10 Mayıs 1940 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 5

SÖZÜN GELİŞİ D ün Beyoğlunda dar bir sokağa sapınca, orayı, etmiş çelenk iskeletlerile dolu gördüm. Üzerlerindeti çiçekleri sö- külmüş, iğri büğrü belki yüz kadar çelenk iskeletini boydan boya Çelenklerin dönüşü mezarlardan avdet duvara dayamışlar, araba ile yeni gelenleri de, iki adam, ötekilerin yanma Yerleştirmekle meşguldü. Çelenkler akın akın dönüyorlardı. Birden irkild . Karşımda bir maske düşmüş gibi oldu. Üzerlerinde yeni Açmış çiçekler, taze yapraklar ve siyah tüllerle ölülerin arkasından giden, son- Ta herkes, en ın dostlar şehre döndü i halde mezarlara kapanıp ölülerle baş başa kalan çelenkler bu sefil çerçeveler miydi? Onları, yeniden bir ölünün Peşine lakılmak üzere, mezarları gizlice terkederek Beyoğlunun bu dar soka- ğında taplanırken, yani ölülere ve dirilere oynadıkları müthiş oyun üzerinde yakalamıştım. Evvelâ fena halde kızdım, biraz sonra acıdım, Zavallıların ka- bahatleri yoktu, Hattâ soyulmuş olarak şu duvar kenarına üst üste yığılmak- tan bir nevi ulanç duydukları belli idi, Onları kim bilir hangi açıkgöz, iki pa- Talık kıymetleri için böyle para ile tutulmuş ağlayıcılar haline getirmişti. Zaten hiçbir zaman ölülerin arkasına takılan bu koca çerçeveli çelenkleri sevmedim. Ebediyen gitmiş olanın toprağına birkaç menekşe bırakmak belki de aldatıcı ir tesellidir. İşte o kadar. Dostum Cahid Stı 'Tarancının bu hafta «Serveti Fünuno mecmuasında çıkacak olar şiirlerinden «Bir ölünün tekzibi» İsimli manzume, bunu bile fazla bulduğu için ne güzel: Kabrime çiçek getirenlere gülerim, Gafl kişilermiş şu insanlar vesselâm. Bilmezler ki bu kabirle yoktur alâkam; Ben o çiçeklerdeyim, ben bu çiçeklerim! Evet, sadece çiçekler! Fakat yamrı yumru odunlar, kuru otlar, bezler ve çivilerden mürekkep bu hantal çerçeveler değil Bir hırsız çetesi yakalandı Si Zi 5 Soldan sağa doğrut Nuri, gü ikinci gubesi hursızlık 1 emu, ühim bir hırstelik şebe- | kesini ele ge e bitşo çıkmış bulunun bu şebeke efradı, Topal | Münir, Mehmed Nuri, Müdal ve Hasan £sim- | Kişiden mürekkep bulunmak» mirde yaptıkları hırsıztıklardan do- Jayı hapishanede yatmakta oldukları stra- da, çıktıktan sonra İstanbulda iş görmeği kararlaştıranı bu adamlar, bir müddet ev- vel buraya gelmişler ve muhtelif yerlerdeki turu ticarethanelerine, kilid kırmak veya duvar delmek suretile girerek kıymetli kadını eşyası, sigara, pul ve diğer manifa- a Beşiktaş Halkevi temsil komitesi muvaffakıyetli | Adapazarı ve diğer taşra şehir Şevket Rado Hasan, Hüdayi, Topal Münir tara eşyası çalıp muhtelif yerlere satmış- lardır. Bu şebeke efradının kendi bir hususiyeti de, burada çal rine mahsus arı eşyayı lerinde sat- miş bulunmalarıdır. Bu işi Hasan idare el- mekte, Topu Münir de, kendini müflis bir tacir gibi göstererek çalınan eşyayı elden çıkarmaktadır. Bırszlar, en son Pangaltıda Halâskâr- gazi caddesinde Yaninin manifstura mağa- zasına girerken polis tarafından alınan ter- tibat ile suç Üzerinde yaklanmışlardır. Br amli gece hırsızları, haklarındaki tahkika- tan ikmalini müteakip Adliyeye teslim edi- leceklerdir. temsiller vermektedir. Yukardaki resim büyük muvaffakıyetle temsil edilen «Bir doktor ödevi» piye- Sinden bir sahneyi göstermektedir. Linç kanunu Bu usul nerede, ne vakit ve kim tarafından icad edildi? Dünkü gezetelerden biri, İzmitte Ulu- Kaxi'de mahküm olan bir muallimden buh- , «halk, o zaman, bu vakaya asa- adamı ilnç etmek istemişti» diye Bizim Adetlerimiz arasında linç yoktur. Ehalinin galeyana gelerek bir mücrime te- €avüz ettiği ender vakalardandır. Linç, bilhassa Amerikalıların Âdetidir. Bu da tarihi bir sebepten ileri gelmiştir. rda Amerikanın bâli tarafa Kolorado, ta kısa bir istievaptan sonra, hemen asılır, yahut kurşuna dizilirdi. Bu şiddetli usul sayesinde cinayetlerin bir nisbet dahilinde ününe geçilmişse de, ükümet kuvveti teessüs ettikten sonra da memleketin âdet leri arasından çıkarılmamıştır. Bu yüzden bir takım sulistimaller olmuştur. Meselâ, beyaz bir kıza fena muamele eden bir zen- «iyi derhal öldürmek gibi âdetler belirdi. Bunlara, şimdi bile yaslanmıyor değildir. Linç kelimesi gerp dillerinde Lynch Yi hır. Bunun bir ismi hartan alındığı kananti İ varsa da kime ait olduğu pek belli değil- toplarım: M& ve Adliye y Pek zayıf olduğu yeriefğe pek çok cin İer, zorbalıklar oluyordu. Bu sebeple, balk, Adaleti bilmecburıy iliğinden icra et- Mek Usulüne baş vurmuştur; Cürmü meş- ud halinde yakalanan bir cani kalabak! dir. Bir iddiaya göre, bu şiddetli cezayı on yedinci usırda Amerikada Lynch isimli bir hâkim icad etmiştir. Muvaifakıyet basil unca, başkaları tarafından taklid olun- muştur. Başka bir iddiaya göre Lynch, V: jini çiflik sahiplerindendi. Bu zatın Lynch- burg müessisi olduğunu da söyliyen vardır. Diğer bir azaran Lynch, on be- şinel asırlı bir İrlanda Belediye relsi imiş. | İngiltere 25 silâh altına çağırıyor (Bastarafı 1 inci sahifede) Kabinenin vaziye Londra 9 — B. Chamberlain bu sa- bah Saint Thames parkında mutad ge- sintisini yapmamış ve Hariciye Nazırı Lord Halifax'ı kabyi ederek görüş müştür. İngiliz Başvekili bilâhare Avam Kamarâsına gitmiştir. Londra 9 (A.A) — İşçi partisi lid ve lider muavini Attlee ve Green wood bugün öğleden sonra Chamb lain'i ziyaret ederek kendisile görüş- müş e Green- wood 45 dakika Chamberlain'in nez- ehil'in bu mülâketlara iştirak etlik- leri zannediliyor. göre, işçi me- in kabinesine işti- neye iştirak meselesine gelince, susta yarın partinin Bournemout! yapacağı icra komitesi toplantısında karar verecektir, Bu mesele hakkında Reuter diyor ki: İşçi mebuslara sorulan sualleri mahiyeti açıkça gösteriyor ki, berlain, İstifası halinde bütün parti- leri tatmin edecek milli bir yeni ka- bine teşekkülü imkânı bulunacaksa, itimad reyi almakla beraber bir mu- etsizliğe uğramıştır. Hükü- tisine mensup 44 mebusun Tey vermesi, gene 60 mebusun reye iştirak etmemesi çok mühim bir hâdise adde- diliyor. Muhafazakâr fırkada parti disiplini şimdiye: kadar çok kuvvetli sipline tâbi olmamıştır. B. Churchill'in bet kudreti ve yüksek şahsiyeti hükümetin imdadı- nâ yetişmemiş olsaydı Kabinenin mevkii daha berbad olacaktı. 'Tahmin edi ne göre ya Kabine- de mühim değişiklik yapılacak, yahud Başvekli çekilerek başka bir zatın, ağlebi ihtidal Tord Halifax'ın reisliği altında bir Kabine teşkil edilecektir. Muhalifler Churchill'i tercih ediyor- lar, Avam kamarasının içtimai 21 mayısa talik olundu Londra 9 — Avam Kamarası bugün kısa bir toplantı yapmıştır. Celsenin 21 mayısa talikine dair olan hükü- met takriri kabul edilmiştir. Müstakil işçi partisinden Govem Avam kamarasında hükümetin, Nor- veç harbi müzakerelerini 2i mayısa talik teklifini tasvib etmiş ve demiş- tir ki; <Ümid ederim ki, parlâmento yeni- den içtima ettiği zaman, bu mücade- lede milyonlarca insanın mevcudiye- ti mevzuu bahsolduğunu ve harbin İngiliz milletinin menafil korunacak şekilde şevk ve idaresi elzem bulun- duğunu anlıyacak bir hükümete sa- hib oluruz.» Kabinede değişiklik yapıl- ması muhakkak gibi Londra 9 (A.A) — Parlâmentonun 20 mayısa kadar yaptığı tatil, B. Chamberlain'in istila veya kabinede değişiklik yapmak hususunda bir ka- rar vermesini imkân dahiline koymuş- tur, Değişiklik muhakkak gibi görün- mekte ve dün hükümet lehine rey ve- ren bazı muhafazakârların, nazırlar- dan birkaçı değiştirilmek şartile hü- kümete müzaheret niyetinde oldukla- rı söylenmektedir. Eğer B. Chamberlain, kabinede bir değişiklik yapmayı kabul ederse, yen! nazırları intihapla iktifa etmektense, krala kabinenin müşterek istifasını vermeyi tercih etmesi muhtemeldir. Çünkü bu suretle kabinede cezri tadi- lât yapılması daha kolay olacaktır. dinde kalmışlardır. Halifax ile Chur- | idi, İlk defa olarak 104 mebus bu di- | Vaziyetin hülâsası Londra 9 (A.A) — Reuler ajansı- | nın parlâmento muharriri Vaziyet şöyledir: 1 — Şimdilik Chamberlain, mevki- inde kalmak tasavvurundadır, 2 — İşçi partisi, müzakeratın mayısa talikine muvafakat etmiştir. İşçi partisinin senelik konferansı gelecek hafta toplanacaktır. Müzake- ralın taliki keyfiyeti, hükümet Azası arasında değişiklikler yapılmasını is- tihdaf eder istişareler için en mükem- mel bir fırsat teş tmektedir. 3 — Ne işçi partisi âzaları, ne Lloyd George, Chamberlsin'in riyasetindeki kabineye iştirak etmek istemiyecekler- dir, 4 — Başvekil, hükümet taraftarı nüfuzlu mebuslardan mürekkep bir heyeti, bugün öğleden sonra kendisi- ni ziyarete davet etmiştir. Muhalifler Chamberlain'e (Çekiliniz) diye bağırdılar A A.) — Reuterin pa; Yazıyor: Hükümetin yazıyor: 21 dün akşam aldığı hükümeti tenkit edenlerin ihtimal ver. diklerinden daha zayıf olarak tecelli et- miştir. Bu rakam ilân edilir edilmez, mu İ halefetin ve bir kısım muhafazakârlarm sürpriz ile karişk memnuniyet tezahiir- lerine vesile olmuştur. elstifa, istifaz sesleri de işitilmiştir. Birkaç dakika, sa» lona büyük bir gürültü hâkim olmuş ve ihayet bütün muhalefet, hep birlikte, ümete hitaben efstifa ediniz, gidini artık» diye bağırmağa başlamıştır. Nazırlar, Chamberlain başta olmak üzere, kalkarak yavaş yavaş kapıya doğ- ru ilerlemişlerdir. Bu esnada muhalefet yeniden «Gidiniz artık» diye hitaplarına başlamış, Başvekilin taraftarları ise B. Chamberlaini alkışlamışlardır, iniz Pasif korunma tedbirleri Bahçesiz evler için civarda siper kazılacak Vilâyet seferberlik komisyonu dün Vali muavini B. Halük Pepeyinin reisli- ği altında toplağımıştır. Dünkü toplantı- da pasif korunma kanununa göre alı cak bazı tedbirler görüşülmüş ve k lar verilmiştir. Geçenlerde pasif korunma tedbirleri- ne üit talimatname evlere dağıtılmış ve bu talimatnameye göre halkın evlerinin bahçesinde siper kazmaları mecburiyeti konmuştu. Bu siperler, hükümetçe hazır- lanmağa başlanan mürmunelere göre ya pılacaktır. Bahçesi olan evlerin sahipleri bu si- perleri bahçelerinde kazacaklar, bahçe si olmıyan evlere hükümetçe civar yer- lerde siper için müsait yerler gösterile cektir. Binası sığmak itti il olmıyanlar, bu kay Siperleri kazmak mühleti bir buçuk ay- dır. Bu müddet zarfında siperleri kaz mayanlardan para cozasi alınacaktır. Yolcu salonunun arkasındaki binalar yıktırılacak Galatada yolcu salonu arkasındaki bina- ların istimlâkine teşebbüs edilmişti. Bele- diye ie Limanlar idaresi arasında vaktile yapılan bir anlaşmaya göre bu binalar mec- tanen Belediyeye terkedileceğinden, istim- lâk muamelesine lüzum görülmemektedir. Binalar yakında yıktırılacak ve burada bir otomobil parkı yapılacaktır. Terfi eden maliye müfettiş muavinleri Ankara 9 (Telefonla) — Maliye mü- fettiş muavinlerinden Şefik Kâzun Yur, Nahid Alpar, Necmi Tansu, Nezih Sey- ral, Rifat Onat, Said Kandan, Vefik Pis rinçoğlu, Nazif Camcoğlu ve Hürrem Kabut beşinci sınıf maliye müfettişliğine terfi ettirilmişlerdir. İLAN Mısıra gitmek için 6 Mayıs tarihine kadar Mısır konsolosluğundan verilen vizeler Mısır Hey'eti askeriye tarafın. dan ilga edilmiştir. Ve Bundan böyle Mısıra kim gitmek isterse vize almak için yeniden Misir konsolosluğuna müracat etmelidir. Mısır sefareti mil yon 81 reylik ekseriyet, | | dir askeri Avam Kamarası celsesinin 21 mayısa talikine dair takriri kabul edildi Hükümet, mühim miktarda azalmış olmakla beraber ekseriyeti muhafaza etmiş olduğundan, hükü ekalliyette kalması takdirinde adet olduğu vechile, muhalefet, hükümetten ne yapmak niye tinde bulunduğunu soru niştır, Bu se- bepten dolayı hâlen hükümetin niyetleri bilinmemektedir. Gazetelerin makaleleri Londra 9 — müzakere ni bir ekseriye kette büy Enzeteler kal Avam kamarasındaki sinde hükümetin zayıf kazanması bütün memle- akisler yapınıştır. Birçok henin istila edeceğini tah- miz ediyor. Liberal News Cbroniele büyük manşet halinde «Chamberlain yazmıştır. Liberallerle Chaberlain ile birlikte ç #iyorlar. Muhafazakâr Daily Mail gazetesi Loyd Corcun dünkü nutkunu çok m bu zatın reisliği altında bir kak rulmasını iltizam ediyor. Bu ka Churchill Başvekil muavini olacak imparatorluğun sevkulceyşini kontrolü altında bulunduracaktır Halifax harp kabinesinde kalacaktır. Hariciyeye aliflerden © Arehibald Sinclai harp levazımı hazırlığına amele partisinden (Herbert Morrison gelecektir. Diğer nezaretlere Aimery, Duff Coaper, Dalton, Anderse Andrew Duncan, amele partisinin Bahriye Nazırı Alexander getirilecekler- Daily Mail diyor ki: 77 yaşındadır. Fakat unu mamalıdır ki Fransayı zafere götüren kaplan Kldmanso da ma geldiği zaman 76 yaşında idi.» bir Londra 9 — Times gazetesi diyor ki: «Pek yakında kabinede bazı değişiklik- ler olması muhtemeldir. Değişik! rişliği belli değildir. Herhalde efkân- umumiyedeki hoşnutsuzluk devam ede mez.» Bütün Hollanda müdafaa vaziyetine getirildi (Baştarafı 1 inci sanifede) Ültimatom verildiği doğru , değil Amsterdam 9 — Almanyanın Hollan- daya bir ültimatom verdiği haberi teke Sp edilmiştir. Hitlerin plâ Paris 9 — Almanyanın Hollandayi istilâ ederek buradan İngiltereye hücum etmek istediği haber o verilmektedir. Ocuvre gazetesi bu hususta diyor ki: «Hitler İngiltereye havadan ve deniz- den asker göndererek burası meği aklına koymuştur. Bi mandanlarla görüşmektedir fili, Napolyonun skim kalan İngiltere; istilâ plânına bakarak böyle bir hareke- te taraftar bulunmuyor. Mazmafih ma- reşal Göringin rı altında kara, de- miz ve hava kuvvetleri kumandanların- dan mürekkep bir kornisyon bu hususta tetkikler yapmaktadır.? Felemenk Hindistanında nazi faaliyeti Amsterdam 9 — Felemenk Hindista- nında, bilhassa Cava adasında Almanlar nn ve nazi teşkilâunn büyük faaliyet sarfettikleri görülmüştür. Nazilerin bu- rada Norveçte olduğu gibi bir rol oyna- mularına meydân vermemek için tedbir- ler alımyor, şimdilik örfi idare ilânına lüzum görülmemiştir. Maamafih iki nazi gazetesi kapatılmıştır. Denizden müdafaa Amsterdam 9 (AA) — Hollanda ajansı bildiriyor: Gayri muharip memle- ketler mümessillerinden bazı zevat, dün Hollanda balıriyesi tarafından Sumatrn kruvazörüne davet olunmuştur. Bu ze- vat, Hollandanın bitaraflığının muhte- mel bir ihlâli takdirinde Şimal denizinde Hollanda sahillerinin denizden müdafa» asnı yakından tetkik etmişlerdir. Lokantacılar yemek ve içki fiatlerini yüksek bulmuyorlar Şehrimizdeki lokantacılar, yemek ve içki rafında bir liste hazırlamışlar ve tas ek üzere Belediyeye vermişler, Belediye içki listesini yüksek bularak kabul etmemişti. Lokantacılar, dün yaptıkları antıda Belediyezin içki listesindeki fi- re itiraz etmesini doğru bulmamışlar- dır, Bu husustu tekrar Belediyeye müracaat edeceklerdir. istilâ et-