10 Kasım 1938 Tarihli Anadolu Gazetesi Sayfa 4

—)0 İkinciteşrin ILİBE 1938 krayna meselesi Almanyanın Sovyet Ukray- nasında da gözü varmış! Muharrir diyor K €Biz bunladla meşgul olmamaııyız. Fransanın selâmeti İmparatorluktan gelecektir, istikbalimiz denizlerdedir.,, Her geçen gün;,getirdiği yeni ha- berlerle, üçüncü Rayh'ın şark ve ce- nup şarki istikametindeki politikasını daha sarahatle kavramak — imkânı bize vermektedir.Mühim olan nokt! dur ki Almanya Roma'da ve diğer lerde Rütenya'nın Çekoslovak çerçevesi içinde kalması fikrini kabul ettirmiştir. Çekoslova! askerl ba- kımdan, artık müdafsası imkânsız bir memlekettir. Alman kıtalerının Bo- hemya yaylasının etrafını çeviren dağ: Jk mıntakları İşgal etmiş olması Çe- Kkoslovak devletini Almanya'nın — eli- ne vermitir. Almanya'nın iktisadi kodreti gerisini tamamlıyacaktır, Prag, y , eğer henüz girmemişse, Alman nüfuzu altına girecektir. ve Berlin Macayistan, Roma! Polonys ve Rusya üzerinde faaiiyette bulun- mak için Rütenya'dan istifade etmek niyetindedir. Bunun yanında, Mux ların 1919 da ekseriyette - oldukla: e zamandanberi birçok — Slovakl yerleşmiş olduğu bazı şehirlerin M Ckristan'a geçmesi veya geçmemesinin ne ekemmiyeti kalır, Üçüncü Rayh bilir ki, Alman aleytarı bir politika güdmiye kalkıştığı takdirde motörlü fırkaların hücumuna açık bulunan bir Macaristan'dan korkacak bir şeyi yok tur. Yarın Almanya Roman; misi olmak istiyecektir. V Ukaryna'nın hâmisi olmak istiyecek- 'tir, Şimdiden Ukrayna evatanperver» leri Berlin'e akın etmektedirler. Rü-| ; tenya Ukrayna'lı tahrikçilerle d caktır. Bunların birleri Polonya Uk- rayna'lıların kıyamımı ve — yrılığını, hazırlamaya çalışacaklardır. 5 ilâ 600 bin Slavın oturduğu bu küçük — ülke Alman politikasının Polonya ve Rus- ya'ya karşı fasliyet merkezi halini a- lacaktır, Ukrayna'lıların büyük - kalabalığı Sovyetler birliği'nde yaşar. Kırk m yon kişi deniliyor; Bu, Ruslardan dükça ayrı, rühea daha açık, ayni za-| * manda daha seplik, garbe daha yakın diyeceğim geliyor, bir millettir. Rus. lardan evvel hiristiyaalaşmış ve me- denileşmişlerdir; siyast bir ananeleri mevcuttur. Ve on doküzüncü asır zar- finda bir edebiyat yaratmıya muvaf- fak olmuşlardır. Nazart olarak, Uk- rayna Sovyet cumhuriyeti muhtar - dır. Hakikatte, bu muhtariyet ancak zahiridir ve ancak dahili idare ile ma. arife inhisar eder. Ordu Rus' 1917 de bir meelis inti meyi tahavvüll eden Ukray tiklâl saatimin çalmış olduğunu mışlardı. Esasen Moskova onlara kar- şı çok uysal davrandı ve Brest - Li- tovak sulh müshedesi, Rus — İmzalar yanında, Ukrayna mületi müme lerinden ikisinin imzasanı da — * © zaman imparator Vühelm de manya'nın müttefiki bör Ukrayna ya- ratmak sırası gelmiş alduğunu — san- mauştı. Mahalii bir büyük mülk sahibi, Hetman Skoropadevski bunun reisi o-l du., Sonra Alman mağlübiyeti üzerine Hetman mevkiini kaybetti. Ukrayna'da beyazlarin kızıllar bir müddet harbettiler. Fakat Ukr: vatanperverleri, Sovyetlere, İngiltere ve Fransa'nın yardım ettiği Vranzel ve Denikin ordularına, mhayet fe kadar girmiş olan ve on sekizi asrın büyük Polonya'sını kurmayı ta- hayyül eden Pilsudeski'ye uyni zaman. da karşı koyacak kadar kuvvetli değil- lerdi. Sonunda Polonya'lılar garbe doğ ra çekildiler, beyaz Rus cephesi yı- kıldı. Makao maktül ve mağlüp olan Petliura memleketten çekilerek Pari- 5e iltica etti ve bir kaç sene sonra ora- da bir yağdi tarafından katledidi. Böylece Ukrayna hemen tamamiyet- le Rus idaresine goçti, fakat mühim sAn- bir kısmını eski Galiçya Polonya'dan Tompusun zevcesile münesebet —kur-İşöhrı ALİ Rusyayı lar (vey aralarında çarpışıyorlardı. Veya Po- lonyalılara müzaharet ediyordu. gün, oraya hâkim olan — Pol yını Lehl yerleş- vermi, görünmüyor. Hakikat 30n tezahürler ve kavgalar bu cenubu şarki Polonya'sı — eyal Lehlil anane, din itibariyle ayrı olan halkın, enerjik şeflerin ida- resi altında kendisi milli bir azlık ola- rak telâkki ettiğini gösterir, 1 Polonya — Uğraynası aşağı Karpatlar Rusya'sı veya Rütenya ile urdaştır. Onun içindir ki Rütenya, için, bir manivelâ gibi fanli- stinat ettirebilecei anya'nın bu firsâtı kaçir- mıyacağına inanalım. Şimdiden Leh. Alman münasebetleri eskisine — naza- ran gevşeml bütün — tel gratların bize bahsettikleri Polonys yahudilerinin Almanya'dan Leh hu. disesi V: geniş brünüyor, görmek için her haldı Rütenler) daha o zamandan|üzerinde kuvvetle e, Lvoy'da olan| y z. Bundan Polonyadaki Alman azlıklarının hi mayesi meselesi de vardır. Berli Lvov mıntakasındak! Ukrayna azlığ buşkı aliyete geçeceğin- den. emin olabili ovak, ölçüde bi , |Bunu i sadece taraf de- anu görmek mevktinde sen Almanya'nın — Polonya'dan aha uzakta gözü vardır. Bir iş birli- ği karekteri de alabilecek olan Polon. liyesinin Ölesinde çok ,daha mühim diğer bir âmeliye belirmekte. dir: Sovyet Ukraynasına karşı hare- ket Üçüncü Rayh'ın hedefi burası- dır, Bir üçüncü Rayh ki eski Almanya ile eski Habsburglar İmparatorluğu (ANADOLU; ? ÇİMDİKLER | İngiliz denız subayı Amerikadaki son panik Şu Amerikalılar; şu Vels ve d- layısiyle şu gazeteciler, olur şey de- ğiliz Meşhur muharrir Velsin bir ro- manı “radyoda — temsil ediliyormuş. Hayal bu ya, Merih yıldızındaki halk dünyamıza saldırıyormuş. Hem de, tam- Amerikanın üstüne.. Rad- yoda, apikerin telâşlı telâşh: — Geliyorlar, topları, tülekleri, zehirli gazları ile on dakikaya var- madan beynimizde çakacaklar. Demesi üzerine kaçan kaçana: bir kıyamettir kopmuş. «Korku dağ- ları bekler» şeklindeki ata sözü, çok- tan tarihe karıştı. Korku;hiç bir ye- ri beklemiyor. Cesaret yüreğin için- de oturuyor, korku ise tavan aralı ğına çıkmış fare gibi kafaya tırma- np ortalığı altüst ediyor. Evelki sene. Fuar gazinosunun içinde tabanca sesleri ile karışık bir hâdise olmuştu. Ben, İzmirin bir çok kahramanlarının nasıl dağılıp kaç- tıklarını orada görmüştüm. Amma, ben de babayiğitin biri miyim? Ce- sur taraflarım eksik ve noksan de- ğildir. fakat hiç olmazsa kaçarken. mutlaka zekâmi kullanır ve arasıra bir matah olaraâk ileri sürdüğüm yi- gitliğimi, biçare bir nesne gibi pek ortada bırakmam. O akşain ise, amanallah.. Masa- ların altına giren mi, masaların üs- tünden sıçrayan mı, merdivenlere yatan mı, neler isterseniz! Ölüm bul Şaka değil; palavrayı tasfiye cdip, tam gırtlağa saldırıyor. Uzatmıyayım: Bizim Amerikalılar da işte böyle bir gece- yaşamışlar. Dün gece rüyamda, Bay Ruzvelt- le konuşuyordum. tün bir kısmını kendinde toplamıştır. 'in müzaheret ettiği Viyana ile Moskova arasındaki Berli eski husumet, on yekizinci asırda doğmuş ve ondokuzun n asrı doldar “ir şekilde meydana çıkmakladır. Ve çarşı karşıya olan kuvvetler iki 7id desloji 'lar, Fakat tarih, jestlerde, eski estlerin maksat ve hedeflerini bülu- or. Esasen bizim, meselelerle, İngil- ere ve bilhassa İtalyanın yaptığı. gi- olmamıza lüzum yoktur. Avrupa'nın merkezinde bize kun olan birkaç tuza tuzaklar da hazire selâmeti impa- itorluktan geleceğini ve ikbalimi. in denizlerde olduğunu hatırlıyalım. olan husümet, yeni renkli tasıy n yakamizı si- Dünyanın en meşhur cücesi öldü “Bıraktığı 500 bin doxarlık servet, ye timhanelere taksim edildi orktan haber verildiğine gö- re meşhur Amerikalı cüce Ceims Do0 tmiş yılımı doldurduğu bir vefat eti Miralay Doilin medeniyet âlemi içinde ağızdan ağıza geçmişti. Miralaylık rütbesini ona ar- kadaşları vermişlerdi. Bu küçük ci - simli adamın boyu 1.04 metreden faz- la değildi. Tompus namındaki zata arabacılık yapıyordu ve hayatını bu Süretle ka. zaniyordu. At koşularında dalma hu susi bir mevki işgal ediyordu. Patronu ve ayni zamanda döstu o I:uı Tompus, 1883 senesinde vafat et. sonra cüce miralay Doil sana- tından Vaz geçmiş ve bir ticarethana. ye muhasip olarak alınmıştı. Fakat bu işinde beş aydan fazlar kalmamıştı. 'Tekrar at koşularında kendini göstı meğe başlamıştı. Cüceliğiyle — şöhret bulmuş olan Doil alkışlanmağı çok se- verdi. Binaenaleyh tekrar Tompusan evi- sırada ne avdet Ve onun gibi cüce olan Müteyveffa cüce miralay Doil Bir rivayete göre, Doil, eski patro> nun karısını deli gi kat kürı ondan haşlarımıyormuş. 1898 senesinde mirwlay Doil Avru: pa seyahatine çıkmış ve o arada Al- man; da ziyaret etmişti. En büyük de Almanyada — kazanmıştı. koparılamamıştı. Harpten ünce bu'du. Doll bu #üretle az zaman zarfında İÇünkü cüce olduğundan maada muh- Galiçya'da, bilhaasa Lemberg'de (Bu-'duül Tompusun patronu ve menejeri | telif barlarda çalışmış ve o zaman he- gün Lvov) Polonya'lılarla Ukrayna;lı-' olmuştu. 'nüz Almanyay girmemiş olan- zenci « Bana sordu> — Bay Çimdik -dedi- hâdise hak- kında fikrin nedir? — Vallahi -dadim- bu temsil, ge- |: çe kalmış.. Münihte, dört devletin lıııqh.kıll—.ıl Ylurup t Ü konuşurken iydi; ne olacaktı.. Vels efendi kaba tarafına elli tane şimşir sopası atmalı. Çünkü temsili vakitsiz oldu Tashih İzmir ikinci icra memurluğun - dan: Anadolu gazetesinin 13 birinci teşrin 938 tarihinde yedinci sahife- sinde 38/7654 No. ile satışa konu- lan hanenin şartnamesi 19/10/938 tarihinden itibaren açık bulundu - rulduğu yazılacağı yerde — sehven 19/11/938 yazılmıştır. Keyfiyet tas hihen ilân olunur. Jerin şarkılarını maharetle teganni el- miştir. Almanyadan —sonra — Avrupa merkezlerini dolaşmış ve en son ola- rak Londraya gitmişti. O arada İngiltere kraliçesi Viktor- ya cüceyi yakından tanımak arzusunu izhar etmiş ve onu Saraya çağırmış- ta. Mirallay Doil tantana ile İngiltere kralınım sarayına girmiş ve kraliçe- nin yüksek iltifatına mazhar olduk - tan sonra sarayı - terkederken - önünü kesen gazetecilere: — Kraliçe şayanı takdis bir küçük hanımdır. Demiştir. Ayni senede yedinci Edvard tara- fından kabul edilmiş ve 1900 senesin- de Parisin beynelmilel fuarında teşhir edilmişti, Miralay Doll cücelerin refalı ve tealisi için var kuvvetiyle çalışmış. ve nihayet onları büyük bir- teşkilâta bağlıyan insandır. 1900 senesinden sonra Nevyorktan hiç ayrılmamıştır. Fakat çalışmasın- dan vaz geçmemiş, mütemadiyen para toplamıştır. Doktorlar bundan beş se- ne evvel çalışmasına mani olmuşlar. dı. O zaman villasına çekilmiş ve me- nafif umumiyeye hadim teşekküllere çorap örmekle' vaktini geçirmeğe buş- lamıştır. Mirslay Doil vefatında 500,000 do- larlık bir servet bırakmış ve vasiyeti Üzerine bu servet üç muayyen yetim- haneye müsavi şekilde taksim- edil. miştir. nasıl yetişir? ingilterenin bu yüksek mektebi şimdiye kadar çok bı.)uk şohretıer yetıştırmıştır Bir gemi mode İngiliz hava subaylarının yetiştirildiklerini bundan evvel bu sütunlarda anlatmıştık, Şim: dünya im olan Büyük Britanya uğu filolarına ku- manda eden deniz subaylarının ne ne yi mouth deniz subay mektebinde okur- | ar. 1987 yılına kadar, yâni bir sene evveline kadar bu mektep inlebesi «sınıf> teşiçilatına uam ıumıu,mnmı Yani bir sınıf talebesi k n ha büyük sınıf talebesiyle temaz ode- buki bir senedenberi Dart. iz subay mektebi diğer mek- ir deniz tutulmüş-| tün vak ge misinde geçirirdi. bu mektep talm gem o zamanlar İngiltere krah ©! ci Edvard Dartmauth mekteb ılında mmuş ve n yedin- te. mel taşım atma törenini bizzat ken- idare Dartmauteh mektebi (1905) yılın- da ikmal edilerek fnali) başladı. Ayni zamanda mesleki talim Iki sene- den ' dört seneye çıkarıldı. Tülebe evve- lâ (Osborne) dek! kollejde ders g yorlar ve sonra, Dartmauth) mekte- bine geçiyorlardı. Tıpkı bizim Kuleli ete ve Harbiye mekteplerinde olduğu gi- bi. (1921) yılında (Osborne) - kolleji de ilga olundu ve bütün tahsil ve ta- lim müddeti (Dartmnuth) da temer- küz ettirildi. Bugün bu mıkwv müs- takbel İngil iangıçtan sonuna kadar ıen,ıımu bir ilim ve Irfa nyuvası haline gelmiştir. Mektep doğrudan doğruya bir deniz Albayının kumandası — altında — olup muhtelif devrelerden terekküp — cden ve her devreye bir deniz üsteğmeni ne- zaret eder. Mektebin yüksek — ihtisaa sahibi bir heyeti talimiyesi vardır ve, her muallime yardımcılar muavenet eder. Talim heyeti baş muallimin idu- resi altında çalışır. Her namzet (13) buçuk yaşında mektebe girerek ihzari sınıfta iki devre geçirir ve bu devre- leri muvaffakıyetle bitirince her biri meşhur bir İngiliz amiralinin ismini taşıyan 5 sınıftan birisine dahil olur. Her sıinifin ayrı inzibat zabitleri ve gedikli muavinleri vardır. Talim müd- deti (11) devredir, Bu (11) devrey den talebe denizde gezeri bir mektep talim gem sine geçer ve bu gemide topçuluk, tor- plto ve mekine derslerini ibikatı- ni pek esaslı bir gürette görür. Tale- be mektep taljm gemisinde 8 ay geçi- rir ve bu 8 aylık talim ve tatbikat “|miş bir & önünde namzedler dı a (Midşıpmen) yani namzedi. sıfatımı alır. Artık ta- lebe zabit olmuş demektir ve gerek atan sularında, gerekse ecnebi sularında herhangi bir gemiye tayin -Jedilmeğe hak kazanmıştır. Bugün İngiltere tahtımı işgat eden masojte altıncı-Çorç ile sabik kral |Vidson eükam (Dartmauth) - mekte. len son d.e»re:ltn lıı- yılında mı—kıı—bi a 1912 m. $ ve (Kumberland) ismindeki talebesi talim. gemisinde geml- elliği öğrenmişti. deniz nm en bilgili ve en amöli de. » (Dartmtuth) |mektebi Şetiştir. KOÇARLIDA Zeytinyağı fabrikası kurulacak Köylerde salgın ta- mamile kaldırılıyor Koçarlı, (Hususi) — Koçarlı merkez köyü, bu yıl köy nâmmna yaptığı pamuk, buğday, mısır, arpa; bakla zeriyatından bin liralık mahsül almış, bu suretle halkın köy işleri için vereceği mükellefiyetini yarıya indirmiştir. Kamunbay- Os- man ve muhtar Mehmed Çoban, gelecek yıllar köy şahsiyeti'n&âmına daha verimli gelirler temin ederek köylüden salmayı bütün bütün kal- dırmak azmindedir. Koçarlı kamu- nuna bağlı beş köyde de bu suret- le köy adına zeriyat yapılarak gelir temin edilmiştir. Koçarlı Aydın vilâyetinin en çok ve en iyi cins zeytin yetiştiren bir mıintakasıdır. Kocarlılar ötedenberi burada fenni bir zeytin yağı fabrir kası kurulmasını isterlerdi. Halkın |bu dileği tahakkuk etmek üzerediri |Ziraat vekâleti, Koçarlıda moderii bir zeytin yağı fabrikası —kurmaji kararlastırmış ve bunu Ziraat byür kası vasıtasiyle yaptırmak üzere Yah” sisatını vermiştir. Köy odasının tahr sis ettiği geniş bir arsada fabrika kü” rulmak üzere mütehassıslar tetkikat yapmışlar ve fabrikh yerimi kati ol? rak tesbit etimişlerdir.