30 Kasım 1937 Tarihli Anadolu Gazetesi Sayfa 6
Sahifa 6 Akdenı»w— 'Fran: anın oynıyaf'agı rol çok mühim olacaktır Akdenizde İngilterenin veölüm diğer devletlerin mevkii Ingiltere için en güvenilmez faktör, Fransadır. | Bunun için de-on günlük bir rejim esası verili- Ve onun menfaati tamamen stratejiktir. İngiliz donanması Zeutung İllus'rite Alman mec- muası bir. makalesinde d yor ki: *“Bundan bir kaç yıl evel, Ak- denizin bütün dünya mukadde- ratı üzerinde yeniden büyük bir rol oynıyacağına kimse inan- mazdı. Hele Büyük Britanyanın kal- kındığı gündenberi uyuklamakta olan İspanyanın, tekrar - dün politikasının — sıklet — merkezini teşkil edeceği kimsenin aklına gelmezdi. Fakat bugün, Avrupa büyük devletlerinin dünya politikasına aid verdikleri kararların arka- sında bir Akdeniz politikasının gizlendiği mubakkaktır.. Bugün İspanya dünya- politi- kasının çarpıştığı büyük - bir harb meydanıdır. Bu itibarla bütün dünyanın gözü- İspanya Üzerine çevrilmiştir. İngiltere, aslen bir Akdeniz devleti olmadığı halde, Akde- nizin garp kapısı civarında ce- reyan eden hâdiseleri büyük bir alâka ile takib etmektedir. Tarihin seyrini takib edecek olursak, — İngilterenin — Akdeniz vaziyetini daha iyi kavrıyabiliriz: İnkiltere daha on - yedinci asırda Fransız donanmasına kar- şı giriştiği mücadelede İspanya ve Cebelüttarık boğazından isti: fade edilebileceğini takdir et- mişti. Nitekim bunun üzerine, stra- tejik noktaları işgal etmeğe başladı. 1797 - 1802 tarihle- rinde Minorkayı, 1704 denberi Cebellüttarıkı hâkimiyeti altına aldı. O günlerde Britanyanın bu hareketi, sadece - Fransızların Brest donanmasiyle Tulon — do- nanmasının muvasalasını kesmek gayesini istihdaf ed'yordu. Süveyş kanalı açılıp - İngilte- renin Okyanus yolu - Akdenize intikal ettikten sonra Britanya, Cebelüttarıkı Hindistan yolunun bir kontrol istasyonu — haline soktu. Bu nokta, Britanya tica- retini koruyan bir siper olduğu gibi, onun arzu ettiği anda ka- palı kalan bir kapı oldu. Çün- kü, İspanya bitkin bir halde idi; Fransanın arzuları, Karagöz — Vilâyetle belediye- nin elele vererek bulduğu şu (Dedebaşı mezbahasında su az- dır, kan kuyusu ufunetlidir, bu- zada gayri fenni şekilde kesilen hayvanların hastalıklı olması ih- timali vardır, vatandaşların sıh- hatini düşünmek lâzımdır, böyle gayri fenni kesilen hasta hay- yanların etini yalnız Dedebaşı köyü halkı yimeli, hastalanırsa onlar hastalanmalı, ölürse onlar ölmelidir) tedbirini eğer o tımar- hace sakıni hâbezalgaydı; balim haraptı... Şeyh Küşteri Çecenub muvasalasına inhisar cu: yordu; İtalya ise çok gecikmişt. İspanyanın, — cenub — kıyılarile Fasta payına düşen - kısımdaki tahkim teşebbüsleri — akamete uğradı; garbi Akdeniz - geçidi- nin — yamıbaşında — İngilterenin mevki ve vaziyeti için — biricik tehlikeli nokta olarak kalan ve siratejik ehemmiyeti haiz bulu- nan Tanca limanı idi. Bu liman 1648 tarihine kadar — Britanya idaresinde idi. Fakat, ileriyi gö- remiyen bazı devlet adamları “tasarruf maksadile, İngiltereyi bu Himandan uzaklaştırdılar; son- radan, gene İngilterenin müda- halesile, Tanca, bitaraf — ilân edildi ve bu suretle Cebelütta- rik rakibi ve hasmı - vazyetin- den çıkarılmış oldu. Akdenizin şarkındaki kanal inşaatının hazirlıkları bunun tat- bik sahasına konulması - İngil- tereyi çok küşkulandırdı. Zira. Süveyş kanalının açılması, İngil- terenin Afrika kıyılarındaki sö- mürgelerini tamamile denizsiz bir hale sokmuş olacaktı. Çünkü Hind yolundan gelen gemiler buraya uğramıyacaklar, denizin temin ettiği ticaretten faydala- namıyacaklardı. Fakat İngiltere- nin istememesine rağmen yapı- lan kanal İngiliz denizyollarının şimal - M düğüm noktası oldu. Bu vaziyet, Britanya politikasını uzun müd- det Mısır ve Yakın Şarka karşı harekete geçirdi. D'ğer taraftan, Süveyş kanalının açldığı yıl de- gerden düşen cenubi Afrikada, taliin bir cilvesile altın maden- leri keşledildi. 1882 de Mısır işgal olundu, 1914 te protectorat ilânı ve 1922 de, İngilterenin - vasiliği altında rüşdü kabul edildi. 26 Ağustos 1936 tarihli andlaşma ile milli bir devlet olarak tanın- dıktan sonra da Milletler Cemi- yetine aza oldu. Kıbrıs, İngiliz - Osmanlı dost- lağunun bir hediyesi olmak üze- re 1878 de alındı. ve 1925 te sömürge ilân edildi. Dünya barbi Britanyanın şark- taki himayelerine Filistin, Ma- veraişerin ve- 1932 ye kadar Irakı ilâve etti. O gündenberi, İngiltare arık şarkın geçidlerini kontrol etmektedir. Bunlar, Mı- sır ve Adenden geçen Süveyş yolu, Sudanda Nil - cenubi Af- rika yolu, Hayfada F listin- kör- fez yolu, İrak ve Basra körfe- zinde Kuveyt, Bahreyn, Amman vesaire yollardır. Bu yerlerin bugüne kadar kat'i bir şekle sokulmamış olan organizasyonu — şimdi artık ger- çekleştirilmektedir. Bu organi- zasyona göre, esas, Hayfa (Filis- tin) - Mısır ( Marsa, Matruh, İs- kenderiye) - Kıbrıs stratejik mü- sellesi teşkil etmektedir. Bu şekil, şarktaki geçidler için fev- kalâde mükemmel bir sed ve abluka tertibidir. Büyük Britanya Akdenizdeki seyrüseferini her hususta garanti altına almamakla beraber, do- nanmasının kudret ve - kuvveti sayesinde Akdenizde mühim bir kuvvet haline gelmişti. Fakat bugün Akdenizdeki yol- ların emniyetine büyük Britan. yanın da artık güvenilmediğini, yeni hava stratejisi yüzünden değerini kaybetmiş olan Malta adasını bugün sadece bir hava üssülharekesi olarak kullanmakta olması da ispat etmektedir. Hal- buki, Malta adası, vaktile sırf Akdeniz ticaret yolunun emniyeti için hazırlanmış, tahkim edil- mişti. Akdenizde en büyük —unsur- lardan sayılan İngiltere ile İtalya, ayni zamanda Akdenizde “mus- lihane bir inkişaf için de en ehemmiyetli birer zâmindir. İki devletin bu vaziyetleri, politik hedeflerin türlülüğü dolayısile aksadığı takdirde, Akdenizli olan diğer devletler çok ehemmiyetli bir rol oynıyacaklardır. Hususile stratejik menfaatleri - İtalyanla- rınki ile muvazi giden, fakat, politik menfaatleri, uzun zaman- danberi İngiltere ile ayni hizada yürüyen Fransanın rolü en başta yer almaktadır. Akdeniz işinde en güvenilmez faktör Fransadır. Bu devlet, Va- lânsiya hükümetine muzaharet ettiği güne kadar İtalya ile dost idi. Fakat ondan sonra, İtalya ile arası açıldı. Fransanız, Ak- deniz politikasına Sovyetleri de katmağa kalkışmasını İtalya hoş görmedi. Bu hareketi, asıl Ak« deniz devleti olan memleketlerin poltikalarına aykırı buldu. Fransanın Akdenizdeki men- faatleri tamamile stratejik ma- hiyettedir. Onun en büyük ilgisi, ana vatanla, asıl “büyük Fransa, arasında irtibat ve muvasılayı temin etmektir. Bu maksadla da, Cezayir (Oran civarında Mers-ekKebir, Cezayir Bizerta), Korsikada ve Fransanın Akde- niz kıyılarında adam akıllı tahki- mat yapmıştır. Bundan başka, 1931 de monarşi idaresi yıkıl- dığı gündenberi İspanyaya karşı takib edilmekte olan yakınlaşma politikasındaki gaye de, sırf Ce- belüttarık üzerinden Fas ile bir kara muvasalasını istihdaf et- mektedir. Bu vaziyet göz önünde tutu- lunca, Fransa, İngiltere ve İtalya tarafından İspanyol meselesine verilen — ehemmiyetin — manası daha iyi anlaşılmaktadır. İrakta Şeyh Fahranın idamı protesto edildi Bağdad, 29 (Radyo) — Hay- fa hapisanesinde asılan Şeyh Fhran Essadi için bugün 1rakın her tarafında nümayişler yapımış, 80 yaşinda bir ihtiyar olan bu adam hakkında tatbikedilen ölüm cezasından dolayı İngiltere nez- dinde protestoda bulunulması hükümetten taleb olunmuştur. Edirnede soğuk Edirne, 29 (Hususi n uhabiri: mizden) — Havalar bircenbire soğumuş, Edirne ve bavalisine kar yağmımağa başlımıştır. ANADOLU FEN DİYOR Kİ: 30 "Teşenisni bir zehirlenmedir, önü- ne de geçebilirsiniz! yor. Neler yıyecek WeİN Bu adam 736 yaşındadır ve 48 yaşında bir kıduıla evlenmiştir On gündenberi ve en salâ yettar fen adamlarının kalemin- den çıkan yazıların hulâsası şudur: İhtiyarlık, ölmek muhtelif se- bepler altında husule gelen bir zehirlenmenin — neticesidir. Bu zehirlenmenin önüne geçmek de mümkündür. Bu suretle ihtiyar- lığın ve ölümün önüne geçmek de mümkündür. .. Bu on günlük neşriyatın tat- biki kısmı olmak üzere on günlük bir “zehirlenmeme, usulünü de | yazıyoruz: Bu on günlük rejim sayesinde zehirlenmenin önüne geçilmek- tedir. Ön günün nasıl kullanılacağını da tafsilen dercediyoruz: Birinci gün Sabahleyin,aç karnına 10 gram Sulfat dö Sud, bundan bir saat sonra hafif bir bardak çay bir parça şekerle içilecek, yahut 15() gram sebze çorbası alınacaktır. Bu sebze çorbası 60 gram havuç, 25 gram frenk maydonozu (Cer- feuil), S0 gram pırası, 30 gram kerevizi 2 litre soğuk suya ko- yarak 4 saat kaynatmak ve an- cak bir litre çorba elde etmek suretile hazırlanır. Bu çorbaya 5 gram tuz ilâve edilmelidir. Kahvaltıda — yarım portakal, yahud bir miktar kirez veya üzüm yemelidir. Öğle yemeğinde, etli ve seb- zeli çorba, meyva veya meyva murabbası veya meyva yoğurt.. Saat 16 da, portakal şerbeti. Saat 19 da sebze çorbası ve meyva bulâsası.. Bunu takip eden sekiz günde: Bu sekiz günde sütlü-sebzeli rejim takib etmelidir. Sabahle- yin, süt veya sütlü kahve, bis- küvi veya kızartılmış ekmek, tereyağı, bal veya reçel, mevsi- mine göre, kiraz veya üzüm, öğle yemeğinde, yarım portakal veya iki tabak (havuç, taze fa- sulye, taze bezelye, hindiba, ıspanaktan — mürekkep) sebze, beyaz peyair veya kaymak yağ veya yoğurt, şeftali, armut, ki- suyu, 'az, Muüşmüla vesaire gibı mey- | va; akşam kahvaltısında - (saat 17 de) bal, tereyağı ve meyva hulâsası, az şekerli çay ve ada- çayı, akşam yemeğinde: Sebze çorbası, (patales püresi) veya bir sebze, mevsimine göre sa- lata, meyva. Akşam yatılacak sırada, ihla- mur veya nane menkuu. Maamafih südlü - sebzeli reji- mi güç geldiği takdirde şu muh- telit usul takib olunabilir: Öğle yemeklerinde sebzeli yemek ye- rine bir etli yemek (ıskarada kebab edilmek şartile) ikame olunabilir. - İkindi yemeğine de balık veyahut bir mikdar tere- yağı yinebilir. * akzsıııız? Sporda beşer kudreti fevkin- de kuvvet sarfeden bir gen- cin sonraki hali Onuncu gün! Birinci gün gibi et suyuna sebze çorbası ve meyva hulâsası diyeti.. Uyanınca, limonlu sıcak su. Kahvaltıda: Hafif çay, por- takal hulâsası.. Öğle yemeğindet Sebzeli çorba, portakal bulâsası, kiraz, üzüm ve yoğurt. Akşam yemeğinde: Sebze çorbası, yarım portakal veya tomates, yoğurt. Bu on gün içinde sudan baş- ka birşey içmemelidir. Suya bir Kimon sıkılmalıdır. ihtilâlciler, Madrid havali- sinibombardıman etliler Barselonda, geçen hafta içinde 223 kişi kurşuna dizilmiş.. —— ni ğiasleiniğl Paris, 29 (Radyo) — İhtilâlciler, bugün de Madrid bombardıman etmiştir. Elmolar ve Torelagona ikasabalarında bü- yük tahribat olmuştur. Bombardımanın netayici hakkında gelmemiştir. havalisini tafsilât Barselon, 29 (Radyo) — Cumhuriyetçi İspanya harb divanınca idama mahküm olan 223 kişi, bugün kurşuna dizilm ştir. Mahkeme bu mevkuflaldan 407 kiş yi de müebbed küreğe mahküm etmiştir. Salamanka, 29 (Radyo) — İhtilâlci İspanya hükümetinin, bur gün çıkardığı bir kanun, Cumhuriyetçi İspanya ile bütün ticari münasebatı yasak etmiştir. Bu kanuna göre, Cumhuriyetçi İspan” yaya gitmek istiyecek her hangi ticaret gemisi, derhal bombardı" man edilerek batırılacaktır. Madrid, 28 (A.A.) — Asilerin son günlerdeki nisbi faaliyetle' rinden sonra yakında büyük mikyasta bir harekete Payitahtın şimalindeki cebhelerde mühim * hareketleri görülmektedir. melerine intizar edilmektedir. asi kıtaatın teşebbüs et Asilerin tayyare” leri Madridin bütün cebheleri üzerinde uçmuç ve payitahtın - ma” hallelerine bombalar atmı: Ingilterede sekiz bin - harp tayyaresı var İngiliz matbuatı, atbuatı, Fransız .s:ıycısetl"ı tenkit etmeğe başladılar.. Londra, 29 (Rıdyo) — ıngı liz matbuatı, Avrupanın bugün- kü vaziyeti etrafında uzun ma- kaleler yazmaktadır. Taymis gazetesi, Fransız siya- setini tenkid etmekte ve Al- manyayı tecrit etmek istemenin, çok abes bir şey olduğunu kay- deytemek'edir. Devli Telgraf da, dev'e'ler n gösterdik'e-i il mat sayesinde İs- pa:ya mecelesinin, Avrupa için bir felâket çıkt kaydettikten sonra, A den.z m - selesinin de bir an evel halle- dilmesi lüzumunu ileri sürmek- tedir. o maktan gea Londra, 29 (Radyo) — Heralü) gözctesi, (D y lagilteren n; M aümaşeie e manim ee mütemadiyen slâhlandığını V€ şimdiye kadar sekiz bin haf tayyaresi yapmış olduğunu, giliz faprikalarının, her 300? beş bin tayyare imal etmek me”” künde bulunduklarını ileri SÜ” mektedir. Rusyada Akrabaları olan Almanlü” muhabere edemiyecekler | Beriin, 29 (Radyo), — Hük met, akrabası veyâ ş dığı emirde kten ar Rusyada dostları olanlara ver mektupla mubaber- ve bür etmel ydan sonfa eknmelerin v a olunun!” yazı ile münaseha malarını cnreylemişlir.
