18 Mart 1940 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 6

Sah'fe 6 Büyük zırhlılar AKŞAM Denizlerdeki çete harbi, açık deniz gemilerinin ehemmiyetini azaltmıştır | Yeni Kabinenin, Köseivanof'un diş politikasına devam edeceği anlaşılıyor Ingiltere, Fransa, Almanya ve İtalyanın inşa halinde bulunan ve inşası yeni biten zırhlıları Tahtelbahir, mayn ve tayyare harbi bahri makamların nazarı dikkatini zırh- lardan çekememiştir, Zırhlı yine de- izlerde başlıca harp silâh mevkiini muhafaza etmektedir. Pariste çıkan "Temp gazetesi bu münasebetle yazdığı bir makalede diyor ki: I Temmuz 939 Almanyanın elindeki arhlılar şunlardır: 5 ve 1906 da yapılmış olan Sehlesien ve Sehleswig Holstein zırhlıları. Bu eski zırhlılar 12,300 ton hacminde, 4 der tane 28 lik topa malikti. Fakat askert hiçbir kıymetleri yoktu. 2 — 931 ile 934 seneleri arasında denize indirilen onar bin tonluk Deut- | schland sistemi cep zırhlısı. Bu zırhhla- rn başlıca silâhları altışar adet 28 lik toptu. Rio de la Plata muharebesi bu zırhlı ların teknik noksanlarmı ve açık deniz- de şerefli bir surette harbe girişmeleri kabil olmadığını göstermiştir. Esasen amiral Spee zırhlısının batması üzerine bunların arı ikiye inmiştir. Ve bu ikiden birinin de tamamen sağlam olup olmadığı belli değildir. i 3 — Almanyanın elinde bügün müt- tefiklerin zırhlılarına ve harp kruvazö lerine karşı çıkarabileceği iki zırhlı var- dır: Gneisensu ve Scharnhorst, Bu zırh- hlar 26 bin ton hacmindedir. 9 adet 28 lik, 12 adet 15 lik toplari Vardır. Sü- ratleri sastle 32 milden aşağı değildir. Bunlar güzel gemilerdir. Çok yollu harp kruvazörü addedilebilirler, Yalnız top- lan bir parça zayıftır. Bu iki gemi, zırh- İh ve kuvvetli de olsa bir harp filosu teş- kil edemez. Harp başladığı zaman Almanyada tezgâhta üç zırhlı vardı. Bunların, zırh- hlar için azami hacim olarak kabul edi- len 35 bin tondan büyük olmadıkları zannediliyor. İlk ikisi Bismark ve Tirpitz 939 da, tezgâha konduktan sonra denize indirilecek. Alman Bahriye Nezareti tabii bu iki pinin evsafını gizli tutuyor, Maama- bu sınıf gemilerin birincisi olan Bis- markın diğerlerinden daha uzun oldu- ğu zannediliyor. Bismark ve Tirpitzin bu sene içinde tamamlanarak harp filo- suna girecekleri kabul se halde Almanya yakında dört seri ya malik olacak demektir. Beşinci bir zırhlısı geçende denize İn- dirilmiştir. Bu zırhlının inşasına: 938 se- mesinde Kielde başlanmıştı. Şu halde diğer ikisinden daha çabuk imşu edilmiş demektir. Bu hal Almanyanın tahtelba- hir inşasına her şeyi feda ötmek İsteme diğini göstermektedir, * Danimarka gazeteleri bu üçüncü zırh- hnun 35-bin değil 41 bin ton hacminde olacağını yaziyorlar. Diğer iki Alman sırblısının da 35 bin tandan büyük ok Mas muhtemeldir. Çünkü bunların ge- mişlikleri 36 metredir. 35 bin tom bir diğer zırhhlar bu kadar geniş de- ir, iki sene Almanya daha harpten evvel bahri anlaşmaya riayet etmiyeceğini ilân etti- #inden diğer Avrupa devletlerinin inşa ettirdikleri gemilerdeci büyük gemi yap- tırması muhtemeldir. Bu hususta Japon- ya kendisine örnek olmuştur. Japonya 43 bin tonluk zırhlar yaptırmaktadır. Bu zırhlılarda 40,5 huk, hatta 45,7 Hik toplar bulunacağı söyleniyor. Amerika, 937 - 938 programı muci- i bince inşasına karar verdiği 6 zarhlı i 39 bin ton haddine riayet etmiştir. Pa kat 939 da inşasına başlanan Jowa ve Montana 43 bin tonluktur. Amerika meclisi bahriye enelimeni daha biyük, hatta 80 bin tonluk zırhlı yaptırılmasını istemiştir. Fakat Bahriye Nezareti bunun kabil olmadığım anlatmıştır. Neticede yeni yaplırılacak gemilerin 52 bin ton minde olması kabul edilmiştir İngiltere geçen sene inşasına başladığı 4 zırhlı için 40 bin ton hacmini kabul et- miştir. Yapılmakta olan diğer 5 zırhlı 35 bin ton hacinindedir. Bunların ikisi King George V ve Prince of Wales 939 şubat ve mayısında denize indirilmiştir. Bunlar Bismark ve Tirpitz ie ayni | | İ manda tamamlanacaktır. Ayni hacimde Richelieu Fransiz zirhlisirin o ikmeline çalışılıyor. Şu halde yeni 4 Alman zırb- İsi bu sene 35 bin tonluk 3 yeni zırhlı ile kuvvetlenen İngiliz - Fransız donan- masınm kahir faikiyeti ile karşilaşacak- tır. Harp devam ederse Almanya 942 de 35 . 40 bin tonluk dörü, hatta beş ye- miye malik olacaktır. İtalya da o zaman 35 bin tonluk dört zırhlısını ikmal ede- cektir. Bunlardan ikisi şimdiden donan- maya iltihak etmiştir. Görülüyor ki muharebenin iptidasın- danberi çete harbi yapılmasına rağmen açık deniz filoları ehemmiyetini kaybet- m Edirnede imâr hareketi Edirmede Polis müdüriyeti ve Polis parki, Selimiye öamisi ve Belediye dairesi Ediris (Akşam) — Edime imar plâ- | Pp nı tasdik olunmuş ve İstimlâk smeliyesi başlamıştır. Muamelesi biten böği yer. lerin yıkılmasına başlanmıştır. Bu ms yanda Üç şerefeli maydanı ile harap bir durumda olan Nabi hamamı fen heyeti nezaretinde yıktırılıyor. 50.000 liraya yapılacak kapalı spor binası ve şehir otelinin plânları geldi- inden asfalt yol üzerinde yerleri ayrıl mıştır, Yakında eksiltmeye çıkamlacak- tır, Ticaret mahallesinde yapılacak olani İş ve Zirant Bankalasi fle İnhisarlar tümum müdürlüğü binaları için yerler ayrılmıştır. Nafia Vekâleti asfalt yol işin şehir içinde istimlâki İâzm gelen yerlerin ka- dastrosunu ve plânlarını bitirmek üzere. dir, Bunlardan sonra Edirme büyük bir yeniliğin eşiğinde bulunduğunu cesaret le söyliyebilirim. | üniversitelerinde İ bir çok Alman üniversitelerinde fah Sofya meki Bulgaristan komşularile dost geçinecek Sofya (Hususi muhabirimizden) — Balkan Antantı konseyinin Belgraj- daki toplantısını müteskip B, Kö | sivanof Kabinesinin istifası ve ye rine gene ayni kabinede Maarif Na- zırı olân profesör gospodin Filof'un geçmesi, sulha bağlılıklarını söz ve fillerile her fırsat düştükçe İsbat eden Balkan devletleri paytahtların- da bir alâka uyandırmıştı. Bütün Balkan mahafili bu değişmenin | rici siyasette ne gibi bir tesir yapa ğını anlamak istiyordu. Yeni Başvekilin Bulgar - Alman muhadenet cemiyetinin reisi, Alman ahsil etmiş ve gene rİ doktor ünvanını haiz olması o si | rada Alman meslekdaşlarımızı hare- kete getirmiş ve kendi bakımlarından ümidi gördükleri bu değişmeyi mu- fassal telgraf röportajlarile gazetele- rine bildirmelerine sebep olmuştu. Resmi makamlar ise bu değişme. nin sirf dahili bir mahiyeti haiz oldu- gunu, mili bir siyaset olan Köselya- md propağandala raf bir müdekkik hükmünü vermek» te tereddüd ediyordu. Yeni Bülgâr hüküm harici siyasette veçhesini anlamak için biraz beklerimek ve ictâatını görmek lâzımr- dı. Bu zaman geçti ve Rilof kabinesi- nin durumu, bize yeni hükümetin ha- rici politikada selefinkine uygun ok duğunu isbat etti. Filof hükümeti, Cenubi Dobrice natuf dafmi dileklerine rağmen $ a gelen Romanya Maliye A na parlak bir İstikbal yaptı, Bülgi çarpışıyor ve rakinden, tarihi dostluklarından bâhis yazılar yazdılar ve bu samimi hava içinde Bulgar ve Rumen hükümetleri arasında mali işlere müteallik müza- kereler bir muahede akdile neticelen- di. Hattâ bu sıralarda Rumen Hari. ciye Nazırı mösyö Gafencu'nun da Romaya Sofya yolile gideceği ve Bulk gar devlet adamlarile iki memleketi alâkadar eden meseleler hakkında dostane görüşmeler yapacağı haberi, siyasi mahillerde devamlı olarak do- İ ve Jaşmıştır. Bulgaristanm her tarâfında Cenü- bi Dobrice işinin münasip bir zaman- da komşu Romanya ile ne şimdi ve ne de istikbalde dostluk münasebet» lerine halel getirmiyecek bir şekilde, tatlılıkla halledileceğine dair havi ve esaslı bir iman vardır. Hattâ Bulgar ricali arasında azim ve iradesinin şiddeti ve fikirlerini maskesiz beyan etmesile tanınmış olan sabik Başvekil ve lâhik Sofya mebusu muhalifler- den gospodin Aleksandre Cankof, (Akşam) namına yaptığım bir mü katta bana aynen şu sözleri söyle: «— İntihâp propagandasında mün- tehiplerime verdiğim nutukta şu ci- heti tasrih ettim ve dedim ki: «Biz Bulgarlar milli taleplerimizden fera- gat etmiş değiliz. Fakat bunları sul. hen ve dostluk havasına halel getir. memek şartile elde edeceğimize kür ntiz. Komşularımızın muhtemel hor hangi bir sıkışık vaziyetinden istifi de ederek zorla bu taleplerimiz hakkuk ettirmek, aklımızdan bile geçmemektedir. Çünkü biz Allah, ta- bint ve cografyanın takdir ve duru. mile komşularımız İle yanyana y& şamağa mecburuz.» oMüntehiplerim de bu programı tasvip ederek bana reylerini verdiler.» Romanya ile münasebetler bu tarz- da salâha doğru inkişaf ederken ye- ni hükümet gene Balkan sulhü na mına kıymetli bir eser olan Yugos- Javya De ticari ve iktisadi anlaşma işk ni bitirdi. Yugoslavya kabinesinin en kıymetli Hirvat Âzasından olan Tica- Tet ve Sanayi Nazırı bay İvan Andres Sotyaya davet edildi. Yeni sobranyar nın açılma merasiminde hazir bulun” du. Kendisine komşuluğun ve İslâv kardeşliğinin icap ettirdiği izaz ve ikramların hepsi yapıldı. Ebedi dostluk muahedesinden ev. vel Makedonya meselesi İki memle- ket arasmda bir pürüz teşkil ediyor du. Sirp âlimleri Makedonyalıların Bulgar olmadıkalrını, Bulgar âlim ve tarihçileri ise bunların Bulgar ok duklarını iddla ediyor ve ilmi, tarihi, lisani, cografi deliller ikame ve eser- ler neşreyliyerek birbirlerini ve dün. ya efkârı umumi: yorlardı. Bal sonra ebedi goslavya T anlaştıktan mındân tatbike görülen donyalıları d müttehid bi dudları dahilinde vetle umulmaktadır. Yunanistanla münasebet işine lince Bulgaristanm cenup komşusil: olan ihtilâfını Adalar d mahreç teşkil ettiği maf garlar bü meseleyi hiç bir val mdaki dostluğu yelte görmemişleri Şimdiye kadar iki hükümetin aras daki dostluk münasebetlerinin ir te vebunun tatlılık! vâsı içinde halledil ile münesebata gelince, bunun samimiliği birçok vakalarla tö zahür etmiştir. £ sında hiç bir İbtilâ değildir. Kuvvetli Bulgaristanın rahat ve emniyeti için de lüzumu her mahfilde söylenilmek- tedir, Bu bir ay içinde Bulgar toj ğına yanlışlıkla girmiş olan silâhlı big Türk müfrezesine ve Türk hava h dudunu her nasılsa aşmış olan Bul gar askeri tayyaresine her iki hükü- met tarafından mütekabilen yapılan muamele bunun en parlak bir deli- lidir, Şu halde netice olarak şunu diyebi. liriz: Filof hükümeti, Köseivanof hü. kümeti derecesinde Balkanlarda sulh ve İyi kömşuluğun kıymetli hir unsü. ru ve hâdimidir. Şakir Rasim Çeçen Numüne köyler Adanada 10 köy ayrıldı Iki hükümet Adana (Hususi) — Adana valisi Faik Üstünün relsliğinde, ziraat, sıhhat, maa- rif, orman, nafia ve veteriner müdürle rinin iştirakile bir toplantı yapılmıştır, Bu içtimada bölgenin inkişafa” müstait on köyü seçilmiştir. Bu köyler vilâyetin nümüne köyleri olacaktır. Bunlardan her birisinde nümunelik evler, çiflikler, yollar, helâlar, ahırlar, kümesler, Fidanlıklar kurulacaktır. Civar bütün köyler buradan nümüne alacak- lar, bu suretle köylerini güzel jrecek» lerdir. Hazırlıklara şimdiden maya tar, Adanada elektrik fiati Adana (Hususi) -—— Mazot fiatlerinis yükselmesi dolayısile Adana belediy sinin işletmekte olduğu elektrik şirketi kilovat fiatlerini yükseltmiştir. Kilovat yirmi kuruşa çıkarılmıştır. Adanada bir kaza belediye âzası istifa etti Adana (Hususi) — Bugün Kadirli kazası belediyesinin on sekiz azası biğr den istifa etmişlerdir. Buna, aralarında çıkan ihtilâf sebep olmuştur. Yer değiştirecek kiracılara tavsiye! Akşam'ın KÜÇÜK İLÂNLA- RI'nı dikkatle okursanız kendi. nize en elverişli yurdu yorulma- dan bulabilirsiniz.