17 Aralık 1937 Tarihli Anadolu Gazetesi Sayfa 3

P7 Künuavervel ANADOLU Vezirköprüde mü thış bir yangın çıkmıştır Yangın, »-0 10 —4 ga— —— bir kaç saat içinde genişlemiş ve 56 evle bir kadın yanmıştır.. İstanbul, ginçik ve bir kaç saat içinde genişlemiştir. Alınan bütün tedbirlere rağmen elli altı ev yanmıştır. Yanan evler halkından bir kadın ateşler içinde kalarak kül olmuştur. Açıkta ka'an halka hükü- metçe yardım için derhal tedbir alınmıştır. Yangının ne suretle çıktığı henüz anlaşılamamıştır. Zabıtaca tahkikata başlanmıştır. Samsun, 16 (A.A.) — Vezirköprünün Göl köyünde bir yangın çıkmış ve 139 evden 56 sı kâmilen yanmıştır. Samsun valisi gereken tedbirlerin alınması için hâdise maha'line gitmiştir. Kızılay tarafın- dan'yangından mütcessir olanlarâ yardım edil. —- — 16 (Hususi) — Samsun vilüyetine bağlı Vezirköprünün Göl köyünde müthiş bir yan- Tebliğ Tashih edildi Ankara, 16 (A.A.) — 8 Bi- rincikânun tarihiyle İktisat Ve- kâletindena gönderilmiş olan teb- liğin keşidesinde bazı hat hata- ları görülmüştür. Yanlış bir an- layışa meydan vermemek üzere alâkadarların ellerinde bulunan tebliği aşağıdaki surette tashih etmeleri rica olunur. 1—3 numaralı bend izahının C fıkrasındaki çalışma saatleri ibaresi çalışma sıralarının ola- caktır. 2—6 numaralı bend hakkın- da fıkrasının sonundaki ihtar ücretin mukannen olarak hafta- nın hangi gününde veya ayın kaçında saat kaçta ve işyerinin neresinde verildiği de tasrih A, yeklind. olmmak İğinmi Ye” Tirken;-bir satırı cksik olarak neşredilmiştir. 3—7 numaralı bend hakkın- daki izahın A fıkrasında işyer- lerinde kelimesi işyerinin sure- tinde düzeltilmek icab eder. 4—9 numaralı bend hakkın- daki izahın başlangıcı şu suret- lediri 9 numaralı bend hakkında: İşyerinin mahiyetine göre inzi- bat tedbirleri ve şartları say- lacaktır. Veziristan kuman- danı değiştirildi Londra, 16 (Radyo) — Vezi- ristan İngiliz kumandanı değiş- tirilmiştir. Yeni kumandan, general Asleydir. İngiliz askerleri, bütün Vezi- ristanın muhtelif yerlerini zabt- etmiştir. Altınla karışık yeni bir bakır madeni bulundu İstanbul, 16 (Husust) — Ke- maliye kazasında altınla karışık yeni bir bakır madeni bulunm muştur. Hollanda Askerlik müddetini 11 aya çıkardı Paris, 16 (Radyo) — Hollan- da parlâmentosu, askerlik müd- detinin, beş buçuk aydan on bir aya çıkarılması hakkındaki ka- nunu kabul etmişti Yeni bir kanunla da Hollanda süvari kıtaatı hazarda 32 bine iblâğ olunuyor. Fransa-Almanya hu. dudmukavelesi Paris, 16 (Radyo) — Fransa ile Almanya arasında bu gün yeni bir mukave imzalanmıştır. Bu mukavele hudud ihtilâflarını halletmektedir, Katil Vigman ve arkadaşı Milyonun marifetleri Katil- Milyonun islicvabına dün baş- “landı. Daha iki cinayet meydana çıkıyor Paris, 16 (Radyo) — vam olunuyor. Bu gün, (Bordo) Katil (Vigman) hakkındaki tahkikata de- da tüccar (Jan Dujuel) imzasile po'is müdüriyetine verilen bir istidada, katil (Vıgman) ile arkadâşı Milyondan şikâyet edilmiş ve bu iki katilin, geçen nisanda istida sahibinin otomobilinden çaldıkları iki valizin içindeki eşyanın, son zamanlarda zabıtaca elde edilen eşya arasında bulunduğu - bil- dirilmiştir. Zabıta, bu gün Milyonu isticvaba başlamıştır. Zabıta, izi üze- rinde bulunduğu yeni iki cinayetin de, bu katiller tarafından ya- pılmış olması ihtimali mevcuddur. Maaheza buna dair henüz kat'i deliller yoktur. B. Keler, bu gün Strazburgdan gelmiş ve Vigman ile arkadaşı Milyon tarafından öldürülen karısının cesedini alarak defhetmi Mareşal Şan - Kay-Şek . Rusvyadan yardım istemiş. Nankin, 16 (Radyo) — Japon ordusu umum komutanı general Maçoyu, bu gün neşrettiği bir beyanname ile halkı işile meş- gul olmağa davet etmiş ve ta- bi halin avdet ettiğini, endişe edilecek hiç bir vaziyet kalma- diğim . ilân eylemiştir. Şanghay, 16 (Radyo)— Japon ordusu, Nankik c.varındaki ka- sabaları da işgal etmiştir. Yancuşan ile Voluşan havali- sinde ilerliyen Japon kıtaatı, yeni mevziler zaptetmiştir. Kuon-Tunga da yeni kuvvetler çıkarılması muhtemel görülmek- tedir. Moskeva, 16 (Radyo) — Alâ- kadar mehafilde — söylendiğ ne ELHAMRA SİNEMASINDA göre, Sovyet Rusya hükümet, Mareşal Şan-Kay-Şekin askeri yardım talebini tetkik eylemek- tedir. Honkon, 16 (Radyo) — Japon tayyareleri İngiliz müstem ekesi hududunda bulunan bütün me- vakii bombardıman etmektedir. Bundan maksat, İngiliz müstem- lekesile Çin toprakları arasın- daki muvasala yollarını - kes- mektir. Şanghay, 16 (Radyo) — 18 Japon gemisinin himayesi altında Kanton sahillerine gelen altmış Japon nakliye vapuru, karaya asker çıkarmak üzeredir. İhraç harekâtı, dakikadan da:- kikaya bekleniyor. Bugün en büyük sergüzeştler, en heyecanlı macecalar, en müt- hiş hakikatlerle dolu ve bugüne kadar Türkçeye çevrilen filimlerin en güzeli Asi Generalin Son Emri Türkçe sözlü Baş rollerde Gary Coopoı- - Modeleiııe Caroll Kışlık salonlarında -her kalâde müzik ve ııütal“ x& varyete numaraları, fev- Matine: Cumârtesi ve Pazar gümleri saat 17 den 20,5 kadar. Suvareler: Her akşam saat 4 - 21 Varyete programı değişmiştir. NOT: Bu ayın on beşinde üç kişi ik bir grub muazzam var- yete numaraları için angaje ed;ldııınır Yılbaşına büyük hazırlık vardır. Otobüs Tahkikatı başladı İstanbul, 16 (Hususi) — Oto- büs meselesinin tahkiki için Dahiliye Vekâletinden bir teftiş heyeti gönderilmiştir. Heyet, müfettiş B. Ali Seyfi ve Abi- dinden mürekkeptir. Teftiş heyeti, bu gün vilâyet makamına gelmiş ve derhal ted- kikata başlamıştır. Yeni Çin hükümeti Harici borçlara sadık imiş Tokyo, 16 (Radyo) — Yeni Çin hükümeti, Çinin bütün ha- rici borçlarına sadık kalacağını ilân eylemiştir. Bunun için lâ- zımgelen teminat, şimdiden ve- rilmiştir. Sulh için Cenevrede propagan- da yapacaklar Londra 16 (A.A.) — Sulh için beynelmilel toplanma cemiyeti- nin ica komitesi dün Vıkont Cecilin riyasetinde bir toplantı yapmıştır. Komite 1938 senesin- de Cenevrede sülh ve Milletler Cemiyeti Jehinde propaganda tetkikatı için kadrolar vücude getirecek hususi bir mektep ih- dasına ve her memlekette, vilâ- yetlerde bu kabilden terbiye ve Propaganda merkezleri tesisine karar vermiştir. lera komitesi Japon emtiasına karşı beynelmilel- bir boykotaj yapılması işini de tetkik etmiştir. General Roder Dün İtalya hava tesi. sa'ını gezdi. Roma, 16 (Radyo) — Maca- ristan Harbiye Nazırı General (Roder), bu gün atış mektebini z yaret etmiş ve müteakıben Ki- donyaya giderek, İtalya hava tesisatını gözden geçirmiştir. Fransada Yeni grevler başladı Paris, 16 (Radyo) — Fransa- nin mühtelif - şehirlerinde yeni grevler ilân edilm'ştir. Bu gün, lâstik fabrikalarından birinde çalışan iki bin amele, arkadaşlarından birine yol ve- rilmesinden dolayı grev ilân et- mişlerdir. Lyon şehrinde de bir ampul fabrikası amelesine yol vermiştir. Roye şehrinde de üç fabrika, amelesini koğmuştur. İtalyada Müthiş soğuk Roma, 16 (Radyo)— İtalyanın her tarafında şiddetli soğuklar hüküm sürüyor. Diyemont ile Li; i sine ıüıu&yuımıyığ-ıı- tadır. Brenerde bütün yollar karlarla örtülüdür. Nakliyat, bu yüzden bir kaç saat durmuştur. Rusyada şenlikler Moskova, 16 (Radyo) — İnti- habatın sona ermesi münasebe- tile bu gün bütün Rusyada bü- yük şenlikler olmuştur. Leninin heykeli önünde bir milyon halk toplanmış ve tezahüratta bulun- muştur. Bu tezahüratta, Kalenin, Molotof, Dimitrof ve bütün halk komiserleri bu tezahüratta hazır ! bulunmuşlardır. Bay Cı!dl Bayar İzmirde - İşgalin acı bir hatırası - Vali Rahmi (beyle) mücadele.. —- Önceleri (Anadolu), 1918 den itibaren (Duygu) gazetelerile Yu- nanlılık ve dolayısile Rumluk aleyhine açtığımız mücadeleleri ilk tasvib ve teşvik eden Celâl Bayar olmuştu. Fakat bunu hoş görmiyen zamanın hükümetleri idi. Celâl Bayar birinci Rum tehcirini güzel idare ettiği ve atiyi çok iyi gördüğü için bu mücadelenin devamını istemek: ten hali kalmamıştır; hatta İzmir: den kaybolduğu günlerde bile.. Şöyle ki: Mütareke akdini mü- teakib günlerde Rum gazeteleri İttihat ve Terakki ve dolayısile Türklük aleyhine gemi azıya al- mışlar, her gün sütun sütun kü- für yazmayı huy edinmişlerdi. Maksatları, Rumları Türkler aley- hine kışkırtmaktı. Bu sırada Venizelos - faaliyet ve siyasetinin iyi neticelenmesini gözönünde tutan Rum gazete- leri, koca İzmir vilâyetinin eski Yunanistanın bir parçası oldu- ğunu ileri sürerek Yunanistan lehine — yaygaralara — baş'amış- lardı. Bu gazetelere ancak (Ana- dolu) ve (Duygu) cevap veri- yordu. (Köylü) gazetesi, sanki bir şey olmuyormuş — gibi hareket ediyordu. (Ahenk) suya-sabuna dokunmamak mesleğini bırakmı yordu. (Müsavat) ise, İttihat ve Terakki mensublarına çatmak- tan haz alıyordu. (İslahat), met- repolithaneden — aldığı söylenen paraları hazımla meşgüldü. Rum gazetelerinin yegâne yık dığı (Anadolu) ve (Duygu), Rum- ların da en çok nefret ettikleri bilhassa (Duygu) idi. Çünkü bir kelime Türkçe bilmiyen hammal Rumların bile akşamları - (100) para vererek - bir Duygu aldık- ları görü'ürdü. Bir akşam Fasulye semtinde Rum gazeteciler.le görüşüyorduk; benim Duygu — muharrirlerinden olduğumu anlıyan meyhaneci, bana rakı vermemiş ve meyha- nenin kap sını göstermişti. Hat- ta limanın açılması üzerine İz- mire ilk gelen bir Yunan torpi- tosunun vurudunu - tesid eden Rumlar (esponti ferhanesi) nde bulunan matbaamızı basmışlar, *yuhal,, sadalarile bizi matbta- den kaçırmışlar ve — mürettipha- neyi altüst etmişlerdi. Bunun üzerine matbaayı Beyler soka- ğına nakletmiştik. İşte bu dağdağalı günlerde Rum gazetecileri bizi susturmak, daha emin bir yolla emellerine vasıl olmak için Türk matbua- tına bir (Mütareke) teklif eyle- diler. İçümaa gazetelerimiz n&- mına Haydar Rüşdü iştirak etti. Rum gazetecileri, Türklere bir çok menfaatler gösteriyorlar ve buna mukabil Rumluk-Yunanlılık aleyhinde yazmamaklığımızı is- tiyorlardı. Akşam matbaaya dönen Hay- dar Rüşdü, vak'ayı manâlı, geniş ıüliılale hikâye ederek çıkıp Bumh Anadoluda çalıştığım günlere aid hatıralardan — birini nakledeceğim. Çünkü — ileride Topal İsmail pâşaya nasıl çattı. ğımizi anlatırken buna - işaret edeceğim: Haydar Rüşdü bu aralık der- uhde ettiği bir vazife dolayısile matbaaya uğramaz olmuş, her Yugoslavya siyaseti S1 Sahila 3 Talât Onay "Gireson mebusu, iki gazetenin — başmakalelerini yazmak; —mütercim, — muhabir yazılarını tashih etmek; hatta havadis toplamak hep benim omuzuma yüklenmişti. Zaman olurdu ki, bu iki gazete hep benim elimden ve kalemimden çıkardı. Gazetelerden — kesme, ajans ve makale suretile bir günde tam (32) sütun yazı! Ga- zetecilikte İzmirin Ahmed Mitat efendisi ben olmuştum. O zamanlarda Birinci Lsede, Darülmuallimatta, Buca Kız Hi- lâl Lisesinde muallimlik — ve İs- tanbul gazetclerine muhabirlik de ediyordum. “Var kıyas et vüs'ati deryayı gayret neydü- ğgüni,, Gazetelerin bütün yazıe ları benim tarafımdan yazıldığı günlerde idare memuru Feyzi efendi bir çare bulmuştu: — Gaz suyu! Matbaada elektrik olmadığı için petrol ya ılırdı. İlk zamanlarda bu gaz suyu masrafı Haydar Rüştünün dikkatini celbetmiyor- — - du. Fakat sonraları yüzdirhem- liklerin adedi arttıkca ğazeteyi yazısız bırakmanın, bir âcizin omuzuna yükletmenin kendisine ağır değilse de pahalıya otur: duğunu gördü. Çünkü bu gaz suyu “Rakıl,, idi. Bazı akşamlar matbaaya gelen eli kalem tutar arkadaşlara da gâz suyu - hemen yazdıkları yazı mukabilinde - ikram olunurdu. — Sonu var — — Başı T inci sahifede — ya Başvekili Bay Stoyadiaoviç iktidar mevkiine gelinceye kadar Küçük iti Küf zümresi umumt siyaset sabasında Fransaya zahir oluyor, Fransamn te- kib etliği çemberi ikmal — ediyordu. Fakat şimdiki Başvekil iktidar mev. kiine geldikten sonra yavaş yavaş Yugoslaryanın — umumi — siyasetinde esalı bir tebeddül vukua geldi. Da- ha doğrusu Yugoslarya mektub ve bir muahedeye merbut olmuyan körü körüne Frantaz taraftarlığı siyasetini terkedorek kendi milli menfaatlerinin istilzam — ettirdiği “her devletle hoş geçinmek, biç bir devletin aleti ol. mamak, yani kat'i şekilde bitaraf bir siyasct takib etmek,, esasına rücu etti. Fransızlar uzün müddet bunu anlâmak istemediler; anlamamış gibi görünmeği daba muvafiık bualdular, Zamanın kendilerine yardım — edece. gini, ya Yugoslavyada bir hükümet tebeddülü vukuu suretile veyahud da herbangi bir hüdisenin yardımı ile her şeyin yerli yerine geleceğini ve firarinin sürüye — davet edeceğini fümid ediyorlardı. İşte son teşebbüsü de sırf bu ümid ile yaptılar. — Fransa Hariciye Nazırı Belgrad siyaretinde eğer Yu- ikaa etmeğe muvyal lak olsaydı Küçük itilâf ba delfa — kat'i olarak umumi — siyasette faal ve mü« evir bir rol alacık ve bu suretla Fransanın peşine takılarak onun İste diği çemberi ikmal etmiş olacaktı. Halbuki Fransızlar Balkanlarda havanın değil “zihniyet,, in değiştiği. ni takdir edemiyorlardı. Fransa — ile bütün dostlauğunu muhafasa eden Yu- göslavya diğer başka komşularile me- selâ bu sene bidayetinde yaptığı gibi İtalya ile ve şimdi de yapmağa ça lıştığı ve yapacağı gibi Macaristan ile dost olmakta da bir mahzur göre müyordu ve görmiyecektir. Çünkü bu yeni siyasetin yezüne mesnedi çu veya bu hükümelin ba: farı, tesiri Veyk nülüzu değil sadece milli menfaatidir. Ve bunuu işindir ki imtidadı çaha ile kaim #lmıyacak kadar sağlamdır.