22 Nisan 1940 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 4

yl di im enem em m m a aç yy Norveç hadisesinden sonra Alman seyyah akınının Yugoslavyaya başlar | dığnı ajanslar haber veriyor. Diplo- matik pasaportla geldikleri için ağır sandıkları Yugoslav gümrüklerinde muayene edilmeden Alman konsolos- hanesine taşınan bu zevat, bü harp zamanında tabii tekin addedilemez. Gene ajans haberlerine göre Belgrad- da Nazi ajanı olması muhtemel kim- selerin evleri aranmış, prens Pol'a suikasd ihtimali varmış ve saire ve saire, Bunlar ne dere: bilmiyoruz. Bild yirmi altı sene evvel Alman istilâsna uğramış bu cesur memleketin her halde Norveç gibi gafil avlanmıyaca- ödir. Ancak bu havadisler ve Bal- kanlarda ilk hedef olarak Yugoslav- yanın tutulmasının büyük stratejik ehemmiyeti üzerinde durmanın ve asker gözile bu noktayı izah etmenin büyük ehemmiyeti olduğundan biz de bu hususu tebarüz ettirmeğe çalı- şacağız. Filhakika şimdiye kadar ileri sü. rülen faraziyelere, kâh Almanyanın ve kâh Rusyanın Romanya üzerine saldırması havadislerine rağmen Bal- kanlara doğru bir hareket olacaksa bunun evvelâ Yugoslavya üzerinden başlaması çok daha muhtemeldir. Gebeplerini izah edelim: 1 — Müttefikler Yugoslavyaya gü- ranti vermemişlerdir ve binaenaleyh bu memlekete karşı bir hareket başlar neye hemen asker göndermesi Ro- manyadan daha güçtür. 2 — Yugoslavyaya taarruzla müt- *efiklerin Karadenize girmesine de sebebiyet verilmez. 3 — Yugoslavyada Romanya gibi çabuk tahrip edilebilecek maden ku- yuları ve meselâ petrol yoktur. Al manlar bu taarruzdan zarara uğr& mazlar. 4 — Bunların hepsinden daha mü- him olarak bir kere Yugoslavya isti- lâ edildi mi Macaristanın üç tarafı, Sovyet Rusya, Almanya ile münasebe- tini daha çok sıklaştırmak istemiyor (Baş tarafı 1 inci sahifede) Moskova radyosu ile matbuatının Türklere karşı yaptıkları hücumu bir- den bire kesmiş olmaları ve Sovyet Birliği ile Yugoslavya arasında müna- sebatın başlamak üzere olması aynı vaziyetin birer delili addedilmektedir. Yugoslav heyeti Moskovaya hareket etti Belgrad 21 (A.A.) — Sovyet Rusya le iktisadi müzakereler yapmağa me- mur Yugoslavya heyeti dün gece Bük- reş tarikile Moskovaya gitmek üzere Belgraddan hareket etmiştir. Heyetin peşembe günü Moskovaya muvasalatı beklenmektedir. Heyete riyaset eden doktor Miora Corceviç hareketinden evvel Hariciye Nazırı Cincar Markoviç 1le görüşmüştür. Sovyetler Galiçyada ve Ru- men hududunda tahkimat yapıyorlar Londra 21 (A A.) — Reuler ajansı bildiriyor: Uzak Şarktaki Kızılorduya Süveyş | kanalından geçerek Karadenizden | Vlad tok'a tren ve vapurlarla pet- rol gönderildiği hatırlatılarak Sovyet- ler Birliği müttefikler âleyhine harbe girecek olur müttefiklerin bu yolu kesecekleri, etice Sovyetler Birli- ginin nya karşısındaki vaziyeti tehlikeye gireceği söylenmektedir. Hudud şehirlerinden alınan itimad edilir tlerin Galiç- n hududu boyunca tahki- n hummalı bir faali- mekte ve bun- bütün hat üzerinde, esa- tel örgü tesis ettikleri de maktadır, erlerde, M. Şevki Yazman Romanyanın şimali ve cenubu sark mıştır. Bundan sonra bu iki devlet Almanya için torbada kekliktir. İste- diğini alır, biraz kafa tutarlarsa der- hal kafalarına vurur ve işgal eder. Keza o vakit kendisine zarar verecek tahribat yapmalarını da daha çabuk önler. 5 — Nihayet Yugoslavyâdan sonrâ Bulgaristan gelir. Küçük ve bazı ci- hetlerden Almanyaya karşı - eğer hâlâ kalmışsa - sempati besliyen bü memleketten de iyilik veya zorla bir hayli şeyler ümld edilebilir. İşte bu düşünceler, bu kıymetli Balkanlıyı maalesef büyük tehlikele- rin önüne koymaktadır. Yalrız bu- tada bir nokta var: Almanyanın Yu- goslavyayı işgali İtalyayı Orta Avru- pa ve Adiryatik sahilinden ötedeki Balkanlardan İlelebed söküp atmak demektir. Nasıl ki Avusturyanın İş- gali Çekoslovakya ve Polonyayı İtal- yaya yüzde yüz kapamıştır, Halbuki son siyasi badiseler İtalyanın Maca- ristanla pek sıkı fıkı münasebet te- 8is etmek istediğini, Rumen petrolleri- le daima alâkadar bulunduğunu gösteriyor. Almanların kendisine verecekleri Dalmaçya sahilleri bütün bu Orta ve Şarki Avrupadan tecrid fedakârliği- na değer mi? Hem İtalya bilir ki; Alman izolâsyonu öyle liberal Fran- sa ve İngiltere İzolâsyonuna da ben- zemez. Beriki yüzde yüzdür. Hayat sahası dedi mi buralarda hayat na mına ne varsa kendisi sömürür. Keza Yugoslavyanın Işgalile iki taraftan sarılan yalnız Macaristan ve Roman- ya değildir, bizzat İtalya da fki taraf- tan sarılmış oluyor. İtalyanın bu düşüncesi samimi ve İleriyi hesaplar bir şekilde olursa, tabi! Yugoslavyayı kurtarır. Fakat Avusturya işinde olduğu gibi oda Sovyetlerin Berlin sefi vazifesi başına döndü Paris 21 — Oeuvre gazelesi diyor ki: «Sovyet Rusyanın Berlin sefiri va- | zifesi başına dönmüş ve muhtelif me- | seleler hakkında hükümetinin düşün- | cesine dair Alman Hariciye Nazırına | izahat vermiştir. Bu izahat Alman- | ları memnun etmemiştir, Almanyanın Danimarkada yerleşmesi Sovyet Rus- | yanın Baltıktaki yeni mevkiini hiçe in- dirmektedir. Bunun için Sovyet Rus- ya müttefiklerin karaya asker çıkar- malarını İyi karşılamıştır. Yugoslavyanın oSovyetlerle ticari münasebet tesisine karar vermesi Al- manyanın hoşuna gitmemiştir. Bal- kanlarda Almanyaya karşı mukavemet hissi kuyvetlenmektedir. Sovyet Rus- ya, Romanya, hattâ Macarislanın İs- tilâsına tarafdar değildir. Belçikanın protestosu Brüksel 21 (A A.) — Pahseul mın- takasında hüviyetleri tesbit edilemi- yen dört ecnebi tayyare arasında bir muharebe olduğu müşahade edilmiş. tir. Son zamanlarda Belçika arazisi Üüze- rinde Fransız ve #'man tayyareleri uçmuş olduğu için Be'çika hükümeti Fransız ve Alman ümetlerine şid- detli protesto notaları göndermiştir. Meksika Japonyaya peşin para ile petrol satıyor Meksiko 21 (A.A) — Haber alındı. ğına göre Meksika, Japonya ile yeni bir pazarlığa girişmiştir. Meksika, Ja. ponyaya bedeli peşinen tediye edilmeli şertile üç milyon dolarlık petrol sağ» mağı kabul etmiştir. “ 22 Nisan 1940 A DA KATİ mevzii ve ufak kârlara kanaat geti- rerek Yugoslavyanın taksiminde an- laşırsa bü kahraman, fakat küçük Ye tek memleketin vaziyeti cidden müşküldür. Çünkü iki yandan taar- ruza maruzdur ve ilk ağızda kendi- sinin yardımına koşacak da yoktur, Yugoslavyaya yapılacak bu taarrı- zun muvaffakıyeti yalnız Yugoslar- yayı müşkül vaziyete sokmaz, Maca- rİstan, Romanya, hattâ Bulgaristan ve Yunanistan da müşkül vaziyele girer ve harp Balkanlara sıçramış olur. Şu var kli müttefiklerin ve bizim direkt yardımımıza mazhar olacak Yunanistan ve Romanya kendilerini müdafaa için daha müsaid vaziyet ve imkânlar bulabilirler ve memleket- lerini istilâdan kurtarabilirler. Yu- goslavya ve Macaristan için İse bu da varid değildir. Şurasını da unutmamalı ki harbi Balkanlara sirayet ettirecek böyle bir taarruz Balkanlı küçük devletler için pek elim olabildiği halde müttefik- lerin bundan zarar değil, belki kâr görmeleri bile vardır. o Akdenizde eninde ve sonunda hâkim kalacak, İtalyanın harbe girmesine rağmen Fransanın hudularını mükemmelen müdafaa edebilecek olan müttefikle- rin ordu ve donaması İtalyanın üç taraftan, Almanyanın cenuptan ve Karadenizden ablokesını ikmal ede- ceklerdir. Şimalde hesapsız bir hareket Al manyayı demirden mahrum ettiği gibi cenupta yapılacak hesapsız bir hareket onu petrolden mahrum ede- bilir. Esasen harbe karışmak istemiyen, şimalde Baltık denizi medhali, ce nupla Karadeniz sahilleri müttefik filolarının kontrolü âllına girecek olan Sovyet Rusya da pek arzuile vermediği petrolü kestiği veya eksilt- tiği gün, onun da beklediği ve özle- diği Alman inhidamı olur. Bütün bu işgallerin ise 1914 - 1918 deki gibi feci hatıralarından başka bir şey kal- maz. İsveç top malzeme: mübayaa ediyor Stokholm 21 (A.A.) — İsveç hü meti mecburi iş kanununun tatbik mevkiine konulmasını parlâmentodan istemiştir. Ayrıca tereyağ fl un tan- zimi için 50 mliyon ve top malzemesi mübayaası için 65 milyon kron tah- sisat istemiştir. «Bereketli» yerine «Osma- niye» denecek Adana (Akşam) — Adana vilâyet meclisi tarafından Osmaniyenin adı « peketliz konmuştu. Vekâlet bunu muva- fık görmemiş ve bu kasabanın adının Osmaniye olarak devamına karar ver- miştir. Sovyetler 9 Japon vapurunu müsadere ettiler Londra 21 (AA.) — Domei ajansı son on gün zarfında Sövyet karakol gemilerinin Siberya deniz mıntakası açığında 9 Japon vapurunu müsadere ettiklerini bildirmektedir. Warmstrings «Georgia» 2İ (A.A) — Roosevelt, dahili siyaset | hakkında bir nutuk irad etmiştir. Rejsiclimbur, öçün- cil defa intihabı hakkındaki kanaatini ifşa etmeden siyasetini müdafaa etmiş ve New Deal denilen kanunun tatbikine de- vam edilmesini tavsiye eylemiştir. Reisicümhur Jefferson'un yıldönümü- nü tesid eden genç demokratlara hita- ben de radyoda bir nutuk söylemiştir. B. Roosevelt bu nutkunda, şimdi cümhu- riyetçiler tarafından yapılmakta olan mü- cadeledeki demagojiyi tenkid etmiş ve kendisini Amerikayı harbe sürüklemekle (Baş tarafı 1 nci sahifede) Bitaraflar uyanık Paris 21 — Figaro gazetesi, bütün bitaraf memleketlerin müdafaa ted- birleri aldıklarından bahsederek di- yor ki: «Hollanda, şimdiye kadar ta- rihinde görülmemiş bir şey yaptı, bü- tün memlekette örfi idare ilân etti. Belçika, İsveç mühim tedbirler aldı- lar, Diğer taraftan Macaristan, Yu- goslavya da hamrlikh bulunuyorlar. Yugoslavyada yapılan tevkifler pek mühimdir, Norveç hadisesi üzerine bütün bi- taraflar vaziyeti anladılar. Memle- ketleri içinde Nazi tahrikâtına karşı durmağa karar verdiler, Bitaraflar memleketlerinde (Selis İnkuart'lar Hacha'lar, Çuisling'ler çıkmasına mü- saade etmiyeceklerdir. Bu hadiseler mühim uyanıklık alâmetidir ve em- niyet verici şeylerdir.» Bir İngiliz gazetesinin mütalâası Londra 21 (A.A.) — Observer gaze tesinin diplomasi muharriri Avrupa Bir İngiliz vapuru battı Londra 21 (A. A.) — 1307 tonluk İngiliz Mersey yapurunun dün cenubu şarki sahili açığında battığı haber veril- mektedir. Karaya çıkan 9 gemiciden iki- si ölmüştür. Mürettebattan 11 kişi kay- bolmuştur. İranda bir radyo istasyonu açılıyor Tahran 71 (AA) — İran veliahdı, kısa dalgn Üzerinden çalışan ve yabancı dü neşriyatına mahsus olan radyo İstasyonu- nü 24 nlaanda açacaktır. İstasyonun kud- reti 12 kilovat olup 30 metre 99 ve 19 met- ra 87 dalga uzunluğile çalışacaktır. Neşri- yat farsça, arapça, fransizca, rusça, ingi- lzce, almanca olacaktır Beşiktaş Halkevinin kır koşusu Dün Beşiktaş Halkevi tarafından tertip edilen koşuların dördüncüsü yapılmıştır. IM atletin İştirak ettiği bu koşuda alınan | neticeler şunlardır: l 1 — Artan 1638,2 - Hüsnü 17.06,3 - | Habip 17.08. i FRED ASTAİRE ve DANSIN Amerikanın vaziyeti. B. Roosevelt Amerikanın hiçbir şeye karışmaması fikrini tenkid ediyor ittiham eden bazı cümhuriyetçi namzed* ler tarafından yapılan bücumların hafi ve yanlış olduğunu çıkarmış” tır, B, Roosevelt dem «Bu akşam barici siyasetten bahsetmir receğim. Hükümet soğukkanlılığını mu* afaza etmekte ve hadisatı dikkatle takip eylemektedir. Biz Avrupada veya Asyat da yapılmakta olan harplere iştirâk et- at Amerikanın ve Ameri" için bir şey yapmaması lâzım gel iğini #ize söyleyen bazı Reisicümhuf namzedlerinin bu mütalensına iştirâk et miyorum > Romanya 300 Almanı hudud haricine çıkardı vaziyetini tedkik ederek şu mütalâadâ İ | bulunmaktadır: «Müttefikler tarafın dan Norveçte yapılan ekâtın göze en ziyade çarpan neticesi birer birer Nazilerin kurbanı olmak düşen bitarafların vakit harekete karar vermiş Her memlekette mücadele umumi bir sürgün avı ha- Mini almıştır. Yugoslavyada eski Baş- vekil Stoyadinoviç'in otevkifi düşmanların İzalesine doğru atılmış geçmeden olmalarıdır. İ dik adımdır. Hollanda örfi idare ilân etmekle aynı suretle hareket edeceğini gösler- miştir. Siyasi mahafilde Alman rad- yosunun kral Hakon aleyhine yaptığı son hücumlar mevzuubahis olmakta- dır, Bu mahfilerde Nazi sevkulceyşi, nin Norveçte memleket müdafaa ka- biliyetinin imhadan âciz kalınca aha- Miyi şahıslara karşı hücumlarla kor- kutmak gayesine düştüğünü ve bunun bitaraflar efkârı umumiyesi için hu- susl bir ders teşkil ettiği söylenmekte dir, Ankarada Zirkin konserleri İki ay evvel şehrimizde muvaffakıyetli bir keman konseri vermiş olan tarunmış ve kiymetli sanatkârlardan viyolonisi Zirkin'in iki konser vermek Üzere Ankarayr davet edildiğini haber aldık Bay Zirkin birinci konserini 25 perşembe günü akşamı saat dokuzu Çi #eçe Ankara radyosunda ve ikinci kor ni de 77 nisan cumartesi günü saat üçte ptofesör Pretorius'un idaresi altındaki f)- | Yirmonlik orkestrası ile birlikte verecektir. MÜNİR NUREDDİN ve arkadaşlarının mevsimin sön KONSERİ MARMARA Sinemasında 24 Nisan Çarşamba DİKKAT: Bütün yerler numaralıdır Telefon numarası: 21860 Biletler. (MARMARA) gisesinde satılıyor. JOAN FONTAİNE ZAFERİ Pek yakında: Z Â ÂL E sinemasında ZÜĞÜRT MİLYONER JANET GAYNOR - DUGLAS FIRBANKir - PAULETTE GODDARD kahkahalarla Nev'e - Zevk - Eğlence ve incelik dolü bir film, Sizi güldürecek bir mevzu Çarşamba akşamı MELEK sinemasında 7 SUMER sineması kapısı önünde: BİR BEBEK BULUNMUŞ .. yi zaya GİNGER ROGERS'e teslim edilmiştir. carsamba akşamından itibaren 'MATMAZELİN BEBEĞİ (Fransızca sözlü) Senenin en sen ve sevimli filmindeebeveynine gösterecektir. mevkiine # Ouislingere karşi dahil #