28 Eylül 1930 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1
Yeni Hükümet Hükümet buhranı çok sür- Medi, Reisicümhur Hazretleri İsmet Paşanın imtina ve istinkâ na rağmen hükümetin teşkili Vözifesini yeniden kendisine tev “de israr buyurdu.Şüphe yok ki meselede olduğu gibi Büyük «isin bu karar ve ısrarmda dâ Yüksek bir isabet vardr. Her ie İsmet Paşa devlet Teisi- Mizin o çok değerli emniyet ve "imada lâyık. birinci derecede Tdevlet adamımızdır. Bu iti- arla sor vaziyet karşısmda İs- Met Paşanın istifa suretile ge tek Millet Meclisine ve gerek Reisicümhur Hazrtlerine hükü- Metin teşkili nokta nazarında ar ve kanaatlerinin izharma Vesile ve imkân vermesi ne ka- ar asil bir hareket ise muhte- m Başvekilden şu suretle en Yüksek bir emniyet ve itimadm #irgenmemesi de ayni derecede Setip bir mukabeledir, hem ye- tihde bir kıymetşinaslıktır. Şimdi yeni hükümet ne yapa- “ak? Acaba İsmet Paşanın eski ikömetile yeni kabinesi arasın A Program ve prensip cephesin ** bir fark olacak mıdır? Herke- Sn merak ettiği nokta bu olmak izim gelir. Çok kuvvetle idin *debiliriz ki yeni hükümetin brensiplerinde ve umumi siyase ihin ana hatlarında her hangi| ir tebeddül mevzuubahs değil | İF. Cünkü bu prensipler ve umu | Mi siyasetin ana hatları münha- Siren İsmet Paşa hükümetinin | “eğil, Cümhuriyet Halk İrrkasi- Mun sabit ve memleketin menafi- ie en ziyade uygun olan politi- kasının ifadesidir. Herkesin ma- Minudur ki, İsmet Paşa hükü- , milli paramızı istikrar et- İlmek, Devlet Bankasını teşkil *tmek, zirai krediye mümkün *İân inkisafı vermek, vergilerde ,€ bilhassa vergilerimizin ciba- İ6tine taallük eden sistemler ü- #trinde bazı tadilât yapmak i- SİN çoktanberi ihzari tedbirler #İmakta ve bunların ikmaline ça “maktadır. Bundan başka daha #“çen sene memleketin umumi Mtisat programma esas olacak | Drensipleri de bir çok tetkikler- sonra proje ve formül halin | € tesbit etmişti. Görülüyor ki ükümet, şimdi bu ihzari saha- tatbik ve tahakkuk sahası- intikal etmek üzere bulunu- r. İşte yeni hükümetin yeni âaliyet ve mesai programında Ma cihetlerin tafsil ve izah edile- ine muhakkak nazarile bakı- abii, Politikanın ne garip, fakat Bürabeti nisbetinde de ne hazin ir tecellisidir ki, İsmet Paşa hü “metinin iltizam ettiği vergi Stemlerinin, inhisar usulleri , zirai krediye karşı olan alâ-| hezızlığının fenalığı üzerinde) İş vesile ile israr eden muarız- ig ük metin bilhassa şu son sene zarfında bütün bu esas- * üzerinde kısmen proje halin-| bi tesbit edilmiş, kismen de tat-| viş »t sahasına geçmiş olan teda Ve icraatma temas o bile et- yek istemediler, Şuraşi muhak- ü ik ki yeni İsmet Paşa hüküme Yeni gün müşkülât ile dolu olan | Ni bir mesai devrine giriyor, <* halde mevzuubahs müşkü- Iş Mevcut imkân ve vasıtalar- Si e bulunan kabiliyet ve ihti de Ya yenmek müşkül değil- ad ter ki başlama ve çalışma erinde sıkı bir disiplin, yo- Mak bilmiyen. bir fikri takip ti isi ilim ve metot hâkim - ol- ğa noktayı nazardan yeni ket Pasa hükümeti bize çok Vvetli bir ümit vermektedir. Siirt meb'usu ihine n ak e konu eye enn | il deki pazartesi, salı, çarşamba günleri içtima edecek PAZAR EYLÜL 1930 5 imei seme, Ne 1664 USHASI 5 KURUŞTUR € i Yeni kabine perşemb Relsicümhur Ha. M. Meolisi içtimaını locasından takip buyuruyorlar Yeni kabine perşembe günü Mecliste programını okuyacak M. Meclisi perşembeye kadar içtimamı tatil etti, kabine fırka gru punda tebellür eden neticelere göre programını tanzim edecek Kabine programi etrafında mecliste cereyan edecek müzakere ve münakaşaların ancak cumartesi günü biteceği tahmin ediliyor ANKARA, 27 (Milliyet) — Bugün öğleden sonra Meclis hey'eti o umumi Reisicümhur Hazretlerinin tezkeresi okunmuştur. Birinci tezkere İsmet Pş. ka- binesinin istifasına dairdir. Birinci tezkerenin suretini bildiriyorum; Büyük Millet Meclisi yiiksek reisliğine: İcra vekâletlerinden bazılarının inhilâli ve bugünkü siyasi ahval dolayısile icra vekil leri heyetinin istifası Başvekil İsmet Pş. Hz. tarafmdan bildi- rilmiş ve istifayi vaki kabul e dilerek yeni hey'etin teşekkülü ne kadar icra vekillerinin vekâle ten ifayı vazifeye devamları ten sip ve müsarünileyh Hz. ne teb- liğ edilmiş olduğun arzederim efendim. il Mecliste muhalif meb'usların oturduğu taraf ( Fethi B. Refik Ismail Beyin yanında oluruyor, Reşit Galip Bey meb'usluğu gibi kenarda müslakll bir mcvki işgal ediyor. lik Reisicüümh mecburiyetinde olduğunu, fakat |dülden başka hiç bir. değişi Gazi M. Kemal programı henüz hazır olmadığı /olmam:ş diğer vekiller ıpka edil- İkinci tezkere ve ruznamede müzakere edile- | mişlerdir. cek başka bir şey olmadığı ci-), İhetle perşembeye kadar tatil ol duğunu söylemiş ve celseye ni- | İhayet vermiştir Hükümet Meclisin perşembe İcelsesinde programını izah ve i İtimat istiyecektir. Bu celseye büyük bir ehemmiyet atfedili yor. Muhalefet tenkit için hazırla nıyor, Münakaşaların devam edece- İfi ve müzakerelerin hararetli o- İcağı teemmül edildiğine göre, | Meclisin cumartesiye de bir içti- ma aktetmesine intizar olunabi- lir. Başvekâlete r İsmet Pş. yeni programımda eski kabine programmın ana hatlarını muhafaza etmekle ber ber teferruatta esasir tadil, pacağı zannediliyor. ANKAAR, 27 (Telefonla) — Bugün yeni vekiller vazifelerine' başlamışlardır. Yeni kabinede Nafıa vekâletini Zekâi (Diyarı- bekir), Maarifi Esat — (Bursa), Bu iki tezkere okunduktan | Adliyeyi Yucuf Kemal (Sinop) sonra, Meclis Reisi Kâzım Pş. | İktisadı Mustafa Şeref B. ler hükümetin bir hafta o zarfında | (Bordur) deruhte etmişlerdir. Meclise programımı o arzetmekKabinede dün bildirdiğim tehed. aeaaeeeeesreaaseseaeeasareneree mea Aee eee e İZ. Maliye vekili uutkunu söylüyor İsmet Paşanın tayin edildiğine ve müşarünileyhin intihap ettiği kabinesi Reisicümhur Hz. tara- fından tasdik edildiğine — dair Meclise malümat veren tezkere- dir. Fethi be, rşembe gün: zail ifimada Meclis kürsüsünde Yeni kabine programını Girka grupu içtimalarında izhar edi- len temayüllerin müsbet netice lerine göre tanzim edecektir, Bu neticeler vergiler, liman inhisarları, şeker ve petrol, zira- at Bankası icra ve iflâs kanunun tadili gibi meseleler etrafında da (Devami 6 inci sahifede) aeaaaaeeaaeeeerereaiema Fırka grupunun dünkü içtimaına Ismet Paşa da geldi ek elim; Başvekil hükümeti temsil mes'uliyetini deruhte ettiğini, arkadaşlarile görüşüp fırkaya geleceğini söyledi Fırka heyeti idaresi altı encümene ayrıldı, müfettişlerin, mutemetlerin İâğvına karar verdi, yeni teşkilâtı kabul ve tasvip etti ANKARA, 27 (Telefönla) — Bu sabahki fırka iç | © Bu münasebetle bir çok memleket işleri üzerinde tmüz çok az devam etmiştir. Başvekil | İsmet Paşa | münakaşalar olacağı zannediliyor. teşkil ettiği yeni kabinönün programını hazırlamak Halk Fırkası idare heyetine meb'us olmıyan bazı ve yani | teşekküle dahil ölen Vekillerin alâkadar o | zevatm da alması mükererdir. Sebek Tahran sefi lacaklari işler. hakkinda tetkilmt yapmaları vö temas- | “ri Memduh Beyin © ve Liman şirketi müdürü Ham larda bulunmaları gayeiile fırkâ örkâdaşlarından pa- | di Beyin isimleri bu meyanda sikrediliyor şartesiye -kadar" > fırka içtimalarmın tatilini rica et- Fırkada yeni ihdas olunan teşkilâta göre umumi miştir. idare heyetinden seçilecek muhtelif heyetler vilâyet Bu vaziyet karşısında Halk Fırkası grupu önümüz- teşkilatını, matbuatı takip, istihbarat işleri, teşkilât ve. intihabat işleri, iktısndi ve içtimai teşelküllerle a- ya- | bu içtimalarda İsmet Pş. yeni kabinesinin alâkadar o- Incağı meseleler hakkında arkadaşlarını tenvir ve prog ramını izab edecektir. likadar olacak ve propaganda, konferans işlerile uğ- raşacakıtır, (Devami 6 inci sahifede) RL Nİ İN a a ŞAR Başmuauharriri: Siirt Mebus NA HENNU'E im, İseneden ziyade ders vezaii # İmiidiriyetlerde İda bulunmuştur. Kendi arzusile İda meb'us intihap olunmuştur. | rine bir tamim gönderdi. Vekil Bey bilhassa disiplin ve intizam istiyor ANKARA, 27 (Telefonla) — | Maarif vekili Esat B. bugün Ma arif eminlikleri İne şu (o tamim;: Bö göndermiştir. “Türkiye Bü yük Millet Mec isi icra vekâlet lerinde Maarif vekâletine inti hap ve tayin © lundum. Vazife mi deruhte etmi bulunuyorum. 'İ lim, ihtisas ve ahlâk esaslarma istinat eden ta- tedris : ve Yeni vekil terbiye işlerinde Esat B. ve sair idari hususlarda Cümhu- riyet kanunlarının bizlere tah- mil ettiği vazifeleri ifa ederken intizam ve disiplinin göz önün- de tutulmasını bilâ istisna bü- tün mesai arkadaşlarımdan bek ler ve kıymetli mesailerinde mu vaffakiyetlerini hörmetlerimle dilerim.” Maarif Vekâletini deruhte e- İden Esat B. 1290 da Karaferye de doğmuştur. Harbiye mekte- binde tahsil görmüş 310 tarihin İde ikmal etmiştir. Orduda “ilk vazifeyi Suriyede beşinci ordu- da almış ve 314 te tekrar Harbi- ye mektebine avdet etmiştir. 12 işle İrile mesgul olmuş ve muhtelif bulunmuştur. Meşrutiyetin ilânı müteakip ikmali tahsil için (Almanyaya gitmiştir. Balkan harbinin son safhasında doksan tiçüncü alay kumandanlığında, büyük harpte de 26 ıncı fırka kumandanlığm harbiye dairesi reisi ve miralay iken tekaüt olmuş, serbest haya ta atılmış, ordu donanma pPaza- rı meclisi idare riyasetinde, tele fon şirketi müşavirliğinde bulun muştur. İ unlardan başka İstanbul be | lediye medlisi azalığında da bu- bulunmuş ve 3 sene evvel Bursa Esat B. pedagoji ile uzun müddet meşgul olmuş, Meclis mahafilinde derin bir hörmet ve mevki kazanmıştır. Esat B. ay- ni zamanda üç ecnebi lisanma da vâkrftır. Mektepliler 72 nci hafta birincilikleri» | nisırasile yazıyoruz: 1 — Galatasaray lisesinden 960 Ragıp Bey. 2 — Darüşşafakadan Sadreddin Hüsnü B. 3 — Galatasaraydan 380 Ni- | hat B. 4 — Feyziati'den 263 Nezihe Hamdi H. $ — Galatasaraydan 1116 S. Nazli B. : Müsabakayı, © kazananlar mev'ut mükâlatlarını gazete- | mizden aldırabilirler. 73 üncü hafta başladı Mektepliler müsabakasının 73 üncü haftası başladı. Bir haf ta zarfında gazetemizde çıka-| cak haberlerin en mühimmini seçip cumartesi günü akşamma kadar gazetemiz müsabaka me 203! murluğu adresine gönderilme s | müsabakası | | ri 4 2— Selim Ragıp Bey İzmire maklediliyor ye programını okuyacak iYeni Vekil Dün Maarif Eminle- — Hüsrev bey, 4— Sefarel müsteşarı V binbuşı Dursun bey, Tahran Sefirimiz Hüsrev Beyin mühim beyanatı Ağrıdağ şakilerinin akıbeti Kürdistan hülyası peşinde koşanlar için çok iyi bir ders oldu Tahran sefirimiz Hüsrev B. Türk İran münasebatı - hakkında İran ga zetelerine atideki beyanatta bulun - muştur — Sevgili şahınız büyük asker Riza Hani Pehlevinin şahsım hak- kında ibraz buyurdukları iltifat ve teveccühlerini, irkdaş Türk mille tine karşı muhabbeti kalbiyesinin bir.nişanesi olarak telâkkile min- alenen ifade etmeyi rcu bilirim. © M. Ristiin raporu iMali vaziyetimizi tetkik eden Fransız mütehassısı şu n 1— Türk parasının istikrarı için henüz zaman müsait değildir, 2—Tü: itilâflar akdetmelidir, etmek için bir devre tayin edilmelidir. Tirmes'in şehrimizdeki mu habiri gazetesine yolladığı 22 eylâl tarihli tigrafta şunu bildi riyor: Türkiyenin mali vaziyetini tetkik etmiş olan Fransız mü- tehassısı M. Charles Rist tara- fından - tanzim edilen ve artık hükümetin elinde olanrapor, haber alındığına göre, Türki- yenin mali ve iktisadi vaziye- tinde bir çok gayri kat'i esbap bulunması hasebile (o paranı kanuni istikrarı için fikir be yanının hali hazırda kabil olma dığını dermeyan etmektedir. M. Rist Türkiyenin alacak: Ilarile kat'i mahiyette yeni i- tılâflar akti hususunda da fikir beyanını mümkün görmemek- tedir. Rapor, bu vaziyette Türki- ! Son Posta mes'ul müdürü 2,3— Iran leşrifat nazırile muavini eticelere varıyor: ar verdik ğ » henüz tebliğ etmedile üpcü sahifede , Z Askeri bahisler :oman ehbi bey, 5— Afeşemilter 6,7— Sefaret kâtipleri Bilvesile söylemek isterim ki bu» İ imi Mustafa Kemal © Türkiye sinin o ricali ve bütün Türk kardeş ve ırkdaşlarınız İranı o möterakki, mesut, müreffeh görmek © isterler. İlEsasen küvetli ve medeni bir İran | Şarkın sulh ve müsalemeti için lâ- zundır. Bugün sulhla alâkası olan larm (obaşında da (Türkiye var- dır Bugünkü (o Türkiye, dahi Gazi İ © (Devamı 6 ıncı sahifede) rkiye alacaklılarile yeni 3— Tecili düyun talep Selim Ragip Beyin dün muhakemesine başlandı ve davanın Izmirdeki muha- keme ile tevhidine kurar verliai, Resmimiz Selim Ra- gıp Beyi mahkemede göstermektedir. ( Yazısı mahkemeler sütünundudır. f
