27 Kasım 1938 Tarihli Anadolu Gazetesi Sayfa 9

SAHİFE 9 * >esme nnn Sesli sinema nasıl keşfedildil Sesli sinema mevzuu, ilim adamla- rının tam otuz yılını yemıştır Sessiz sinemalarda çıkan buhran, sesli sınemayı dogurdu. Bu işlerin müte-. (ANADOLU) 20 YIL 27 İkinciteşrin PAZAR 1938 — ÖNCE Almanlar, mütareke iç için Fransızlara nasıl müracaat etmişlerdi? Imparator, Fransız şeraiti- ni hakaretâmiz bulmuştu şebbisi, neticenin istihsalinden bir gün evvel hayata gözlerini kdpadı ğFakat marsşal Hindenburg, kendisin ema dünyasında hakiki inkı muştur. Bu ukubu'duğunu zan- etmeyiniz, Uzun zamandanberi üze uğraşılmakta olan (Sozli sine- m adamlarının tam inkı- bir suret perdeye aksini düşünme- 1, sesli sinema meselesini de kurcalamıştı. Laburatuvarların es- rartı ıçınde. K di küç akinenin de- mdeni bir p: Mi- nun İçindi kü. mümkün akinelere dür bu makinenin inden sil - olu- iş, kutunun iç hayallerin nişti. ak Edisonun bu buluşu naza- konuşabileceğini r. İşte o sıralarda k olan sessiz #İnemanın pro- zırlamışlardı. Eğer Lumier kardeşler ortaya çık- dı ve Edison da kutudaki ha konuşabileceği fikri üzerin- ısrar etseydi, bi: SİZ SİNE görmeden sesli sinemaya . Lükin Edisonun, (her ştir. 1896 da August Baron, Pariste ki- e sinemayla fonografr: hası ) de onu temaşt divacında: olmuştu. den Parisli se aten Boron'un eserin Loni non da Augüste eviden makl: Goumon ebbüsünü sahasına dökerek (konuşan (Büyük | İlk sesli sinemada dünyanın resimler). ve - (se makine 1905 de Prar joly, demi arından dahi bir tarzda güzel bi ti. Bu makine Jiyordu, Fa elal nemh mek lâzımdı. Hak kendi makinesind gtifüde etmişti. yle epeyce alâ kasını Üzerine bugünkü İlk tezahürler: harikulâdı (Sesli kazanmadı. Harpte bu kâşi ancak m ve so: Mühendis Joy fade etmed Puriste ilk sesli |3900 yalı serisind gerek fakir bir ra duydüğüm sesli numarala maktan çok uzal da her maydı ç kims erde hâ arda artık usanmış şarkılar k O zi 1925 ıı! nd"' Suna k n hi Cnıcllıklırmıhıyıınlıklı seyrederken, seslerini de zevkle t Halk sine: bütün teş, rdu dinlediğimiz yıldızlardan birkaçı Film çevirirlerken | Bir gün hüküm İan bikip usanmışlardı Bir s'nema s2yreder" ken: ğğ Vakit ak- an isgali al Spa'da| 7 Teşrinisani 1918 doğru.. Alman: saha|tında bulunan Belcika'da, eski tarz, büyük b Evin arkadaki de, masa başında general elbisesi ile sama tatbik bir ev edalarından birin -İbir adam oturüyor. Duvarın kenarı | mmış on bit kişi de kendisi | Masadaki general kalkıycr. Oda- dakilerin hepsinin ayrı ayrı ellerini sıkıyor, ve — Talihiniz açık olsün diyor İ l Vatan için çalışacağınızı unutma- Müurüpel bllndöüülenü öiminünt bar İbe bir nihayet verilmesi teklifini ile ri sürmek üzi adamlarını Mare-| Foş'a gönderiyordu. | On iki adam, zırhları parçalan-| mış otornobilere bindiler ve, düşen mermilerle delik deşil olmuş yollar- | İdan müşkülâtla ilerliyerek La Ka- * |pele geldii iler.. Burada emir bekliye Otomobillerinden — dısarı nat sonra motosikletli bir as- ldi ve on bir kişinin başında: ktup verdi. Dr. Matthi- ktubu açtı ve arka ağlarında kanlı a re bu yeni kumpanyanın yeni daşlarına okudu Fransa hududuna La Kapei yo- Bir Fransız motosik-| arde bbüslerle ceplerindeki para lu ile gidiniz krar Nevyorku gelerek İletli asker müfrezesi sizi karşılaya- vından aldıkları bir kaç bin dolcak ve düşman cephesinden geçire- İcektir. La Kapeklen hareket etmeden evvel otomobillerinizin - her birine takmanız mu- arla film komisyonculuğuna başladı Amerika birer beyaz bayrak hakkak lâzımdır. Bu son cümle Dr. Erzbergeri fe Fakat, emre rikâ; arner bü e ederek Almanlığıİna halde kızdırmıştı. 'erin di heylisik itaat etmesi lâzımdı O günlerde yanında misafir ola rak bulunan Amerika ticareti bah. i Edvard Hurleyi mareşal manlarla yapacağı görüşme- ye davet etmişti. Hurley, ölümündı r müddet evvel bana bu mülâkatı şu sekilde anlattı «Mareşal Foşu görünce Alman- ların yüzünde hasıl olan tesiri öm- rüm oldukça unutamam..» Mareşalla Almanlar arasında se- lâmlaşma, hatır sorma gibi sahneler |cereyan etmedi. Mareşal Foş masa- sının başında idi. Almanların içeri girdiğinin farkında değilmiş gibi du- ruyordu. Başını önüne eğmiş bir şey- ler yazıyordu. <Alman heyetinde bulunan iki sivilden biri Dr. Erzberger, bu can sıkıcı sükütu ilk bozan oldu. — Mareşal Foş, diye söze baş ladı.. Talihimiz sizin elinizde bulu- nüyor.. Ne ihtiyat askerimiz kaldı, ne cephanemiz. Harbe daha fazla de- vam edemiyeceğiz.. Amerikan Cum hurreisi Vilson, Alman hükümeti ne, itilâf devletlerinin sulh için ileri |rüreceği sartları bize bildirmiye si İzin anlâhiyetter olduğunuzn söyle filmler yapmâ- »paganda filmle- suldu k 1 işten aekiz yüz bin i o kada kardeş him bir para ka — Devamı 11 nci Sahifede — urma dayanan hasusi piyango tehdit edince mes'ele değişti |Klemanso, Vilson ve Loit Corç Ve Jay muahedesini imzadan çıkarlarken O söy büyük Alınonı — yarım rdiklerini bir Fransız kuma; yukarıdı yordı dikten sonra, dakika uşağı bir süzdü « Sonra, Foş elini ceketinin iç ce- bine soktu ve oradan uzun bir kâğıt çıkardı.Yavaş yavaş açtı ve okudu 3u, Fransanın mütarekeyi hangi şartlar altında kabul edeceğini bildi en proje idi. Mareşal bunları yük- vek bir sesle ve tane tane okumuş- u. Mareşal kâğıdı okumasını bitir- likten sonra Dr. Erzberger, bu mü- areke şartlarını Alman hükümetine kendisine müsaade >tmesini ve cevap gelinceye kadar Fransız ordusuna ateşi kesme emri vermesini rica etti « Foş kâğıdi Dr zattı, ve zöndermek için Erzbergere u- tekliflerimizi & bildirebilirsiniz, dedi. Fakat cevap gelinceye kadar asker — Mütareke mirlerinize erime ateşi kesme eniri veremem.» H teşrinisani sabahı saat ikiyi çeyrek geçe nöbetçi asker, Mareşal Fosu uyandırdı ve bazı A n mu ve kendisile ok-âcil bir mes'ele hakkında görüş mek istediklerini haber verdi Mareşal Foş yattığı odadan Almanları dışarıda otur muş buluyor. Kendisi pijema iledir. nde de bir saatle, mütareke şart- vn diğer bir kopyası vardır ne biribirlerini selâmlamıyor- lar ve Foş geçiyor masasının oturuyor. İlk olarak gene - Dr. söze başlıyor. rahhaslarının - geki ni Tuğı zaman şina Erzberger —Geç kaldığımız için mütees- nkü, gönderdiğimiz adam- lar buradan Spa'ya kadar olan' bü- tün havalideki bombardımanla kar- çılaşmışlar. Erkânı harbiye şefimiz bizimle telsizle ancak bundan bir sa. at evvel temasa geçebildi ve mütare- keyi imza etmemizi bildirdi. Bu suretle, Almanlar mütareke şeraitini münakaşa etmeksizin im zalıyorlar. Alman, murahhasları otomobil- lerine binip Mareşal Foşun yanın dan ayrıldıkları zaman saat sabahın beşiydi. me ayrılırken ne el sık mışlardı, ne de Allahaısmarladık, de- mişlerdi Ezberger ve askerleri cepheleri. ne dönerlerken, Mareşal Foş ta Fran- $1Z Ordusuna şu emri vermişti « Bu sabah saat 11 de bütün hu dudlarda ateş kesilecektir. » Sonradan anlaşıldığına göre, Al- manların Mareşal Foşla 7 teşrinisa- nide görüşüp tekliflerine cevabı 11 teşrinisanide bildirmelerine murahhas heyetinin söylediği gibi Fransızların bombardımanı değildi buna bizzat Kavzer mâni olmuştu Ordünün, Fransaya mütareke sartlarını #ormak üzere adam gön derdiğini haber alan Kayzer, Hin- sebeb, (Erzberger Fransızca — konuşir denburca gelmis ve vüzüne karşı — Devamı 11 nci Sahifede —