27 Kasım 1938 Tarihli Anadolu Gazetesi Sayfa 3

SAHİFE 3 Cumhurreisimiz, ord buğu ve Cumhuriyet E tisinin umumi reisi sıfatlari müstesna vazifesinin, , tarihi hükâümet rkes kad- yerini al. refah ve & devam ediyoruz. k — Cumhuriyet, bize, ç dış nİzam, — ileri bir kudretli bir ordu, daima bir bütçe, yani kusursuz - bir devlet cihazını devretti. Milli mese- rimizin hepsal halledilmiştir. Türk letinin istediği tek şey vardır: rar ve sây! Kanunlarımız, irade — ve tecrübe- miz milletin dilediğini yerine getir- meğe kâfidir. Büyük Milli faciamız hükümet tarafından hiçbir hususi hatta kanunla- ; Türkiyenin umr; terakki dava: rımızdaki husust salâhiyetlerden hiç |* n kullanılmasına lüzum kal- maksızın, geçti. Millet, sadece ağla- fakat hiçbir an nefis hâkimi yetini ve kendine itimadını kaybet. utmamak lâzimdir ki Komalist iye inşa halindedir. Termel sağ- , Mmaddi manevi — vasıtalar bol, »me mükemmel, fakat iş büyük- oktur; birkaç neslin ölesi ceh- ihtiyacı vardır. 19 Mayıs 1919 dan beri Türkiyede asla düşmiyen en büyük kıymet, gene Milif birlik- ir, Zaman ve süy imkânlarımızı da- birakmaksızın, teksif usulile kul- ditmaksızın, boşa zami tasarruf Daha mâamür, daha zengin, daha kalababık Türkiye: Bu sözler, bizim için, her millete göre her vakit doğ- ru telâkki edilebilecek bir düstur ol- maktan çok müstesna bir ehemmiyet arzeder. Yirminci asrın bütün kemal şartları tamam oluncıya kadar, K zm milli kurtuluş dayaamımı TX Bi olmaktan ye onun disiplin ve prensiplerini istemekten geri kal-, mıiyacaktır. On beş senelik tecrübe- lerimiz ve muvaffakıyetlerimiz, bize doğrü yolları ve usulleri öğretmiştir. iz ilk nutkunda b yi iatikamet müvazenesi üstünde b ssuhk Tüluyor: «Sükün, istikrar ve emniyet içinde çalışmaktan başka olmıyan milletimizi anarşi- cebirden uzak, bütün vatan- daşfar için mülsayi bir emniyet hava- mdurmâği Cumnuriye- en kıymetli nimeti bili. imhuriyetin bugtin yirmini ne sonra da yirmi beşinci yıl- dönümlerine hazırlanarak, garp âle- mi insaniyetinin yüksek Türkiyesini vücude getirmekten başka birşey dü- lim. Ölmüş olan Atamza ve k olan çocuklarımıza borcu- bundan ibarettir. Adngideds Yeni bir hükümet konağı yapılıyor gide, (Hususl) — Nahiyemiz. deki harap hükümet konağının yerine park itisalindeki arsa üzerine yeni bir bina yaptırılmaktadır. Ayrıca bir de belediye binası inşa ettirilecektir. Na- kiye müdürü B. Rıfkı, ümumi kalkın- çin çok çalışmaktadır. Dük Dö Vintsor Londraya dönüp dönmemek için henüz karar vermedi Paria, 26 (Radyo) — Düşes ve Dük Dö Vintaorun, Noel yortusu mü- nasebetiyle Londraya gidecekleri ru değildir. Sabık kral, her ne kadar allesi erkâniyle barışmış ise de Londraya dönüp dünmemek için henüz karar vermemiştir. Bugün ELHAMRA SİNEMASINDA . * 20 Asrın güneşi -« Ebedi Şefimiz Atatürk'ün Hayat ve icraatından parcalar Ebedi ve mukaddes — hatırasını şivlerimizde mevcut ge: hazırlanan Seanslar: 3—5—7—9 Bugün Aile matinesi salon 20, balkon 30' m! jifmensup w Grev hareketleri genişliyor. Şimali Fransada örfi idare ilân edildi Hükümete isyan ve halka karşı cebir göstermek suçlarından yüz- - İlerce insan mahkem:lere sevkedilmiştir 0) — Blancor fab-|e saeselerinde devam etmektedir. n|Fabrikalar & an ve.lc rilmeden tahliye ettiri de şimdiye kadar kırkı polis ve 1 olmak üzere 70 kiş lanmıştır. Hükümete is; u n ve halka karş bir göstermek suçlarından yüzlerce kemelere — sevkolunmuştur. | aden kuyularında ve fabrika- larda yapılan hasarat tatil edilmiştir. Sille şehrinde temi lik sergisi işçileri de greve iş: mişlerdir. Şimali Fransada grev sebebiy şimendiferlerin askeri kıtaları vası- tasiyle işletilmesi için hükümet, lâ- zimgelen tedbirleri almıştır. Havas ajansının bildirdiğine göre, çarşam- ba günü genel federasyon tarafın - dan grev kararı verildiği vakit hükü- met de gaflet göstermemiş, servislerin, bilhassa halkın işlerinin görülmesi birleri almıştır. Harp x /daki mecburi hizmet şeklin de kararlaştırılmıştır. Anza ve havalisi şimendiferlerinin işletilmesi temin edilmiştir. Maaşlaı sebebiyle İş, artırılmış olan memurla- rın greve iştirak etmiyecekleri tah- min ediliyor.—Hükümet, greve tşurar edecek memurları azletmeğe ve yer- eni memurlar tayin etmeğe karar vermiştir. Solların hükümet aleyhindeki ha reketlerine rağmen diğer — partiler kabinenin etrafında yer almışlardır. Radikallerle merke ki tahrikleri tmektedirler Cumhuriyetçi sosyalist grubu da, bu- zi mali kanunların aleyhinde bulun- makla beraber gene kabinenin etra- fındadırlar. Hükümet, parlâmentoda kendi müdafaava mecbur kalırsa eka tin müzaharetine mahzar olabilecek tir.. Valenciennes, 26 (ALA.) — Va- lenciennes eyaletindeki maden mü Alber Saro Gel.bolu yarım ada- isından geçerken denize bir çelenk attı Paris, 26 (A.A.) — Bahriye ba- kanlığından tebliğ edilmi; Bay Sarrant Fransız hükümet Atatürke son ihtiram ve tazimini yap tıktan sonra Vis Amiral dö Laboste ile Türkiyedeki deniz ateşemiz ya - nında olduğu halde 24 teşrinisani sn- &t 12 de İstanbuldan Emile Bertin kruvazörü ile hareket etmiştir. Gönderilen Fransız — zabitleri müfrezesi Ankarada Türk makâm- ları tarafından hararetli bir ihtimam ve alâka görmüşlerdir. B. Sarraut Çanakkaleden umumi harpte ölen Fransızları selümlama. dan geçmek istemedi. Kruvazör bo- igazda tevekkuf ederek saat 19 - da Gelibolu yarımadasındaki idenin önünde B. Sarraut denize bir çiçok çelengi attı. Ve deniz zabitleri bir dakika süküt ettiler, Bu müheys merasimden sonra gemi Fransaya doğru yoluna devam |ç etmiştir. tebcil için film ar- ve sözlü ve bugün milyon- lar değerinde olan bütün filmlerden toplanarak tarih? eser -|dilen usul da İedilmemiş olan arazinin derhal tah- giliz zırhlısı, bugün Oslo 1it r. Dörtlt edilen Neuse fabri fin müsliha-| 1 ümid ettiği için |h liye işi tehir edilmiştir. Anzin hav bin grevel tarafından zin de kâin Es l Valenc bah kısmi doğru |ti amumileşmiştir. Anzin maden kum-| panyasının şimendifer amele: tin verdiği emir heyetini cet ile diğer zabitler dün akşam Va- Divan-| . toplanavak ve daim? surette fi i|te bulunarak ine gelirilmemiş olduğu için Lille garnizonunda bu- divanı farp neral Doumon unan bi enciennesse — gelmişlerdir. harp buğün burada ilk defa olarak liyet Ümetin verdiği emir ere itaat et leri tevkif ederek ir.. Paris, 26 (Radyo) — Hükümetin i ceb- 'aldığı şiddetli tedbirler münasebetile ren çalıştırmak hususunda hüküme-| yaziyetin, çok çabuk inkişaf edece- Çekoslovakya, Lehistana yeni yerler verecektir Polonya hükümetinin neşrettiği resmi tebliğ.. Fransa ve İngiltere, yeni Çek kudutlarını ga- Vaşova, 26 (AA.) — tebli; 24 son teşrinde Polonya - Cekos- lovakya tahdidi hudud komisyonun-! daki Polonya heyetine Çekoslovak-| ya erazisinde yapılan tecavüz üze. rine tahdidi hudud islerine takip e- sinde devam edilemi- Resmi yeceği anla: Dün;>25 son teşrinde Silezyanın hareket grubuna mensup kıtalar Po-| lonyaya aid olduğu tasdik edilen Cza dea mıntakasındaki araziyi derhal şgal etmişlerdir. Pragdaki Polonya elçisi Çekosla- vak hükümeti nezdinde hâdiseyi pro testo ederek tarziye talep etmistir. Ayni zamanda yeni vaziyet kar- şısında takip edilen usulün değişti- rilmesini Çekoslovakya — tarafından Polonyaya bırakılan ve henüz işgal ıştır liye edilmesini ve arazinin | ilk kâ. nunda değil 27 sonteşrinde Polonya askeri makamlarına devredilmesini istemiştir. Polonya elçisinin bu talepleri Çe- koslovak hükümeti tarafından ka- bul edilmiştir. Sir Osvalt Pirov Mussolini ile konu- şacak 26 (Radyo) — ubi A- ka milli müdafaa nazırı Sir Os- etmiştir, Oxvalt Piro nuşacaktır. Filistinde — * Araplarla İngilizler arasında || şiddetli çarpışmalar oldu Kudüs, 26 (Radya) — Araplarla İngilizler arasında bugün şiddetli bir na olmuş ve saatlerce devam et- ştir. Araplardan on kişi ölmüştür. İngilizler, Arap çetelerini tayyare- lerle takip etmişlerdir. , Mussolini ile ko- Norveç kraliçe- sinin nâşı Dün Osloya götürüldü Londra, 26 (Radyo) — Refakatin de dört tarpito olduğu halde Norveç kraliçesi Muadın naşını Norveçe gö- türmekte olan Royalok adındaki İn- vasıl olmuştur. Cenaze, m zırhlıdan alınmiş ve doğrüca ye götürülmüştür. silleri Czadea arazisini işgal Polonya kıtalarının kumandanları - na müracaat ederek bu arazinin işga- zırı Pol Reynof, bugün radyoda uzun ve çok mü: lev vermiş ve ezcümle demi serbestiye dayana reji ten de kurtulamı Bi seyrettikleri cidden feeidir. Her sene artan bütçe açığı; gelecek yıl ell hayete kadar devam edebileceği tedibirleri zarafı görenler, darbelemek istediğimizi vı faletin baş göste: receğimizi iddia edenler lar, uydurma olan bu kara taplolarla Czadea mıntakasının işgali esna- sında jandarma karakolları ve Çe - koslavak kıtaları ile çarpışmalar ol- muştur. Çekoslovak ordusunun mümes- eden inin 25 son teşrinde bitirilmesine v-andan ile birlikte karar vermiş. lerdir rrag. 26 (Radyo) — Çekoslo < vakya hükümeti, Polonyanın, faz> ği-söyleniyor. Başvekil Daladiye; bugün hari- ciye nazırı Jorj Bone ile konuştuk- tan sonra, Paris mevki kumandanı ve jandarma umum kumandanını ça- fırmış ve asayişin temini için alına- cak tedbirleri konuşmuştur. Alâkadar mehafilde söylendi; ile emniyet genel direktörünü bunlar hakkında kükümler yerecek-| göre, asayişin ihlâl edilmemesi için icap ederse en şiddetli tedbirler dahi alınacaktır. Şimali Fransada örfi idare ilân & İdilmiştir. ranti etmeğe karar verdiler la olarak istediği yerleri " vermeğel razi olmuştur. Yeni arazi, bu ayın 'yirmi yedinci gününden birinci kâ- nunun birine kadar Rolonya kıtaa- tınca tamamen işgal edilmş buluna- caktır. Paris, 26 (Radyo) — Fransa ve İngiltere, yeni Çek hududlarını ga- ranti etmeğe karar vermişlerdir. Roma, 26 (Radyo) — Çek mas- ahatgüzarı Ciyano'yu ziyaret etmiş ve yeni Çek hududlarının garanti| edilmesini istemiştir. Fransa Maliye Nazırı Fransanın açığı radyoda bir söylev verdi , gelecek yıl 55 milyar franga baliğ oluyor. Bu vaziyet fazla Paris,, 26 (Radya) — ye im h - Biribirimi anlamadıktan sonra, neye yarar? n ne kadar kor.! kunç olduğunu görüyor ve buna kar-'tır. Sayi, insanları saadete ve $ seri tedbirler almak lâzım geldiği- kavuşturan yegüâne yoldur. Bunu valt Pirov, buradan Romaya hareket | V€ Kani bulnuyoruz. Fakat buna rağ - çindir biribirimize zıt hareket etmek- Etrafımıza dört taraftan — bizi | görürüz. Vaziyetimiz, blraz dsha li beş milyar franga baliğ olacaktır. Bu ha- in , fedakârlıklara katlanmadan ni- e inâ- 'oruz. tacak varsa söylesin. Malt vaziyeti ıslah için aldığımız ameleyi umumi se- Tmesine sebebiyet ve- rdır. Bun« v ' yirmide devam edemez eti kötü göstermek ve halkı nev. üklemek istiyenlerdir. et, kanunlarda hiçbir deği- şiklik yapmıyacaktır. Ameleyi izrar et.| mek ve patronları lüzümsuz yere kol. lamı atırımızdan geçmez. Yeğüne emelimiz, fabrikalarımızı ç armak-| rvete 5 amelenin, kanunun tayin ettiği zamah haricinde ücret mukabili olarak fazla çalışmasını ve eline bol para geçmesini istedik. Fabrikalarımız, Cuma akşamı ka- ypanmakta ve ancak Pazartesi günü açılmaktadır. Bu feci vaziyet karşı sında siparişlerin vaktinde yetişme- | sine imkân tasavvur olunabilir mi? Vaziyet, ıslah edilmeli ve hepimiz, kanunun çerçevesi dahiline girmeli- yiz. Amelenin hakik! menfaati, İş- lemek ve fazla para almaktır. Umu- mi refah, ancak bu suretle husüle ge lebilir. Hükümetin, zenginlerden az ve a: — Devamı 8 inci sahifede — İSMETPAŞA BULVARINDA, YENİ SİNEMADA DİKKAT: Bayram mat EBEDİ Ş Milletin Dolmabahçe sara —AY tinelerinden itibaren: EFİMİZE yında tazim resmi geçidi RICA— ÜÇ AHBAB ÇAVUŞLAR EĞLENİYOR Türkçe sözlü komedi harikası BAYRAMDA: SEANSLAR : 9. — |— l— ———0 da (ölçüde yaşatmağa kadir Z7 Ikinciteşrin PAZAR 1938 p Düşündüklerim Bir itiraf Orhan Rahmi Gökçe Büyük Şef, büyük ve tarihi Türk evlâdı Atatürk, hiç şüphesiz dünya- da hiçbir insana nasip olmıyan bir heybet ve şa; ile öldü. Faniliğin kapısını kapadı, ebediyetin bol ıfıklı ufuklarına bakan pencerelerini açtı. O, herşeyden önce bizimdi. Yalnız Türk oluşu ile değil, yalnız dehası, lealist tarafı ile değil, ha- yüzünü, saçlarını, bakışlarını üz, enerjisinin yaylım ate- şini, zekâsının yalın kılıcını Türk top- luluğunun mücadele ve ihtilâl safha- sında temaşa edip benimsediğimiz bir insandı. Biz Onu kitapta, gaze- tede görüp tanımadık. — Kimimiz i sıktı, kimimiz onunla ko- nuştuk, kimimiz onunla ayni cephe- 'de dövüştük. O, kimi çocukların yanı başında oturdu, ders okuttu. —Şark hududundan batıya, Karadenizden Akdenize kadar uzanan Türk va. tanında, Onunla böyle karşı karşıya, yanyana, göz göze gelmek saadetine eremiyenler, hiçolmazsa radyoda sini duydular, hiçolmazsa eserle! gördüler. Tam zamanında bir Hızır hüdiseye yetişen O büyük Türk oğlu ile muasır insanlarız. Biz, Türk tari. hinin en şerefli destan günlerinin ne: liyiz. Atatürkle beraber bir inkılâbı nesiliz. Beş on asra sığmıyacak merhale- leri, O, tılısımı kendi metanet ve desinde gizli duran şimşek sün atlarken de beraberdik.. Tstiklâl mücadelesinden — sarfına- zar, Çanakkalede, Trablufta Onunla beraber omuz omuza harp eden ba- balarımız, ağabeylerimizden birço- u sağdır, aramızdadır. Ben diyo- rum ki: Onun yakınlığını; yaşıyan, kahra- manlığını bilen, Onu kitapta değil, kendi ferdi ve milli hayatının içinde görüp seven ve Onunla beraber gi ler, seneler geçirmiş, Onun heyecan ve ulviyeti ile büyüyüp — yükselmiş olan bizler, Onu kaybettikten sonra, /daha çok içli, daha çok küvvetli, da- ha mükemmel, kadrosu ve plânı daha geniş bir. «Atatürk edel kurmaliydik. Her yazıda, her sözde biribirini kukandıran bir başka ruh sezgisi, daha parlak bir kavrayış bu- hunmalıydı. Öyle bir edebiyat ki, mu- kaddes bir tarih gibi nesilden nesile geçmeliydi. Fakat f edeyim ki, yapamadık... Evet, yapamadık. Sebebini araştırdım ve şu iki ne« ticeye vardım: Ya bizim dilimiz,, kalem ve kafa- miz, henüz Onu anlatmağa ve tam değildir, yahud da, Atatürk o kadar büyüktür ki, muazzam bir dağ gibi, senelerce ve senelerce işlenmeğe lâyıktır. Yani her neresinden baksanız gözleriniz. de bir başka diyar, bir başka ufuk, bir manzara açılır Ve binaenaleyh Onu tam manasile ve bütün olarak kavrayâbilmek için, ayni zamanda üzun bir zamanın ağır başlı, daha derin görüşlü tetkikleri ve mukaye- seleri lâzımdir. Herhalde bu ikinci sebep, asıl se- bep olsa gerektir, değil mi? İngiltere Silâhlanma için gün de 180milyon frank sarfediyor Londra, 26 (Radyo) — Mülf mi dafan nazırı (Hor Beliçer), bugün, (Devonpor) da bir söylev vermiş ve İngilterenin silâhlanma faaliyetinden bahsederek, günde yüz seksen milyon Fransız frangı sarfedildiğini - beyan eylemiştir. Bulgaristanda tay- yare fabrikası Soffa — Bulgaristanın Kızanlık şehrinde yeni bir tayyare fabrikanın temeli atılmıştır. Bu fabrika İtalyan- İlar tarafından inşa edilmektedir.