28 Mayıs 1940 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 4
Şe ine , AEŞAM Bütçe müzakeresi başladı Yalnız Milli Müdafaaya 150 milyon (ira ayrıldı. Maliya Vekili Meclisin dünkü içtimaında izahat verdi (Baştarafı 1 inci sahifede) Meclisine ayrıca takdim edilmiş olaği fevkalâde tahsisat lâyihasınım esaslarını hulâsa etmiş ve ezcümle demiştir ki: «940 mali yılı için tasvibinize arzetti- ğimiz fevkalâde programın (o yekânu 109,922,000 liraya baliğ olmaktadır. Derhal tasrih eyliyeyim ki bu yekünun 72,800,000 lirası, yani üçte ikisi milli müdafaa hizmetle tahsis edilmişti Bu suretle 940 mali yılı için adi bütçe- de ve fevkalâde programda sırf mill müdafaaya ayrılan tahsisatın umumi ye- künu 150 milyon lirayı geçmektedir, Bu miktar, normal zamanlara ait sene- Tik d ihtiyaçların adi bütçe ile, ve bugünkü w vaziyet icabı olarak alınmasına lüzum görülen istisnai ve mu- umi vakkat tedbirlesin istilzam ettiği sarfiyas tan da fevkalâde tah esasına göre tesbit ve karşılanması eftik edilmiştir. er arasında Maamali milli müdafas miyetini, yalnız bir s bütçeye konulmuş ol na göre ölçer kir ver sile tebarüz ettir <7 Teslihat kredileri ihtelif kanunların verdiği gelecek yıl ci teahhüt selâhiyetlerine müste- n programları ve hari r için t yekünü- am bir fi- in bu hususta l de bilve- 0 senesinde ödenecek olan ve en teslihat prog- yamları şunla 5 a imüstenit 49,500,004 67.000.000 » 126,500,000 » 6 milyon ve diğeri i teslihat kredisi de r maruzatımı ta- 1 de kaydedeyim istikametini iitikametin mili müd ımı daima Mi ei lâyihasının esasları frik edilm den Sivas - ada yapılar i © sarfedilmek üzere na ayrıca 2931000 Hira imar işler a Vekâleti kı umumi tırmak için kkat mah olu Dört senedenberi kabul edilen fevkalâde tahsisat kanunları , bu meyanda, dört se- uhtelif kanunlarla verilmiş tahsisatlara dair toplu bir alümat vermiş ve umumi ye nedenberi » olari fevkal 131,000 lira olduğunu söyle- dikten sonra muhtelif hi: le izah etmişi «147,924,1 taalluk eden mı 49.211 masraflarına 18,213,000 Kira muhtelif na işlerine 20,785,0) sisatı, deniz ve müdafanya hizmetlere, demiryolları .000 Tira inşaat a ve imar hava cakliyatı gibi ikti #adi ve ticari ihtiyaçlara 11,895,000 lir avenet 5,1 23,00) Mak ve mektepler inşaatı) 2.790.000 İlmi arel mevzuları sıhhat ve içtimai mu- ân ve tp fakültesi) lira maarif | hizmetlerine iteler (yaş ve kuru meyva ıslâhı programı) > Maliye Vekili, kanunları sayesinde yapılan işlerin gerek siyasi gerek iktisadi bakundan bugünkü bu fevkalâde tahsisat Hiralık | 0 lira maadin ve sanayi te- | buhranlı devreyi daha geniş bir hazırlık içinde ve daha büyük bir emniyetle kar- şıladığını söyliyerek fevkalâde tahsisat kanunları hakkındaki sözünü bitirmiştir, Hususi kredilerle temin edilen işler Maliye Vekili bundan sonra sanayi, ma-' adin, ve su işleri gibi karşılıkları umumi mivazene haricinde hususi kredilerle te- min edilen bazı hizmetlere dair malü- mat vermiştir. SANAYİ İŞLERİ: Avrupani halihazır programına dahil bir kisim tesis, tadil ve tevsilerin tahakkukuna imk Tmemiş olmakla beraber sanayi programlarının tatbikatı memnuniyet verecek şekilde in- kişaf etmektedir. Kısmen işlemeğe baş- layan Karabük demir ve çelik fabrikala niteleri 940 da fa- nci kâğıt, karton ve da 940 da işlet- nento, klor, fabrikaları vaziyeti 939 aliyete geçecektir. İk selüloz fabrikaların meye açılmasına ve * hamızı kibrit ve Süper fosfat tesislerinin de ik Hulâsa: Memleket enelik kıymeti 93 liradan ibaret ik Bu rakamda an istifade etmiyen mües- seselerle el ve ev sanatlarının istihsalâtı dahil değildir. Milli müdafaa ihtiyaçları için devletce tesis edilmiş askeri fabrikalar da itimad ve iftihar edilebilecek hale gelmiştir. de 32 milyon 7 milyon 'eşviki sa- krom ve tesis ve işletmeleri afaza etmekledir. Er- n hi mdan 1939da 6330 ton bakır, Gulemi havza- lardan 102842 küsür ton 1 ve piyasaya arzedilmiştir. SU İŞLERİ Memleketimizde 2 i su İşleri süratle inki- Büyük tiği 31 m su işleri için yonluk k mlanarak projeleri ş Jabilecek vaziyete getirilmiş olanlar da 4 mi dır. $ senelik k Ti “NAKİT VAZİYETİ Vezne ve banka ki pa Hi yılında İk mevcutları ile yolda- rdan mürekkep olarak 938 n 939 tarihine devrolu- nan miktar (45,7) m nihayetinde bütçe emanetine alınmış ol- duğunu arzettiğim (14,9) milyon lira ile fevkalâde t ıklarından, ,8) milyon 939 yılına yon İiradır. ertesi seneye devredilmiş ( a bundan tenzil edilirse devredilen kabili ii al nakid mevcu- milyon liradan ib bu rakam dunun 15 ret olduğu anlaşılıyor ki, nakid vaziyeti mizin şa; kte anı memnu; t halde devam olduğunu Varidat bütçesi bütç da da ezcümle şunları söylemi ye Vekili varidat hakkın» Masraf arzettiğim mali yılı 8 ay tinat edil meninde tet- rken elimizde niz I aylık tahsilât mikti ın, varidat lara göre den geçirilmiş ve bu kik ve müz encü- BAİN sen lecek bir devamlılık gösteren ik , Yüksek Meclisin dir varidat fazlalarile kapattığımız halde bu ktarında muhammenata retli bir noksan bulun» sene tabsilât r nazaran ehemm ması, ikinci nokta da bütçe imkânlarının azami müsaadesi nisbetinde vergi tahfif- € gitmek prensipimiz olduğu halde ı sene bir kısım vergilere bezi zamlar teklif edilmiş olmasıdır. Maamafih, şurasını da derhal arzeçle- im ki bu yeni zam ve ihdaslarln da bü- ük bir ehemmiyetle göz önünde buttu- Zumuz başlıca nokta vergi tahfiflerinde olan — müstehsfileri ikellefiyet ha bunlara asgi n olduğu kadar m rici bırakacak v ce tesiri olacak mevzular dahilinde kal- mak olmuştur. Dahili vergilerimizin tahsilâh, fevka- lâde ahvalin tesirlerine memnuniyet bir inkişaf seyri takip € mektedir. Kazanç, sınat müesseseler mu- âimele vergisi, buğdayı koruma gibi ver gilerde ehemmiyetli tezayütler kaydedil- miştir. Diğer vergilerimizde de umumiyetle bir artış müşahede edilmektedir. Bu sü- retle gümrüklerde ll ay zarfında hasğ olan 14,000,000 liraya yakın noksaş bununla telâfi edilebilmiştir. Varidat kanunlarımız üzerinde vergi- Bin verimini artıracak ve vergi zayiatı önliyecek, ayni zamanda mükellefler için kolaylık temin edecek mesaiye de- vam ediyoruz.» Hazine ve döviz vaziyeti Maliye Vekili döv ii lamlığını muhafaza etmektec Dış ticaret ve milli para 938 senesine ka aktif vaziyette bulunan harici ticaretimiz 938 de beş milyon liraya yakın bir farkla pasif va- ziyete geç Geçen sene bu hususta maruzatta bulunurken ithalât fazlasının memleketi muhtelif sahalarda techiz et- meğe yarayan maddelere müteallik ol duğ ihlâk cihetle için endiş miştim. Filhakika caret hacmi bi raber 118,2 milyon | kabil (127,3) milyon liralık ihracat ya- pılmak suretile (9) milyon lirayı müte- caviz bir ihracat fazlasile tekrar aktif vaziyete geçmiş bulunuyoruz. (Bu ciheti ) tebarüz ettirmek österü nu ve İs mer Milli paramızın senelerdenberi devam eden milli istikrazının min ettiği itimad için muhtelif « nuniyetl ve Ta birler alınmıştır Ufaklıklar v ve milli bankalar miştir «Yüksek Meclisin, larını ve menfaatlerini mev bilen en iyi telif eden isabetli karar ve direktifleri sayesinde bütçeler nelerdenberi bir muvaffakiyetle un iftihar edilecek bir eri meydandadır. sada en büyük eseriniz devlet hâzinesinin herkese intizamı ve sarsılmayan itibarıdır imes itimad veren Mü. 939 müşkü- him bir varidat noksanına rağmen rı tahditsiz ve ümkün olabil- eli kararınız ve direk» bugünkü karışık ah- e rağmen 940 mali yıl büt- azhar olacak şek le tatbik timad e söze miştir. tfleriniz sayes val ve şe bi ile azami muvaffak: kân hasıl ol emniyetim b lerime nihayet veririm.» B. Ali Râna Tarhanın beyanatı ye Vekilin. istakil grup ağına tam bi ve lunduğunu arzeti den » İen Pa Tarhan kında ütçenin heyeti etmiy ve ez <Muhtet Be bakımında, bir noktayı hrze müsaadenizi rica leri irani mba alsa bahs bugün muhterem Wali Vekilimizin de hakkında tafsilât verdiği fevkalâde tahsisat amının devan na taraftar değiliz. Harp havas içinde fevkalâde tedbirlere elbette baş vurulur. Fakat tabii 2 ia bu gibi tedbir- lere müracaat usulüne nihayet verilmesi mali selâmetimiz icabıdır kanaatindeyiz ve bu kanaatimize muhterem bü ği ve imetin Meclisin iştirak edeceğini ümit ediyoruz.» -Alkışlar Ali Rna Tarhanın beyanatını takiben de bazı hatipler söz alarak bütçenin muhtelif masraf fasılları üzerinde bazı mütalâa ve temennilerde bulunmuş ve heyeti umumiyesi üzerinde kâfi görülecek maddelere kanunun 1940 yılı mesar rak 268,476,321 lira tak maddesi kabul edilmişti zakere n Üzerine masraf bütç narak B. M. Meclis, Riya Divanı muhasebat, Başvekâlet, Duyunu umumiye ve Gümrük ve İnhi- sarlar Vekâletleri bütçeleri tasvib edil miştir, Meclis yarın müzakerelerine edecektir. devam dahil ve hariçte te- 2 Mayıs 1040 İ Bazı vergi ve resimlere ! zam kanunu neşredildi Maliye vekâletinin bir tebliği Perakendeciler 100 kilo kilodan fazl fazla Kahve, Çay, 10 tenekeden fazla Benzin mevcudlarını haber verecekler Ankara 27 (Telefonla) — Fevkalâ- de vaziyet dolayısile bazı vergi ve resim- lere zam icrasına ve bazı maddelerin mükellefiyet mevzuuna alınması hakkın- daki kanun bugünkü Resmi Gazete ile neşrolunarak meriyete konulmuştur. Ankara 27 (A.A.) — Maliye Vekâle tinden tebliğ edilmi; 1 — Fevkalâde vaziyet dolayısile ba» vergi ve resimlere zam icrasına ve ba- zı maddeler mükellefiyet mevzuuna alınmasına dair olan 3828 sayılı kanun neşredilmiştir azı maddelerin ö nış ve şimdiye ka» dar vergiye tabi olmıyan bazı maddeler istihlâk vergisine tabi tutulmuştur. Bu gümrük ta- rlikte her mahalde e daireleri tarafından gündelik ga» 2 — Bu kanunla b tihlâk vergileri artır delerin cins ve nevileri, umazalarile de bu gazet ve çık- sutad vasıtalarla zete çıkan yerl yerlerd ilân - Kanunun birinci muvakkat mad- | desi mucibince, bu mevad ve eşyanın t- ithalâtçılar, bu mal- ya memleket için- deki ticari ve sınai müesseselerden mü- bayan ederek satan toptancılar, bu made deleri memleket içinde imal eden sınai müesseseler bu kanunun neşri tarihinde kilodan fazla kahve, çay ve 10 te- nekeden fazla benzin nan perakendeciler, mahallerinde mal ye dairelerince yapılan ilâm takip eden kırk sekiz saat içinde mevcutlarını bir beyanname ile bağlı ol- dukları mahiye varidat dairelerine bildir- günden itiba Beyanname vermi- yen veya mevcutlarını noksan gösleren- lerden vergiler 5 kat fazlasile alınır. meğe mecburdurlar. 4 — Bu kanunla, tütün ve içkilerden 2460 sayılı kanun mucibince alınmakta olan müdafaa vergisi trtırılmış ve kib- ritler, kutu başına 10 para, çakmak taş- ları da adedinde bir kuruş milli müdafaa vergisine tabi tutulmuştur. Kanunun ikin- akkat madenine göre, tütün. ve bayileri Bunusü müskirat inde e de bulunan tütün ve içkilerle kibritle; maliye dairelerince yapılacak ilânı takip eden gün kibrit inhisi ellerin ı itibaren iki gün içinde ve de bulunan kibritleri mezkür ilânı 1 işletme şirketi acenteleri de ! takip eden günden itibaren 24 saat içinde | mabhallerindeki inhisar idarelerine bir be- yanname ile bildirmeğe mecburdurlar, Beyanname vermiyen veya mevcutları noksan gösterenlerden vergi ve zamlar beş kat Fazlasile alınır. Şayın vatandaşlarca tebliğ olunur. Teşekkür ” Men 940 cuma günü Yeşilköyde bilinmek üzere BÜYÜK FİLMİ İstanbulda ilk defa BANKA Soyguncuları Baş Rollerde: FRANKİE DARRO, KANE RİCHMOND Şimdiye kadar oynanan bütün Gansgter filmlerin en heyecanlı ye en korkunç macera filmi YARIN Matinelerden itibaren ALKAZAR Sinemasında Başlıyor TURAN Tiyatrosunda C.H. P, Eminönü Halkevi Sosyal Yardım Şubesi Menfaatine BüYUK MUSAMERE Bu akşam saat 21 de Orkestra - Milli oyunlar - Varyete - Saz ve San'atkâr NAŞİT ve arkadaşları tarafından komedi Fiatler: L nr 300 - 200 - 150 Mevk Mevsimin son ve Fevkalâde konseri MEMMEMEAEMMMNME 390 kişilik Küme fasıl Hey'eti Bütün alaturka saz ve se üstadlar bir arada 30 mayıs perşembe akşamı 9 da Beyoğlunda FRANSIZ TİYATROSUNDA Biletler gişede satılmaktadır. Telefon HUSİ anamı SUMER SINEMASI YARINKİ ÇAR: LUCİEN BARROUX'un STOCEFELD - LİSETTE LANV ve diğer 10 yıldızla beraber çevirdikleri NEŞELİ SAHA Kahkaha tufanı ve neş'e kaynağı olan VİNCENT SCOTTO'un meş- bur operet filmi. Bütün seyircileri güldürecek ve şarkılarını beraber okutacaktır, BETTY 2 yeni ve görülmemiş film birden ŞAMBA MATİNELERDEN İTİBAREN hususi ve fevkalâde bir program takdim ediyor Raiph Bellami ve Barba Read tarafından oynanmış büyük ma- cera ve sergüzeşi filmi Doktorun cinayeti Bakir ormanda bir cinayet Doktor ve Vicdan... Devlet Limanları işletme umum m Keşif bedeli «17490 lira «38» kuruştan ibaret İzmirin İn. tı pazarlıkla ihale edilecektir. Muvakkat teminat «13 raltı mevki 10» lira «4 İsteklilerin en az on beş bin liralık mümasili işi başarmış olduklarına dair birlikte 3/6/94 tarihine rastlıyan pazartesi günü on beşte Galata umum müdürlük binasında toplanacak satım alma X: Bu işe bilir. eld proje ve teferrüatı #1 kuruş mukabilinde sözü geçen komisyondan alına» «430»
