11 Mayıs 1940 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 2

Dün Geceki ve Bu Sabahki Eaberler Üç mebusluk B. Chamberlain istifa etti Almanyanın Hollanda ve Belçikaya verdiği nota Almanya, bu iki hükümeti zahiren bitaraf görünmekle beraber Almanyanın düşmanlarına müzaheret etmekle itham ediyor Ingiliz tebliği bu iddiaların tama- mile yanlış olduğunu bildiriyor Londra 10 (A.A.) — Hollanda ve Belçika hükümetlerine yazılar. bir Ak man muhtırasında şöyle denilmektedir; «Almanya hükümeti, İngiliz ve Fran- #z siyasetinin başlıca hedefini çoktanbe- ri açıkça bildirmiştir. Bu siyasetin hede- fi harbi diğer memleketlere yaymakur. Bu vadide yapılan son teşebbüs Norve- çin yardımı ile Skandinavyayı işgal et- meğe matuf olan plân idi. Orada Al yaya karşı yeni bir cephe açilacaktı. Fakat son dakikada Almanlar tarafın- dan yapılan hareket bü teşebbüsü akim bırakmıştır. Almanya bunları geçende | beşredilen vesikalarla bütün dünyaya is- bat ötmiştir. Skandinavyada İngiliz - Fransız hare- keti suya düşer düşmez, Fransa ile İn- giltere harp sahasını diğer istikametlere uzatmak içim yeni tedbirler almışlardır. İngiliz kıtaları henüz Norveçten ricat et- mekte iken İngiltere Başvekili yeni ah- val ve şerait dolayısile deniz kuyvetle- rinin büyük bir kısmını Akdenize sev- kedecek vaziyette old Fransız cüzütamlarnın — İskenderiyeye veccihen yola çıkarılmış bulundu- | nu bildirmiştir. Akdeniz şimdi İngiliz | ve Fransız propagandâsının merkezi ol- muştur, Bu çareye baş vurulmuş olma- sının sebebi Norveç hezimetini İngiliz - Fransız prestijine indirilen darbeyi ört- man nu ve İngiliz - iğer cihetten yakında Balkanların Almanyaya karşı açılan harp için bir olabileceği intibm husule getiril. Hakikatte bundan sonraki İngi- Fransız taarruzunun istikameti hak- kında bir şaşırtma hareketi yapılmak iş- tenilmişti. Fransa ve İngilterenin hakiki maksat. ları garpte Almanyaya taarruz etmektir. Uzun zamandanberi hazırlanmış olan ve şimdi pek yakınlaşan bu taarruz Hollan- da ve Belçika yolu ile Ruhr mıntakasın- da yapılacaktı, Almanya bütün memle- ketlerin tamamiyetini tanır ve bu tama- miyete riayet eder. Ancak bu memle- ketlerin Almanya ile müttefikler arasın» da ihtilâf zuhurunda tamamile O bitaraf kalmaları şartor. Belçika ile Hollanda | ise bu şarta riayet etmemişlerdir. Bu iki İ memleket zahiren bitaraflıklarını muha- İ faza etmeğe çalışmakla beraber filiyat- ta Almanyanın düşmanlarına tamamile müzaheret etmişlerdir. Doğru vesikalara, bilhassa Almanya Dahiliye Nazırının 29 mart ve Alman orduları yüksek kumandanlığının 4 ma- aporlarına nazaran oAlman- , harbin bidayetindenberi Hollanda ile Belçika gazetelerinin Ak man “aleyhtarlığında İngiliz ve Fransız gazetelerini bile göçmiş olduklarını be- yan eder. Almanyanın teşebbüslerine rağmen bu tarzı harekette şimdiye kadar bir deği- şiklik husule gelmemiştir. Londra 10 (AA.) ğndaki tebliği Beşret Fransız hükümetleri, ellerindeki Hüküm ! ve bütün İ vesait ile Hollanda ve Belçikaya yardım etmek için tedbirler almaktadırlar. Ay- mi zamanda Almanyanın bu bitaraf mem- leketlere taarruz hususunda önayak ol- mak suretile bir kere daha askeri bir zafer kazanmış olduklarım kabul ve tes- lim etmek gerektir. Almanlar, Hollanda ile Belçikanın bi- taraflıklarını muhafaza etmemiş olduk- larını ileri sürerek taarruz hareketlerini hakk göstermeğe çalışmaktadırlar. Bu iddia, hiç şüphesiz, tamamile yanlıştır. Bilâkis, herkesin bildiği gibi, Hollanda ile Belçika, bizzat kendilerinin kabul ve taahhüd etmiş oldukları tam bitaraflık siyasetini takip etmişler ve askeri müda- faa tedbirlerinin tatbiki hususunda müt- tefiklerle mesai birliğinde" bulunmaktan istinkâf eylemişlerdir. Maamafih, herhangi bir taarruz ihtimali karşısında mümkün olan bütün tedbirleri az etmiş bulu- nan müttefikler, şimdi bu tedbirleri son derece süratle tatbik etmektedirler. Hollandanın cevabı La Haye 10 (A.A4.) — Hollanda Ha- riciye Nazır, bu sabah Alman muhtır: sını veren Almanya elçisine, Almanya hükümetinin, Hollandaya hücum için Hollandanın yabancı devletlerle anlaşma halinde bulunduğu hakkındaki o Alman iddiasını nefretle reddettiğini hildirmiş- tir. Hollanda Hariciye Nazırı sözlerine göyle devam etmiştir: Tarihte misli bulunmayan bu Alman hücumu karşısında, Hollanda hükümeti kendisini Almanya ile harp halinde te- Jâkki etmektedir. B. Rooseveltin beyanatı Kraliçe Vilhelminin mesajı mesaj, dikkatle Vaşington !i — Dün Amerika Rei- sicümhuru gazetecilere demiştir ki: «Kraliçe Vilhelminin mesajını tevee- cühle karşıladım. Bu mesa), dikkatle okunmağa değer.» B. Roosevelt, harp sahasını tahdi- de lüzum görmediğini söylemiş, Al manların açık şehirleri bombardıman etmeleri meselesinin de tedkik edil- mekte bulunduğunu ilâve etmiştir. Romadaki Amerika sefirinin Kont Cianoyu ziyaret etmesi kendi teşebbü- sü eseridir. İtalyanın Vaşington se- firi, Amerika Hariciye Nezareti Avru- pa şubesi şefile de görüşmüştür. Hollanda Hindistanı hariç- ten yardım istemiyor Amsterdam 11 — Hollanda Hin- distanındaki umumi vali, radyoile Amerika - Italya İki devletin sefirleri Hariciye Nazırları ile görüştüler Paris 10 — Amerikanın Roma sefiri bugün İtalyan Hariciye Nazırını ziya- ret ederek bir müddet görüşmüştür. Setir bu mülâkattar, sonra gâzeleci- lere hiç bir şey söylememiştir. Diğer taraftan Vaşingtondaki İtal. yan sefiri Hariciye Nazirile görüş- müştür, Bu görüşmenin neticesi hak- kında de malömat alınamamıslır. nı teveccühle karşıladım, okunmağa değer söylediği nutukta, memleketin ken- dini müdafaaya kadir olduğu ve ha- riçten hiç bir yardım kabul etmiye- ceğini beyan etmiştir. Amerikada endişe Vaşington 10 — Almanyanın Hol- landa, Belçika ve Lüksemburga taar- Tuzu Amerikada büyük heyecan uyan- dırmıştır. Kabine geç vakte kadar mü- zâkerede bulunmuştur. Hükümetin mühim kararlar vermesi bekleniyor. Burada en ziyade alâka uyandıran Felemenk Hindistanın, vaziyetidir. Japonyanın, Almanya gibi ani bir ha- reketle bu adaları işgal etmeğe kalkış- masından korkuluyor. Hawai aların- da bulunan Amerika donanmasının Felemenk Hindistanı ile Japonya arar sındâki Amerikanın Filipin adalarına gitmek için emir aldığı söyleniyor. Felemenk Hindistanında Japonya statükonun muhafazasını istiyor Londra 10 — Felemenk Hindista- nında örfi idare ilân edilmiş ve Al manlar tevkif edilmişlerdir. Felemenk Hindistanı limanlarında bulunan 19 Alman vapuru müsadere, mürette- batları tevkif edilmişlerdir. Londra 10 — Japon Hariciye Neza- reti Avrupadaki! son hâdisat karşısın- da Japonyanın, Felemenk Hindista- nında statükonun muhafazasını iste- dizini ilân etmiştir, Parti namzedlerin isimlerini ilân etti Ankara 10 (A.A.) — Açık bulunan Aydın mebusluğu için Eminönü Hal- kevi reisi B. Agâh Sırrı Levent, Bile- cik mebusluğu için Adanada Gülek Hmitet şirketi müdürü B. Kasım Gü- lek ve Zonguldak mebusluğu için si- yasal bilgiler okulu profesörü B. Hâ- sım Atıf Kuyucak'ın genel başkanlık divanınca Parti namzedi olarak gös- terilmeleri kararlaştırılmıştır. Sayın ikinci müntehiplere bildirir ve ilân ederim. C.H. P, başkan vekili Dr. Retik Saydam Gümrük muhafaza memurlarının tekaddlüğü Teşkilât ve vazife kanun lâyihası Meclise verildi Ankara 10 (Telefonla) — Gümrük muhafaza memurları teşkilât ve vazifele- ri hakkındaki kanun projesi Meclise ve- rilmiştir. Projenin bir maddesine göre, gümrük muhafaza memurları elli, âmir- leri elli beş, ve mıntaka müdürleri de altmış yaşını doldurdukları zaman ka- nun yaş haddini ikmal etmiş sayılarak mecburi tekaöde tabi tutulacaklardır. Bununla beraber hizmetlerinden işti- fade edilebileceği o âmirleri tarafından tasdik edilecek memurlar, Gümrük ve İnhisarlar Vekâleti kararile yaş haddin- den beş sene fazla istihdam edilebilecek- lerdir. Projenin diğer bir mddesi gümrük muhafaza umum kumandanlığına, güm- rük muhafaza memurlarının mesleki bil- gilerini artırmak üzere, merkezde | bir kurs açmak salâhiyetini vermektedir. Bu kursa hariçten iştirak edecek olan mu- hafaza teşkilâtı o mensuplarına okursun devam ettiği müddetçe yüz elli kuruş yevmiye verilecektir. İtalyada alâka ve endişe Halk gazeteleri kapışıyor, resmi mahafil sakin Roma 10 (A.A.) — Reuter ajansı bik diriyor: Hollanda ilç Belçikanın isti. lâsı neticesinde, İtalya için zuhur e- debilecek âkibetler, İtalyan milletini umumi bir endişeye düşürmektedir. Roma, sokaklarında, gazeteler kapışı- hıyor. Resmi mahafil, hâdisat hakkın- da, sükütu muhafaza etmektedirler. Kont Ciano Amerika sefirile görüştü Roma 10 (A.A) — Birleşik Ameri. kanın Roma elçisi Philps acilen Ha- riciye Nezâretine çağırılmış, kont Ciano ile görüşmüştür. General ( Gamelin Orduya bir emriyevmi neşretti Paris 10 — General Gamlin orduya şu eniriyevmiyi neşretmiştir: «Geçen birinciteşrinde düşmanın tahmin et- tiğimiz hücumu bu sabah yapılmış. tar. Almanya bize karşı bir ölüm har- bi yapıyor. Ordunun emriyevmisi şu- dur: Cesaret, enerji, itimat...> Türk maarif cemiyeti umumi heyetinin içtimaı Ankara 10 — Türk maarif cemiyeti umumi heyeti bugün saat onda Kollej binasında ve Balıkesir mebüsü general Kâzım Özalpın başkanlığında toplandı. Ruzmameye geçilerek çalışma ve hesap komisyonlarının raporları okundu ve ka- bul edildi. 'Türk maarif cemiyetinin gördüğü ve rimli ve faydalı işler takdirle karşılana- rak ve merkez idare heyetinin üç yıllık hesaplardan ibrası ittifakla kabul edildi. Yeni merkez idare heyetine, Cümhur başkanlığı umumi kâtibi Kemal Gede- leç, Başvekâlet müsteşarı Vehbi Demir- el, Urfa mebusu Refet Ülgen, Ankara valisi Nevzad Tandoğan, Ağrı mebusu Halit Bayrak Maarif Vekâleti müsteşarı İhsan Sungu, İzmir mebusu Rahmi Kö- ken, İstanbul mebusu Fakiye Öymen, Devlet Şüras birinci daire başkam Şerif Yürüklü, Başvekâlet müsteşar muavini Haydar Günver ve Tokad mebusu Ha» sip Ahmed Aytuma. Mürakabe heyetine de: Bursa mebusu Muhiddin Baha Pars, kız lisesi riyaziye öğretmeni Hilmiye De- ner seçildiler, ,B. Churchill, Kralla görüştükten sonra kabineyi kurmağı deruhte etti B. Lloid George'un ve işçi partisinden B. Attlee yeni kabineye girecekler bazı Nazırlar mevkilerini muhafaza edecekler Londra 10 — Başvekil B, Chamber- Jain bugün öğleden sonra istifasını krala vermiştir. B. Chamberlain $a- raydan ayrıldıktan sonra kral, B. Churehilli kabul etmiştir. Londra 10 (A.A.) — Bu akşam aşa- daki tebliğ neşredilmiştir; Chamberlain istifa ederek vazife- sinden çekildikten sonra, Winston Churchill, kralın daveti üzerine bu vazifeyi deruhte etmeği kabul etmiş- tir, Yeni Başvekil, Kabineyi teşkil et- mek üzere lüzumlu tedabir alındığı esnada, sabık Kabine vekillerinin, va- zifelerinden ayrılmak hususunda ser- 'besti ve mesuliyet hakları mahfuz ol- mak şartile, mevkilerini muhafaza et- melerini istemiştir. Kabineye kimler girecek? Londra 10 (A.A) — Renterin dip- 1omatik muhabiri bildiriyor: B. Chur- ehill'in kabinesini hafta tatili esna- sında veyahud belki de yarın itmam- etmesi muhtemeldir, Umunii kansala göre, işçi partisin- den B, Attlee B. Greenwocd Bevin ve belki de B. Alexander Uyeni kabinede mühim Nazırlar arasında bulunacak- | lardır. B. Attlee ve B. Greenwood harp kabinesine de dahil olacaklar. dır. Liberallerden B. Sinclâirin kabine- ye girmesi muhakkaktır. B. Lloyd George'un girmesi de muhtemeldir. B, Amery'nin riyaset ettiği müfrit muhafazakârlar da kabinede temsil edileceklerdir. Hava, Harbiye, ve Mühimmat Na- sırları yani B. Hoare, B. Stanley ve Burgün yerlerinde kalacaklardır. B. Chamberlainin nutku Londra 10 (A.A.) — B. Chambers Jain, istifasından sonra, radyoda bir | nutuk söyliyerek Almanyanın yeni tecavüzünü şiddetle takbih etmiş ve şöyle demiştir: «Bugünkü şersit, bir milli birlik kabinesinin kurulmasını icab etti ğinden, bugün öğleden sonra krala istifamı takdim ettim, Benim Y geçen B. Churchill, bana harp mesinde âzalık teklif etti. Bu tekliri memnuniyetle kabul ettim.» B, Ch erlâain sözlerini şöyle bi- tirmiştir «Bütün İngiliz milleti, tek bir ira- de ile yeni şefin etrafında birleşmeli ve Hitler nihayet ortadan kalkıncaya kadar sarsılmaz bir cesaretle savaş- malıdır.» Londra li — B. Chamberisin, Churchill kabinesile teşriki messi eft« meği kabul etmiştir. Bülün İngiliz gazeteleri, Churchill kabinesini hara retle alkışlıyorlar. Lüksemburg arazisinde şiddetli muharebeler Alman hücumu Moselle'in şarkın- da Sierck'e kadar geliyor Paris 10 (A.A) — 10 mayıs akşam tebliği: Alman kıtalarınn Hollanda, Belçika ve Lüksemburga karşı hareket- lerine, İÜ mayısın ilk saatlerinde geniş bir hava hücumu tekaddüm etmiştir. Bombardıman hücumlarından gayri, birçok düşman grupları, tayyare ile ve yahut paraşütle, Belçika ve Hollanda arazisinin muhtelif noktalarında yere in- miştir. Bu gruplar, ezcümle, Hollanda- da baskın suretile bilhassa tayyare mey- danlarını elde etmeğe çalışmışlardır. Heyeti umumiyesi itibarile, bu grupla- ra, mahalli kıtalar muvaffakiyetli hü- cumlar yapmışlardır. Gecenin ikinci kısmında Fransa ara- zisi üzerinde başlayan düşman hava hü- cumu, gündüz de devam eylemiştir. Ba- Baltık memleketlerinde Letonya 10 sınıf askeri silâh altına çağırdı Riga 10 (A.A) — 1906 dan 1916 ya kadar on sınıfın birçok efradı silâh altına davet edilmiştir. Bu efrad, talim görmek, üzere çağrılmışlardır. Sovyet ordusunda yeni tedbirler Moskova 10 (A.A.) — Müsellâh Sovyet kuvvetlerinin yüksek makamatı- nın eski memuriyetlerinin yeniden tesisi hakkında &li Sovyet meclisi tarafından | ittihaz edilmiş olan karar hakkında mü- talla beyan eden Pravda gazetesi bu tedbirin askerlerin disiplinini ve bilbaş- sa şimdiki beynelmilel vaziyet dolayısile askeri şeflerin otoritesini temin etmeği istihdaf etmekte olduğunu yazmaktadır. İspanya bitaraf Paris 10 (A.A.) — Selâhiyettar Pa- ris mahfillerinden bildirdiğine göre, İspanya, bitaraf kalmak niyetinde bu- lunduğu hakkında son zamanlarda teminat vermiştir. 2 az mühim maddi hasar vukum gek miştir. Avcı tayyarelerimiz ve hava dafi top- larımız, düşman hücumlarıma karşı koy- muşlar ve Alman hava kuvvetlerine ağır zayiat verdirmişlerdir. Arazimiz üzerin- de 44 Alman tayyaresi düşürülmüştür Hollanda, Belçika ve Lüksemburg hü- kümetleri bu sabah müttefiklere mü çaat etmiş olduklarından, Fransız - İngi- liz kuvvetleri derhal bu müracaata ica- bet etmişler ve Şimal denizinden Mosel- İe kadar bütün cephe üzerinde ileriye atılmışlardır. Bu kuvvetlerin Belçika ara- zisinde ilerlemesi devam etmektedir. Lüksemburg arazisinde şiddetli o muha- rebeler olmuştur. Alman hücumu, Mo- selenin şarkında Sierek mıntakasına ka- dar gelmektedir. I Fransız kabinesi tadil edildi Kabinede bütün fırkaların mümessilleri vardır Paris 10 — B. Reynâud kabinesin- de ufak tadilât yapmış, Louls Marin ile İbernegarayt devlet nazırı sıfatile kabineye almıştır. Bunlar harp kabi- nesine de dahli olacaklardır. Kabine- de bütün partiler temsil edilmektedir. Bütün müsteşarlar da Başvekile is- tifalarını (overmişlerdir. Bunlardan teknik vazifeler gören dört müsteşar, vazifelerinde ipke edilmişlerdir. . ... Şimal denizinde Londra 10 (A.A) — İngilterenin cenubu şarki sahilinde, bu sabah bir buçuk saat süren top sesleri işitilmiş- tir. Alman tayyarelerinin Fransa şi» mal sahili açığındaki gemilere tecâ- vüz ettikleri zannediliyor. Bir çok kuv- vetli infilâklar olmuştur. Bu intilâk- ların bombalardan mütevellit olduğu tahmin edilmektedir, İngiliz tayyareleri, İngiliz sahilinin cenubu şarki mntakasında büyük bir İ faaliyet göstermektedir,