26 Nisan 1940 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 3

AKŞAMDAN AKŞAMA Patlıcan mı, lâle mi? «Bahçende süs nebatlarından ziya- | de yiyecek nebatlar yetiştir!» Vatandaşlara hitaben gazetelerie ilân edilen bu iktisadi vecizeyi, arka- daşım Cemal Nadir, bambaşka bir noktai nazardan, bay Amcanm mizah Prisminden geçirdi. İki de misal te barüz ettirdi. Meselâ, İstanbul halkı lâle yetiştirmiyecek de patlıcan yetiş- tirecek; Bundan on beş sene evvel vefat den dayımızın Göztepede bir köşkü Vardı. Bizzat bahçeye meraklıydı. Su- lama işinde musluk değil hava talum- büsı ile çekilen kuyu suyu kullanırdı. Yani beleş, Fakat gene de şöyle söy- ediği aklımdadır: — Çocuklar! Şu sebzeleri sözde bahçemizde bedava yetiştiriyoruz, de #İl mi? Halbuki bir patlıcan çarşıda Yirmi paraya satılırken onu biz bura- da yirmi kuruşa mal ediyoruz. Üzüm- lerin de salkımı otuzdan yukarı ge iyor, Defterdarlık etmiş, zeki hesabını bilir bir zat olduğu için iddiasının doğruluğunda şüphe yok. Esasen bu çe- $id mütalâaları diğer bahçe sahiple- rinden de çok kere duydum. — Zevkimiz için, meşgale diye ça- balıyorur... Paraca istifadesi yok! — Hele on on beş senedenberi İs- tanbulun yiyecek nebatları pek dar- belendi; Patlıcanlar burada henüz Siçek açmamışken Adanadan ithal 9lunuyor; Arnavuğköyünün çilekleri- ni Ereğli alt etti. Sebze ve yemiş işte bu vaziyette... Taşra İstanbula: — Şehirsen, şehirliliğini bil olmak hususiyetini bana bırak! di Ziraat mülehassısı pek muhterem bay Nesih Ka açay bir gün bu mevzu strafında dedi ki — Sehrimizin sebze ve meyva istik- bali yoktur, İstanbul, tahiat mahsul. leri içinde ancak balıkçılıktan büyük rimetler bekliyebilir. Bütün gayret | ona sarfedilmelidir. Pek doğru olduğunu tahmin etti- 8im bir düşünce, Fakat bahçede balık yetişmiy ne göre; — İddizna göre, meyvanın kıyme- ti yok, sebzenin de yok... Toprakları- itirazile kar- de eği- mızı boş mu bırakalım? şılaşabilirim. Fikrimce, süs, heves kabilinden ge ne meyva ve sebze yetiştirmekte de- vam edilir; fakat İstanbulda — yu- karıki iktisadi tavsiyenin zıddına ola» rak — bilhassa çiçek yetiştirilir. Bu- | nun kıymeti vardır. Çünkü modern hayatta süs nebatları çok para edi- yor. Düğünlerde, ölümlerde, tebrik- lerde, hatır sormalarda, aşkla, ziya- | fette, hattâ alelâde sofralarımızda hep çiçek... Ve bu, üst tabakadan orta ve aşağı sınıf halka doğru sirayet et- tüektedir... Çiçeklerin nâdideleri, mo- daları olduğuna göre taşra İstanbulla bu hususta katiyen rekabet edemi; cektir, Ancak bir şehirlinin inceliği bunlara emek sarletmeğe müsaiddir. Lâlenin yüzlerce türlüsünü yetiştirmi: İstanbul o hemşerisinin © torunlurınâ gene tavsiye edilecek şey, kanaatim lâledir, patlıcan değil. ce, çiçektir; ŞEHİR HABERLERİ Iki halk hamamı açıldı Bunlardan biri Balatta, diğeri Kasımpaşadadır. Herkes 7,5 kuruşa, fakirler parasız yıkanacak Fakir balkın temizlenmesi için Belediye tarafından bir müddettenberi hazırlanan Balat ve Kasımpaşadaki halk hamamları dün saat 15 te merasimle açılmıştır. Balat hamamının açılma, yasrasiminde Belediye Rels muavin! B, Lütfi Aksoy, Vilâyet ve Be- iediye Sıhhiye müdürleri B. Ali Riza ve B. Osman Sald, Fatih kaymakamı B. Rebii hazır bulunmuşlardır. $. LOM Aksoy bu münasebetle bir nutuk söylemiş, geçen s8- ne Belediyenin, halkın temizlenmesi ve sıh- hati için parasız bir pliâj açtığını, bu sene de umumi sıhhatin temini ve halkın ucuz- ca temizlenmesi maksadile bu hamamları açmağa muvaffak olduğunu söylemiştir. Yenicami Camiin arkasındaki elbiseci dükkânları yıktırılıyor Mısır çarşısının Balıkpazarı kapısı ya- nında ve Yenicami arkasındaki elbiseci dükkânlarının istimlâki. tamamlandığın- dan, bunların yıktırılmasına başlanmıştır. Bu dükkânlar yıkıldıktan sonra Eminönü meydanından, Misir çarşısı kapısı önünden Kasımpaşa deresinin üstü kapanacak B. Vi lunmasın uğunu izah | etmişlerdi. kâyeti pek yerinde sinin bir an evvel itçesine 160 bin | asını muvafık P Kasımpaşa deresinin Yenişe- birdeki başından başlıyarak denize kadar uzanan kısmı tamamile kapatılacak ve İn- a 1 haziranda başlanacakt Temizlik teşkilâtı genişletilecek Belediye, bu seneki temizlik bütçesine t yüz bin 1i si yemi ha genişletile ras Hüzelyetlebediye, tepesinde temizlik arnelesi için bir yatakhane tesis edilecektir. 70 kişilik bir Yunan heyeti geliyor Paskalya münasebetile Selânik Belediye Reisi de dahli olduğu ide, 70 kişilik bir Yunan heyeti mayıs başında şebrimizi si- yaret edeceklerdir. Yunanlı misafirlerimiz şehrimizde âzami misal! ikle karşı- acaklardır. ie Romanyaya gidecek ticaret heyetimiz anyaya gidecek resmi heyet ile bi kçiler mümessili gönd er, B. Bahri Kınaciyi m erdir. ya ihracat ya- i/ dün bir toplan! Romi aparak dilek ve şi- lerdir. Ankaradan beklenmektedir. Kuleli askeri lisesi kısım âmi- rinin cenaze merasimi ekapıdlakı Türk büyra- 30 da Gülk rak Edirne. | rhüm yarbay askeri lisesi en bir müf- — i i Balat hamamından başka Kasımpaşa ha- mamı da Beyoğlu kaymakamı B. Ahmed tarafından açılmıştır. Bu hamamlarda 19 erkek, 19 da kadın ayni zamanda yıkana- bilesektir. Hamamlar ber gün saat 9 da açılacak ve akşamları saat 17 de kapanacaktır. Yalnız çarşamba günleri temiz'ik için, hamam- lar kapalı bulunacaktır. Cumartesi ve pa- zaz rağbet olursa akşamları hamamlar da- ha geç kapanabilecektir. Hamumlara ber müracaat eden yedi buçuk kuruş vermek gartile yıkanabilecektir. Bu paraya muka- bil sabun, peştemal, silecek verilecek ve bir Karilerimizin mektupları Yine radyo! nda birçok defalar Ankara pek fena vaziyette işledi- düzeltilmesi hakkında- ıkudum, Bu fena ça- luşmanın yakında izale edileceğine dair cevaplar verildiği iyette dur- him hava- »sdiyor. ecek mi? Rad dislerini « Bu h yonu © güzel işleye: almak mı kendi his ve menbalarımızı d Herhalde bu işe bi mesi bü emleketi cektir. Kasi emnun ede- npaşa Zincirli kuyu No. 198 Salihaddin Kitapçıoğlu KÜÇÜK HABERLER: B. Lütfi K ir dün Beşiktaş i Imar hareket- #* Vali Taksim ve E leri da £ k İzmit #laşusllngöntriden kaçan Hulüsi adında biri, Istanbulda yakalanmış ve dün Bultanah med bir” 3 ceza bâkimine ve- rilmiştir. «de yapılan sorgusunda Hulüsi, aneden bir fırt bulup kaçtığını iraf etmiştir. Mahkeme, Hulüsiyi tevkif ederek mevcuden İzmite gönderilmesine da karısı Zehra ile kavga ehranın yüzünü ve bur- 1 Sabri dün ş, yapılan 44- Tevkifhane- hremininde kırarak içi çalmış- rken yakalan- müddelumumi- iraf çi- memleketim! isa edilm iliranı çikmam. ine ap le ed ederek ahati alınmnmana delile edilmesi. an riyaseti, zaesele, müd- kal ettiği için komisyon- | 4 bulunmadığını vapur Yedi buçuk kuruş mukabilinde kapıda bilet alanlar hamama girecelker, elbiseleri ve çamaşırları da derhal etüve konulacak- tır. Bu parayı veremiyecek ulan fakirler de ayni surette meccanen temizlenecklerdir. Belediye, ayni surette Küçükpazarda ve- ya Tahtakalede yeni bir hamam tesis ede- cektir. Bu hamam, fakirlere tahsis edile- ceği gibi, pasif korunma tedbirlerinin tat- biki sırasında iperit gazından kirlenenler yıkanacaklardır. Bunun için bülçeye 100 bin liralık tahsisat konacaktır. Belediye, Balat ve Kasımpaşada olduğu gibi, Üsküdarda da bir hamam açacaktır. Istanbul bütçesi Dahiliye Vekâleti çabuk gönderilmesini bildirdi 0 senesi bütçelerini ta- , Tasdiki henüz ya- bütçele, gata İst elerinin hazırlan; inde- rilmesi bile Yerli ipekten kadın çorabı tecrübesi tekrarlanıyor rap fabrikatörleri, dün tekrar toplan- maşlardır. Dünkü ta ipekli kadın çorapları pe o bunların telâfisi kabildir. Bu sabah 10 da bir fabirakada umumi mahi. yette bir tecrübe yapılacaktır. Bur bir Halbal dol çorap fabr Mühim bir kültür hareketi Yuposlar devleti Münakalât Vekâletinin 70,000 kişiden ibaret memurları arasından eçilip yetiştirilmiş kadın ve erkekten iba- ret 70 kişilik amatör koro h konservatuarı p Halkevi Sosyal ns şehrimizde bir r. Bu hususta Yugoslav Başkor le Beyoğlu Hal- kevi arasır ve program Türk - İran şimendifer hatları m bağlanacak zıyor: Tahranda İranın kemesindi Madesinde satmak üzere, almadığını, rsi tara gini iddia etmiştir. uhakrme baş- rey tülün; İtalyaya taze to- rik; Fransaya kendir ip, kınnap parçaları; Yugoslavvaya torik; Romanyaya susam; İtalyaya barsak; Çeköslorakyaya iç fındık; İngiltereye kendir; Amerikaya sansar de- risi; Ronmanyaya balık Mısra fındık; İngiltereye keçi kı gönd ir. | Iktisadi meseleler Harpten sonra ticaret hukuku Harbin tesirlerinden biri de taahhüd- lerin ve ticari mukavelelerin yerine ge trilip | getirilmemesi gibi yeni hukuki meselelerdir. Meselâ: Bir müteahhid, devlete veyahut her hangi bir müessese ye bir iş tenbhüd etmiştir. Fakat tam teahhüdünü ifa edeceği sırada, harp patlamıs, yollar kesilmiş, malı tedarik etmek kabil olamamıştır. Bu vaziyet karşısında müteahhid, teahbüdünü ifa edemiyecek bir hale geliyor. Bu mese- leyi nasıl halletmeli? Bu arada harp şart» larını vesile ittihaz ederek teahhildünü ifa etmiyenler de olabilir. Bir de, her ne olursa olsun müteahhidi teahhüdünü ifaye mecbur ettirenler de bulunabilir. Bütün bu meseleler. harpten sonra or- taya çıkan hukuki mevzulardır. Aylar danberi İstabul Ticaret odası, teahhüdle- rini ifa edemiyen iş adamlarının muka- vele şartların tedkik etmekle meşgul dür. Ticaret odası bu gibi mevzularda «mücbir sebepler» aramaktadır. Ba mevzu, bütün iş adamlarını alâkadar ettiği için, Ticaret odası idare heyeti ta- rafından mücbir sebeplerin melerden ibaret olduğuna dair kabul edilen esas- ları aynen aşağıya alıyoruz: L Teslimi teahhüd edilen mal mu- ayyen bir fabrikanın mah olup da fabri- kanın bulunduğu memleketten celbine harp dolayısile imkân maddi yok ise: i vermiş olmak, ariş mukaveleye göre vaktinde üzere kabul edifmiş ol. icbir sebeb mazereti a, Vaktinde sipa: b, Si teslim edilmek iş, hem de i lemin ede- dola Türkiyeye ithali mücbir sebebim hem kabul edil, yısile yolda k imkânı zail ol evveliyetle kabulü lâ Mi. Teslimi tcahi hasıran bir tek m takdirde | inci şektaki şekil halinde emücbir sebeb» me ML Teslimi teahhüd edilen malın <Clearingli> memleketlerden getirilmesi mukavelede tasrih edilmiş ise ekseriya ariş, clearingin on kolay işlemesi de- layısile Almanyaya verilmiş, sipariş vak- tünde teslim edimek üzere kabul edilmiş, fakat harp neticesinde Alman fabrikası teahhüdünü ifa edememiştir Alman fabrikasının teahhüdünü ifası» maddeten imkân kalmadığı takdirde buradaki caktır? mış ve aş 1 mal mün- ve şartlar cuttur. mal vericinin vaziyeti ne ola» a, Malı vaktinde teslim edememesi, lâzimgelen tedbirleri muntazaman almış olmus şartile, mücbir sebeblerden müte- vellittir. b, Fakat Almanyaya muntazaman 1- marladığı mal gelemeyince ayni mal ken di alıcısına yeni bir teslim tarihi kabul ettirerek diğer bir elearigli memleketten, meselâ İtalyadan getirtilebilirse, mühlet alarak tenhhüdünü yerine getirmeli mi- dir?» Şimdiye kadar Ticaret odası idare beyeti, her hâdiseyi, bulunduğu şartalara ve hususiyetlere göre tedkik ederek hü- küm vermekteydi. Fakat idare heyeti daha ileriye giderek. garp memleketle- rindeki Ticaret odalarında olduğu gibi, bu mevzular hakkında umumi bir pren- sip vazetmeği düşünmüş ve oda mec lisine tevdi etmiştir. Bu prensip &aw şudur: «Harp, mukavelenin yerine geti- rilmesini imkâmsiz bir hale koyuyorsa, mukavele feshedilebilir, Esasen kanunlarımız da buna müsaittir, Fakat harp, malın teslimini imkânsız bir hale koymuyarak, fiatin yükselmesini im- taç ediyorsa, mukaveleye halel gelme- melidir. Ticaret odası idare heyetinin ortaya koyduğu tam ticaret ahlâkına uygun bir prensiptir. Hukukçular da, bu prensipi müdafaa ederler, İstan. bul Ticaret odası idare beyetinin bu prensipi. bugünkü dünya şartları içinde, yani teahhüdlerin ifa edilmediği ve mu- kavelelere riayet etmemek gibi gayri ahlâki temayüllerin arttığı bir sırada, ortaya konulmaktadır. Teahhüdlere ri- ayet edilmiyen bir devirde, İstanbul Ti- caret odasının bu prensip kararının tica- ret âleminde güzel bir misal olarak te lâkki edileceğine şüpbe yoktur. Miş oluyorum... yerden evvel ya, âlem öğ- | Çekirge arasında Mef bir semtin mcabey» koymayı ta sarlatmışlar Birçok isimler ancak öldükten sanra | hatıru gelirken seninki bir rekordur doğ- rusu! —u— Fakat acaba nsden bunu bir sayfiyeye lâyık gördüler? B.A. — Lâtif sında caklar!,.. mt ile lâtâfelerimiz ara- tafet yakınlığı bulmuş olam