21 Kasım 1906 Tarihli Balkan (Filibe) Gazetesi Sayfa 2

sebebden Fransa'ya karşı haksız olduğu kadar şedid olan adavet, bugün fa'aliyetini gösteriyor." Muharrer makale birçok vekayi'den bahs ettikden sonra, ahaliyi Fransa'ya karşı tahrik içün dini alet ittihaz ve hakikatde ise siyasi ve ticari entrikaları din gavgası altında gizlediklerini söyleyerek, şu vecihle devam idiyor. "Yalnız bize idilen fena muamele, tedabir-i hemcivariye teşebbüs hakkını verdikden başka, Fransa ile Fas arasında 1901 ve 902 senelerinde mün'akid mukaveleye bir tecavüz-i aleni teşkil idiyor. Bu cihetle mezkur mukavelenin verdigi salahiyet, hukukumuzu Fas'a tanıtdırmaya bizi icbar ider. Fas'ın tamamiyet-i mülkiyesinin muhafazasına şübhe yok ise de, Abdülaziz'in maksadını bilmek isteriz. Eger onun maksadı böyle adavet göstermek ise, ona müstahak olduğu dersi vererek hukunu, vazifesini ve güvendigi şeyleri bildirmelidir." Matin gazetesinin (Le Matin) Cezayir muhabirinin rivayetine göre (Tefilet) de Fransa'ya karşı tedarikat-ı hakikiyede bulunuluyor. Fas Sultanı'nın akrabasından biri cenubi Fas'da ahaliyi din gavgasına tahrik içün vaaz idiyor. Ve ihtimaldir ki, Teşrin-i Sani evasıtında Fransa'nın karakol mevkilerine hücum olunacakdır. Tayms (Times) gazetesinin Paris muhabiri ise Ramazan münasebetiyle hareket-i hasmanenin Teşrin-i Sani evasıtına kadar te'hir ve bu suretle Fransa'nın Fas hududu üzerindeki karakolları hücumdan şimdilik azade ise de, fakat Ramazan'dan sonra her şeyin tebdil idecegi aşikar olarak göründügünü söyleyor. İhtimaldir ki şimdiki halde Fransa hükumeti tedafü'ü bir vaziyet alacakdır. Tanca'dan gönderilen bir tahriratda Mevlay İdris Cami'inde milli, ve dini olarak merasim-i mahsusası icra olunan bayram, pek ziyade hararetli oldu. Cami'lerde ecnebiler aleyhinde hissiyat telkin idiliyor. Bu sebebden Amerika ve Alman sefirleri iki def'a kabul olunabildiler. (Kasablanka)da bulunan konsoloslar, mensub oldukları sefirlere (Vüzeray?) isminde mutaassıbın biri civarda bulunan kabileleri, Sultan ve Avrupalıların aleyhinde teşvik idiyor. Ve bunun hal ve tavrı mucib-i endişe olduğunu bildirdiler. Konsoloslar (Kasablanka)da Avrupalılara hücum idilecegi devran ettiginden, memleketde ne kadar şübheli adam var ise sürülmesini, memleketin muhafızına rica etmişlerdir. Tanca'dan Paris'e gelen telgraf havadisine göre (Kahamna)da isyan zuhur edip, Fas ile sahil arasında muhabere münkati' olmuştur. "Türk" -----⫷O⫸----- TELGRAF HAVADİSİ 4 Teşrin-i Sani, Dersa'adet : Iyd-ı saidin ilk günü hasebiyle bu sabah Sinan Paşa Cami'-i şerifinde davat-ı mahsusa icra ve Dolmabağçe Sarayı'nda dahi resm-i takbil ifa edilmiştir. Zat-ı Şahane (alafranga) koşulmuş bir araba ile cami'e getti. Zat-ı Şahane'nin taşıdığı püsküllü Şeyhülislam, Sadr-ı Azam ve vüzera-yı Saltanat-ı Seniyye takbil etmişlerdir. Merasimde; Fransa Sefiri, sabık Fransa nazırlarından Mösyö (Tetyen) zevcesiyle birlikde, Avusturya Macaristan Sefiri zevcesiyle beraber ve sefaret-i ecnebiye memurininden birçoğu hazır bulunmuştur. Zat-ı Şahane sıhhat-i tammede görünmekde idi. * * * 4 Teşrin-i Sani, Dersa'adet : Bir Arnavud rahibinin kilisada İncil'i Arnavud lisa-