20 Şubat 1935 Tarihli Anadolu Gazetesi Sayfa 2

Kâbil, ( Husasi - Sonkânun 1935 ) — İran yaylasının şimal doğusu kısmını teşkil eden ve Pamir yaylasına kadar dayanan Afgan -ölkesini salr kıt'alardaki ülkelerle mukayese ederseniz, Avropa'da “İsviçre'ye va Afri- ka'da Habeşistan'a,, nisbet'ede- bilir. Memleketin cenap kısmı Re- giston çölü ve tuzlu çölle garbı Hamun bataklığı ve deşti navit İle çevrilmiştir. Fakst bu çöller aşılarak Hindakeş — silallesinin boydan boya katettiği dağlık mıntakaya gelince: Afganistan'ın olanca güzelliğile kargılaşılır. Buhara ile Alganistan ara- “sında ozun bir mesafe budut- lak - vazifesini gören Ümmü- derya'nın birçok —kolları Hin- dükeş ellsilerile ona merbut olan Sefidkah ve siyahküh'dan kopan nehirler tarafından toş- kil edilmektedir. Şimalde Pa mİr ovasına dayanan Bedahşan yaylası eski zamanlardanberi kiymetli taşlarile bütün acunda ün almıştır. Afganisten son asra kadar etrafını çeviren çöllerin — orta- sında inziva halinde ve mede nDiyetten uzak kalmış bulunu- yorda. Memlekette son — asır zarfında büyük bir faaliyet görülmüş ve Afgan ulusu me- deniyetia bütün eserlerine karşı büyük bir alâka göstermeğe başlamıştır. Afganlılarda görülen medeoi faaliyet —iktısat sahasında da büyük adımlar atmalarına yol açmaktadır. Ticaret günden güne memle ketla İlehine inkişaf ediyor. O ; 1932 Setatistiklerinde — iıhalât 2.738.000 İngiliz lirası, ibracat i88 2.280.000 İngiliz Urası ola- rak gösteriliyordu. Bu mikdar hersene milli iktısat lehine te- / Yazün etmek şartile çoğalmak. tadır. Afganistan'ın en büyük itha- lât ve ihracat mahalli — Hiodls. tandır. Hindistan'dan sonra sı- © Fasile Rusya ve İran gelir. İhra: IB cat, beygir, yün, deri, halı, ipek, meyvalar, nebati kumaşlar, tü- tün ve emsali şeylerdir. Son < Samanlarda memleketin ea mü him bir servet membar olacağı muhakkak görünüyor. Hindakeş'in henüz işleamemiş olan yamaçlarında asırların de- K vamınca gizlenmiş kalmış olan | binlerce maden damarı Afga- O onlstam'a yakın - bir istikbelde bir sanayi memleketi olmıya davet ediyor. Bu madenler mü: — — tenetvl ve çok zengindir. Be- İ dabşan'ın Lâl'i yanında, Kafl. — . rlstan'ın Yeşem ve Serpentini ve Yakut Rubls'i Sefitkâh'an petrol kuyuları mükabilinde Hindakeş'in maden — kömür ocakları görülür, Denilebilir ki, kıt'anın her karış toprağı altın | ' — defineesldir. İ — - Hükümet mühtelif maden: lerin — İşletilmesi için büyük gayret sarfetmektedir. — Rosya- dan, — İngiltere'den — getirilmiş olan müden mütahassısları mal- — yetlerinde yeni yetişen Afgan “ Mmühendisleri olduğu halde Hin: dukeş'in esrarım — meydana çı: Ve karmıya çalışıyorlar. Gösterilen , himmet © kadar büşüktür ki, — pek kısa bir müddet zarfında Bu 571 maden ocağı muk edil. ' bunlardan 209 u ran- _ı.(_— De Zengin Bir Maden Yatağıdır. dımanları — İşletme — masarifini kat kat kapatacağı cihetle İşle- tilmeğe açılmıştır. Son — yapılan bir İötatistiğe göre Afganistan'da Işliyen mad- deler arasında 34 kömür ma- deni vardır. Sefitkâh'un şima- Hiadeki petrol madeni Kafkas petrol madenler derecesİnde kıy- metli ve zengin bir maden sa- yılmaktadır. Kafiristan mınta kasında iki altın madeni ve iki gümüş madeni vardır. Bunlar. dan buşka 46 demir, 63 bakır madeni mühim randıman ver mekle merof dorlar. Ayrıca 10 kuürşgün ve on kalay madeni mevcullur. Hindükeşlerin — eteklerinde sekiz granit, üç zifti, 16 kü- kürt ve 12 mika madeni mev- cottur. Bu saydığımız — servet membalarına (1Ö azbest dört somaki taşı, 12 mermer & alçı 2 çinko, 6 şap, 3 nişadır, 1 alaminyom —mürekkebatı, bir nikel, bir manganez, bir ser- pantin, dört yakut, bir lapla lazalit lâcivert taş ve yirmi altı çakmak taşı madenini ilâve et- mek lâzımgeliyor. Afganistan — kaya tosu itiba rile de zengindir. Şimal dağla- rında 8 kaya tuzu madeni memleketin tuz İhtiyacını — tat- min etmektedir. Afgan devlet adamları ma: denlerin hakkile randıman ver- mesi ve memleketin — endüstri- yalize olması için mufassal bir program — hazırlamışlardır. Bu programın tatbikatı ilerledikçe Alfganlstan Asya'nın göbeğinde en zengin ve en faâl bir fab. rika yorda halini »lacaktır. 1911 liler Askere Çağırılıyor.. — Başı 1 inci sahifede — münasebetile silâhlanması yaz dıkları yazılarda, Balkan eni. hunun çok kuvvetli olduğuna ilerl sürmektedirler. İstanbol 19 (Hususi) — Ha- beş Kralı, İtalya - Habeş - vazl- yeti ve aaker toplanması mes'- elelerine temas eden bir beya: natında şunları söylemiştir: — Biz yeniden asker topla- miyor ve buna lüzüm da gör: müyoruz. Elimizdeki kuvvet- lerimiz berbangi bir tocavüzü de'e kâfidir. Viyana 19 (AA) — Selâ- hiyettar zevat Avusturya - Al- maoya hudadunda — Bavyera kıt'alarının hareketleri içla ol duğu gibi İtalya kuvvetlerinin Brenner'deki — seferberliği için de biçbir. malümata sahib ol- madıklarını — söylemişlerdir. Napoli 18 (A.A) — Bugün sast 12 de 200 ton harb mal- zemesi ve katır. yöklü Ganj vapurü İle Eritre'ye hareket eden milisler balk tarafından alkışlanmıştır. Kadınlara Rey Hakkı.. Iogiliz Kadınları Ve Belediye Seçimi:.. Londra, 19 (A.A) — Kadın: Tara tey hakkı - verilmesi için ulusal birlik başkanı Düşez Rasfogl eçrefine verilen bir ziyafette birliğin) gayesinin ka- dınlara belediyo seçiminde rey vmıck hakkının temini nlılı- GeLA e Arıı e * d Afganistan Hem Lâtif Bir Yurd,Hem| Nafıa Ve Tramvay Şirketi Davası Bay M. Esad Bugün Mü- dafaasını Yapacaktır.. Ankara, 19 (Lususi) — Nafıa Bakanlığı ile tramvay - şirketl arasındaki davaya bugün Ankara'da başlanmıştır. Şirket vekilleri, mükavelenin mahkemeye müracsatla feshi lâ mmgelirken Nafıa Bakanlığının kendiliğinden feshetmesine traz (Bir Elen etmişler ve sermayenin hükümetin kararile İsviçre frangıma tah. vil edilmiş olduğunu söylemişlerdir. Bakanlık vekili İzmir eaylavı Bay Mahmud Esad müdafaasını yarınki celsede yapacaktır. Altın Mes'elesi Hakkın- daki Hükmünü Verdi. Bu Karar üzerine Dolar Yükseldi ve Tahvilât Fiatleri Fazlalaştı. — YVaşington, 18 (A A)— Roy- ter ajansı muhabirinden : Yüksek mahkeme mukavele: lerde münderiç altın kaydının ne suüretle kabul edilib edilmi- yeceği hakkındak! kararı bugün vermiştir. Bu karar iki kısımdır: 1 — Hususi olan bu kısım hükümetin neşretiniş oldağa ka- nunu tasvib mahiyetindedir. 2 — Federal hükümeti bo- nolarında eğer mevcud İse altıb kaydı - mnteberdir. Bu kısım hükümet aleyhindedir. Karardan şimdilik anlaşı!dı. Bıma göre, şirketler altın kay- dile çıkarmış oldukları bonoları küğıt dolar olarak tediye ade- bileceklerse de federal hükü- meti bonolari altın kaydını ib- tiva ettikleri tükdirde gerek sermaye, gerek falz — itibarile yüz dolara mukabil 169 dolar üzerinden tediye edileceklerdir. Bu vaziyete karşı koyabilmek için hükümetin derhal lcabe- den - tedbirleri Ittibas edeceği şüphesizdir. Baş bâkim Hüges şu beya- natta bulunmuştur : — Mahkeme altın tediyatı meneden kanunun makul bir kanun olab olmadığı noktası- nın tetkikile meşgal bile olma- mıştır. Çünkü mes'ele münha- sıran bükümetin şböyle bir ka: nunu neşretmiye salâhiyeti olub olmadığı mes'elesidir. Buna İse #iyaset karışmaz. Vaşington, 18 (A.A) — Ha vas Ajansından: Yüksek mahkeme altın ka- yıdları bukkındaki — kararında hükümetin ve parlâmentonun bususi mukavclelerle altın kay- dinı hükümsüz kılmıya teşkilâtı esasiye kananunun salâhiyetleri olduğu, fakat devletin akdet: miş olduğu istikrazlarda ve ha- zinenin girişmiş bulunduğu te- abhâüdlere altın kaylımı — hü: kömsüz bırakamıyacaklarımı tes- bit etmiştir. Mahkeme bu ka- rarı doların düşmesi üzerine zurara oğrıyan dört bususi şa- bıs tarafından devlet aleyhine ikame olunan dava neticesinde vermiştir. Mahkemenin bu ka- rarı Öözerine dolar yükselmiş ve tahvilât Iki pavan birden fırlamıştır. Amerikan — devlet senedatı üzerinde umumiyetle müamele çok canlı olmuştur. Hususi osham üzerinde İse muamele gevşektir. Vııhıwlı 18 (A-A) DE DU mıolın llın olurak tediyesi lâzımgeldiğine karar vermekle beraber yüksek mahkemenin bu baptaki kararının adli mahiyette olmadığını * ilân etmiştir. Bu keyfiyet hükümet bonolarını bamil olanların tediyatın altın olarak — yapılması için devlet aleyhinde bulunmıyacakları su- retinde tefilr edilmektedir. Di- Ber taraftan yüksek mahkeme bükümetin — dolatı kıymetten düşürmekte teşkilâtı esasiye ka- nununa mubalif bareket ettiğine ancak bu yüzden hazine bono- ları bamlllerinin hiçbir zarara uğraşmadığına — ve binaenaleyh prim olarak bono hamillerine biçbir para verilmiyeceğine hük. metmiştir. Vaşiogton, 18 (A.A) — Yük. sek mahkemenin kararını mev. zunbahis eden saylav mecllsinin adliye komisyonu başkanı de- miştir ki: — Böyük müşkülât husust mukavoleler — mes'elesinde İdi. Devlet bonoları işinl tek bir santim vermeksizin bir kanunla hallederiz. Vaşington 18 (A.A) — Bü: kümet yüksek mahkeme tara- fından verilen hüküm özerine yeni hiçbir teşrif tedbir almıya lüzam olmadığını — kararlaştır- mıştır. Hükümet için ameli alanda bir mavaffakıyet teşkil eden mahkeme kararı — dört mabalife karşı beş reyle verlil: miştir. Vaşingten, 19 ( AA ) — Yüksek divan kongrenin parayı tanzim içih kanun yapmıya selâhiyeti olduğu lehine karar vermiştir. Yüksek divanın ka rarı beyaz evde hükümetin tam bie zaferi olarak karçılan- mıştır. Bay Ruzvelt, Hul, Mongen- tav, Kummingis * ve ayandan Robenson ile uzun uzadıya görüştükten sonra biçbir Idari ve kanuoi tedbire ihtiyaç ol- madığına karar vermiştir. Vaşlogton, 19 (A.A) — Bay Rozvelt altın kaydı hakkındaki karardan — memnuniyetini - bil. dirmiştir. Bay Morgentav da çok memnun olduğunu söyle- miştir. Nevyork, 19 (A.A) — Altın kaydı bakkında yüksek divanda verilen karar esham borsusında büyük bir yükselmeye sebeb olmuştur. Fakat satış yapılan kürları elde edildikten — sonra borun-bir dolardan. dört dolara .ı__._,_. Yüksek Amerika Mahkemesi Yunan Sefiri Çağırıldı İstanbul, 19 ( Hususi ) — Türkiye Yuananistan arasındaki müzakereler hakkında — malü- mat vermesi için Yunanlatanın Ankara sefiri hükümetince Ati- naya çağrılmıştır. Bankasında.. 2 Buçuk Milyonluk Bir Suiistimal Vardır. İstanbul, 19 (Hususi) — Bir Elen ticaret bankasının Pire şubesinde İki buçük milyon drahmllik bir sulletimal görül- müştör. Yepılan tahkikat neti- cesinde, mezkür bankanın mü- dürü ile muavini azledilmiştir. Adliye bu süllstimalle alâkadar olanlar hakkında kanuni taki- bata başlamış, banka memorla- rının bepsini İstlevab eylemiştir. Iki Kadın Idam Edildi. Berlin, 18 ( A.A ) — Lebli casus Sonovski'nin muhakemesi neticesinde ölüm cezasına mah küm olan Anita Yoönberg - ile Renate Fon Natzemern İamln- deki ikt kadın bugün edilmişlerdir. Asansörcüler Grevi Bitti.. Nevyork 18 (A.A) — Asan- sörcüler grevi Laguardla bele. diye başkanı İle yapılan on- sekiz — enatlik — görüşmelerden sonra blimfştir. idam OMEEÜN YAREYE MN T Y T ÖKTUTM TPT ZARMIE kapanmıştır. Buğday ve pamuk piyasaları yükselmiştir. Vaşington, 19 (A.A) — ce divanın kararı altın kaydım ihtiva eden devlet — tanhhütle. rinin gene altın olarak —yabut ki altn kıymetine - göre - ifası Tüzmgeleceğivi beyanla beraber altın senedi hamillerinin ala- caklarını altın olarak ödemek üzere devlete karşı dava aça bilmek için kanani biçbir va. staya malik bulunmadıklarını ilâve ediyor. Bu karar böyle altın kaydının devlet taahhüt. lerinden bile ilgasını fillen te- yid ediyor demektir. Bütün mali ve ticari maha- fil bunun B. Ruzvelt'in siya- sası İçin en büyük bir zafer teşkil ettiğini söyliyorlar. Başkan Çarles İvane Hiyuz hususi — mükavelelerden — altın kaydının — ilgası keyfiyetinin kanubi olduğnnu, zira para bas- mak ve paranın kıymetini tan- zim ve tedbil etmek kongrenin hakları cümlesinden bulundu- gönü — söylemiştir. Bu suretle hususi şahısların kendi arala: rındaki davaları mesmu değil: dir. Diğer cihetten hükümetin kendi taahhütlerini ifa etme: meye bakkı yoktur. Ancak hu- Basf eşhasım hükümete karşı iddlaları da dinlenmez. Çünkü onların kıymetten düşürülmesile altının — ulusallaştırılması mem- leketi yeni bir ökonomik te: mel üzerine oturtmuş!ur. Baş müddelamumi Kammin- gis memnuanluk göstermektedir. Mümaileyh bükümetin noktai nezarına muhalif bir kararın çumumi ve hosusl borçlar tuta- zımı birden 60 milyar — dolar yükselteceği bazineyi 2 baçak milyarlık bir zarara sokacağı ve devlet borçlarını on milyar- dan — fazla ıılıııugı hyllyıu ÜÜ TPT Bayraklı C. H. F. —— Ocak Heyeti Seçimi” Bayraklı Cümhuriyet B Fırkatı — ocağı — başkanlığ! Bay Tevfik Mete, kâtipli Bayan Remziye Atagön, ğına bakkal Bay Hüseyin # çilmiş ve İşe başlamış! Yeni heyete mavaffakıyet dileriz. F aü |Budapeşte Hayvan Sergisi Açıllyor. Macaristan'da Budapeşte 17 rinde martın 21 inden 26 #F kadar sürecek olan 440 damızlık buyvan sergisi Bf kında Ziraat — Bakanlığınd” vilâyete bir bildirim gelm Bu sergiye mıntakadan ” ve hayvan almak — İstiyen P tiştirlellerin şimdiden müratf” etmeleri ve kendilerine kontf jan müsaadesi veriloceği ,! rilmiştir. J Yunanistan'ın — Borçları. Elen Siyasal Mehö” linde ümidsizlik İstanbul, 19 (Husasi) — LOf ra'da, Elen Maliye Bakanı 4' Pezmazoğlu ile İngiltere | yecileri arasında başlıyan © rici borçlar müzakereleri, *” Pezmazoğlu'nun son cevabı Ü* tine darmuştur. Elen 4 Bakanı; müzakerelerin, bu! sonra siyasal yoldan yüri gol hükümete bildirmiş Parla'e hareket etmiştir. Elen siyasal mehafilinde yüzden ümldelzlik baçgö miştir. | Bir Ilim & ya: |Heyeti.. Amerika'ya Yeni Topraklar Kazandır! Dundetn, 18 (A.A) — BE? İle riyaseti altındaki sefer ? yetinin birçok üyeleri bu Yakkob Rappert vapurü buraya gelmişlerdir. Byrd ' gof Vhalesdeki İikameti €f sında Amerika'nın cenup j arazlsindeki — müstemlekelef” | ikiyöz bin mil murabbar 8/7 ilâve etmiştir. Yapılan nüfusça zaylat olmamıştır. — kob Rakper buraya tahmin — edilmiş olan iki gün evvel gelmiştir. pardakilerin cümlesi mbi dir. Yalanız bazılarının yüz çekilen mihnet ve m rin alâimi görünmektedir. Byrd ile arkadaşları j doğra yeni bir keşif seferi * pacaklar ve sonra Valp A gideceklerdir. Byrd yarın © landa giderek cuma günü © ya gelmesi mukarrer olan cesine mülâki olucaktır. Vilâyet Kongresinde.. Adana 19 (A.A) — V kongresi kazalardan 'ıld * messillerin iştirakile düm mıştır. Vilâyet Idare b yıllık çalışma raporunun leomesi ve ıııuıuıuıııl mersinden — sonra seçilmiş ve Atatürk'e lerimize saygı — tel zılmasına karar yerilmiş V gün sant 15 te tekrar mak üzere — içtiman