19 Şubat 1938 Tarihli Anadolu Gazetesi Sayfa 6

Eılll. 6 Bon amiralinin - İn yanın ANADOLU 19 Şabat © Veremle mücadel-, Millt müdafaa işidir,, Bugün Verem mücadele cemiye-| Alsancak.Beşiktaş tinin yıllık kongresi SAA GE dün toplandı Münakaşalar olâu. B. Refik İnce, Behçet iltereyi tehdidi v: Rus. adivostokta beklediği Japon taarruzu Dünya silâh yarışında, Ame- rikanın vaziyeti nedir? : Ü ; kımlarımızla kaurgılaşmak ürere İn Cenubi Amerikada Uz, Mitat Orel söz söylediler ialiğlüü şölrleker iolin Trzie ——— Verem Mücadele cemiyetinin | tane, sanatoryomdan evel gelir. | “it 37-38 namağ'üb Beyiktap takımı, Almanya, Italya yıllık kongresi dün akşam Bey- Demiş, 3-4 bin lira ile has- Begün 15,30 da ilk maçımı Alestük ; » H ” takımı ile yapacaktır. Bu müsaba. ler sokağındaki cemiyet bina. | tanenin — başlanması muvafık | ,, yi l Üçoklu Propagandası sında toplanmış, geç vakte ka- | olacağını latmış, parti yar- | Bay Mustafa idare edecektir. — — dar münakaşalarla devam et- | dım komites'nin 3500 lira ve- Misafir Beşiktaş takımı soksan Amerika çok ihti- yatlı hareket ediyor Ld Tribune des Naftousda Piyer Dominik yazıyor: Çin harbi büyük Çin vadile- rini kana bulâmakla kalmıyor; bütün Pasifikte ve hatta uzak Avrupanın — kalbinde — akisler uyandırıyor. Son zamanlarda bu harb iki yeni hâdiseye mey- dan vermiştir. Cumhurreisi Ruz- veltin mesajı ve Cenevrede dev- letlerin reaksiyonu. Cumhurreisi Ruzveltin kong- reye bazı askert masrafları tav- siye için yaptığı mesaj çok *ehemmiyetlidir. Bu mesaj. yal- mz Amerikayı kaplıyan — si âh. lanma endişesi bakımından de- gil, ayni zamanda nutkun metai itibarile de mühimdir. Ruzve't, evvelâ endişesini Iz- har etmektedir: *Harb ledenler de dahil olduğu halde memle- ketlerin en çoğunda millet.e'in en çoğu sulh içirde yaşımak istemesine rağımen dünya nüfu- sunun en az dörtte biri amansız kavgalara karışmış bulunmak- tadır., Hepsi burdan — ibaret değil. Harbde olmiyan mi letier de hummalı - bir şekilde sılâh- lanmaktadırlar. “D.ger milletler deniz ve kara ordularımı öyle bir nisbette arttırmaktadırlar ki bu, dünya emniyeti ve sulh için br tehdid teşkil etmektedr. Bundan çıkan netice şudur ki Birleşik devletler de silâhlanma yarışından geri kalamaz..., Cumhurreisi nihayet kullarr dığı bir tâbiri tarif ederek - ilâ- ve ediyor: — Hususi müdafaa tâbirlerile yalnız sahillerimizin değil, fakat denizaşırı - topraklarımızın — da orunmasını temin edecek bir müdafaayı kastediyorum. Hu- dudlarımızdan yüz binlerce mil mesafede toprak hududlarımızı her hangi bir. düşmana karşı koruyacak — vaziyette olmalıyız. Müdafarmızı bir Okyanusa im- hisar ettiremeyiz., Bu metin çok mühimdir. Çin- kü bir taraftan Birleşik 'devlet. tlerin Filipin adalarını terketmek niyetinde olmadıklarını göster- mektedir. Ayni zamanda Ame- rikanın Atlas Okyanusunun mü- dafaasını yalnız İngiltereya ter- ketmiyeceğini ifade eder. Niha- yet Amerikanın, donanma fi'o- larını bir Okyanustan diğerine serbestçe geçirmek — imkânını muhafaza etmek istediğini de ifade eder ki, bu, büyük Nika- ragua kanalının açılması ve Bir- leşik Devletlerin merkezi Ame- rikaya hâkim yeti meselesini or" #aya koymaktadır. Filipin adalarının imüdafsaası 'alnız kara ve hava vasıtalar'la N edilelmez. Onun için ce- mubt Çin deaizinde, yani Bir şandan Çin ve Hindi Çini sa- hillerile, öte yandan Filipin gdalarile, Jeva, Bornos ve For “moz ile çevrili olan pasifik hav- rıql& hâkimiyeti icab ettirr. — 'Fakat bu havzada İngiltere, — Fransa ve Hollanda ile anlaş- — smaktan başka bir suretle hâki- miyet kurmak inikânı yoktur. Öyle ki, Birleşik Devletlerin üzerinde hâki- miyetinin, denizcilik sahasnda, Amerika ile yukar da zikredilen üç Avrupa devleti nda sıkı bir anlaşmaya ağlı olduğu bir ka'de o arak kabul edilebilir. Diğer taraftan, oyalamanın politika sahasında olduğu kadar askeri sahada da mahir bir ma- nevra olduğu kabul - edilebilir. Cenubi Çin denizinde daha iyi kazanmak — için, Amerikalılar, şimal Pasfikinde bir - oyalama Orginize etmelidirler, Burada, bir harb halinde çok işlerine yarıyabilecek olan Ale- utiyen — adalarına sahibdirler. Amerikalılar bu sahada, viziyet icabı bu sefer Sovyetlerle iş birliği yapmak — mecburiyetinde kalacak'ardır. Bununla beraber, adım adım ve ihti-atla yürümek niy-tinde olan Amerika, açık veya kapalı bir ittifaklar $ ste- mine girmeği istemektedir. Esasen böyle bir hareket, bi- taraflık taraftar. olan Amer ka kamoyuna karşı büyük bir ihti- yatsızlık olurdu. Amerikanın, Atlas denizinde münakalelerin - emniyetini - tek başına İngilterenin kontroluna bırakamıygeağını yukarda — söy- lemiştik. Filh. , Amerika, bir müd- dettenberi, ya kendi — nüfuzuna veya demokrasile muhalıf - Bre- zilya buna en açık delildir : te- zahürlerle, Almanva ve İtalya- nın cenubi Amerikada harekete geçmesinden endişeye — kapıldı. İti an faaliyeti bilhassa Ar- jantinde, Buenos Ayresin kala- balık İtalyan kolonilerine isti- nad etmektedir. Almanyanın faaliyeti de Bre- zilyada, Şilde ve Bolivyada kendini hissettirmektedir. Bün- dan başka, Almanya, Ekuatör ve Kolombiyada kendi de ehem- petrol imtiyazları ver- dirmiştir. Nihayet orta Avrupa nın küçük devletlernden bir çoğu Brezilya gibi antidemokra- tik tezlere kapılmıştır. Roma-Berlin mihveri devlet. lerinin yeni pazarlar ve sömür: geler aramak için merkezi A- merikada faaliyete geçmeğe ka- rar vermiş oldukları hatıra ge- lebilir. Çin, Japonyanın ekono- mik nüfuzu altına girmek Üüre- reyken, Birleşik devletler, yeni dünyada da bu suretle tehdide maruz bulunmaktadırlar. Bu çifte tehlikeye karşı koy- mak zaruretinde olan Amer'ka, Pı:_ııı kanalını — ikileştirmeğe Amerika donanması mecbur kalacaktır. Şimdiki ka- nal 35,000 tonluktan daha bü- yük gemilerin geçmesine mü- sait değildir. Halbuki Japonya 35,000 tonluktan daha gemiler yapacaktır. Bu itibarla Amerika için ya Panama kana- hını genişletmek, yahut da karagua kanalımı kapamak lüzumu fşikârdır. Japonya ile bir harb vuku- unda Panıma — kanalının bom- balır a bir kaç hıfta kapalı ka- ac k şeklde tahrib edimesi ihtimal de Amerikalılar: düşün- dürmektedir. Bütün — bunlardan çkan netice şadur ki, Amer ka gtçen sene s âh yarışna germiş olan İngiltereden bir az - tesh- hurla da olsa, yalnız yeni düa- ya üzerinde hâkam:yet hlve'Pa> #ama 'geçidinin ileresini değil aygi zamanda Oky.nuslarda münakale emn yet ni temin çin de bütün mümkün tedbirleri a.. maktan geri durmiyacaktır. Son ginlerde de, Cenevrede mese.:y müzake e Eden Soy- yıtlar — Birliğ — Fransa ve İngiltereyi — enerjik — karar- lar almağa — teşvik — etme- miştir. Çünkü Vaşingtoa mese. esinin ehemm yeti kadar, Ja- po iyanın göstereceği reaksiyon lar n şiddetini göz öründe tut- maktadır. Brükselde Amerikanin Jıpon- yaya kafa tutmaktan Çekind ği görülmüştü. Vaşington, kendi kamyonunun enternasyonal — meselelere pek mahdut ölçüde vukufu olduğu. nu da bilmez değ'ldir. Vasıt seviyeli Amerikalı hâlâ iki Ame. rikaya hâkim olduğu ve iki Ok. yanusla himaye edildiği düşün- cesndedir ve yirmi Otuz sene- denberi bugün Brezilyanın 44 milyon nüfuslu bir imparatorluk olduğu cenup M“'hllndı ve bilhassa Pasif kte Vâziyetin değiş. miş olduğunun farkında değildir. Amerikanın, 3 denemi« yecek bu ihtiyatl hareketi Lon: dra, Paris ve Moskovayı herhan- gi bir. kollektif Müdahaleyi ve hatta — Çin lehinde huşust bir müdahaleyi "edde tevketmiştir. Bu büyük BİF enternasyonal hâdisedir; V€ 99 bödişe general Matsuinin İPgitETeyi tehdid ettiği ve Sovyetler © 4 iladivostoka bir taarruz '"âu"l bir sırada vıılıııgil-'k Ü i llizqr Edebiyât Ve gençlik sahife- miz, HeSsTİYAL fazlalığı do'ayısile ügüne kalmıştır. miştir. Vali B. Fazlı Güleç, Vali muavini B. Cavid Ünver, Ma- nisa Mebusu B. Refik İnce ve belediye reisi Dr. B. Behçet Uz, Cemiyetin azası sıfatile topr lantıda bulunmuşlardır. Cemiyet reisi Dr. B. Mitat Ocel, kongreyi açtıktan sonra nizamnameye göre kongre reisi ve kâtiplikleri seçimi yapılmış, Vali muavini B. Cavid Üüver liğe, Dr. B. Sami Kulakçı ve B. Mehmed Ali kâtipliklere seçilmişlerdir. Evvelâ İdare he- yeti raporu okunmuştur. Bunda hayatı ve ferd- recede tahribat yaptığı izah ediliyor, Cem yetin yaptığı işler bildiriliyorda. Br yılda Cemi- yetin dispanserinde 1668 hasta muayene ve tedavi edilmiştir. Bunlardan 482 si Akciğer vek remi, 72 si de mide ve barsak veremidir. D ğerleri ise sıtma ve sair hastalık arıdır. 15 ves toryuma gönderilmiş, 15 hasta- nın da iâşeleri evlerinde temin Yamanlar kımpının 25 Ha- zrandan 5 Eylül» kadar açık kaldığı ve.bu müddet zarfında 364 kişinn kampta bakıldığı, kompta kalanlarınen az br kilö en çok yedi kilo aldığı, burada 30 kişinin meccanen — bakıldığı bildirilmiştir. Kampa hamle ha lnde müracaat vukubulduğu ve fazla müracaât karşısında bir kısım halkın kampa alınamadığı propaganda işine âyık O.duğu derecede ehemmiyet - verileme- miş olmakla beraber mektep- lerde talebeye ve mağazalarda ameleye verem hakkında ko1- ferans'ar ver Id ği kaydedilmişti, Râporun okunması, bittikten sonra Dr. B. Mitat Orel söz aldı, tsızlığı yüzünden Hı- zirandanberi İzmirden ayrıldığı için cemiyet — işlerile — lâyıkile ar - olamadığını — söyledi. hastane inşası mesele- sinin ilâvesi lâzımgeldiğini an- lattı. B. Müat, geçen kongrede verilen karara göre cemiyetin 20 yataklı bir verem hastanesi inşa ettirmesi ve burada 20 veremliyi tecrid ve tedavi et- mesi için verilen kârar üzerine yaplan teşebbüsleri anlatmış ve demiştir ki: — İzmr halkı çok hamiyet- lidir. Nümunesi meydanda du- ruyor: İzmir memleket hastanesi. Muhasebei hususiye ve bele. diyeden alınacak para ile bas- tanenin temelini şimdiye kadar atacaktık, Hastanenin 20 yataklı olarak kurulması ve idaresi 13 bin liraya mümkün olacaktı. B. Mıtat, vilâyet umumi mec- lisine- verilen istidanın müzake- re edilmeden vilâyete havale edldiğini, vilâyet ve belediye nezdindeki teşebbüsler üzerine bu mevzuun — içinden çıkılmaz gevibi alındığım söyemiş, Fran- sada bütün departman arın büd- eelerine verem hastaneleri için tahsisat konulduğunu, bu saye- de Fransada veremin — önüne geç İmesine çalışı-dığını anlatmış: y:lt — Bizde nedease buş lüzum | di; suz görülmüştü". Halbuki ha receğini vadettiği halde verem mücadele — cemiyetine — ancak 1250 1ira verdiğini, mev'ud 2250 lirayı vermediğini söyle- miş, bunların da rıpora ilâvesi icap ettiğini bildirmistir. Sonra B. Necati Çitçi tarar fından murakıb raporu okun- muştur. Bunda yardım komite- sinin cemiyete ka şı aldığı va- ziyetin acılığından bahsedilmiş, propaganda, fenni âletler ve tevziatı işlerini bildirilmiştir. Varidat ve kamp masrafları hakkında izahat ve- rildiği sırada — toplantıda bulu- nan belediye reisi Dr. B. Beh- çet Üz cemiyetin ma' vaziyeti ba:kında izahat istemiş, mura- kıb ile azı izahat vermiştir. Cemiyetin, müessis ve azasın- dan B nefik İnce söz almış, cemiyetin klâsik ve metodik br şekilde çauşmakta olmasını tenkit etmiş, bu müesseseye yeni hamle verilmesi lâzımgel- d ğini anlatmış ve demiştir ki: — Cemiyete kâfi miktarda yardım ed.lmemiş. Yıni umduğu daşlara kar yağmış. — Vilâyet Umumi mecl'si, ve belediye, istenilen yardımları yapmamış.. Bütür bu vaz.yetlerden sonra cemivetin - varlığının korunma- Sına çal şılmış ve korunmuş. Bi Refik İnce, cem yelin Tay- dasının tamim - edilmesi lüzu- mMuünü işaret etmiş ve demiş- tir kiz — İzmir, mühim davalarda daima birincidir. Müaevve: İz- mirlilerin çok mühim ve güzel “buluşları vardır. Türk - dilinin inkuâb mücadelesi İzmirde baş- lamıştır. Mi? iktisad. davasına başlıyan İzmirdir, ilk muli iktı- sad kongresi burada toplan mış, arkasından yerli mallar davası gelmiştir. Mill? kütüpane, İzmirde bir dava olarak ele alınmış ve muvaffakıyet temin edilmiştir. Bunları saymağa lü- zum yoktur. Verem Mücadele cemiyeti, davasını yürütebilir. 16 sene yaşıyan bu müessese daha cok — yaşıyacaktır. Diğer şelkat kurumlarını devlet tutu- yor, meclisi umumt - ve beledi. ye de İzmirin bu müessesi yardım etmelidir. Verem has- tanesi, çocuk sinemasından çok daha mühimdir. B. Refik İncs, yeni bir haleti rubiye yaratmak, mevcuda yeni bir şey ilâve etmek, klâsik ve metodik çalışma tarzından vaz- geçmek — lâzmgeldiği anlat: mış, toplantıda bulunan vali ve belediye reisinin buna bir çare bulab.leceklerini, cemiyeti tuta- rak davayı yürütebileceklerini, işe kuvvet vermeleri — lâzimgek diğini, İstanbulda Verem müca- dele cemiyetinin Kızılay kurumu ile birleşerek bir sanatoryom inşa ettiklerini, şimdi bundan varidat bile temin edildiğini, 300-500 lira verecek zenginleri- mizin bu hastanede kendi nam- larına birer yatak yaptırabile- ceklerini, tesisten sonra hasta- nenin idamesi meselesinin ko- m, parti yardım ko- vadettiği parayı cemi- amen vermesi (âzım gel iğini, cemiyetin fazla s yaneti — sonu 8 inci sahifede — K kadro ile gelmiş ise de dön akşam ©vsae oyuncularından bazılarımın Ban- dirma postasile — gelmesi ile tam kadrosunu bulmuştur. Binaenaleyh gerek bagün — ve yarın Alıancak sahası İzmir takıme ları için çetla ve nmeticesi pek de iltifarkâr olmıyan bir tecrübe sah. meti olacak gibidir. Çünkü Beşiktaş takumi sezonua — mamallüb ve İstan. bulun en formünde duran bir takı. mıdır. ib, İzmir, esasen ba sa: çoktan birakmapı Tütün zeriyatının e 3 . tahdidi meselesi — Başı Tinci sahifede — kilo arasındadır. Bunun 1104120 milyon klosu Amerikaya ve diğer ecnebi memleketlere sa- tulmakta, mütebakisi de istih- sal edildkleri memleketlerde istih âk olunmaktadır. Tahd d hasusunda mutabakat hasıl olunca bu üç hükümet birib rini haberdar ederek bü usu.ü tatbike başlıyacaklardır. Fakat kongredeki — makarreratı kabulden ihtiraz ett ğ için Tür kiye ve Yunanistaı hüsünetleri, kongrede görüşülen meseleler hakkında Bulgar hükümeti aei dinde teşebbüslerde b ilunseake lardır. İktisad ve Ziraat Vekâ- letlerince şimdiye kadar tütün istihsalâıma tehdidi için yapıe lan tedkikler iki mühim nokta- dan yapılmıştır: Birine si, müstahsillerin zeri- yat miktarının tahdidi. Hükâmet, küçük - tarlâlarda, bütün ev halkile çalışarak —tü. tün istihsal eden reaçberlere azami yardımda bulunmak ka- rorındadır ve onların — istihsal edecekleri tütün miktarının tah- didi mevzuu bahs değildir. Fa. kat fazla işçi çalıştırarak muh- telif ziraat âletlerile geniş ara. zide tütün istihsal eden — ve hatta büyük kumpanya veya tüccarlar namına tütün zeriyatı yapanların zerriyat miktarlarını tahdid meselesi üzerinde duruk maktadır. İlk tetkikler, bu —gi: bilerin zeriat miktarlarını tah did etmek suretile tütün zeri- yatının tahdidi hususunda baş- kaca tedbire lüzumhasıl olm- yacağını göstemektedir. Fakat bunun kâfi gelmiyece. ği anlaşılacak olursa tütün zer. iyatına elverişli sahaların tahdi- di meselesi düşünülecektir. Bur nun için de evvelâ tütün zer- iyatına elverişli toprakların han- gi mıntakalarda nerelerde bu- lunduğunu birer birer tesbit &&. tirmek lâzım gelecektir Wi bu uzun tetkikata lüzum gösteren bir. iştir. Netice itibar£ —şunu kabul etmek lâzımdır ki, çok zaman sonra bile olsa » fazla tütün istihsal edildiği yıllarda fat düşüklüğü — yüzünden - müstah- silm ıstırabına meydan verme- mek için hükümet tütün zeriya- tiam tahdidini kararlaştıracak ve tath b ad e- < İ 4 İ