20 Şubat 1935 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Kitabcılardan araymız. NO. 3 8 6 8 u m h u r ivet Tefcraf Te mektup adresf* Cumhurfyet] Istanbnı . Posta kutosn tstanbnl. No. 246 ÇaTŞaiîiba 2 0 ŞUDat I 9 3 5 re matbaa kısmlle Matbaacılık ve Neşrfyat Şlrkeü 24299 24290. CUMHURIYET ÇOÇUĞUNUN K1TAPLARI ROMANLAP «IKAY^LER AAASAUAR Kitabcılardan arayınız. Teıefon: Başmunarrlr ve cvl: 22366. Tahrtr heyetl: 24298. îdare Uluslararası sergi Ve panayırlara Iştirak meselesi Ius ekonomisinin değimli meselelerinden biriri de dif ticarette ihracatı teşvik etmektir. İhracatı tejvik, ilk yetirim (istihsal) yerinden baflıyarak son pazara kadar devam eder. lbracat e;yası bu uzun yolda türlü kolaylık ve güclükle karsılasır. Ekonomi alanmda ortaya çıkan güclükler ekonomi siyasasmin tedbirlerfle bir dereceye kadar yok edilirler. Ziraat siyasasmda, sanayi siyasasinda, ti caret siyasasmda ve münakale siyasasında ihracat esyasına ilisen tedbirler vardır. Uluslararası sergi ve panayır lara istirak dıs ticaret siyasasına aid tedbirlerden ba*hcasını teskil eder. Tfirkiye cumhuriyetle bera • ber aktif bir ticarete girismektedir. Ondan evvel Türkiye ticareti passif bir surette yapıhr, yani Türkiyenin emtiası ecnebilerin ve Türk olmı • yanların vasrtasile satıhcdu Yarı müstemleke devrinde bunu başka türlü bekliyemezdik te. Fakat Türkîyenm kendi başına (müstakil) bvr ulus ekonomisi (millet iktısadiyatı) göstermeskıden sonra dif ticareti Türkler eline geçti. Tikkiyenin acun ekonomisine katılması pek o kadar kolay bir if değüdi. Fakat lâ • Yeni Türkiye bîr yandaa eski söhreti ( ! ) düzeltecek, ayni zamanda yeniyi tanıtacakb. Dif pazarlarda Türk emtiası fena bir söhret almıs ve rakiblerin propagandalarile büsbütün degimini kaybetmisti. Fena telâkkileri söküp atmak için bütün gücle ortaya çıkmak ve yeniyi gösterdikten aonra onu idame ettirmek gerekti. Sonra ba ortaya çıkıs, teker te» ker değil, toplu bir halde ve genel bir alanda olacaktı. Pazarlann en olgun sekli olan sergi v« panajnr • lar ba go'sterise en juygnn yerlerdi. Mühim ticaret merkezlermde, hu , »a bir zaman için karulan panaytrlar buyuk mikyatta eşya alan ve *atan evlerle tekrar tattct zSmren nin karfdaştığı pazarlar olmakla bu isi pek iyi görebilirdi. Türkiye iste ba uluslararası panayırlarına katüacakb. Fakat hangitine ve ne suretle iftirak edecekti. Sergi ve panayirlaca istirak faydalı olacakİL Yalnız iîtirakin sekli bizi dü • sündürüyordu ve elân da düsündür • düğü içindir ki bu yazıyt yazı yorum. Ihracat Ofisini bu if pek yakın • dan alâkadar ediyor. Uluslararası panayırlarma iki türlü karısmak mümkündür: 1 • alıcı sıfatile, 2 • satıcı sıfatile. Bizim araştudığımız mesele bilhassa satıcı sıfatile isti rak etmektir. Bu eşya serip gös termekle (te;bir) olur. Yalnız bu türlü panayırlarda siparis üzerine satılacak esyanm nümunesi teshir edUsr. Buna almanca «Messefâhige vrare panayırhk emtia» derler. Panayırhk emtia nümune ile temsili kabil olan emtia olup siparis üzerine müsterînm istediği kalite ve kantitede yollanılması icab eden em tiadır. Sonra bu emtia muayyen standard ve tip arzeden eşyacık olacaktır. Türk emtiasmdan hagisi pana * yırlık olacaktı? Kuşkusuz ekim ürünleri (ziraî mahsuller) gonderi • lib serdirilecekti. Bunlarm yukarıda yazdığım vasıfları arzedenleri bulmak gerekti. Esasen ziraî mahsul, sanayi mamul gibi epanayırlık» evsaf arzedemez. Fakat bunlarda da ornege (nümuneye) uymak, çabuk bozulmamak, arkada stokları bu lunmak gerektir. Bizim ekim ürünlerimizde bu vasıfları arzeden emtianm sayısı maatteessüf pek azdır. Malları stan dardlama isi henüz baslamak üzeredir. Bazı cevherler (madealer), ba zı sanayie ham madde teşkil edecek birkaç maddelerden maada teshi • re değer mahsullerimizin basmda tütün, fındık ve birkaç madde daha gelir. Bunun ötesi, doğ>.uyu söyle mek lâzım gelirse, panayırhk evsaf arzetmezler, ancak çe;i<7 gösterir • ler, sergiyi dolduruelar. Meseleyî obje bakımtndan kısa ca araştırdıktan sonra bir de sergi ve panayırlara esya gönde» ecek, n a l teshir edecek yetiren (müstah*il) ve tacire gelelim. Böyle b^üyük panayırlara i.tirak eden toptan a lıcılarm karsılannda gormek ve i# yapmak istedikleri zümre, eski bir «öhrete sahib, garantili ve tanınmif lktısat Vekilinin mühim beyanatı "Politikamız malımızı alanın malını almaktır „ Memleketimize giren malın % 83 ü malımızı alan memleketlerden gelmektedir Ankara 19 (A.A.) îktısao* Ve I kili Celâ] Bayar, yeni kontenjan kararnamesi münasebetile kendisine müracaat eden muharrirîmize a?agıdaki beyanatta bulunmuştur: < Nisan eylul 1935 devresmo mahsus olan yeni kontenjan kararnamesi 19 subat tarihli Resmî Ga • zetede çıktı. Bu kararname 12 sontesrm 1931 tarihmdenberi ne;rine basladığımız koatenjan kararname» lerinm 12 ncisidir. Bu 12 kararname hükümleri yan yana getirilirse, hükumetin gerek ulusal, gerek uluslararası ekonomik şartlan ve icablarmı, nasü dikkatle takib etmis oldugu sarahatle gö rülfir. Kamâl Âtatürk Büyük Onder dün 1 Antalyadan ayrılddar^ Antalya 19 (A.A.) Ata türk, Dahiliye Vekili ve be raberlerindeki zevatla saat 19£0 da Ege vapmrana bine rek kentimizden ayrdmışlar dtr. Ankarada heyecanlı bir dava! Tramvay Şirketi Nafıa muhakemesi dün başladı Şirket, mukavelenin feshi kararının iptalini istedi, Nafıa Bakanlığı müdafaasını bugiin yapacak Ankara 19 (Telefonla) Ba yındırhk Bakaniıgile, Tramvay firketi arasuıdaki mühim davanın görülmesine, bu sabah Şurayi Devlet mahkemesinde baslandı. Şu* ayi Devlet hâkimler heyeti saat 10 da salona geldiler. Şurayi devlet reisi Resad ba:kanlık makamma geçti. Mahkeme salonları hıncahmc dolu idi. Avukatlar, hukuksinaslar bu merakh d'avayı dinlemek için salo • nun bir tarafında yer almıslardı. Bir tarafta da Tramvay şirketi avukatları Abdurrabman Münib, Ismail Hakkı, biır yanda da Nafıa Ba kanlıgı namına müdafaada bulunacak olan eski Adliye Bakanı Mahmud Esad Bozkurd, Nafıa hukuk müşavirleri, imtiyazlı firketler müdürü bulunuyordu. Her iki taraf ta teati edilmif o • lan Iâyihalann, blc kere de alenî olarak okunroasmı isteJiler. Taleb kabul edildi ve önce Tramvay fir • ketinin birinci lâyihası okundu. Tramvay şirketi, bu Iâyihasında Nafıanın 1926 mukavelesini feshederek 1923 mukavelesini tatbik ettiğini, Nafıanın mukaveleyi yalnız bafma feshetmege hakkı ve salâhi Dün hiç kok kömürü alan olmadı! Kömürcülere bugiin tebligat yapılacak Takib ettiğimiz ekonomi şartlacr 1 İlk devrede Türkiyeye sokulacak bütün mallar tahdkfe tâbi tutulmuftur. Müteakıben bas gö«teren elverijli ekonomik »artlardan istifade suretile bu tahdidat yavas yavaf azaltıldı ve halen tatbik edil mekte olan kontenjan kararname »ile 700 bm liralık bir ithalâtımıza münhasır kalan tahdid mevzuu bu defa da 500 bin li> aya indirildL 2 Diğer taraftan klering veya tediyat muvazenesi prensiplerinai ze uygun olarak muhtelif memle Yeni kontenjan kararanamen müna$ebetüe beyanatta balanan iktuad Vekili Celâl Bayar ketlerle yapılmıs anlasmalar saye • si^ıde, bu raemleketlere ithal imkânı genisletildi ve 1933 rakamına na • zaran 1934 yılında yekun ithalâtuntz yüzde 16 nisbetinde arth. (Arkası üçüncu sahijede) Şirket lâyihattnda neler diyor? Bütün dünya ticaretini alâkadar .eden bir karar ^ ;, Bütün Amerika Birleşik Devletleri nin dikkat nazan aylardanberi bir nokta üzerine dikflmîsti: Reis Ruzoeltin mukavelelerdeki altın kaydınm ilgam için mecliı • lerden geçirdiği kanun yuktek mah~ kemece de kabul edilecek midir? Dokuz tamamen müstakil ve ihtiyar âliroden te^ekkül eden bu yüksek roahkeme, vereceği kararla Amerika *er • vetinden hemen 100 milyara yakm bir kuım üzerinde müspet veya menfi rol oyniyacak vaziyette idi. «Hayir» der. se eski mukavelesi üe 1,000 dolar borclu olan bir adam alacaklteina 1690 dolar tesviyeye mecbnr olacak, «evet» derse altm kuntratinı bugünkü kâğıd para ile 1,000 drlar olarak ödeyecekti. Bu izabat Amerika efkânumumiye • sinin nekadar haklı bir heyecan içeri • sinde olduğunu göstermeğe kâfıdir. Zaten karar yalniı Amerikaldan degfl bStün dünya ticaretini alâkadar ede • cek bir mahiyette idi. Sonra başka dâsünceler de Oeri «irülüyordu: tüccar veya fabrikator zümresidir. Büyük alıcı siparis ettiği maldan daima siparis edebilmeli, tttediğini istediği şekil ve zamanda alabilmelidir. Zamanmda yetismiyen bir mal büyük rüccarm spekülâsyonunu, fabrikatorun fabrikasyonunu bo > zarak onları mühim zararlara so kabilir. Bundan dolayıdır ki onlar pahalı dahi olsa tanıdıkları, bildikleri ve uzun zaman tecrübe ettikleri «is dostlarından» mal almayı âdet etmişlerdir. Müstahsil ve tüccarımız rakiblerimizin veya Türk malını satan ikinci ellerin çok üstün fiatle rine rağmen ecnebi alıcılarla muamele ettiklerine sasarlar. Bu tüccarımızm kabahatleri mallarını tanıtamamalan, ve tanıtsalac da müsteriyi ikna ve tatmm edecek teminat verememeleri ve verseler bile mu • amelelerini seneler scnesi devam ettirememelerKRr. Sergi ve panayırlara nasıl iftirak etmelidir? Bir defa sergi ve pana yırlara hazırlıksız kat'iyyen istirak etmemelidir. Bu hazn lığm nasıl yapılması lâzım geldiğini baska bir münasebette izah ettim ( 1 ) . Burada yalnız birkaç istirak seklinden bahsedeyim: 1 Firmaların münferîd i;ti • raki. 2 Firmaların bir araya gelerek istiraki (kolleküf istirak). 5at îblerînln kak fiatlerinde hâlâ 27 tiradan dem vurdukları komSr depolart Ekonomi Bakanhğmm kok kö mürleri fiatlerinin toptan 16 buçuk, perakende 18 buçuk liradan satU mastna dair tebligatı üzerine Belediyece piyasada tetkiklere başlan mıştır. Pepo ve perakende köttjür satanlara yeni fiatler hakkmda tebligatm bugün yapılacağı beklenmektedir. Oün sabah Bakanhğın tebüğini haber alan kömür ahcılar netice • nin belli olmasına kadar kömür almaktan vazgeçmi;lerdir. Kömür depolarında tetkiklerde bulunan bir muharri. imizin yaptığı iATkas\ beiind saht/ecU) Şirketin avukatlartndan Abdurrahman Münib yeti olmadığını ileri sücüyor ve Nafıa Bakanlıgının 30 temmuz 934 tarihli karannı yerinde bulamıyarak iptal edilmesini Utiyordu. Tramvay firketinin birinci Iâyi • hasınm okunması bir saatten fazla sürdü. Bundan sonra Bakanhğın biI <Arka" *e*inct Amerikanın yüksek mahkemesi mukaveleler* deki altın kaydi hakkmda aylardanberi heyecanla beklenen kararını verdi ( Avusturya hududunda tahşid edilen kuvvetler İtalyan ve Alman kuvvetlerinin tahştdi hakkında verilen haber teeyyüd etmedi Habeşistana yeni bir İtalyan taburu %'Önderildi Dünkü nüshamuda çıkan bir ajans telgrahnda Ahnanyanın Avusturya hududunda üç fırka askeri harekete ge t'rdiği ve ttalyanın da bilmukbaele Brerner üzerinde iki kolordu seferber ettiği bildiriliyordu. Oeyli Telgraf ismindeki tngüiz gazetesinin Viyana muhabiri tarafmdan verilen bu haber, pek akla yakm ol * mamakla beraber Merkezî Avnıpada sulhun bozu!acğı ve 1914 te oldugu gibi gene Avusturya yüzünden yeni bir harb çıkacağı endisesmi uyandmnağa kâfi geldL Maamaföı bu ajens telgrafının tek bir habcrden ibaret olması, Paristen, Londradan, Berlinden, Ro madan ve Viynadan bu heyecan verici haberi teyid edici diğer te!graflar gelmemesi, irin Deyli Telgrafın Viyana muhabirinin müstacelen müheyyic haberlsr vermek ve öteki gzeteleri atIahnak yolondaki fazla gayrtkeşligin • den ibaret olduğuna hükroettiriyordu. Ayasofyada Büyük esami levhaları yerlerind^n mdirildî Amerika CttmharreUi M. Ruzvelt Yüksek mahkeme kararmı tam bir Utiklâl içinde verebüecek mi idi? Vakıâ bu dokuz kisinin timdiye kadar hiçbir tedr altmda kaldıklari gorül memisse de Amerika için büyük bir felâket teşkfl edebilecek bir karan btiklânerine sadık dahi kalsaVır kolay kolay verebOecekleri de meskuk go • (Arkast beşinci sahifede) A'yasofya müzesinde indirilen'csami levhalartndan birisi... Ayasofya raüzesi avlusunda yapılmakta olan toprak altı arashrma • Iarının daha ziyade genisletilmesi takarrür etmistjr. Ayasofya avlusunda bugüne kadar yapılan toprak altı araştırmalarını crimdı üç kola ayrrmak icab etnuştir. Bunlardan birincisi dÖrdüncü asnda batan eski küiseye aid olan kısmın enkazının meydana çıkarıl ması, ikicisi Ayasofya mahzeni araf tırmaları, üçüncüsü de evvelki aksam meydana çıkan büyük galeri dir. Bundan başka bir de su yolu bulunmustur. Arastırmayı idare eden heyet ^im dilik meydaoa çıkan eski Ayasofyanın methali üzerinde mefgul ohnak tadn*. (Arkast beşinci sahifede) nııııııııııııııııııınııııımnıınııımııımııııımmııınıııniHiımmınınımiımHiHUiHmııııınımnıurıııııııııiMiHiıiMiııınınııııııııtııııınıııımnm 3 Firmaların panayıra esasen istirak eden firmalara veya acentaIaca mallarını gönderip teshir ettirmek suretile istirak. 4 Devletin organize ettiği bir iftirak. Bunlardan münferid iftirak an cak yüksek sermayeli fabrikalacın dayanabileceği bir istir. Gerçi su veya bu sergi veya panayıra Türk teshircisi namı altında bîr taknn sınatkârların girdiklerini görüyo ruz. Fakat bunlartn teshir ettikleri seyler cpanayırlık mah dan ziyade serginin eğlence ve teferrüatma dahi] olan ve birlikte götürdügü mah derhal satılan feylerdir. Firmaların bir araya gelerek i f tiraki süphesiz daha hayırlı olmakla beraber bunlar arasında bir ahenk tesisi oldukça güc bir mese ledir. Uçüncü istirak seklinden de büyük ve ulusal menfaatler beklemek pek doğru değilifır. Şu halde üze rinde durulabilecek en müsaid is trrak müskülü devletin bütün. ihti yacları hesablamak suretile iyi bk organizasyon kurup önayak ol duğu ve desteUediği iftiraktir. (1) Ösrgi ve mesi, yazan Dc. Istannl Tlcarefc bul 1930. ^ Habe» askerleri Dün bu hususta Viyanadan tek bir baber gelmiftir ki o da Almanlann ve Italyanlann Avusturya hududlannda eskeri faaliyetlerde bulunduklanna dair Viynada malumat oknadıgına dair (Arkast beşinci sahifede) wnıııııııııııiMiiMHiııııııııiTiırıııııııııi[iiıııııııııııınıını>'iıiMiMiı>ııtııııtıı»nıınııi!mıra(iıııi!iııııııiHtTimuınnıtııiMiııınıııiııııiıınHnMiıııınıı Seyhanve Ceyhan taştı Adana ovasınm bazı köylerini su bastı, zarar pek büyük değildir, lüzumlu tedbirler aluıdı r Son Levha Üstad Halid Ziya Usakhgilin bu nefis büyük hikâyesi yarınkJ sayımızdadır "Adanadan bir manzara: Seyhanın üzsrindeki tcş köprü Adana 19 Socı günlerde ya • ğan bol yağmurlardan ve dağlar • daki karlann erimesinden Seyhan ve Ceyhan mnakları yükselmiştir. Bu yüzdea Seyhan üzerindeki bazı sedler yanlmıs ve sular cenubda ovanın bazı köylerine yayılmiftır. Ceyhan ırmağı da tasarak Akgöl ve bo» tarlala"i doldurmustur. Bugün gelen duyumlara göre her iki ırmağın biraz inmekte oldugu an lasılmaktadır. Su basan koylerlm;zde zarac pek büyük dsğildir. Gerekli korunma tedbirleri alınmıstır. bakarken "„ A ;