9 Mayıs 1940 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 3
? Mayıs 1940 yıs 194 AKŞAMDAN AKŞAMA “Ne yapıyorsunuz?,, i Matbuat heyetile birlikte Londraya gitmeden evvel, Falih Rıfkı Atay Mmafbaamıza uğradı, bizi ziyaret eti. Muhterem başmuharrir, bana, lâf Arası: yapıyorsunuz? - dedi. Şayed bu sual başkası tarafından sorulsaydı: — Mersi... Siz nasılsınız? - derdim. Fakat tanmmış edib öyle basma ka- Lp konuşan, muhavereyi: «Bugün hava pek bozuk!» vâdisine -sürükle- yen insanlardan olmadığı için; bir- denbire kendimi topladım. Sualin ikinci ve hakiki manasını kavramış- tım. — Bir iki seneden beri İstanbul şehrine dair kitaplar toplamaktaydım. Bunlardan «Yürük Çelebi» o imzasile Akşam'a bazı yazılar çıkarırken ayni zamanda bize taallüku olan tarih bahsinin bir talebesi gibi çalışıyordum. e yazacağım eserler için hazırla- Miyordum. Ancak araya hem harp, hem de hususi hayatımdaki felâket- ler girdiğinden haylı zamandır sade. *g gaztie mesaisine, bazı ulak tercğ- melere ve bir de yeni bir ecnebi lisan öğrenmeğe kendimi hasrettim. Bu- günkü ahvali ruhiye ile başka bir şey yapamıyorum. - dedim. Söylediklerim, * muhatabımı tat min edememiş olacak ki, «Vah vah! Demek bir yaratıcı çabalaman yok'» der gibi teessilfle bir an yüzüme bak- İç aybımı fazla büyütmemek için, nazikâne, başka bir mevzun atladı. Fakat o andan beri, içime derd: «-—— Ne yapıyorum?» Kırkının eşiğinde bu suale parlak cevap verememek pek feci.. Halbuki Meselâ, çok sevdiğim bir şube olan ansiklopedicilikte türkçemiz için bir ©ser hazırlamış olsaydım, bunu bitir. mekte bulunsaydım; yahut, topladığım. Kitaplardan ve kütüphanelerdeki hust- si araştırmalarımdan bir manevi hamu- le edinebilerek İstanbul şehrinin yep- yeni bir tarihini yazabilseydim; ya- hut, Türk hayatından alınmış kıymet Mi bir romanımı «Muhakkak beynel- milel şöhreti haiz olacak, garpte fil me alınacak!» hevesile daha mükem- melleştirmeğe çabalasaydım, şu an- da, umumi ve hususi derdlerime rağ- men kalbimde bir dindar bahtiyarlı- ğı duyacaktım. Fakat gene de memnun oldum: Fa- lih Rufkmın bana sorduğu bu suali, daha mektep sıralarmdan itibaren kendi kendime, hayatımın bir çok dönemeçlerinde sormuştum; durala- dığım sıralarda bu sual bana hep ileri atılma hevesini vermişti; şimdi de Yeni bir aksülâmel duyuyorum. Bunu duymakla ruhan ölmemiş olduğumu anlıyorum, Memnuniyetim, ancak bu yüzden, “ Böyle hususi ve hususinin de hu- Susisi hissini veren bir vaziyeti bir RBazete siltununa geçirdiğim için ka- rilerimin affını dilerim. Şayed bunun Sirf şahsıma münhasır bir iş olduğu Nu sansaydım göz nurunuzu boş ye- Te ziyan etmekten azap duyacaktım. Fakat her yaştaki, her meslekte- ki, her haldeki adam, kendi kendine: — Ne yapıyorsun? - diye sorabilir. Ve nefsinden hesap istiyebilir. Bu kabil mürakabeler bazan çok müsmir meticeler verebiliyor. İman, ruhi fe- Veran çok mühim şey: Maddi fayda- dan başka, bir teselli, bir sükün, bir oyalanma da teşkil ediyor. Şu yirmi dört saatinizi, şu Şu senenizi, istikbale ayınızı, it projelerinizi ile mücadele sokaklardaki otomobü > Sözde gürültü 17 Amca!.. Halbuki ültösü her gün biraz daha artiyor... ediliyor | ŞEHİR HABERLERİ ilkmekteplerde imtihan- lar başlıyor Ders kesimi ve imtihan tarih- leri tesbit edildi Vilâyet ilk todrisat meclisi dün Vali mu- avini B. Halük Nihad Pepeyi'nin reisliği altında ve Maarif müdürü B. Tevfik Kut'un İştirakile toplanmıştır. Meclisin dünkü t0p- lantısında şehir ve köy mekteplerinin ders kesimi ve imtihan başlama ve bitirme ta- rihleri tesbit edilmiştir. Verilen karara g9- re beş sınıflı gündüzlü köy okulu bitirme imtihanlarına 15 mayısta aktar, Imtihanlar 1 haziran cwmartesi günü bite- cektir. Yatı köy mekteplerinde de töğrisala 20 mayıs pazartesi günü nihayet verilecek ve bitirme imtihanları 30 mayısta bitecek- tir. Şehir ilkmekteplerile kaza merkezlerin- deki mekteplerde 29 mayıs ba günü ders kesilecektir, Beş sınıflı gündüz ve yA- tılı köy mekteplerinde tmtihanlara 3 bezi- randa, şehir ve kaza merkezlerindeki ilk- mekteplerde de 24 haziran pazartesi günü başlanacak ve üç gün içinde bitecektir. Yeni tersane Pendik koyu muvafık görüldü Uzun zamandanberi tedkik mevzuu olan. yeni tersanenin mevkii kararlaşmış gibi- dir. Bu İşle meşgul olân heyet, Denizyollari erkâm ile beraber Haliçte, İstinyede ve di- ğer koylarda yaptığı tedkikleri bitirmiş, neticede Pendiği muvafık bulmuştur. Pen- dikte sondajlara başlanmış ve keyfiyet Mü- nakalât Vekâletine arzedilmiştir. Soridajların neticesi alındıktan sonra tersanenin inşasına başlanacaktır. Tersa- ne Pendik, Pavli ağası ve civar koylar ara- 8indâ tesis edilecektir. Heyet, günden güne dolmakta bulunması ve bugünkü şekli iti- barile Hallei, modern ve büyük bir tersane için müsalt bulmamıştır. Maamafih, gerek Haliçleki, gerekse İstin- yedeki diğer tamir havuzları da faaliyetle- rine devam edeceklerdir. Modem devlet ter- sanesinde Ingiliz tekniayenleri de vasife alacaklardır. Fakat işin büyük bir kısmını Türk mühendis ve işçisi yapacaktır. Tırhan vapurunun tamiri bitiyor 6 ikincikinun 1940 ta saat 22 raddelerin- de Alanya civarında karaya oturan Tırhan vapuru, Haliçteki havuzlarda tamir edil mektedir. Geminin lar, hükümete, vapuru Akdenizdeki cenebi bir tersanede âdeta yeniden yapi tamir ettirmeyi tavsiye eylemişlerdi. O za- man, bu tavsiyede bulunan mütehassıslar, Tırhanın altı aydan evvel ve 400 bin lira- dar aşağı para İle tamir edilemiyeceğini de ayrıca iddia etmişlerdi. Halbuki Türk tek- nisyenleri ve Türk işçileri vapuru üç bu- çuk ayda ve 30 bin lira sarfile tamir et- mişlerdir. Türk - Çekoslovak ticaret muahedesi kendiliğinden temdid edildi Geçen ayın 22 sinde hitama eren Türki- ye - Çekoslovakya ticaret anlaşması, tara- feynden hiçbiri müracaat etmediği İçin, kendiliğinden temdid edilmiştir. Hasköy nahiye müdürlüğü için imtihan açılacak Hasköy nahiye müdürlüğü münhal oldu- Bundan, vüâyet bir müsabaka imtihanı 0ç- mağa karar vermiştir, İmtihan 15 mayısta yapılacaktır. Siyasal bilgüler okulu (Mü kiye mektebi) idari kışmından mezun olan- lar doğrudan doğruya nahiye müdürlükle- rias tayin edildiğinden, bü kısımdan me- zun olanlar müstesaa olarak mektebin di- ger şubelerile Hukuk fakülteleri mezunları alı gözününe getirerek siz de kendinize sorun; i— Ne yapıyorsunuz? Dilerim ki viedanınızdan müsbet bir cevap alasınız. (Vâ - Nü) ... Geçen sene evvelki seneden daha İ gürültülüydi.. i Aldığımız mektuplar Radyo meselesi Muhterem gazetenizin 20/4/940 ta- rihli nüshasında «Gene radyo» başlı- 8 altında intişar eden mektupla: Ankara radyo neşriyatının dinlen- mesi bususunda çekildiği bildirilen müşkülüt, radyodifüzyon istasyonumu- zun bünyesinde mevcut herhangi bir > veya kusurdan mütevellit değil- Bu müşkülât Avrupa radyodifüzyon dalga bandının kifayetsizliğinden ve bilhassn, aylardanberi radyo neşriya- tumizin bazı yabancı neşriyat İle bo- zulmasındandır. Alâkadar makamlar radyo negriya- tamizt ihlâl eden yukardaki sebeple- yin imkân müsaadesi dahilinde İza- Jesina çalışmaktadırlar, OP,'T. 7. Umumi Müdürü Feci bir ölümün muhakemesi Ölen çocuğun cesedi mezar- dan çıkarılarak otopsi yapılacak Sekiz ay evvel Aksara; Muzaffer adında bir Çocuk tramvay Dn kalmış, çıkarılacağı sırada krikonun kayması Üze- rine bir defa daha yaralanarak Corrahpa- ga hastanesinde ölmüştü. Dün bu husustaki muhakemeye devam edilmiştir. Vakman, çocuğun tramvayın arp masilı yaralanıp ölmediğini, zika düşmesi neticesinde aldığı yarların tesirile öldüğü- nü iddia etmekte, ustabaşı Osman İse kri- konun düşmesi nesicesinde aldığı yaraların ölüme tesiri olmadığını ileri sürmektedir. Çocuğu o zaman muayene edip rapor ve- ren Adliye doktoru B. Enver Karan dün şahid olarak dinlenmiştir. B. Enver Karan, tramvayın Çâarpmasile krikonun düşmesi eyni zamanda vuku bulduğu ve her ikisi de vücud üzerinde haricen ayni izleri bıraka- .cakları cihetle, ölüme hangi yaranın sebep olduğunun muayene ile anlaşılamıyacağını, bunun ancak otopsi ile tesbit edilebileceğini söylemiştir. Bunun üzerine mahkeme, çocu” ğun, hangi yaranın tesirile öldüğünün tes- biti içim cesed üzerinde otopsi yapılmak üzere meza, açılmasına karar vermiş- tir. Netice bir raporla mahkemeye bildiri- lecektir. KÜÇÜK HABERLER: Dün bir refikimiz, şehrimizdeki 60 kadar fırının ekmekçiler tarafından kiralandığı- nı, bu suretle fınnlar arasında rekabetin kaldırıldığını yazıyordu. Yaptığımız tahki- kata göre, Belediye böyle bir vaziyetten ha» berdar değildir. # Beyoğlu merkez nahiye müdürü B. Feyzi Gülümser, Yalovanın Kiliç nahiyesi müdürlüğüne tayin edilmiştir. & Şehrimizin Mısır ve İrak konsolosları dün Vali B. Lütti Kırdarı ziyaret etmiş- lerdir. X Dün Taksim - Beyant seferini yap- makta olan otomatik kapılı tramyvaylardan biri, Karaköyden geçerken motörde bir iş- tal vukua gelmiş, vatman tarafından Jâ- zımgelen tertibat alınarak söndürülmüştür. Maamafih bu sirada yolcular oldukça be- yecanlı dakikalar geçirmişlerdir. X Üsküdarda Solaksinan mahallesinde Küsedayı sokağında oturan Zeki isminde biri, evinde bir yılan tarafından ısırılmız, bâdiseden haberdar olan rabıta tarafından Nümune hastanesine kaldırılmıştır. 4 Hasköyde tapa fabrikasında çalışan Al, dün işlemekte olduğu bir sırada vü- cudü makine arasına sıkışmış, bu şekilde ehemmiyetli surette yaralandığından te- dari altına aldırılmıştır. Üniversitede inilâp tarihi imtihanlarma 20 mayısta başlanacaktır. İmtihanlar 5 grup halinde ve her gün öğleden sanra er site konferans salonunda yapılacaktır. İm- tihanlar 25 mayısta bitecektir. X Alâkadar makamlar, memleketteki de- Tİ stokunu tesbit etinişlerdir. Deri ifhali için daha esaslı kararlar verilmesi beklen- mektedir. # 15 mayısta Nevyorkta açılacak olan sergide İnhisarlar idaresinin geçen sörgide rağbet gören sigara ve içkilerinin satılması temin edilmiştir. İ .. Bu şene geçen seneden daha gü- İ rültülü oldu!.., Yenikapıya otobüs işliyecek Tarabya ile Taksim arasın- daki otobüsler arttırılıyor Belediye Otobüs komlayonu dün Belediye Rels muavini B. Lütfi Aksoyun reisliği al- tında toplanmıştar. Bu içtimada Maçka ve Beyasida işliyen otobüslerin Yenikapıya kadar uzatılması muvafık görülmüştür. Bundan başka yaz münasabetile Boğuziçi- ne gidip gelecek halk çoğalacağından, Ta- rabya ile Taksim arasında mevcudlara ilâ- ve olarak üç otobüs ilâvesi kararlaştırılmış- tır. Kemerburgaz ile Byüp arasında da üç otobüs İşletilmesinş karar verilmiştir. Bu otobüsler için gitme ücreti olarak 35 ku- ruş alınacaktır. Otobüslerden bir kısmı küçük çocuklar için de bilet kesmek istemektedirler. Dün- kü toplantıda beş yaşından küçük çocuk- lardan — kucakta : oturmak şartile — üe- ret alınmaması kararlaştırılmışlır. Ayni zamanda her yolcunun elinde bir kiloya kadar eşya da meceanen nakledilecektir. Hafif içkilere rağbet Şarap, likör, vermut satışları mütemadiyen artıyor İnhisarlar idaresi tarafından tutulan İs- tatistiklere göre meml: ide şarap, | Hkör, vermut gibi hafif içkiler rakı gibi sert içkilere tercih edilmekte ve rağbet gittikçe arlmaktadır. 1984 senesinde İnhisarlar ida- | resinin şarap satışı 217 bin litre İken 1008 de satış 930 bin litreye çıkmıştır. 1984 senesinde İnhisarlar idaresinin i- kör satışı 28 biri litre, vermut satışı ise 6 bin İilre kadardı. 1938 senesinde İse likör satışı 46 bin, vermus satışı da 30 bin litreye çık- mmiştar. Bir genç, beraber yaşadığı kadını ağır yaraladı Şehremininde oturan Ali adında bir genç dün öğleden sonra, beraber yaşadığı Sıdıka adındaki kadınla evinde kavga etmiş ve ka- dını dövmeğe başlamıştır. Sıdıka can âci- sile evden sokağa kaçınca, Ali de eline bir odun alıp arkasından çıkmış ve biraz ile- ride kadına yetişerek sokak ortasında ka- fazına vurup düşürmüştür. Kadın baygın bir halde yere yuvarlanın- ca, bununla da hiddetini yenemiyen Ali bu defa da bıçağını çıkararak Sıdıkayı ku- lağının arkasından tehi surette yarala- yaştır, din Hade veremiyecek bir halde Cerrahpa- ça hastanesine kaldırılmış, Al yakalan- imiştır. Vaka müddelumumiliğe bildirilmiş, müdelumumi muavini B. Necati tahkikata , başlamıştır. 4 Şoför Alinin idaresindeki taksi İla vat- man Mehmedin idaresindeki Fatih - Har- biye tramvayı dün İstiklâl caddesinde çar- pışmış, her İkisi de hasara uğramış X Karabük'ün imarı için bir program ha- sırlanmaktadır. Şehrimizde ve Ankarada Karabiik'ün imari mevruu ile alâkadar ted- kikler yaptırılmasına karar verilmiştir. 4 İstanbul Üniversitesine yeniden 7 ee- nebi profesörün getirildiği, bunlarla mu- kavele yapıldığı yazılmışsa da bu haberler doğru değildir. Yalnız Üniversiteye bu se- ne İsviçreden Dekamuva isminde bir ispan- çiyari kimya profesörü gelmiş ve kendisile mukavele yapılmıştır, * İstanbul Ticaret odasına alınacak me- murların müsabaka imtihanları neticesi, dün belli olmuştur. Odaya raportör olarak B. Cevdet Altıner, memur olarak da Sa- bahaddin Tunakan, Hasbi Ateş, Fethi Genç ve Cevdet Kabon alınacklardır. Bundan başka bir raportörün daha imtihan neti- cesinde alınmasına karar verilmiştir. Ra- portörlerin maaşı, Baremdeki derecelerine göre 140 liraya kadur, memurlarınki ise 75 Ulradır, A Aksaray civarında akşam Üzeri sokak- ta, mahiyeti nı bir kavga neti- ccsinde arkadaşı Hasanı tabanca ile sol göğsünden vurup öldüren Arifin mruhake- mesi dün birinci ağırceza mahkemesinde bitirilmiştir. Arifin, Hasanı kasden öldür- Güğü sabit olduğundan, 18 sne ağır hap- sine karar verilmiş, ancak, bu cinayeti iş- lediği zaman Arif on beş vaşını ikmal et- memiş olduğundan cezasi üç sene ağır hap- se indirilmiştir. ., Gelecek sene Allah yardımcımız / olsun!., Denize dökülen gıda maddeleri Evlerde gıda maddelerini muhafaza etmek için soğuk hava dolapları ne ka- dar lüzumlu ise, bir şehir için de ihli- yat erzakı muhafaza etmek üzere, soğuk hava depolarına o derece ihtiyaç vardır. Halbuki şehrimizde bu nevi tesisatım ih- i ğini ve ad Mn e en. Bol miktarda balık tutulduğu va kit bunları muhafaza edecek soğuk ha- va olmadığı için balıkları deni- e döküyoruz. Denize dökülmiyerek olduğu zaman, hiç kimse, akşam üzeri satın alacağı balığın bayat olmadığına kani değildir. Balıkçılar, balıkları taze su serpmektedirler, İnsan bu şerait altın- da teşhir edilen balıkların bayat olduğu- na hükmederek, satın almaktan vazge çer. Memleketimiz, Yumurta ihraç eden bir memleket olduğu halde taze yumur- ta tedarik etmek de pek güç bir iştir. Hattâ teze yumurtalar, lüks bir gıda maddesi gibi, en şık sütçü dükkânların. da satılmaktadır. Bekkallardaki san- dik yumurtalarını almakta tereddüt edenler çoktur. Cirosu az küçük bakkal dükkünlarındaki sandık yumurtalarının çürük olduğu çok kere görülmüştür. Şehrimizde yumurtaları en ucuz ş€- rat alında muhafaza edecek bir yu murta hâli de mevcud değildir. Ban tâ- cirler, soğuk hava depolarının tarifele- rinden çekinerek, yumurta sandıkların mağazalarının bodrum katlarında mu- hafaza ederler, Vakıa en sicak günlerde bile mağazaların bodrum katları, dışa- rıya nisbetle biraz serindir. Fakat bu se- rinlik hiç bir zaman, yumurtaların mu- hafazasma kifayet edecek derecede de ildir. Mesele yalnız yumurta ve balık gibi bir iki gıda maddesinin muhafazası de- ğildir. Bütün gıda maddelerini muhafaza edecek soğuk hava depoları, hâller, lâ- zumdır. Meselâ: Hava lodos olduğu za- yemeye ray iskeleni bir çok meyvaların, limonların çürüyerek edilmektedir. Bunları içine alacak kâfi derecede mağazalar mevcud değildir. Bütün bunlar olmadığı için, bir çok yiyecek maddelerimizi denize atmak mecburiyetinde kalıyoruz. Bunların ne ziyan hesab ablan bu gıda maddelerinin milli servet bakımından ne kadar büyük israf oldu- ğunu söylemeğe bile lüzum görmüyoruz. Milli ekonomi kurumu, her akşam radyoda, evlerde tasarruf tavsiye edi- yor, üzerinde kâğıd parçası bulunan ek- mek lokmasının bile atılmasını bir israf sayıyor, İsrafı bu derecede ince bir nok- tasma kadar düşünürken, denize, dökü. len mayva ve balıklara ne demeli? Hüseyin Av Macaristana 100 bin ton tiftik satılacak Macaristana 109 bin ton tiftik satılacak- tır, Bu münasebetle, tiftik acat tasin. leri, dün Mıntaka Ticaret müdürlüğünde toplanarak Macaristana sutılacak tiftikle- rin tevzll işini görüşmüşlerdir. Tütün satışları fazlalaştı İnhisarlar Jdaresinden verilen malümata göre tütün satışları artmaktadır. Geçen zaali senede satışlar 13 buçuk milyon Xilo- yu bulmuştu, Mayu sonunda bitecek olan bu mali sene zarfında satışların 14 milyoa kiloyu bulacağı anlaşılmaktadır Bomonti f. brikmii bir misli fazla istihsal yapacak Bira salışırın artması üzerine İnhisare lar idaresi elinde bulunanı yedek bira din- lendirme tanklarını Bomonti fabrikasına nakletmiş, bu suretle fabrikanın imal ka» biliyeti yüzde elli nisbetinde arttırılmıştır, İşmir fabrikasındaki tankların nakli de küs rarlaştırıldığından, yakında £ fabrikanın B. A, — Elbette, kadın şoförler her gün biraz daha artiyor!..
