1 Mayıs 1990 Tarihli Commodore Gazetesi Sayfa 12

İLETKENLERDE DEVRİM j Çev.: ANIL GÜL Düşük"iıacim ve ağırlığın yanısıra elektromagnetik ve elektrostatik alanlara karşı dayanıklı bir ortamda saniyede bir milyar Bit'e varan bilgi iletişim hızı, Bu sözler ilk bakışta yeni bir minyatür süper bilgisayarın rek- klarına benzemesine rağmen aslında veri iletişimi alanındaki bir devrimi özetlemektedir: Polimer ışık iletkenleri. Bunlar şu anda sadece çok kısa uzaklıklarda işlev göstermekte- dir ve birçok önemli kullanımda da bu yeterli olmaktadır. Bu yeni teknoloji örneğin ilk etap- ta Air-Bus serisi uçaklarda kullanım alanı bulmuştur ve bu sistem “Fly by wire'” olarak adlandırılmaktadır. Ay- rıca sentetik kablolar öotomobil en- düstrisinde de önemli kullanım saha- larına sahiptir: Polimer iletkenlerin arabalarda yeralmasıyla kilometreler- ce uzunluktaki kablolar ortadan kal- kacaktır. 1988 Hannover Endüstri Fuarı'nda, çeşitli fonsiyonların yön- lendirilmesi için bu tür optoelektro- nik multipleks sistemle donatılmış bir araba prototipi sergilenmişti. Bu yeni kablo türü için diğer önemli kullanım alanları fabrikalar- daki çeşitli proses otomasyonu ve ye- rel bilgisayar ağlarıdır. Günümüzde kullanılan telekomu- nikasyon tekniği ile bir noktana di- Ber bir noktaya saniyede en fazla 140 milyon Bit iletilebilmektedir ve bu rakkam tamamen dijital yöntemler kullanıldığında sözkonusu olmakta- dır. Şu ana kadar bildiğimiz bakır kablolardan farklı olan ışık dalgası iletkenleri sinyalleri elektronlar ara- cılığıyla olmayıp fotonlar aracılığı ile taşımaktadırlar ve bu yöntem lokal kömmunikasyon için oldukça paha- hıdır. Uzun mesafelerde ve yüksek ve- ri iletişim trafiğinde ise bu cam kab- lolar normallerine göre oldukça kar- lhıdırlar. Bunun başlıca nedenleri ise bir yandan saniyede bir milyar Bit'e varan -bu aşağı yukarı 62000 daktilo sayfası yapmaktadır- bir veri iletişim hızı ve diğer bir yandan da ulaşılabi-. lecek uzaklıktır. Cam kablolar olduk- ça düşük bir sönüm göstermektedir- ler. Bildiğimiz normal bakır koaksi- yel kablolarla taşınan sinyallerin her bir buçuk kilometrede bir kuvvetlen- dirilmesi gerekirken bu uzaklık cam 12 iletkenler için 30 kilometredir. Yukarıda belirtilen iki özellik -uzaklık ve kapasite- günümüzdeki cam elyafı teknolojisinin önemini bir kat daha arttırmaktadır. 70'li yıllar- da düşük kayıplı optik iletkenlerin ilk kez üretilmesinin ardından günümü- ze dek bunların kullanım sahaları ol- dukça fazlalaşmıştır. Örneğin şu an- da Batı Almanya'da 57.000 kilomet- re cam iletken döşenmiş durumdadır. Saç kalınlığındaki bu cam kablolar laser ışınlarıyla dijital olarak kodlan- mış bilgileri transfer etmektedir. Burada kullanılan yöntem olduk- ça basittir: Elektrik sinyalleri elektro- optik bir dönüştürücü yardımıyla La- şıyıci işlevindeki işik sinyallerine çev- rilmektedir; cam kablolar üzerinden iletilen bu sinyaller ise daha sonra op- toelektronik bir dönüştürücüyle tek- rar elektrik sinyallerine dönüştürül- mektedir. Tüm bu işlemler, elektro- magnetik akımlara karşı oldukça has- sas olan bakır kablolara göre olduk- ça hızlı ve güvenli bir şekilde gerçek- leşmektedir. Işık - iletkenlerinin gerçekleşmesi yolundaki çok önemli bir adım optik ışınlar gönderen ve alan güçlü yarı iletkenlerin geliştirilmesiyle atılmıştır. Bu yarı iletkenlerin üretiminden