecnebi parası bul v il olnnnn ib^arî terki teslihat korıi'vomak maksadile Rusya'nm mahsulü ve nunun bes senpc'p'nbpri dpvam enen memamulâtı halkm ihtiyacından kesilerek oi^ine bu ser>p^i içtimamda nihayet harice gönderildi. Ve dumDing yapıla • rprrni s olmasîdır. ı ak yani maliyet kıvmetinden cok dun Komisvon her hansi bir mps'elevl reye olarak ecnebi pivasalarına teklif oiurdu. ' ovrruıs ve ittifak ve biivifk ekspriyet olT ktisadî buhrandan zaten sıkılmıs olan âramn np lit > elpriri Ivrupa ve Amerika milletleri Rus m ahve sulâtmın bu hücumundan cok sık^ldılar ^ransa, Rusya'dan gelecek hububat ve t°rki teslihata ait en °mtianm ithalini hususî müsaadeve rap u ' m rr"= s'pi°ıpr bpi'Vırıcto devlp+ lpr ara< ederek menetti. Amerika, ihtiyar ve mda d«rin iht"4flar cıkmıstır. M oc:'ele hürriyetle çalısmıvan amelenin eseri o tnl'm o nrmiis ih ttvatlarn tP^biti ve tsh^ ian esyanm ithalini menedeceö ini ilân didi, mevcut eslihanın tesbit ve tahd'di etti. İ neilfpre'de derin bir memnurıivet ~ibi mes'elelerde büvük devletlerin sizlik peyda oldu. 'e§ senelik plânın ' komJ«yonun bulduğu neticelere muhalil Ispanya ahvali Türkiye Yunanistan Rusya'daki Tebeddülîer Terki teslihat komisyonu
