29 Kasım 1946 Tarihli Büyük Doğu Dergisi Sayfa 2
Poetika: 9 go Dinin olmadığı yerde hiçbir şey yoktur; yokluk bile yok... Şiir ve sanatsa hiç yok.. © Büyük bir fransız romancısı, româna ait bir ince- lemesinde, Allaha inanmayan bir cemiyetin romanı olamı- yacağını ileriye sürüyor. Zira böyle bir cemiyette her şey düpedüz, yavan. bağit ve kabadır ve orada hiç bir ruh uk desine yer yoktur. Halbuki sevap ve onun bütün icaplariyle beraber, günah ve onun bütün çileleri, insan ruhunu terkip eden başlıca müessirdir; ve Allaha inanmayan bir insan topluluğunda fert ruhu, yivleri törpülenmi; bir (plâk) gibi sesini kaybetmiş ve birkaç hayvani ve nebati insiyaktan başka hiç bir verimi kalmamış, pas, küf. nasır ve kabuktan ibaret bir mevcuttur. iü Allaha inanmayan bir cemi romancı, bütün saadetleri ve dertleriyle ve namüte- nahi girift ve karışık enin ruh ukdelerini kay- bedince, sermayesini ve dayanağını kaybetmiş olur. ve orada roman olmaz © Dinsiz cemiyetlerde gerçek ve derin romanın ya- şayamıyacağına ait bu misal, hakikatte, insanın yaşayam yacâğınc ve birkaç basit madde hesabı ve birkaç madde tesisinden başka, ruh köküne dayalı hiç bir | şeyin ayakta duramıyacağına şe z hikmettir ;ve bu arada şiir gibi insan ruhunun en nadir buğusu, bir renk, bir ışık, bir rayiha, bir gölge, bir ses gibi en önce uçmuş, gitmiştir. © Bütün şubeleriyle bütün sanatın ana dayanakları olan mâvera humması,|fanilik kaygısı, ıstırap, ihtilaç, vecd, dşk, şüphe, kıskançlık, ihtiras, infial, kendi kendisini aşma cehdi ve gaibi istintak hamlesi, ancak, müsbet ve menfi, din kadrosunun malı olan bu kıymetlerin kâynağını elde tut- makla mümkün olur; ve bu. kaynağın zaafından evvelâ şiir incinir. —Şiir ve din e 1 4 Şair ki, Allahın mahrem ülkesi. meçhuller. âleminin derbeder seyyahıdır, Allahsız bir cemiyette, “elektirik ai nı kesiimiş bir şehrin o meydan yerindeki. fener cek; ve eşya ve hâdiselerin en .gizli “nabızlarını Meri ibaret memuriyet hikmetini kaybedecektir. öğ Allahi bulamamacasına aramak, ebediyen aramak olan şiirin gâyesi; ilk re ve vw noktası! olarak din; kadrosuna muhtaçdır && Sair, madde değilde mâna ğinde cami kapıla:. rının önünü dolduran Allah dilencilerinin en güzelidi İde eolocya' örgüsü — BÜYÜK DOĞU “Ahmedi bekledikse de AHMET — MEHMET Seneler geçti, geldi. Günler geçti, geldi. Cuma, pazar, Kış, bahar, Yine geldi. yerine Mehmet geldi. Refik Fikret SAĞNAK ŞAŞKINLIK Zaman odanda bir ayna ; İçinden baktıkça sana Yalnız değilsin sevgili! v Masıl düşürdün ey güzel Elinde, sevdana Bedel Tuttuğun ipek mendili? Rıza BEŞER 71001. Çerçeve: OLUR — OLMAZ Necip Fazıl Kısakürek Kâğıt olmaz, fikir olmaz, bilgi olmaz, san'at olmaz, gaye olmaz, hamle olmaz, okuyucu olmaz, münekkit olmaz . ? Camekânlarda çeşit çeşit mecmua nasıl olur? * *» kiremit olmaz, zevk kereste olmaz, araba & ğa Çivi olmaz, çimento Olmaz, olmaz, demir Yi ği olmaz. Arsalarda bucak bucuk inşa nasıl olur??? usta *. . <9 deşe “olmaz, raha' olmaz, giyin olmaz, düğün olmaz. dernek olmaz. . Sokaklarda sürü sürü sarhoş nasıl olür??? Para, ölmaz, gıda olmaz, » * Mâden olur, orman olur, insan olur, kazma olur, kü- rek olur, gemi olur, tiren olür, akıl olur Depolarda kömür nasıl olmaz???. * ** Toprak e. köne olur, sapan olur, öküz aş tohüm olur, güneş olur, yağmur olur, zaman olur Anbarlarda mahsul nasıl olmaz??? * * # Allahi olur; kitap olur, tarih olur, an'ane olur. mab- keme olür, aile olur, “mektep olur, vicdan olur... Cemiyette ahlâk nasıl olmaz??? * La Ey Türk demiyüil Bir devrindenberidir ki, senin bütün talinallend (olur) ve bütün (olur) ların (olmaz) “olmuştur. 5 m.
