> ÇE EA AMR NE Saz Bg vi e yi ÜLHAMİD'in içyüzü diye vk diğimiz tetkikin artık sonuna ge bulunuyoruz. Şinıdi neticeyi ve terkibi Sök. mümüzü meydana koyabiliri Aşağıdaki hakikatler, biraz tarih bilen, tarihi bitarafca ve bir parçacık karıştırmış olan her selim akıl için birer katiyettir : — Abdülhamit hakkında, Selânikten , ayaklarına gülleler takılarak Marmaraya atılan tıbbiyeliler veya harbiye- lilere ait efsaneler uydurulması gibi.., Ab- dülhamit, derin merhametinden, katilleri bile astıramamıştır. 2 — Abdülhamit ve donanma hikâyesi, Bt edecek bir hâdisedir. Bunu bir kaç 0 GEĞMiŞ Gİ GÜNÜ 1 ELERKE N İçyü üziyle Abdülhamit Laz sayı evvel incelemiştik. 8 — 98 muharebesinin tek mesulü Mithat paşa, tek istemiyeni de Abdülmamit tir. 4 — Abdülhamid'in etrafındaki ve hafiye masalları da h ğildir. Hiç şüphesiz ki, devrinin günü bilmekten gelen bir ihtiyat ' ve 'her şeyi olduğu gibi tefehhus kaygusiyle Abdül- hamit, saraya bağlı bir bafiyelik teşkilâtı- na yer vermiştir. Fakat hiç bir zaman bu işe nefsani bırs ve kin k rışliranları öbürlerinden miş ve ş, .Ka- çok iyi ayırt et- dünya görüşünde en ileri padişahlar. biridir. Devrinde bir kuruş ÜN ölimik Ade: senin gözüyle geçmiş gün: Abdülhamit aleyhindeki uydurma politika yalanını bu 1 resimden pek güzel öğrenebilirsiniz. Osmanlı tâcidarlarının en vo inda, eti lar olanına, karşısında secde tirmek gibi bir şenaet #snad ediliy: Sami “Kürâyel sadece borç ödemiş, bir taraftan ağ luk, bir taraftan da ecnebi Jise — ww: (Mason)lar, yakl dönn: İle Me : : n derece rakik, hassas, sanatkâr, derin ve Dy bir mizaca sahibti, Onu bir seni şeklinde tasvir eden her iddia ndir, ndar, ii t merhametli, gayet irade ii, Ey Alley olan Abdül- ham nihayet, iftira ve yalanların bu ka- bilir Dan indinde ne yüksek bir merte- beye maliktir | tmeden ği tahsis edilen çatı alna kale mişti inde Kapani dığı e sag siyaset, , yine hayretten hayrete kendisini” İstanbulda ziyaret eden Alman Veliahdı : «Ben Avrupanın Ro- manof'lar, Hohenzolern'ler, Habsburg'lar, Savua'lar gibi bütün hanedan âilelerini gördüm; içlerinde bir bakışta beni büyüle- yen Abdülhamit gibi heybet ve haşmetlisini va b sözünü söylemeğe mecbur kal- ve bu cümleyi ayniyle hatıratında Kolla, * * Besbelli ki ben Sultan Abdülhamid'in sarayına mensup değilim ! yal babam, ne dedem, ne ecdadı ms€, saraya mensup değildir. Bilâkis süne; Abdülba- mit devrinde Yunan muharebe: Yemene sürülmüştür. başılarından Kargılı Hüseyin'dir. Demek ki ben ve ailem,. Abdülhamid'in darbesine Kem sillesini yemişlerdeniz. Buna rağ- mize mukabil ben, “aynı sultani, o rağ ölçüsiyle, . garazsız talâa ve tetkik ettim ve bu tet a ri o hükme vardım ki, en, yn sefalete so- 8 3 Bu hakkı, benden evve! oi Vm am ona ver- miş ve bu inceliği, ein iinindön sonra Kl itiraf etmişti rT benim Di ne kadar hürriyet diye Gb