28 Eylül 1930 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 3

' ö" =? Cumhuriyet cumhuriyet • ^= 50N TELGRAFLÂR H. Fırkası kazanıyor Bir çok yerlerde intihabat ikmal edilmiş ve H. Fırkası namzetleri kazanmıştır Ankara 27 (A.A.) Vezirköprü, Nallıhan, Simav, Orhangazi, Sirik, Koçhisar ve Beyşehir kazalarında yapılan belediye intihabattnda Halk Fırkası namzetleri ka zanmışlardır. Konya 27 (A.A.) Aksaray vilâyetinin Koçhisar kazasında be lediye intihabatı bitmiş ve C. H. rırkasının namzetleri kazanmış lardır. H. Fırksında yeni teşkilât Fırka grupu dün sabıh ta içtîma ederek İsmet Paşayı dinledi Fırkada yeni idare heyeti Müfettişliklerln ve mutemetlerin ilçasııHan sonra vnzıyet < ü ü r y *• MIHINA Cuma günü aksarnı saat dokuzi beş geçe köprüden kalkan vapuruı trenile Erenköy'üne gittim. İstas yona geldiğimiz zaman, zifiri k» ranhktı. Bütçesindeki rakamlar, milyonlarla hesap edilen demiryol ları idaresi, galiba, beş kuruş tasarruf etmek için, istasyomı sözdc aydınlatan, yegâne lüks lâmbasım da söndürtmüştü. Göz gözü görmez karanhkta ba ! samağa basıyorum diye boşluğa ayak atmışım, yarı belime kadar onla rıhtımın arasına yuvarlan 'ım. Yalnız ayaklarımın zedelen ıesi, iskarpinlerimden birinin patlaması gibi ehemmiyetsiz zararlarla bu müthiş tehlikeden kurtuldum. Tren yürüyüverseydi, muhterem karilerim, bugün, bu satırlan cî«Oyamıyacaklardi. Erenköy, banliyo hattının en k«labalık istasyonudur ve istasyc:ıç yanı başına kadar havagazi bonj ları gelmiştir. Demiryollar idaresi, istasyonu! havagazile tenvir etmediği gibi nb> tımların üstüne, trenlerin baaamak ve kapılannı tenvir edecek birer, ikişer lüks lâmbası da diknaez. Çifte hattın ortasına dikilen lâmba trenlerin her tarafına rasgeldiği için, ancak halkın birbirini çiğnemesine mâni olacak kadar bir aydınhk ••rir. Sonra bütün bunlar yetişmiyopmuş gibi daha seferleri bitmeden, beş kuruşluk bir tasarruf için, ba lâmbayı da söndürür! Ha.lkın rahat ve hayatım bu kadar hiçe ı«>majr olur mu? fstanbul'da mı, yoksa Hotanto'da mıyız efendiler? Hotanto'da mıyız, îstanbulda mı? Edirne'de intihap defterleri indirildi Edirne 27 ( Hu. Mu. ) Altı gündenberi asıh olan intihap defterleri bugün indirildi. Reyler, bir teşrinievvelde atılacaktır. Halkın H. Fırkası namzetleri lehine rey verdiği anlaşılmaktadır. Yeni Fırka henüz resmen fehrimizde teşekkül edememiştir. Zela 71es'ut B Muhı.z.n B Ir an Ferit Ö Hahl B. Esat B Au a * uık B. Tevfik Rüştü Beyin seyahati ve Ruslar Moskova 27 (A. A.) Turk Hariciye Vekıhnin Rusya'daki ikameti tekmil Sovyet Cumhuriyetlerı umumî mehafilinde buyuk bir alâka tevht etmıştir. Ukranya hukumetının merkez naşırı efkârı olan Tisıti gazetesi diyor ki: "TurkSovyet dostluğunun bu tezahürü herşeyden evvel ikı dost hukumetın sulhun müdafaası içın tesanutlerinin bir tezahdrüdür. Sovyet Rusya ve Türkiye haklarını, mevcudiyet, hakimiyet ve istiklâllerini emperyalist müdahalesine ttarşı silâhla miidafaaya mecbur kahnışlardır. Emperyalistlere karşı kazandıklan muvaffakiyetten sonra Sovyet ve Türk hükumetleri harp silâhlannın yerine iktisadî mucadeleyi ikame eden emperyalist devletlerin mutemadi sui kastlarına maruz kaldılar iki dost devlet hukumetlerinin dahili siyasetlerinde olduğu gibi haricî siyasetlerinde de takip ettıkleri gaye sulhtur. Litvinofun bihakkın hatırlattığı gibi Türk Sovyet dostlugu bilâvasıta münasebat hududunu geçerek cihan siyasetinın muhim bir amili olmuştur." Refık B HLS B Nan Aîuf B Asım B. Hasan * ~umı Azız B. Şuuri B. Necıp Ah b. Hilmi B. Ah Nazımı B Hnmı B Besım Ata'ay B. Necip AH B. Ata B. Kemal B. Ruşen Eşrçf B. ııııuıııımıuiıllllUIIIJllllIlllllUiyilllllUyUIIUUlUHIIIIiluuıuııuu'ioııı.ı Serseri kruvazör Römorkörden kurtularak açılmış Londra 26 A.A.) Sokülmek üzere bir şirkete satılmış olan Conquest ismindeki eski bir Ingiliz kruvazoru kendisini çeken romorkorden ajrılarak akıntıya kapılmış ve şimal denizinde Flamborough açığında kendi kendisine ilerlemeğe başlamıştır. Kruvazorun içinde 6 kişi vardır. Londra 27 (A.A.) Conquest kruvazoru bu sabah Manş denizinde romorkor tarafından çekilmekte iken romorkoran teli kopmuş ve kruvazör limana gelmiştir. İçerisindeki 6 kişi sağ ve salimdir. Bruksel 26 (A.A.) Beynelmilel zabıta kongresi açılmıştır. us donanması ziyarete geliyor Moskova 27 (A.A.) Okranya «Piyerrola» kruvazörü ile dört torpitodan mürekkep Ka . radeniz filosu yakında Akde î niz'e hareket edecektir. I Filo fstanbul, Mesine ve Pire'yi $ziyaret edecektir. Tahdidi teslihat Beynelmilel zabıta kongresi Fransa ve İtalya anlaşamadılar Roma 25 Bahrl bir anlaşma İçin İtalya ile Fransa arasında cereyan eden müzakere neticesu kalmıştır. Tribüna gazetesi, İtalya'nın uzlaşmak için elinden gelen gayretl sarfettiğini beyan ediyor. Bu gazete Fransa'nın son tekliflerinln şayani kabul olmadığını ve Fransa'nın İtalya'ya karşı menfi bir siyaset takip ettiğini gösterdiğini yazıyor. Cenevre 27 (A.A.) Tahdidi teslihat komisyonu müttefikan tahdidi teslihat konferansının 1931 senesi nihayetinden evvel toplanması temennisini izhar etmiştir. Prag'da Alman filimleri aleyhine nümayişler Praf 26 (A.A.) Sinemalarda sözlü Alman filimleri gösterilmesi üzerine ba%ı nümayişler yapılmıştır. Brüksel 26 (A.A.) Cinayet mahkenıesi 1929 birinci teşrinin 24 üncü gunu İtalya veliahtı Prens Humberto'yu rovelver kurşunile öldurmeçe teşebbus eden İtalyan talebesinden Derosa'nın nmtaakemesine başlanmıştır. İtalyan veliahdım öldürmeğe teşebbiis eden Derosa'nın muhakemesi R~ 100 balonu büyntüldü Londra 26 (A.A.) R100 işaretli kabili sevk balonun büyutulmesi icin Irah Kralı ve lsveç veliahdı yapılan inşaat bitmiştir. Valetta ismindeki gayet byyuk deniz Napoli'de tavvaresi Rochester'de, icinde 15 yolcu Roma 27 (A.A.) Gazeteler Irak Kraolduğu halde uçuş tecrübesi yapmıştır. lı Feysal'Ia İsveç veliahdinin Avrupa'ya Tayyare, saatte 230 kilometre sür'atle gitmek üzere dün mütenekkiren Naponrmuştur. li'ye vasıl olmuş olduklarını yazmaktaRoma'da bir otobiis kazası 17 kişi dır. Roma 27 (A.A.) Rieti'den bildirildiğine göre umumî otobüs 40 ameleyi bâmil olduğu halde gitmekte iken bir Bindi surusune rasgelmiş ve hayvanları ezmemek için ânî bir surette istikametini çevirmekte iken kapaklanmıştır. 17 amele ağır surette yaralanmıştır. yaralandı îspanya iftirakçılar reisi tevkif edildi Barcelone 26 (A.A.) İftirakçılar fırkasınm lideri miralay Matçya Brüksel'den Belçika hududuna gelmiş ve muhafızların gözüne ilişmeden bududu geçerek Barcelon'a gelmiştir. M. Matçya Bombay'da 25 kişi yaralandı Barceon' da kalmak niyetindedir. Mi Bombay 26 (A.A.) Bombay'da bazı ralayın gelmesi halk arasında azıcık bir hadiseler çıkmıştır. 25 kişi yaralanmış heyecan uyandırmıştır. Miralay biraz tır. sonra tevkif edilmiştir. Ankara 27 (Telefonla) Dun gece saat yirmi dorde kadar devam eden C. H. F. grup içtımaında, teşkilâta aıt kararlar verilmiştır. Bu munasebetle Ismet Paşa soz alarak, bir kaç gündenberi cereyan eden muzakeratın netıceye varacak dereceye geldığini soylemış ve beyanatına şoyle devam ejlemıştir: İtmet Pş. nın beyanatt « Fırkanın, teşkilât ıtıbarıle bir cihetten zayıf tarafları gorulduğü gıbi, bir cihetten de çok kuvvetli olduğu muşahede edilmiştir. Nasıl kı yeni fırkanın teşekkülu uzerıne bizım teşkılâtımızda hiç bir telâş ve sarsıntı gormemiştir. Hatta; bazı yerlerde, karşı fırkanın numayişlerine karşı gosterılen mukavemet, gayri şuurî ve inzıbatsız bir kutle olmadığını isbat etmiştir. Şimdı burada mevzuu bahsolan mes'ele, fırkayı tensıkata tabi tutmak mes'elesi değıldir. Butun müşahede edilen kusurlar, teşkilâtın kuvvetlendırilmesile ortadan kalkacaktır. Bu ise, bir zihniyet değişmesi işıdir.> Ismet Paşayı takiben soz alan Hamd.u}lah Şuphi Bey, fırkamn, memlekette, Cumhuriyet aşkını taşıyan munevver gençliğe ıstinat etmesi ve Cumhuriyetin ruhlara. telkin edilmesi lâzım geldiğinı söyliyerek ezcümle demiştir ki: Bu, bir! bu, da iki: Dün sabah saat 10,25 te bindim. Biraz sonra hareket Vagonların elektriklerj bozulm.uf, zifiri karanlık... Erenköy istasyq \ nunda hiç olmazsa yıldızlar ve tren memurlarının ateş böceği gibi yanıp sönen el fenerleri va,r. Tünelin vagonlarında ise o da yok. Adi biB. Hamdullah Suphi B. Kilınç Ali B. Celâl B. Vasıf B. t&ahmut B. Şemsettın B. Ali a rer fener olsun, koymağı beyhu^e Ankara 27 (Telefonla) C. H. F. rllmesl teklifine karşı, İsmet Paşa, buzahmet addettikleri için, yolcujar grubu, bugun de saat 11 de Ali (Afyon) na lüzum olmadıgını söylemiştlr. Beyin rtyasetinde toplandı Ismet Paşa, Gece geç vakte kadar tasnifi ara ne korkunç bir zulmet içinde gidiyor. yeniden hükumet mes'ulıyetini deruhte ticesinde, fırkanın 9 dan kırka iblâğ e Bu esnada, kayış kopması gibi bir •ttiğini, yeni kabinenın teşekkül ettiğiAnkara 27 (A.A.) Cumhuriyet dilen yeni umum! idare heyetine atide kaza olsa o feci karanhkta yolcujani, arkadaşlarıje goruşerek hukumetin '• Halk Fırkası grubunun bugunkü içti ki zevatın İntihap edildiği anlaşılmıştır: rın hali nice olur? programıra hazırlıyacağıru soyledı. Ve maında Başvekil İsmet Paşa Ha. temAli (Afyon) 200, Ali Şuuri 160, Hakkı Hiç bir şey görmek imkânı ohnıprogramın pazartesl, salı ve çarşamba il mes'uiiyetlni deruhte ettifinl ve Tarılt (Giresun) 150, Hilmi (Adana) 142, yan bu yeraltı karanhğında yanlçegünleri grupta müzakere edilmesini teklif etti. Bu teklif kabul edilerek pazarte ıarkadaşlarile görüştükten sonra Fır Rasih (Antalya) 135, Dr. Mustafa 120, siciler faaliyete gelmez de ne ya • sl sabahı toplanılmak üzere celseye ni kaya geleceğini beyan etmiştir. Hamdullah Suphi 117, Baffet 114, Naci parlar? hayet verildi. Fırka grupu pazartesi günü topla Paşa 110, Vasıf 108, Nafi Atuf 108, Esat Halkın ceplerindeki kıvmetli eşEvvelki akşam grup içtimaına ait fiarak yeni hukumetin beyanna 94, Zeki mes'ut 92, Recep (Kütahya) 91, yayı yankesicilere mi ikram etmek mesine esas olacak maddeler üzerin Cemll (Tekirdağı) 91, Besim Atalay 90, tahilât de müzakeratta bulunacaktır. İstih Hacim 90, Aziz (Erzurum) 82, Ahnıet istiyorsunuz efendiler? Abdülmvttalip. B. Hakk% Tarüc Tebliğ Hamdullah Suphi Beyin nutku Gençlik H. Fırkasına alınmahdır « Saltant, hilâfet idaresi, camilere, saldırdı. Butun şekerler yerlere dokuldü. Zehra Hanım: Ah, afacan... Az kaldı elimden tabak duşerek parçalanacaktı... Diye tekdirler ederken Seyfi, Nazik ve Ha§im şekerleri kapışmağa uğraşıyorlardı. Safiye Hanım onlara telâşla: Babanız geliyor... Dedi. Seyfi bütün şekerieri topladı, yıldırun gibi koşarak kaçtı. Efendi abus çehresile oda kapısının önüne çıkmıştı. Safiye mahçup ve masum kız tavrını takındı, önüne bakıyordu. Zehra Hanım Safiye'nin kolunu durterek yavaşça kulağına: n Babanın elini öpsene... Duasını alasın... Diye mırıldandı. Safiye el optu. Hoca bir tebessüme, Utifata lüzum görmedi. Yalnız mağrur bir eda ile dua etti: Berhurdat ol... Dedi. Yavaş yavaı merdivene doğru yürüdü. Safiye memnundu, fakat izhar etmiyordu. O, valdesi gibi lâkayt duramadı. Anlamak istiyordu, anasına sordu: Babam Kurdali ile barışmış mı?.. Bilmem.., Hilmi 81, Hasan (Trabzon) 79, Asım 76, Abdulmuttalip 75, Kılıcali 75, Halil (Zonguldak) 75, Avni (Yozgat) 74, Ruşen Eşref 73, Hasan Fehml 72, Ali Nazmi 72, Celâl (Izmir) 70, Sabri (Cebelibereket) duh Şevket Bey alınmıştır. 63, îrfan Ferit 67, Faik (Tekirdağı) 67, Fırka teşhilâttna ait kabul edilm Necip Ali 64, Ali (Rize) 66, Mahmut 63, yeni esaslar mesçıtlere istinat ediyordu. Bunlar hi Şemsettin 63, Ata 60, Refik (Konya) 60, Ankara 27 (Telefonla) Halk Fırkan lâfet ve saltanat muhabbetini kalplere Dr. Kemal 60, Ragıp 59, (Zonguldak) grupu, bu sabah da saat 10 da toplan telkin edıyorlardı. Tarikatler ve tekke Beyler. mıştır. Bu içtimada, yeni kabinenin 11»ler, saltanat için istinatgâh idiler. Medtesi okunmuştur. reseler, ayni hizmeti gormüştür. Hayır Yedek azahğa intihap edilenler Grupun kabul ettiği yeni teşlcilata i * Yedek azalıklara da Faik (Edirne) 59, muesseseleri, hep ayni müesseselerdi. Bunlar, asırlarca hilâfeti, saltanatı tel Mazhar Müfit (Denizli) 58, Abdülhalik re, mufettişliklej ve mutemetlikler ilga km ettiler. Çeşmeler, mezarlar, evkaf, 58, Ali Rıza 57, Mustafa Şeref (Burdur) edilmektedir. Fırka şubeleri mahalll idivan edebiyatı hep bu vazifeyi gördü. 55, Hasan Hayrı 54, Huseyin (IstanbuD dare heyetleri tarafından idare edile Mitnarî eserlerin kısmı azamı dini eser 52, Dr. Halit 52, Dr. Fuat 52 ve Refet cektir. Bu idare heyetlerinin İntihap elerdir. Memleketin an'anevl terbiyesi, fEdirne) 51 Beyler intihap edilmişlerdir. decekleri reis, o mahalde fırkamn mü padışahın ismini aptessiz lisana aldırmessili olacak, yalnız Izmir, İstanbul gibi Yeni idare heyetinin muhtelif mazdı. Mumin olmıyanların iman muhim yerlere merkezden maaşlı kâ telkin etmesi imkânsızdır. Oumhuşubeleri tipler gonderilecektir. Muayyen teftlf riyet aşkını, kalplerinde taşımıyanlar, Yeni umuml heyeti idare, derhal faa heyetleri olmıyacak, umuml idare heyeti başkasma Cumhuriyet aşkmı telkin ede liyete geçerek mühim mes'eleleri müza azası, icap edince, teftişe de gldeceklermezler. Memleketin munevver gençliği kere ve kararlara raptedecektir. Bu medir. ni H. Fırkasına almak elzemdir.» yanda bilhassa amele ve mesai mes'eleRecep Bey kâtibi umumi oldu Fırkamn yeni utnum idare heyeti Ankara 27 (Telefonla) Nafia Vekfll Bundan sonra İsmet Paşanın teklif leri ile yakından meşgul olmayı prograettiği teşkilât esas itibarile kabul edile ramma ithal edecektir. Heyet matbuat, Recep Bey, Halk Fırkası kâtibi umumillrek reye konmuş ve kırk kişılik umumî istihbarat, teşkilât, millî ve içtimaî te ğini deruhte etmiş ve bu vazifeyi ifaya veti idare intihabatma geçilmiş şekküller, propaganda ve konferans şu başlamıştır. Saffet Beyin, evvelce de biltir. Bu intihabat, tamamen gerbest belerine ayrılmıştır. ümum! heyeti ida dirdiğim veçhile, bir sefarete teyini mevsurette yapılmış, hatta namzet göste reye hariçten Tahran sabık elçisi Mem zuu bahlstir. baratımıza nazaran Fırka grupu fırka teşkilâtı hakkındaki müzakerelerini bitirdikten sonra içtimalarında ittihaz olunan mukarrerat neticesinl mufassalan bir tebliğ ile neşir ve ilân ej&tlecektir. evleneceğim halde benden hiç bir şey sorulmuyor, bana hiç bir şeyden malumat verilmiyor.. Ben çingene kızı gibi çıplak mı gelin olacağım?.. Bana çeyiz, gelin esvaplan lâzım değil mi?.. Ahnacak şeyler, biçilecek esvaplar bana gösterilmeden babamm keyfiyle mi yapılacak?.. Bir erkek kadmlara lâzım olan şeyleri nereden bilir?» Kızının hiddetlerine, itirazlarına karşı Zehra H. kuçulüyor, âciz ve mütereddit, söyliyecek söz bulamıyordu: A, kızım, kız çeyizlemek için lâzım olan şeyleri baban bilmez de sen, ben mi bileceğiz?.. Başka defa kız çeyizledik mi ki... Ya babam çeyizledi mi?!.. Hiç olmazsa biz konu komşuda kızlara neier lâzım olduğunu ne güçlüklerle hazırlanıldığını gördük. Babam lâzım olan şeyleri kerametle mi keşfedecek?.. Sen ona söylemeli, anlatmalısın... Ben sana öğretirim... Safiye derhal yerinden kalktı. Seyfi'yi çağırdı. Sevdiği mahalle kadınlarma haber gonderdi. Bir saat sonra sofada bir çok kadınlar, kızlar, toplanmıştı. Safiye'nin Kurdali ile nişanlandığını ,bir aya kadar duğun olacağı duyulduğu vakit hayretli gürültüler koptu. Demek mahallede düğün, hem mühim bir düğün olacaktı. İmam Efendinin kızı evlenecekti. Kurdali de mahallenin birinci zengini idi: Parlak duğünler, eğlenoeler isteria^ Diyorlardı. Nimeti molla, Zehra Hanımın teyıesf bilgiç bir ihtiyar kadın, derhal ev sahibi büyükanım tavrını takındı. Bütün adetleri, türeleri, yapılacak, hazırlanacak şeyleri anlatıyordu. Kadınların, her biri, bir şey söylüyor, çeyize düğüne lâzım olanlan sayıp döküyorlardı. Zavallı Zehra Hanım sersent olmuş gibi idi: Benim aklım defter mi?.. Bu kadar şeyi nasıl zihnimde tutarım?.. Oiyordo. Safiye onu teskin etti: Sen korkma, ben hiç birini unut« mam. Eksikleri batırına getiririm. . Pe» Mabadi MİLÜ ROMAN: MUHACİR Yazan: FAZL1 NECİP Fato'euğum, bütün bu emelleri vücude getirmek için sana muhtacım. Her vakit yanımda yaşh, kâmil, bir kadın lâzım. Kurdali zengindir. Selânik'e gittiğimiz vakit tiyatrolara, seyranlara yalnız gidemem. Sen beraber olmazsan ben genç bir kadın yalnız başıma ne yapabilirim?.. Safiye, Fatma'yı bütün mevcudiyeti ile kendisine bağlamağa muvaffak ol muşta. Fatma, ayrılacaklan vakit ateşli teminat ile: Safişçiğim, şüphen olmasın, çalışacağım. Bugün sana muhabbetim iki kat oldu... Dedi. #** Yusuf hoca, her sabah bir kere uğrıyan çukur kapılıyı: Nihayet düğün Biraz daha sabrediniz... Bizim de düşünecek şeylerimiz var... Gibi sevaplarla bir haftadan ziyade üzdü ve yorda. Safiye"yi de kudurttu. Nihayet bir sabah karısma: Bugün çukur kapılı geldiği vakit, Safiye'yi Kurdali'ye vermeğe razı olduğumu soyle... Dedi. Zehra Hanım bu haberden sevindi. Evde düğun olacak, kızının murüvvetini görecekti. Onun için bu meserret kâfi idi. Bu karar nasıl verilmişti. Efendi, Knrdali'yi gormüş, dargmhk bertaraf ohnuş mu idi... Bunları da anlamağa merak etmedi. Neş'elerle yerinden kalktı: İnşallah uğurlu, kademli, meymenetli olacak... Beraber ihtiyar, pir olsunlar... Piye dualar ederek dolaba koş, tu, açtı. Sırça şeker tabağına bir avuç çay şekeri doldurdu. En evvel Efendiye takdim etti. Böyle mes'ut bir hadiseyi tatlı ile tes'it etmek istedi. Sonra kendi ağzma da bir şeker attı. Pışarı çıktı, seslendi. Safiye'yi, çocukları çağırdı. Bu mes'ut haberi onlara da tebşir etti ve şeker verdi. Bir şekere kanaat etmiyen geyfi açrıyarak tabağa Peki düğun ne vakit olacak?.. Bilmem... Anacığım hiç merak etmeı misin? Babamdan sormağa korkar mısın?... Elbet korkarım... Sen kocandan korkmıyacak mısın?... Safiye cevap vermedi, anasının aczına, hamakatına, babasının kibrine, istipdadına için için hiddetler ediyordu. Daha o gün eve çarşıdan patiskalar, şiltelikler, yorganlık kumaşlar geldi. Evde kadınlar hayret ettiler, Efendi bunları yollıyacağını söylememişti... Düğün hazırlığı için olmahydı... Acaba duğün yakında mı olacaktı? Safiye anasını sıkıştırdı. Efendi öğlen yemeğine geldiği vakit Zehra Hanım sordu: Efendi, Safiş merak ediyor, düğün yakm mı?.. Bir aya kadar duğün yapümasına karar verildi. Hanım, kiminle muzakere edildiğini, ne suretle kararlaştırıldığını anlamağa da merak etmedi. Bir aya kadar düğun olacağını kızma soylediği vakit Safiye isyan etti: Ne demek, böyîe şey mi olur? Ben