28 Mayıs 1940 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 5

POLiTiKA Siyasi görüşmeler Garpte askeri vaziyetin, Alman kuvvetlerinin Manş denizine kadar sokul- Maâsı üzerine değişmesi müttefiklerin harp plânlarını ve siyasetlerini de “aslı surette tebdil etmiştir. Şimdi müttefikler kedi müdafaalarımı yeni baş- tan tensik etmekte ve yeni tecemmüler yapmaktadırlar, Bu değişikliklerin en bariz alâimi kumanda heyetlerinde görünüyor. İn- giltere şimdi daha ziyade Büyük Britanyanm müdafaasına ehemmiyet verdi- Öinden İngiliz imparatorluğu umumi erkâni harbiyesi reisi general İronside Befsi İngiltereyi müdafaa edecek kuvvetlerin başkumandanı tayin edilmiştir. İmparatorluk umumi erkânı harbiyesi riyasetine Yakın Şarkta ve bahusus Pilistinde uzun müddet hizmet eden general Dill getirilmiştir. Yeni vaziyet karşısında İngiltere, Fransa ve Belçika hükümetleri erkânı arasında alınacak İeâbirleri kararlaştırmak üzere mühim istişareler yapılıyor. Bu maksadla Fransa Başvekili ve Harbiye Nazırı Reynaud Londraya gelerek İngiliz Başve- kili ve Müdafaa Nazırı Churehill ile görüşmüştür. Belçika Başvekili ve Hariciye Nazırı da Londraya giderek İngiliz Hariciye Nazırı ile görüşmüşlerdir. İngiltere İtalya ile daha İyi geçinmek üzere İllayanın transatlantiklerini Muayeneden sarfınazar ettikten başka İtalyanın ham madde ihtiyacını temin İçin mühim müsaadelerde bulunmağa muvafakat etmiştir. Bu maksadla Ro- Mmada esas itiarile bir ticari anlaşma yapıldığı haber veriliyor. Umumi vazi- Yetin daha ziyade inkişafı Fransanın şimali şarkisindeki büyük çevirme har- binin sonuna bağlıdır. F.K. Harp tebliğleri Aisne şarkındaki topçu ve piyade muharebele- rinin Almanlara pahalıya malolduğu bildiriliyor Paris 27 (A.A) — 27 mayıs sabah tebliği: Şimalde, düşman bilhassa Me- lgesinde hücumlarına devam edi- Yor. Fransız ve müttefik kıtaları düşma- Ban ilerlemesini durduruyorlar. Alman- İar maruz kaldıkları zayiata bakmaksızın müteaddid ve kuvvetle mücehhez kıta- r ileri sürdüklerinden, muharebeler fevkalâde şiddetlidir. Valenciennes bölgesinde bu gece Es- €aut üzerindeki kıtaları derpiş edilen Mevzie çektik, Somme-Aisne cephesin- de, doğuda, mühim bir hadise olmamış- tar. Paris 27 (A.A.) — 27 mayıs tarihli akşam tebliği: Şimalde Almanlar Şimal nizile Menin mıntakası arasındaki Belçika ordusunun cephesine taarruz et- mişlerdir. İngiliz. kıtaları Aire - Sur - La - Lys muntakasında adeden üstün bir düşma- na muvaffakıyetle taarruz etmişlerdir. Somme'da hava kuvvetlerinin müessir imayesi altında hareket eden kıtaları- miz bazı mevzii hareketleri, parlak bir Süretin başarmışlardır. Aisne'in şarkında düşman israrla ta- arruz etmiştir. Evvelki gece başlıyan topçu ve piyade muharebeleri günün , büyük bir kısmında devam etmiştir. Bu muharebe düşmana pahalıya malolmuş- | tur. Kıtalarımız mevzilerini muhafaza etmişlerdir. Führerin umumi karargâhı 27 (AA.) — Alman ordusu Başkumandanlığı bil- diriyor: Flendees'larda ve Artoi'da kı- talarımız, hücumlarına devam etmiş ve muhasdra altındaki düşman ordularını daha ziyade gerilettirmişlerdir. Menin'in şimalinde de, düşman cephesi üzerinde, preş civarına kadar derin bir gedik açılması muvaffak olmuştur. Geçen gün- lerde olduğu gibi, hava ordusuna mem sup çok büyük cüzütamlar, garpte çar- Pişmalara iştirak etmişler ve ordunun ilerlemesini kolaylaştırmışlardır. Hücumların merkezi sikleti, en ziyade Şevrilmiş düşman orduları sahasında müessir bulunmuştur. Lens'in şimali şar- kisinde hücum eden Alman kıtaları, Fransız müstemleke kıtalarının mukabil ücümlarını geri püskürtmüşler ve düş- mana kanlı zayiat verdirmişlerdir. Sureti hususiyede bildirildiği gibi, muhasara edildikten ve şiddetli muba- rebeler cereyan ettikten sonra, Calais düşmüştür. Boulogne civarında şarkta, von Jac- <hopski isminde bir zırhlı alay teğmeni ir çok düşman harp gemilerine ateş Açmış, yangın çıkarmıştır. İngilizlerin mahsur kıtalarından bazı Mmüfrezeleri Manş yolu ile İngiltereye doğru götürerek kurtarmak teşebbüsüne mâni olmak için, hava ordusu, Belçika- Fransa sahilinde hâlâ düşman elinde bu- lunan limanlara yeniden hücum etmiş- tir. Dunkergue'de deniz tesisatı yanmış- vr, Cenup cephesinde, kayde değer ha- diseler olmamıştır. Sedan'ın cenubunda ton günlerde vukua gelen çarpışmalar» da bir piyade alayının zırhlı arabalar ölüğünden asteğmen Müller, hücum #den 41 zırhlı arabadan beşirti imha et- Miş ve geri kalan arabaları da son de- Tece hasara uğratmıştır ki, bunların hü- Sumlanı kırılmıştır. Alman hava ordusunun hücumları, aynı zamanda, Paris civarındaki hava lerine Reims'ın cenubundaki demiryo- tesisatına ve düşman kıtalarının hare- kâtı üzerine tevcih edilmiştir. Bir ba- Va meydanında 20 düşman tayyaresi ha olunmuştur. Düşmama dünkü kayıpları, 73 tay- Yaredir. Bunlardan 32 si hava muhare- eri esnasında düşü 15 tanesini va dafi bataryaları kalanı da yerde tahrip edilmiştir. 15 tay» yaremiz kayıptır. Narvik sahasında, dün de Alp avc ları paraşütle yere indirilmiştir. Bir düşman tayyare gemizine, 24 ma- yata Narvik civarında Ofot fiyordunda büyük çapta bir bomba isabet etinişti. Dün, hususi bir haberle bildirildiği gibi. 25 mayısta bu düşman tayyare gemisi- ne Haarstad önlerinde büyük çapta, bomba ile 8000 tonilâtoluk “bir İngiliz gemisini de batırdık. Barajvos tayyare meydanında, bir çok tayyare yerde tahrip olunmuştur. 27 mayis gecesi, düşman garbi Alman- yada, muayyen hedef gütmeksizin gay- ri askeri hedeflere karşı hava hücumla- rına devam etmiş, fakat, ciddi hasaf yapmamıştır. z Seir İngiliz tebliği Londra 27 (A.A) — Büyük umumi karargâhın 26 mayıs teribli tebliği: Bu- gün İngiliz cephesine ciddi bir taarruz yapılmamıştır. Düşman, sol cenahımızda bulunan Belçika kuvvetlerine karşı bü- yük bir. taarruz yapmıştır. İngilizler, müttefiklerine yardım etmişlerdir. Cep- he gerisindeki şehirlere karşı bomba ile şiddetli hücümlar yapılmıştır. Son günlerin vakayii, İngiliz askerinin cesaretini kırmamış ve vesaitini eksiltme- miştir, Bir tek İngiliz tankı, düşmanın yedi tankını tahrip etmiştir. Londra 27 (A-A.) — Umumi karar- gâhın tebliği: Düşman buzün İngiliz se- feri kuvvetlerinin cenahında bulunan Fransız ve Belçika kuvvetlerine şiddetle taarruz etmiştir, İngiliz piyadesi Fransız. hücum arabalarile birlikte muvaffakı. yetle neticelenen bir mukabil taarruza geçmiştir. Belçikada İngiliz kuvvetleri, düşma- nın şiddetli bir taarruzuna karı Belçika ordusile birlikte | çarpışmuşlardır. İngiliz cephesi caki vaziyetini muhafaza etmek- tedir. Geri mıntakalar şiddetli bombar- dıman edilmiştir. Hava defi bataryala- rile cüzütamların otomatik silâhları bir kaç düşman tayyaresi düşürmüşlerdir. Belçika tebliği Belçika cephesi 27 (A.A.) — Belga ajansı neşrettiği bir tebliğde Belçika ta- rafından sarfedilen askeri i tini hülâsa etmektedir. nüfusu olan bu küçük şimdiye kadar bunun bir misali görül memiştir. 10 mayısta silâh altında bulu- nan ve kumandanlığın ve kralın sevkü idaresinde bütünlüğünü muhafaza etmiş olan 700,000 kişiden maada b yaşın” dan 75 yaşına kadar ne kadar silâh al- tına alınmamış Belçikalı varsa hepsi üls kelerini terketmişlerdir. Şimdi Fransa- nın yollarında gidip gelmekte olan 300 bin bisikletçiden mürekkep bu ordu süratle teşkilâtlandırılıp yetiştirildikten sonra Flandre ovalarında müttefiklerle yanyana kahramanca çarpışan orduya iltihak edecektir... 7 Hollandalıları davet Londra 27 (A.A) — İngiltere, Fran- sa ve Belçika da mukim olanlarda dahil olmak üzere 1904 ilâ 1920 te- vellüdlü bütün Hollandalların en yakın oHollânda konsöleshanelerine müracaat etmeleri Yüzumu ilân edil- mektedir, B. Salih Kılıç ve B. Kâmran beraet ettiler İzmit 27 (Telefonla) — Dolmabahç izdiham hadisesinde ölen ll kişinin mesaileri iddinsile bura ağır çeza mal kemesinde muhakemeleri yapılan eski İstanbul emniyet müdürü B. Salih Kıhç ile muavini B. Kâmran haklarındaki da- ya bugün neticelenmiş ve her ikisi de beraet etmiştir. İtalyanın vaziyeti Domates mahsulü toplanmadan İtal- yanın harekete geçmesi ümit edilmiyor. Paris - Soir gazetesinin hususi muha- biri Gaston Thierry yazWor: İtalyada on gün kaldım. İtalyanın bugünkü harp k da vaziyeti egayri muhariplik» | tavsif edilmişti. Fakat bu ta- rifin, değişmez olmadığı ve şarta bağlı bulunduğu malümdu. Şimdi bu tavsif değiştirilmiştir. Belçika sefiri, perşembe günü, kendisini kabul eden B-. Mussoli- öiye İtalyanın vaziyeti ne olduğunu » runca B. Mussolini bunu: «Harbe t kaddüm eden vaziyet» diye tarif etmiş- tir. Aradaki fark mühim görülebilir. Fa- kat İtalyanca lisanı, tabir bulmak hu- susunda pek zengindir. Şurada burada alınan tedbirler, İtalyanın âcil bir hare- kete geçeceğini işrap etmese bile doma- tes mahsulü toplanmazdan evvel hiç bir harekete geçilmiyeceği Romada uluorta söylenmektedir. domates mahsu- Hü İtalyan halkı için çok mühimdir Manevi bakımdan vaziyet âz ehem- miyeti haiz değildir. Alman taarruzun- danberi, müteffiklere karşı yapılan hü- cumlar fevkalâde bir şiddet kesbetmiş- tr. Evvelemirde gazetelerden bahsede- lim. Almanların en küçük muvaffakı- | yeti, inanılmıyacak ölçülerde izam edil. mekte, muazzam başlıklar, Alman ordu- sunun namağlüp olduğuna inandıracak bir şekilde okuyucuların dikkat gözlerini çekmektedir. Paria ve Londranın teb: | İiğleri ya serlâvhasız, ve yahut mâna ve mazmunlarını o tamamile (değiştirecek mütalâalarla neşredilmektedir. Yalan ha- berler, birbirini takip ediyor. Hattâ ge- Reimsin zaptedildiği Hollanda, Belçika ve Lüksemburg'un Yitaraflığına yapılan tecavüz, bu Alman lerde doğurduğu endi- Almanlar zayiata bak- madan taaruz ediyorlar (Baştarafı 1 inci sahifede) çok harekât sahasına gitmiştir. Muma- ileyh, muhtelif malzemeyi teftiş ve son harplerde temayüz etmiş olan mürette- batı tebrik etmiştir. Laurent Eynac, düşman tayyarelerini düşürmüş ve bu işi gördükten sonra dön- müş olan pilotlarla uzun müddet görüş” müştür, Nazır, Polonyalı avcı tayyarele- rinden mürekkep bir grupu da ziyaret etmiştir. Pariş 27 — Son 48 saat zarfında Al- menlar fevkalâde azim zayinta uğramış” lardır. Düşman tarafından sarfedilen büyük gayretlere rağmen umumi vazi- | İ yette değişiklik yoktur, Somme üzeri de müttefik kuvvetler denizden Amier: se kadar hâkimdir. Amiensin garbinde müttefik kuvvetler tathirat o ameliyeleri icra eylemiş ve bir miktar geçid nokta. ları elde etmiştir. Muharebe, öğleden sonra çok şiddetlendi Paris 27 (A.A.) — Saat 23,30 da Havas şu haberi veriyor: Askeri vazk yet hakkında öğleden sonra alınan ma- lümata göre, öğleden evvel vaziyette büyük bir değişikkk olmarıştır. Âys mntakasında dün Belçikalılara karşı yapılan ve bütün gece devam eden Alman taarruzu bu sabah da devam et- miştir. Almanlar burada bir çok vasıta” larla harekete geçmişlerdir. Almanlar takriben 40 kilometrelik bir cephede hiç durmadan büyük insan kütlelerile topçu” hi himayesinde taarruz etınektedir- r. Şimalde müttefik kuvvetlerin garbin- deki vaziyetin aksine olarak Almanlar Cambrai mıntakasında taarruz ederek çok tank kullanmamışlar Öğleden sonra da devam eden muha- rebe en şiddetli haddine gelmiş görünü- yordu. Semme'da Fransız kıtaları mevzil ha- reketlerine müsaid şartlarla devam et mişlerdir. Buradaki harekât dört beş gün evvel nehri geçerek cenubda (oldukça ilerleyen Alman kıtalarının tardedilme- sini istihdaf etmektedir. Abbeville'den Prouhe mıntakasına kadar nehrin bütün mecrasında faaliyette bulunan Fransız kıtaları düşman müfrezelerinin bir çok mukavemet merkezlerini ele geçirmişler ve bir kaç kasaba ve köprübaşını zap- tetmişlerdir. Calais'nin vaziyeti Paris 27 (A.A.) — Fransız askeri mahafili, bu sabah saat 9 da Calais'nin hâlen Fransızların elinde bulunmakta ol- duğunu beyan etmekte idi. İngiltereye nakledilen yaralılar Londra 27 (A.A.) — Fransadan ge- len üç hastane vapuru dün İngilterenin cenup limanlarından birine varmışlardır. Vapurlarda birkaç yüz yaralı vardır. şeyi gösteren bir ısrarla Alınan tezine göre izah ve tefsir ediliyor. Radyo da bu harekete iştirak ediyor. Alman radyo neşriyatı, bütün gün neşir ve tefsir ediliyor. Müttefiklerin Tadyo neşriyatı ise bozuluyor ve karıştı- İ nlıyor. İtalyadan hâlâ duyulmakta olan yegâne Fransız radyo istasyonu Paris - Mondial'dir. Bütün büyük şehirlerde milyonlarca beyanname düvarlara, pencerelere ve vitrinlere yapıstırılmıştır. Dört gün de nümayişler devam etmiştir. Ekseriyetini talebe diye tavsif edilen 10 - 15 yaşın- daki çocukların — ki bunların arasında arasıra şüpheli şahıslar da görülüyor- du — teşkil ettiği alaylar, sokakları do- laşıyorlardı. Romada bu nümayişçiler- den bir grup gördüm. Bunlar, tahnrinen 200 kişi kadardı ve Fransız sefarethane- sine doğru gidiyorlardı. Bunlar, Fransız milli renklerinde bir paçavra parçasile | örtülmüş bir tabutu takip ediyorlardı. Bir lâvhanın üzerinde de oMarianne'in (Fransanın) ve John Bullun (İngiltere- nin) bir karikatürü gözüküyordu. Bu nümayişçi alayının etrafını, mütte- fikin sefarethanelerine gitmekten menet- mek maksadile polisler sarmışlardı. İşte hadiselerin soğukkanlılıkla hulâ- sası budur. Bu tahrikâta karşı İtalyan İ efkâr umumiyesinin aksülâmeli ne ol- İ du? Ekseriyeti itibarile halk bu nün yişlere iştirak etmemiş ve bunları anl maktan ziyade basiret göstermiştir. Pek anlayışlı olan İtalyan milleti, şevk ve gayreti alevlendirmek için yapılan bu hareketlerin içinde yalan ve mürettep olanını derhal sezmiştir. Bunda esasen aldanamazdı. Zira bu kaba gürültüler Al man propagandasının ve günden güne mikdarları artan ve ev sahibi gibi ko- nuşmağa uğraşan Nazi ajanlarının ese ridir. Romada kaldığım müddet zarfında, bütün halk tabakâları ar: da tedkikler yaptım. Bu teldkiklerimin neticesi maal. sef kalb sıkıcıdır... Almanya, efkân umumiyenin bütün kumanda dizginlerini eline almıştır. Naziler, her tarafa sokul- muşlar ve çok iyi çalışmıslardır. Efkârı umumiye üzerinde bu muazzam vazıyede rağmen İtalyada birçok dost- larımız ve taraftarlarımız vardır, Fakat artık bedihi bir kazıyedir: İtalyan sil- leti, emir alitsa harbe girecektir. Fakat her halde bü harbi, Hitlere hoş görün- mek için yapmıyacaktır, Hitler için İtalyanları harbe sürükle. mek bir zarurettir. Kendisini sövip #ev- memek Hitlerin umurunda değildir. Gazetelerin ve mecmuaların neşriya- tandan ve İtalyan hükümet adamlarının beyanatından anlaşıldığına göre İtalya- nın harp gayeleri şöyle hulâsa edilebilir: «Akdenizde Franâiz - İngiliz hâkimiye- tinden kurtulmak. Bu deniz İtalya için bir mahpes olmuştur. Büyük ve mağrur bir millet bu hale'daha uzun müddet ta- hammül edemez. Vakti merhun gek miştir.» Bu göyelere erişse bile, İl e, disini memnun & ki edecek mi? Ağ- lebi ihtimal hayır. Fakat başlıca mâni ortadan kalkınca, sulhperverane bir sü- reti tesviyeye açık bir kapı kalacağı söy- lenebilir. o Cermenlere karşı beslenilen kine rağmen İtalyanın bütün milletin müzaheretine nail olacağından şüphe et- miyelim. Italyada harp lehinde yeniden nümayiş yapıldı (Baştarafı 1 sahifede) B. Farinaçi: «Emir bekliyo- ruz» diyor Roma 27 — Eski muharipler günü münasebetile Floransada yapılan top- lantıda faşist partisi eski umumi kâ- tibi nazır B. Farinaçi bir nutuk irad ederek: «Bugün cereyan eden bütün hâdiseler dört sene evvel tahmin edil- miş ve tedbir alınmıştı. Eski muha ripler hazır durüyorlar ve emir bek- Yiyorlâr.» Roma 27 — Roma radyosu dün ak- şam Fransada askeri vaziyetten bah- sederken demiştir ki: «Müttefikler büyük darbelere maruz kalmakla be- râber henüz çok kuvvellidirler. İtal- ya hududunda, Afrikada bir milyon iki yüz bin kişilik kuvvetleri vardır. İtalya, bu kuvvetleri tutmakla müt- tefiğine büyük yardım etmektedir. Harp mı, sulh mu? Roma 27 (A.A.) — Harp mi, sulh mu? meselesi Romada herkesin başlı- ca düşüncesini teşkil etmektedir. Ter- mometrenin tüpü içindeki civa sütu- nunun, harareti açılıp yükselmesile Anlp çıklığı gibi gerginlik de zaman zaman azalıp çoğalmaktadır. Gezete- lerde alevlendirici makalelerin çıkma- sına, veya cuma günkü Kort Ciano- nun Arnavutluk işçilerine hitaben söy- lediği nutuk gibi hâdiselere göre, bu gerginlik değişmektedir. İtalyan gâ- mileriin nhareketlerinin tehiri, İtal yanın haxbe girdiği takdirde Vatika- na iltica etmek isteyip İstemediklerini ecnebi diplomatlara soran Papanın sirkülerleri gibi hâdisat da bu gergin- Tiği değiştirmektedir. 'Telegrafo gazetesinin büş muharriri B. Ansaldo haftalık radyo konuşm sını şü sözlerle bitiriyor: Hitlerin mü tefiklere indirdiği her darbenin, bizim hareket sahamız EEE, ETEKLER, Bunlardan 14 ü yolda ölmüştür. Bir de- nizci şunları anlatmıştır: Almanlar cumartesi günü Fransada bulunduğumuz limanı şiddetle bombar- duman ettiler. Biz yaralıları vapura nak- | lede.ken 100 metre yakınımıza bom- balar attılar. Denize birkaç mil uzaklaş- Uğunız zaman sahilde yangınlar çıkmış- tı alev ve duman görüyorduk. Londra 27 (A.A.) — İngiliz yaralıla- | rından mürekkep bir kafile, dün İngil- terenin garbinde kâin bir şehre vasıl olmuştur. üzerinde de aksi olâcaktır. Nafia işleri Roma 27 (A.A.) — Mussolini Nafia Nazırımı kabul etmiştir. Nazır kendi- sine, yapılmakta olan büyük nafla iş- leri hakkında izahat vermiş ve bilhas- sa Tibre nehrinin örta mecrasının tanzimine müteâllik bir proje tevdi ve ecnebi mahrukatının istinlâkini tahdid maksadile elektrik kuvveti is- tihsali için yepı'mış olan plânı teşrh etmiştir. Bilâhare beş milyar kilovat saate çıkarılacak yeni bir inşant programı tanzim edilmiştir. 1934 senesinde elek. trik kuvveti istihsalâtı 25 milyar ki- lovat saate çıkacaktır. Bu miktar, 16 milyon tondan fazla kömüre tekubül etmektedir. Faşist Erkânıharbiye şefinin memnuniyeti Roma 27 (A.A.) — İtalyan üniversi- telilerin faşist İtalya (imparatorluğunun muksdderatmı temin etmek için Duçevin emri alında mücadeleye hazır oldukla- rım ilân ettikleri nümayislerin sonunda faşist fırkası erkânibarbiyesi şefi, s-ah gömlekli üniversitelilere hitaben bir em- ri yevmi neşrederek bu nümayişlerden doluyı memnuniyetini irhar ve elta üniversteklerinin — faşist imparator nun büyük gayesini tahakkuk ettimek için bütün kuvvetlerile çalışacakları ka» naatinde bulunduğunu ifade etmiş ve bu gaye, İtalyayı ecnebilerin mağrurane begemonyalarından kurtarmak ve onu kendi denizine hâkim kılmaktır demis- tir. Abone ücretleri Türkiye 1400 Kuruş 7700 kucüş 8 » 460 >» > 150 Posta ittihadına dahil olmıyan ec memleketler: Seneliği 3600, altı aylığı 1900, ür; aylığı 1000 kuruştur. Telefonlarımız: Başmwuharrir: 20565 — Yarı işleri; 20765 - İdare: 20681 — Müdür: 20497 Ecnebi Kebiülühir 20 — Herır 25 8. İmsak Güneş Öğle İkindi Akşam Yater E. 649 92 440 638 1200 1S? va 20 433 21 1619 1932 2138 Tarrehare: Babıali civarı Acımusluk. <nkak Na 13