26 Nisan 1940 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 5

SÖZÜN GELİŞİ A Churchill'in uykusu Imanların bir türlü çekemedikleri, her hareketi Alman propagan- da şeflerini küplere bindiren tek adam var: İngiliz Bahriye Nazırı Churehill! Ara sıra Başvekil Chamberinin'i bile atfettikleri oluyor, fakat Churchilri asla! Alman muharrirleri kıymetli vakitlerinin büyük bir Mini ona hücum etmekle geçiriyor; radyo İstasyonlarında spikerler Chür- «hill'e bir iki küfür sallamadan mikrofonu terketmiyorlar. Tek ayak üzerinde kirk yalan söylemelerile maruf olan Alman spikerler vona bir de İsim takmış- * «Yalancı Ciwurehill! Şu dilnyanın haline bakın! Deli olmak işten bile de- İİ. Beşeriyetin doğru söze kurşun attığı bir devirde yalancıların başkalarını Yalancılıkla itham etmelerine gülseniz bir türlü, ağlasanız bir türlü! — İngiliz Bahriye Nazırının her harekeli Almanları çileden çıkarıyor, Miştim. Yalnız hareketlerine değil, hareketsizliğine bile tahammül edemiyor. lar. Şimdi de uykusu onları sinirlendiriyir. Geçen akşam Berlin radyosu şöy- ve diyordu: Chamberiain gece yarısına kadar çalışıyor. Sabahleyin yedi buçukta vazifesi başına dö May başkanı İronside makamında, çalışma asker yatağında, her gece ancak iki, üç saa Ni z da pek az uyuyor. Fakat Churchill, sulh zamanındanberi âdeti olduğu veçhi- 16, her gün, öğle yemeğinden sonra bir iki saat uyumayı dir., Bunda Almanlar için kızacak ne SU gayet mühimdir ve açılan sinir harbinin akıyetle idare eden Churchill'e vız geldi Güreşçilerimiz bugün Mısıra | Vefa ve Beşiktaş klüpleri bu hareket edecek Misir spor teşkilâtı tarafından Kızılay menfaatine tertip edilen güreş müsaba- alanna iştirak etmesi takarrür eden tanbul güreş takımı bugün saat 13 de kenderiyeye hareket edecek Romanya Yapurile şehrimizde Güreş monitörü Saim Arıkanın riya setinde hareket edecek olan kafileye Süreş antrenörü Pellinen de refakat et- mektedir. Giden güreşçiler şunlardır: 56 kilo Küçük Hüseyin. 61 kilo Yaşar, 66 kile Yusuf Aslan, 72 kile Ahmed Kandemir, 79 kilo Adnan, 78 kile Bü- Yük Mustafa, ağır Coban Güreşçilerimiz Kahirede 4 ve 5 ma- yin tarihlerinde iki müsabaka yapacak» tar. Bu haftaki Dali Şeref ve ener stadlarında yapılacak Milli küme fikstürü mucibince bu haf- W İstanbulda Fener ve Galatasaray klüplerile | karşılaşacak olan Ankara - şehrimize geleceklerdir Bu maçlar için dün akşam bölge kezinde dört klüp murahbasının iştiraki” İe yapılan toplantıda Taksim stadının kovar duvarları yıkıldığı cihetle inziba- bn temin edilemediği göz önünde tutu- larak bu cumartesi günü Şeref stadında pazar günü Fenerbahçe #tadın- da yapılmasına karar verilmiştir. Yüzücü Yusuf Beykoza girdi Memleketimizin yetiştirdiği nadir yü- zücülerden 200 metre kurbalama Tür iye rekordmeni Yusuf vazifesini İstan bulu maklettirdiğinden şehrimize gel ve Beykoz klübünc intisap etmişti Yüzmede İstanbul şampiyonu olan Beykozluların Yusufun ilühakile bir kat aha kuvvetlendikleri ve bu seneki mü- derece alacakları maç iş Şark vilâyetleri futbol turnuası Milli küme maçlarının İstanbul, kara ve İzmirde uyandırdığı büyük alâ- kayı göz önünde bulunduran futbol fe- derasyonu bu gibi organizasyonları şark vilâyetlerimize de teşmil etmeğe karar Bu sabakalara milli küme maçları gibi her bölgeden iki takım iştirak ede- cek ve karşılıklı deplasman maçları ya- Pılacaktır. Manisada pehlivan güreşleri Manisa (Akşam) — Manisada büyük peh» ivan güreşleri yapılmıştır. Güreşlere Tekir- dağ: Hüseyin, Kara Ali ve diğer peblivan- Mar iştirak etmişlerdir. Tekirdağlı Alman Güreşçisi ile karşılaşmış ve hasmını ön da- kika içerisinde yere çarpmıştır. Kara Ali de Habeş güreşçi ile karşlaşmış o da hasmını Yere çarpmıştır. Güreşler çok heyecanlı ol- Muş ve büyük uyandırmıştır. âş ilkokullarındaki yoksul çocuklara yardım cemiyeti Maçka 22 nci bu sene de Wes yedirmiş ve giydirmiştir. Yukarıdaki resimde, yardım edilen yavrular ilkokul şubesi her yıl olduğu gibi, gürünüyir, areket edecektir. | zençlerbirliği ve Muhafızgücü takımları | ! ar? demeyin. Mevzuubahis öğle uyku- «Harp vaziyeti İngiliz idarecilerinin rahatını kaçırmıştır. Başvekil Ancak üçte, dörtte erine gidiyor iyor. İngiliz orduları Genelkur- masası yanında kurdurduğu bir £ uyuyabilmektedir. Lord Halifax ihmal etmemekte- İngiliz harp hereketlerini muvaf- österir, Şevket Rado sabah İzmire hareket etti Milli küme fikstürü mucibince bu haf- ta cumartesi ve pazar günleri İzmirde Altınordu ve Altay takımlarile karşıla” şacak olan Vefa ve Beşiktaş klüpleri bu sabah Bandırma tarikile İzmire hareket etmişlerdir. Beşiktaş takımına Sadri riyaset etmek» te olup giden oyuncular şunlardır: Mehmed Ali, Taci, Hüsnü, Hüseyin, | Bedii, Feyzi, Rifat, Hayati, Hakkı, Rıd- van, İbrahim, Şeref, Cihad. Vefa takımına Edip ve Saim Şahin tiyaset etmektedir. Giden oyuncular şunlardır: Vahid, Söleyman, Hakkı, Löt- fi, Şüleri, Muhteşem, Hüseyin, Sulhi, Gazi, Mehmed. Necip. Adnan, Abduş. Yeni antrenörleri Tandler de kafileye refakat etmektedir... Milli kümenin haricinde kalan klüplerin maçları Milli küme haricinde kalan Ankara- dan Demirspor, Ankaragücü; İstanbul- dan Pera, Şişli ve Kurtuluş klüpleri ara sında aynen milli kümede olduğu gibi deplasmanlı maçlar tertibine karar ve- rilmiş ve bu maçların ilk karşılaşmasını yapmak üzere şehrimizin Kurtuluş klü- bü bu sabah Ankaraya hareket etmiştir. 17 kişilik bir kafile ile hareket eden Kurtuluş takımı cumartesi günü Anka- ragiicü ile Pazar günü Demirsporla kaf- sılaşacaktır. Şehrimizde de pazar sabahı bu maç: ların ik müsabakasını Pera ile Şişli klüpleri yapacaktır Mısıra gidecek futbolcuları s 940 cuma günü Mısra hareketi mukârrer futbol ekibini teşkil edecek olan isim ve klupleri aşağıda ya- zılı idmanc: 26/4/940 cuma günü saat 1830 da Taksimdek! bölge merkezine gel- meleri rica olunur. Fenerbahçeden: Cihat - Esat - M. Re- şat - Küçük Fikret - Melih - Basri - Fik- ret - Ömer - Ali Riza, Galatasaraydan; Osman - Adnan - Faruk - Enver - Salim - Budurt. Boks faaliyeti İstanbul bölgesi boks ajanlığından: Boks işleri hakkında görüşmek üzere alâkadar klüplerin selâhiyettar birer mu- rahhaslarını — 29/4/640 tarihine müsadif pazartesi günü akşamı saat 18 de bölge merkezine göndermeleri rica olunur. Erkek mektepleri voleybol maçları 9/12/939 tarihinde başlayan erkek mektepleri voleybol maçları dün yapı- Jan maçlarla neticeye varmış, 939 - 940 ders yılı erkek mektepleri Kırmızı kü- me birinciliğini Boğaziçi lisesi, Beyaz küme birinciliğini Galatasaray lisesi ka- 4U kimsesiz yavruyu mjntaza- Norveçte harekâtın inkişafı İlk mühim muvaffakıyetlerin kaydı için mayısın ilk haftasını beklemek lâzımdır İtiraf etmeli ki Almanların o Norveçe taarruzları çok cesurane olmuştur. İlk ağızda da mühim muvaffakiyet göster miştir. Payitaht ve buna demiryollarla bağlı belli başlı limanların hepsini işgal etmişlerdir. Bu vaziyet karşısında Nor- veçliler bocalamış, müttefikler halli güç meseleler karşısında | kalmışlardır. An- cak diğer bir çok Al hareketleri gibi sonu gelememiştir. Norveçliler ilk darbenin tesirinden kurtulduktan sonra sahillerini çeviren merkezlerin ortasında bir müdafaa çe- kirdeği kurabilmişler, Alar parça sahillere çıkardıkları kuvvetlerin biribirlerile irtibat tesisine mâni il mişler, inüttefikler de sahillerdeki boş- luklardan istifade ederek girmişler ve Norveç kuvvetlerile temasa gelmişlerdir. Bundan sonra Norveçte harp az vey çok sürebilir, fakat bu harp artık Âl- manların zaferile bitemez. Bunu izaha çalışalım an Harp vaziyetini işaret ettiğimiz hari- | taya bakılırsa şu manzara görülür: Müt- | tefik ve Norveç kıtaları dahili bir hat üzerinde harp etmektedirler. Buna kar- şılık Almanlar müteferrik ve harici bir hat üzerinde harbe mecburdurlar, Yı toplu olarak bulunan Norveç ve mütte- fik kuvvetler kendileri için en tehlikeli gördükleri noktalara ayrı ayrı yüklene- rek ve büyük tefevvuklar temin ederek bu kuvvetleri ortadan kaldırabilecekleri halde Alman kuvvetleri münferiden dö- vüşecek diğer kuvvetlerine yardım ede miyeceklerdir. Kaldı ki Norveçin coğrafi vaziyeti dolayısile müttefikler çenber içine alacakları Alman kuvvetlerinin deniz cephesini de kapıyarak tamamen mahsur hale getirebilecekleri halde Al- manlar o denizlere hâkim olamamala- rından buna muktedir olamıyacaklardır, a inkişaf tarzından anlı nlar bidayette hiç değilse Trondhjem hizasındaki Norveçin en dar yerini keserek ve cenuptaki e kuvvetlerini tam bir abloka rak i düşündükleri halde muvaffak olamı mukavemeti, arazinin safe uzaklığı, deniz hâkimiyeti dolayısile buraya yığılan Alman kuvvetlerinin biz- zarur mahdud oluşu bu plânın tatbikine müsaade etmemiştir. Filhakika Alman- lar buna imkân bulup da Trondhjem cenubundaki Norveç ana parçasını tam olarak ele geçirebilmiş olsalardı mütte- fikler çok daha müşkül vaziyet karşısın- da kalmış olurlardı. Müttefik orduların o harekâtının inki- Vitamin A. İzmirde bir kimyager havuç | üzerinden bu maddeyi çıkardı İzmir (Akşam Genç kimyagerleri den İzmirli B. Nejad Ferid Eczacıbaşı, ken- | 8! iptidel maddelerimizden istifade ederek | (Provitamin) adı verilen «Vitamin As yı imale muvaffak olmuştur. Türk iptidai mad- delerile Avrupadaki emsallerinden farksız olarak elde edilen bu vitamin, biç şüphesiz bir muvaffakıyeliir. (A vitamini) havuç özünü muhtelif tasfiyelerden geçirerek he- men hemen sekiz aylık bir mesaiden sonra elde edilmiştir. Bu kiymetli vitamin, 100 ki- İo havuçtan ancak bir gram imal edilmek- tedir. Güz ve kemik hastalıklarında, kansızlıkta ve cild tedavilerinde kullanılan bu vitamin den sonra B. Nejad Ferid şimdi de (C vita- mini) üzerinde çalışmaktadır. A, B, C, D, H ve hatti E vitaminlerini memleketimiz 1 tidal maddelerinden istifade etmek ve bun- ları hariçten celpten müstağni kalmak müm- kün olduğu için Türk eczacılığı bu sahada çalışmak mecburiyetindedir. B Nejad Fe- riin elde ettiği vitamin, Sıhhat ve İçtimal Muavenet Vekâleti lâboratuarlarında tahlil edilmiş ve vekâlet bu muvaffakıyetten do- layı kendisini tebrik etmiştir. Beyannamesiz şekerler Siirdde bir tüccar 2 sene sürgüne mahküm edildi Sürd (Akşam) — Tüccardan B. Ha- lil nezdinde yapılan araştırmada Otuz sandıktan fazla beyannamesi verilmemiş geker bulunmuştur. B. Halil milli korun- ma kanunu mucibince mahkemeye sev- kedilmiş ve yapılan duruşmam sonunda iki sene müddetle Malatyaya sürgün edilmesine şekerlerin müsaderesine ve ayrıca da 500 lira para cezasına mah- küm edilmiştir. Erzincan maarif müdürlüğü 'Ankraa 25 (Telefonla) — Rize ma- arif müdürü B. Hüznü Söylemez Erzin- can maarif müdürlüğüne tayin olun- muştur. Yazan: M. Şevki Yazman BEİ Almanlar HüHefi iler Norveçte müttefiklerle Almanların cephelerini ve taarruz İstikametlerini gösterir harita şahı ilk mühim muvaffakıyetlerin kaydı için fikrimzice mayısın ilk haftasını bek- lemek gerektir. Her şeyden evvel silâh- sız kalmış veya eski silâhlarla techiz edilmiş Norveç kuvvetlerine Almanlarla çarpışacak öyarda silâh ve top vermek lâzım gelecektir. Sonra ihraç iskelelerile dahilin irtibatını temin etmek ve olduk- ça sağlam yerleşen Alman kuvvetlerinin karşısına tam teshizatlı ordu getirmek icab eder. Müttefikler «cele hareketler- le ordularının vaziyetini tehlikeye düşü- remezler. Bundan sonra harekâtın ev- velâ Trondkjem cephesinde başlaması " irtibatı | bakımından » Bu esnada bir taraftan da Oslodan O şimale ileris- mek ve mütefemik Alman kuvvetlerile irtibat tesis etmek isteyen asli Alman ordusunun önlenmesi düşünülecektir. Ancak sahildeki mühim limanlardan bi- risinin ele geçirilmesinden ve dahil ile sağlam irtibat tesisinden sonradır ki Ox. lodaki Ajman asli harekât başlıyacakt Narvik, Bergen gibi payitahta yerlerde bulunan kuvvetlerin ise yette etrafları çevrilecek ve ancak ce- nupta asli harekât bittikten sonra bun- lar birer birer avlanacaklardır. Burada bir noktayı dal tirmek lâzimdir: Norveçte bi şı ve bunun uzayıp gidişi mi yoksa Almanyanın mı 24 dır? Bunun Almanya aleyhinde ol âşikârdır. Jar. bundan alerile v kuvvetlerine karşı uzak tebarüz ri- cephenin işgal ettikleri için manen kaybede- cek bir şeyleri kalmadığını ileri sürseler de maddeten ufak da olsa bir Nerveç ordusunun müttefikler safında yer almiş bulunduğunu inkâr edemezler malzeme, ham mad. itibarile zengin olen; deniz aşırı bir ceph beslemenin ne demek olduğu ceden bilinmiyor idise şimdi anlaşılmıştır. Bundan bir kaç ay evvel bir İngiliz mebusu oAlmanla- Ta petrol sarfetlirip, zayıf düşürmek iç İngiliz halkının hava bombardımanl: na maruz kalması pahasına da ols manların hava harplerine icbarını teklif ediyordu. Bugün buna hacet kalraa ör. Müttefiklerin deniz kuvveti yaptıkları ihraça karşı koymak manya havadan Norveçe ihraçlar maktadır. Petrol ve tayyare m bakımından Almanyayı bundan daha fazla yıpratacak bir hareket icad uluna- maz. Nihayet İngiliz hava kuvvetleri İng liz adaları üzerine yapılacak bir Alma, hava ruzuna sebebiyet vermeden Danimarka ve Norveçteki Alman hava üslerini bol bol bombardıman etimek fırsatını ele geçirmişlerdir. Bu üsler Al marnyadakiler gibi mühim aaa lâhlarile techiz edilmedikleri için İngiliz hava kuvvetleri yaptıkları akınlar ile mühim neticeler elde etmekte ve hava- dakinden ziyade yerde Alınan tavyatesi tahrib etmektedir. Göringin senelerdir hazırladığı ve her fırsatta | İngilizlere karşı tehdid vamta- sı olarak kullandığı tayyareleri bu su- setle heder olmaktadır. Bu bakımlardan da müttefiklerin çok süratli ve Almanlar gibi önünü tonunu düşünmeden hareket etmeğe mecburü- riyetleri yoktur. Hülâsa hangi bakımdan olursa olsun Norveç hareketi müttefik. ler zaf başlangıcı ve Alman pres- Gjinin sönmeğe başladığı nokta gibi £ö- rünüyor. ve bilhassti petrol Almanlar için ev NORVEÇLİLER Norveçliler, cermen aslındandırlar. | Uzun boylu, sarışın, gayet beyaz tenli- dirler. Ekseriyetle siyah saçlı ve doliko- | sefal olan İsveçlilerden brakisefal ol- makla ve mavi gözlerinin bakışları can- h olmakla aynlırlar. Norveçin şimalinde ise Finler ve Lâ- ponlar oturur. Bunlar 35.000 kadardır, Lâponlar sarı ırktandır. Norveçin bütün halkı sahillere ve ce- nuba üşüşmüştür. Memleketin dahili boştur. Norveç ve İsveç halkının ihtlât etmemesi, ayrı ırklar halinde ki bu sebepledir. İki memleket büti tarih imtidadınca biribirine sırtını dön- müş gibidir. Ancak denizcilik sayesinde münasebette bulunurlardı. Meşhur şehirler şunlardır: lo (225,000 nüfuslu); Stavanget (46710 nüfuslu); Bergen (96,000) -ki burası münevver şehridir; fikri hayatı 16 yaşındaki hırsız Nişantaşında Gü- | #elbahçe sakağında geceleyin hen dis B, Hayrinin bal- dızı bayan Klana- nın elindeki para ç kapan İzmirde ki Lütfi Kerse dün izmirden getirimi- bitacn Ad rilecek iie El İtalyaya hurda demir satılacak Hurda demir mukabilinde Italyadan mul demir getirilmesi husunda Türk - ita yan makamları mutabık kalmışlardır. Ita yaya satmak Üzere şehri deki ihr çalar, hurda demir toplamağa pek inkişaf etmiştir; Trondhjem (53000 Narvik (9900). Norveçliler iyi tahsil Memlekette ümmü yoktur. Bunun bir se- bebi de ihtimal uzun kış geceleri hali konferanstan konferansa gider. mumi dersler verilir. Kitap ve gazete sürümü pek çoktur. Lisan cermen menşelidir. Halkın mü- nevver kısmı Fransızca bilir. Resmi din protestanlıktır. Norveçle ancak 3000 katolik vardır. Norveçte Danimarka hanedanından Oldenbourg » Sondenbourg « Glucks- bourg nilesi kraliyet sürmektedir. Krslın pek az ve mahdut icrai salâhiyeti var- dır, Teşrii kuvvet, iki meclise ayrılmış olan ve umumi intihabatla seçilen Stor- tinge niltir. İçtimai bakımdan pek ilerlemiş olan Norveçliler pek bür yaşayan insanlardır. görmüşlerdir. Trakya umum müfettişinin teftişleri Gelibolu (Akşam) Trakya umumi mü- i general Kâzım Dirik Gelibolu, Lâ seki ve Çardakta iki gündenberi teftişler ne devam ediyor. Mektepler. Halkevleri, x rast İşleri, gençlik teşkilâtı teftiş edildiği Anafarta ve Arıburunda yaralanan e © vakit Çardak hastanesinde 500 kah raman için yen! tler abie Kaynanasını yaraladı, karısını dövdü Adana (Akşam Hal Mh gün kay Jamuş ve