15 Kasım 1935 Tarihli Anadolu Gazetesi Sayfa 4

amuty Son ğgmli Celse. — Baştaralı 1cl yüzde — demüzun ticari, Iktısadi, İmar, kültür vesair İşlerine küvvet vermektedir. — Bir de yaordumuzu alâkadar etmiyen kavgalardan uzuk dur mak siyaseti vardır ki, buna da biteraflık derler. Ve bitaraflık sülhle beraber yürür. Bogün İtalya-Aabeşletan * harbi dolayı: vile ve bizim de ulaslar kura Munun Üyesi olmaklığımız ba sebile ba kuramun konseyl İtalya'ya karşı alınacık — zecri tedbirlere — bizim de İştirak et memizi İstiyor. Şimdi İtalya bizden mal alıyor. Bu memle- ketle olan ticaretimizin fnkişaf edebileceği bir zamanda zecrt tedbirlere İştirak — edersek ola bilir ki, İtalya, aramızdaki ticart nünatebetini kessin va dtide vzden mal almamağa karar * ralm. Bundan maada — İtalya He akdettiğimiz tcaret muahe desinin vadesi — hulal etmiştir. Zecri tedbirlere Iştörakimiz, bit tabi bu maahedenin - teedidine bir mani teşkil edecektir. Biz uluslar kürümunun — kararına Iştirak etmek suretile İtalya ile olan tleari münasebatımızı felce Uğratsak acaba uluslar kurulu bu fedakârlığa karşı bize ne gibi maddi ve malf (Compan satlon) temin edecektir. Compansatlon mes'elesini kü çük antant üyeleri ve Roman ya müarahhası M. Titülesko en evvel Uluslar Kurumüu koönse. yinde mevzuu babsetmiştir. Ve alkışlanmışlardır. İrtibat koml. tesi bir takım taldlerde bulun- muştur. İtalya'ya İbracat yapan bir devletin zararını — telâfl et mek için elddi ve ameli bir tedbir alınmıştır. Şimdilik; İn- çallah ileride bir çare buluruz, misilla yaldızlı İnşadan başka bir elddi tedbir sureti göremi- yorum. Benlim bildiğim bir şey varsa, o da gecri tedbirlere İş- Yraük ederken ilcaretimlzi sek- tedar etmek ihtimalidir. Avru- pa diplomuslü esrarengiz bir muammadır. Olabilir ki, yarın İngiltere ve Fraosa devletleri İtalya İle anlaşaınlar ve bizim alelacele zecri tedbirlere İşti. rüklmiz, bizim ticaret ve belki de #iyasi menfaatımıza dokun- son. 7 Küaunusanide — Frensa Me İtalya arasında aktedilen dostlük muahedesini anatmıya hm. Acaba zecri tedbirler Işin: de bitaraf kalmak mümkün değil mi idi? Bitaraf kalmanın mabauza nedir? Ben İtalya'ya tarafgirlik et. meli İdik, demiyorum. İtalya salhu İbiâi etti. Armalasal dua- ruma karşı büyük bir mes'ali: yet altına girdi. Ve bence çok ağır bir bata İşlemiş oldu. Ba tırf kendisine ald esefli bir İştir. Herhalde Başkasının ma hna /göz dikmek, menfsst için buşkacıdın yurdüna İstilâ etmek hukuku düvele; hukuku millete mubelif hareketlerdir. Maalesef oluslar kurumu harbia " önüne Bgeçermedi. Şimdi zecri tebirlerle harbi dardurabilecek mi? — İszeri tedbirler umumt bir herb doğurabilir! Diyen diplomatlar vardır. Bazı devletlerin husüst menfaatı ica bından olan zecri tedbirler bisi ne derece alâkadar eder mcaba? Başka devletler zecri tedbirler alımmasına — İştirak - ediyormuy, Ben buna karşı İtiraz — edellea demiyorum. —Ben — ticaretimlise ve helki do siyasetimize doku- nacak bu İşe girişmesek olmaz mı fdi? Diyorum. Eğer yanıl Mmeyorsam uluslar korumu üyesl olmalarına rağmen zecri ted birlere Iştirak etmek İstemiyen ve bitaraflığı tercih eden bir ikf ulos vardır. Bunlar (Eğer bahi selâmet derkenarest) (Gü lüşmeler) dösturunu kabal et mişlerdir.. Hülâen incelenmesi lâzımgelen noktalar şanlardır: A — Zecti tedbirlere Iştira kimiz bizi ne derece mutazar- rır. edecektir? B — İştirakimize binsen mühtemel sararlarımıza karşı Compansatlon — vesilesi sağlam vürette temin edilebilecek mi? € — Ademi Iştirakimiz ba Hade mahzuru ne olacak idi? D — Convenant imzalayan fakat acert tedbirlere İştirak etmiyeon devletlerin uluslar ku rTumuna karşı vaziyetleri ne olacaktır? E — Zeerf tedbirlere İştirak etmek ulaslar kurumu - üyeleri için cebri mi, yoksa ihtiyari bir vazife mi teşkil ediyor? Sayın azkadaşlar, Ben sırf yardumuzun alâkası noktal indan şebsl mütalea- Tarımı arzettim, Verilecek karar yüksek kamataya sitdir Ancak mes'ele oldukça önemlidir. BE naenaleyh mos'eleyi etraflı su: rette tamik ve tetkik — etmlş olduğunuza ve yüksek katan: fizi ona göre vereceğinize eml- nim. (Bravo sesleri) Dışbukanımızın diyevi: Berç Türkerin (Afyon) söy- levinden sonra söz alan Dış İşleri Bakamı Tevfik Rüşdü Aras aşağı aki diyevi vermiptir. Arkadaşlar, Arsınlasal daramun — ne ka- dar önemli bir zamanında bu- laonduğamuzu daha birkaç gün evel Büyük Şefin ealâhiyettar ağrından — İşittinlz. Atatörk bu söylevinde: Türkiye — dış #İyasasının ane Bbattım birkaç kelimede en töpla ve en açık olarak çiziverdi. Uraylar kongresinde Buşbakamımız — memleketimiz için, salh içinde, intizam için- de yaşamatın en güzel bir nü münesldir. Dedi. İnönü sözüne şöyle devamn etti: — Enternssyonal hayat hu- zer içinde değildir. Büyük vak'alar milletleri " çok meşgul etmektedir. Biz Bu bâdleeler içinde memleketimizi gallelere kaptırmamak İçin elddi bir su retta İtina ediyoruz. Salh İçin- de yaşamak, ciddi bir sulh politlkası yapmak "slyasetimizin esasıdır. Ba solh bayatım te min etmek içla Türkiye'nin bağlardığı moabedelere dikkatli bir gürette rlayet etmek şları mızdır. Sayın arkadaşlar, Bugün elzden tasvibini dile diğim kanun lâyilssı işte bizim bu tradisyonel şlarımızdan doğ- moştur. Âzasından olduğumuz Ulüsler Sosyeterl yakinen ma- lâümunazdüur. ki, son aylarda İtalya Haboş #btilafile — oğraştı. Biz ba mes'ele ile ancak Mil. letler Cemiyeti kararlarinın bi gi mecbur ettiği ölçüde İştigal ediyoraz. Banan dışında tanı bir bitaraflığa rlayet oderek kçe karışmak İstemiyoruz. İtalya Hs münasebatımız evvolki yıl ©ü sene haatılan bitaraflık ve ——— dostlük — muabedesi “Kaptanla Mürettebat Yüzleştirildi. — Baştarafı 1 inci sahifede — saydı vapurun karaya — otürtül ması mümkün bulunduğuna töylemişlerdir.. Mehmed Ali kaptan İse İIstim bulunmadığını söylemlştir. Mürettebat; vaparan batma mna 15 dakika kaltncıya ka- dar vepurdan ayrılmadıklarımı, yalnın vapor kâtibiain on da- kika öovvel denize — atıldığım söylemişlerdir. Süvari: — Mürettebat benl Mişti ve dinlemiyordu. Cavabıbı — vermiştir. Gene mürettebatın sözlerine göre va: parda ellişer kişilik 6 — filika vardı. Eğer kaptan — kurtuluşu terket muntazam bir çekilde ve basl- retle iİdere etmiş alsaydı bütün çerçevedi içindedir. Ve son zamanlarda daha İyileşmiştir. Babeşistan'la münasebalımız normal bir bal- dedir. Bükümetimiz kendisini ağır mes'aliyetlerle karşı kar- gıya bulundaran bu — günün vak'alarımı bir tareftan İtalya Hle iyi münasebetlerimizi, diğer taraftan Uluslar — Sosyetesine körg olan vazifelerimizi - gözü nünde tutarak — dikkatle — takl- betmek mecburiyetindedir. Armalasal âlemde bir zam unsuru olan Türkiye bel sülhün. kollektif. emniyet tedbirlerile — milletler cemiyeti ve kelloğ mlaakı çerçeveleri içinde yapılan mıntakavt mi saklarla, sihoiyetlerde — avlhü mütemediyen besliyecek muna hedelerle milletlerin her hangi bir tecavüz önünde kuvvete katşı koyabilmek — kabiliyet ve vasıflarını ibmael — etmemelerile ve bundan eilâhlanma müsaba kası çıkmaması için - silâhların Aâdilâne tahdidime çare aramakla en iyi korunacağına kalldir. © ulaslar sosyetesinde ve, diğer bütün devletlerle, kar- gılıklı korüdüğo — münasebetle- rinde bu kansatle — çalışmakta- dır. Memleketimizin müdafaası eksik veya self çeralte — tâbi olan yerleri üzerinde bepimizin dikkat ve hassasiyetinin böyle huzursuz zamanlarda daba art. mış, olacağına şüphe yoktur. Bu sözlerimle boğazların vaziyetine İşaret ettiğim derhal yüksek dikkatinizden kaçmamıştır. Müdafaa küdretimizi tanam lamak İhtiyacını her — münase- betla ve her yerde anlatmaya çalışmaktan bir an ger! kalmı- yoruz. Ba sanilmi — dileğimizin dost vealükadar devletler tara- fından —iyi —anlaşılacağını ve memleket müdafaasına #id bu eksiğin tamınmlanacağı günün çok uzak olmiyacağını —ümlit etmek İsteriz. — Berbalde — ner hüngi bir tehlike —müşahedesi önünde bu bosusta İcabeden tedbirleri almakta- hükümetimiz tereddüt - etmiyecektir. Tevfik Rüştü Aras'ın sk tık ve gürekli alkışlarla karıı - İsnan bu beyazatını müteakib Akvam cemiyeti heyetl umu- miyesince teşkil olunan İrtibat Coordinatlon komitesinin misa kın 16 1001 maddesi muclbince akvam cemiyeti âzalarına teret tüb eden vecibelere sid olarak kabal etiiği Türkiye camariyeti tarafından tatbikl — hosusunda tcabeden müakerreratın İttihazı Da Kamutuy tarufından İcru vo. killeri heyetinn kukihiyer , veren kanun lâyıbımı reye konaldu ve kabul edildi. Kumotey cama gösü töple nacaktır. inti ge ——— —— yolcuların evvelâ kadın ve ço cuklardan, başlamak düretile bu filikalar şayedinde — kurtatıla bileceğini söylemişlerdir. Hattâlik filika ile denize inen elli kişi kurtulmüştar, fakat ikincl — filikea İle ikinei koptan merhum Besim de da: hil olmak üzere denize inmek İstiyenler fotizamsızlık yüzün den filikanın — davrilmesile de- bize düşmüşlerdir. ve bundan sonra diğer Fllikaları indirmek kimsentn aklinu gelmemiştir. Alâkadarlor ne diyorlar? Alâkadarlar; gemideki inti zamsızlığın ve paniğin sebebini kaptabm basiretsizliğinde” bulu- yorlar. — Kaptan eğer paniği çıka ranlardan birkaç kişiyi korkut tü ve hatta İcap ederse öldür teydi filikalarla mun am bir tahlie ameliyesi mümkündü ve | hiç kimse boğulmazdı. Diyorlar. Bir fen heyeti kurulacak; Adliyece bugün mütebhusss denizcilerden bir fen heyetl teşkili için teşebbüse — girişile tektir. Ba mütehasmslar edli yece gösterilecek İlüzama göre kaza bakkında — tetkikatlarını yapacaklardır. Genel savaman dedi ki: Bir. muharririmiz dün genel sşvaman AÂsım'ı görmüş ve facla tabkikatı bakkında melümat is temiştir. Genel savaman Asım; muhartirimize aşağıdaki diyev de bulunmuştar: — Hâdisenin tahminlere gö re ayın 1112 İnci gecesi saat 19 da oldoğu anlapılıyor. 18,45 de Polo - vapuranun süvarisi büdiseyi görmüş ve daha evel imdat düdüğü üzerine büdlse 0.... Bu müvaceheler hakkında biraz malümat verir müsiniz? — Cümhuriyet müddelumu: mileri, yalmız maznanun aley- hine olan husasları değil, le Kine ölan elbetleri de aramağa ve kaybolmasından korkulan delillerin toplanmasına ve zap: tına çalışmağa mecbur olduğu içla ledelicab keptanın müda- fantına taallük eden — elbetleri de şahitlerden sorar. Bunan içindir ki dinlenen — şabitlerin bir kısmı tekrar — çağırılarak Madelerinin bâzı noktaları tav zih ettirilmiştir.,, Demiştle, Kaptan rapor, istiyor: Tahkikata göre geml eigor- tasızdı. — Denizyolları — İşletme Idaresinin teşebbüsile cezaevim- de mevkuf bülünen Mehmed AlH keptan — şehrimiz — ticaret mahkemesine bir Istida iİle mü racaat öderek kuzayı bahri ra- poru İstemiştir. Ba rapor; va: porda batan malların — ezlilble: rinden veya ölenlerin vurisleri tarafından İdare yhine açı! lacak zarar ve ziyan davalari için karşılik olmak üzere deniz kazalarında dalma alına — gel: mektedir. Ticaret imahkemesi; saat onyediye kadar değiz meor: kezinde genel savaman tara! fından — deyam. eden - müvece- bede bulonmuş - olan Mehmed All kaptanı dinliyecekti, fakat müvacehe daha geç - bitmiş ol doğandan — kapten dinleneme miş, battâ mürettebat mahke me koridorunda beklemiştir. Kaptanın ticeret mahkeme- vİnco. İstlevabı. bogün ssat on birde yapılacaktır. Dün müvacehe ve kazayı babri raporu davası münasebe: yerine — gelen İstikbal vapura İle teşrikl mesal oderek - kuza. zedelerin 123 ünü kurtarmış- lardır. — İatikbal —vapura 112, Polo vaparu da 11 kişiyi kur- tarmıştır. Mütebakl 10. kişi de ölü bolunmuştur. - Resmiğ ka yıtlara göre vepordr.. 105 yol cu ve 38 mürettebat kl cem'an 143 kişi mevrdüt olduğa anla: şılmış ve hamula — miktarının 900.1000 ton arssında olduğu tahakkak etmiştir. Adliyece V4 mm — gelen tedbirler derhal alınımış ve - hüdisenin tesbitine medar — olacak — esaslı - deliller toplanmakta bal unmuştur. Süvari, dün (Evelki güm) tovkif edilmiş olap ' tabkikat sür'atle devam etmektedir.. İ sabederse bir ehli vokuf tarafından hâdise tetkik edilecektir. — Bugüra kaptanla büzm ça hitler mâymrcehe — odilmektedir, Eger ber gey sizi aksilik fikirlerinizi alt-üsi c sinirlerinizin te tile denisyolları İşletme idere: tince üçüncü keptan, serdümen, çarkçıbaşı, telsir. memuru, ma- kine ve güverte lostromoları ve mülüzim kaptanın Eğge vapara ile İstanbol'a gitmelerine mü- saade edilmemiştir. Tahiket vo Müvacehelerden — sonra — genel savamanlıkça ba yedi kişinla İstedikleri yere gidebilecekleri bildirilmişse de — denisyolları Aşletmesi — kendilerini İzmir'de alikoymuştar. - Denlzyolları — iş letme İdaresi tarafından — şehri- mize gönderilmiş olat — tahkik beyeti; ba yedi kişinin İzmirde daha birkaç gün kalmalarımı münasib — görmüştür. Tahkik heyeti dün cezaevine giderek Meboued Ali Kaptandan kaza hakkında bazı malümat — al. mıştır. Ve bonu müteakip Ege vapuru - ile İstanbul'a bareket etmiştir. Heyetten yalaız Münir kalmıştır. Kendisi, bâdlseye ald mdinyor we fitizlenderiyora, şa, eger geceleri nepbühiyeti artmıştır eper ulak bi yku ujmayorsa, taştıik henüz yakıt vârken bu dermeğe acele ediniz Bromural .knoli- miÜsekkin olup kaybetliğiniz tabatı, uyküyü - Tesiri gayet seddir. — Bromural'in hiç bir Knoll A-Ö/ kimyevi maddele N kompraseşi zönelerde veçete Ve sab'ır abrikaları; Ludw igshafen s/Rhin ve idare ile alâkadar İşleri Idare edecektir. Bugün bir motörle kaza ye- rine gidilerek tetkikler — yapıl- ması mübhtemeldir. İcgb ederse ederse bu tetkik. mrasında - va: pur mürettebatından Ege ile gitmelerine müsaade edilmiyen yedi kişi de hazır. bulupduru: lacaktır. Eşya toplanacak! Urla sahillerine çıkmış olam eşya bugün denlzyolları idare- sinin göndereceği — vantalarlı İzmir'e getirilerek ihracat günr rüğü ambarına çıkarılacak . ve orada sabipleri mürsesst - edip alıncıya kadar, bekletilecektir. Adliyenin Lördüğü Sebeb: Adliyece tesbit edildiğine göre kezanın — sebebi vaporda fazla yük bulunması ve vepurun yans yattığı sırada demir. atmamak lâzımgelirken kaptanın demir attırmak süretile vapurum bat- masına sebebiyot vermiş olma: tıdır. Denizeller, Vaporun — yangı meylettiği mrada demir. atılma- snın çok, tehlikeli folduğunu söylüyorlar. Yükler de iyi bir yaziyette fatif edilmemiştir. Alt ambarlara bafif; Gat kısma ağıf yük konulduğu anlaşılmıştır. İlbay ve Katzasedeler: Hibây Fazli: Göleç; dün İç Bakanlık tarafından kazatede- lere yardim edlimek'üzere gön- derilen “paradan Bit miktarını küzazedelere dağıtmıştır. İlbay; kazazedelerin bulandukları Şe- hir oteli ile bastaneye giderek tevzlatı bizzat yapmışlır. Ekonomi Bakanlığı nâmmt salâhiyettar olan Abdarrahim nâmınde bir müfettişin geleceği söyleniyor. Bakanlığın emrinde kaza yü: zünden asabı bozulmuş olanlar- dan gidecekleri yere - vapurlâ gitmek istemiyenlerin meccanes ve fstizahatleri tamaman temin edilmek şartiyle — şimendiferle gönderilmesi bildirilmektedir. Kazazedeler gidiyorlar: İnebolü vaparunun mürette- batındân ve Selçük — otöllmde bülünnü kuarazedelerden 238 & ve Şehir” ötellndeki kuzazede- lerden 84 kişi dün Ege vapt' riyle İstanbul'a 'gönderilmişler: dir. Bonların “yol müsrafıb! idare çekmektedir. Kazazedi" lerden üç kişi Aydın — treniyle memleketlerine gitmişlerdir. BU" gün de ikisi kadın ölmak düzt€ altı kişi Afyon treniyle Anki” ra'ya gönderilecektir. Dün EE* vapuriyle gidenler arasında wf iyet memuta Bedri 'de bulul' maktadır. İlbay Fazlı Güleç; dün - ge€ yakte kadar Şehit otelinde ke” mış bulunan kazazedelerin vevk ve ieşe İşlerile meşgal olmüt tür, Şehir ötelinde kalan kert” zedelerin miktarı 13 tür. Baf' 'ya döneceklerdi!" Memleket hastenesinde — balü” manler.da 5 İ,kadin. -ve Te0 erkek olmak üzre 12 kişldi” Dbey; düm geç vakit | kısım başkanı Yaşar Barış'ı b" zazedelörin — bolanduğa — otel*, göndermiş ve kalacakları müd” detce İatirabatlarloi temin etti” miştir. Dün hastaneden çıktf kezazede 2 kadın ve .ıııdl'_ Kızılay kurumu tarafından * Ba akşem Kemeraltında b tibad, — Gözelyalı'da Alnottf Irgatpatamında Aeri, hik'te İkiçeymellk ve Aleancak'? Jozef Tolyen cesancleri açık