15 Mart 1940 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 1

B. Welles bugün Romada B. Mussolini ve Kont Ciano ile görüşecek Sene 22 — No, 7685 — Fiati her yerde 5 kuruş Finlândiyada 400.000 kişinin meskensiz ve iaşesiz kaldığı bildiriliyor Fin Kabinesi değişiyor mu ? | Tıbbiyelilerin bayramı Sulhü imzalamış olan hükümete karşı isyan çıkmasından korkuluyor Sovyet kıtaatı Viborgu işgal etti, Isveçe iltica edenler avdet ediyorlar İran hükümdarının e e 9 doğum yıldönümü Komşu ve kardeş İran milleti, bu- gün, teceddüdperver hükümdarları Şahinşah Alâ Hazreti Hümayun Riza Pehlevinin 62 nci doğum yılını kut- Juyor. Bu mesud hâdise, İran mille- ti için olduğu kadar, İranın terakki hamlelerin! en yakın kardeşlik hisle- rile takip eden Türk milleti için de s6- vindirici bir mâna taşımaktadır. Dost İranın kudretli hükümdarı Alâ Hazreti Hümayun Riza Pehlevi, kökü asırlarca evvele uzanan şark âdet ve ananelerile uyuşmuş, kuvetten düş- müş bir memleketi, pek fazla enerjiye dayanan şahsi bir mesal ve müteaddid kalkınma hareketlerile canlandırmış, İrana bugünkü medeni çehreyi ver- miş olan mümtaz bir devlet relisldir. İsabetli görüşleri ve daima hayırlı ne- ticeler veren metodlarile, Şahinşah Ri- za Pehlevi, kardeş İranda, Türkiyenin Geçirdiği bütün tekâmülâta muvazi wlâhatı, muvaffakıyetle tatbik otmiş- tir. Şa Riza Pehlevi henüz genç bir zabit bulunduğu sırada yurduna karşı yüksek sevgisile temayüz etti. Mensup olduğdu Kazak fırkasındaki Çarlık kumandanı ve zâabitlerine kar- | $1 daima İranın ve İran milletinin hak- kıpı muhafazaya çalıştı. Umumi harp- te İran Kazak kıtaları ve zabitleri Rus kumandanlığı İere karşı sevkedildiği zaman tabur kumandanı olan Riza Han -mevkiini terkederek Tahrana çekilmiş ve. bir Tan davası olmıyan bu harpte sonu- Na kadar münzevi kalmayı tercih et- Mişti, Harp sonu devrinde, memleket ecne- bi işgali altında ve her taraftan anar- $i içinde bulunduğu sıralarda müstak- bel Şahinşah yurdun müdafaasına koştu, düşmanı memleketinden attı Ye İranın kolunu bağlıyan Vüsükud. evle muahedesini iptal etti, 1921 de ördü kumandanı ve Harbiye Nazırı Glür Riza Han, müteakiben Başvekil oldu Kaçar sülâlesinin son mümessi- M Alimed Şahın sukutundan sonra levi ünvanile devlet reisliğine gel- di. 1925 de İran Millet Meclisi tarafın- a tâcı veraset suretile evlâdlarına iz geçmek üzere Şahinşah ilân edildi; 926 da tac giydi. aa yatına bu devrelerinde ve bun- X M sonra Şahinşahın en büyük eme- Memleketi için hayırlı olacağına can ettiği bir milli kalkınma proğra- du emi sahasına nâkletmek ol- urdunu komşu ve büyük derlet- te vesayet ve müdahalesinden kur- “i. Müli menfaatleri korumaya şelktedir bir müdafaa sistemi, modern kuvvetli bir ordu teşkiline muyaf- bir oldu. İranı kendi kendine yetecek ” tümamiyete ulaştırmaya çalıştı. ya ürkiye ile, Irak ve Efganistanla PÜĞI dastiuk anlaşmaları sayesinde mleketini müstakil ve sağlam poli. di esaslarına dayanan bir impara- bii uk haline getirdikten sonra mede- hkılâpları tahakkuk ettirmeye baş- in Milletin bünyesinde arzın icaba- Kad un derin tahavvüller yaptı. ollnkae içtima! hayat içinde lâyık arı mevkii verdi, mektepler aç- miras Yürüyüşünü yeni bir islika- dtru çevirdi (Devamı 4 üncü sahifede) Stokholm 14 (A.A.) — Nya Daglişt | Alehanda gazetesinin Helsinkiden aldı- ğı bir habere göre, Rity'nin Helsinkiye avdetini müteakip Finlândiya kabinesin- | de bir değişiklik vukubulmasna, hatta kabinenin istifasına intizar edilmektedir. Bu gazete, hâlen Finlândiyada bulu; | nan İsveçli gönüllülerin, kabil olduğu | kadar çabuk İsveçe döneceklerini yaz- maktadır. Amsterdam 14 (A.A.) — <Telegraf» gazetesinin Helsinkideki muhabiri, Fin- lândiya ordusu zabitlerinin birçoğunun, Milli Müdafaa Nazırı Nukhonen'in isti- fasından sonra vazifeleri başından alır, muş olduklarını haber vermektedir. Bu muhabir, ilâve ediyor: «Bu tedbirler, Fin - Rus sulhunu im- zalamış olan hükümete karşı bir isyan hareketi yapılmasına mani ol- mak maksadile ittihaz edilmiştir.» ! Helsinki 14 — Bit Fin askeri kuman- | danı şu beyanatta bulunmuştur: «Bizler, bayları ve erleri, emre itaat etme- ği ve karar almak salâhiyeti olan şef- İere itimad eylemeği biliriz.» Sovyet kıtaatı Viborgu işgal etti Moskova 14 (A. A.) — Leningrad askeri mıntakası genel kurmayının teb- liği: 13 mart sant 7 de Sovyet kıtaları a (Devamı 4 üncü sahifede) Ateş kesilince Fin askeri derhal uykuya dalmış Hariciye Nazırı nutkunda diyor ki: “Fin askerleri aylardanberi normal uyku nedir unutmuşlardı, otomat gibi hareket ediyorlardı,, Helsinki 14 (A.A) — Finlândiya Hariciye Nazırı B, Tanner, yabancı gazeteler mümessillerine şu beyanat. ta bulunmuştur: ö <Uzun zaman dayanamıyacağımı- zi, daha ilk günden biliyorduk. Bize malzeme verilse bile askerimiz kâfi gelmiyecekti. Bir tek kusurumuz var. | dı, o da küçük bir millet olmamızdır. Madem ki mücadele için bize yardı- ma gelinmedi, mücadelenin akibeti sarihti, | konulmuştur. Bilâhare tasdik edile- çektir. Ateş kes emri verilir verilmez ve toplar susâr susmaz, askerlerimiz, bu itlyadın hilâfı vaziyet karşısında şaşırmışlar ve önüne geçilmez bir uyuşukluk duymuşlardır, Fin âsker- lerinin bulundukları yerlerde çöktük- leri vederin bir uykuya daldıkları görüldü. Filhakika sylardanberi Fin &skeri, normal uyku nedir unutmuş- tu ve buna susamıştı. Artık otomat gibi hareket ediyorlardı.» Anlaşma derhal tatbik mevkline (Devamı 4 üncü sahifede) Tedafüi ittifak Finlândiya, İsveç ve Norveç arasında yakında müzakereye başlanacak Londra 14 — Finlândiya ile İsveç ve Norveç arasında tedalüi bir ittifak ya- pilacağı haberi “tseyyüd etmektedir. Böyle bir ittifak akdi Finlândiya tara- fından teklif edilmiştir. İsveç ve Norveç harp zamanında bu hususta bir cevap veremiyeceklerini ve harp bitince mü- zakereye gitişebileceklerini bildirmişler» dir. Harp bittiğinden birkaç güne kadar müzakereye başl tır, Norveç Hariciye Nazırı Koht dün ak- bulunarak: o «Bu yolda pıldı, müsait karşıladık» de- miştir. Stokholm 14 (A.A) — İsveç hükü- imeti de Norveç hükümeli gibi, Finlân- diya ile tedafüi bir ittifak imkânını tet- kike âmade bulunduğunu bildirmiştir. İsveç Hariciye Nazırının beyanatı Stokholm 14 — İsveç Hariciye Nazı- ri Gunther dün mebusan meclisinde Sov» yet - Fin sulhu hakkında beyanatta bu- İunmuştur. Nazır Sovyetlerin kânunusa- ni sonunda bir A arzusunu göster- diklerini, bunun üzerine az çok temas yapıldığını, İsveçin hiçbir tazyikte bu- İunmadığını söylemiş ve tavaseut siya- setinin bütün Şimali büyük bir harpten kurtardığını beyan etmiştir. Nazır de miştir ki: ” sİsveç, şimdi Finlândiyanın ihyasına bütün kuvvetile çalışmalıdır, Şimal mil- letleri, âtide, siyasetlerini, müşterek va hayati menfaatleri yolunda * daha fazla sevketmeli ve tecrübelerine dayanarak, Şimal memleketlerinin el birliğine daha ziyâde kuvvet vermelidirler. Finlândiya | bu harpten, bütün istiklâlini, ve bütün şerefini muhafaza ederek çıkacaktır. Bu akdedilen sulh, İsveç için, yakın zamana kadar karanlık olan bir ufukta ziyadar bir noktanın paralmış olduğu manasını tağtr.> MDikikatlexr: “Dostlar alışverişte görsün,, tarzında muayeneler tihaz edilmiştir; ihtiyar ve alillerin ça» murda, soğukta seril sefil daire daire dolaşmalarından başka birşeye yara- mıyor. Bunlar, hüviyeti tesbitten zi- yade bir kırtasi muamelenin tamam. lanmasından ibarettir. Keza, evlenecek bir çiftin sihhi mu- ayenesi dostlar alış verişte görsün tar- zında yapılmaktadır, Ekseriyetle Be- lediye doktoru yüze bakar, İmza atar, Ölen bir adamın raporunda, umu- miyetle kâğıdı doldurmak fikri âmil olmaktadır. Medeni sebeblerden zuhur eden bu nizamları kuru muamele olmaktan çıkarmah; halka eziyet verici cihetle. rini de bertaraf ederek icab eden ah- yalde muayeneyi samimiyetle yapmalı, Tıb fakültemizin 113 üncü yaşı dün Üniversitede merasimle kutlandı Tıb bayramında rektör Cemil Bilsel, Tıb fakültesi dekanı A. Kemal Atay, Tıb fakültesi son sınıf talebelerinden Hulüsi Ergin nutuk söylerken ve merasimde bulunanlar Merasime üniversite rektörünün bir nutkile başlanmış, rektör genç tıbbiye- Wilerin bayramlarını tebrik ettikten son- ra, bu bayramın zelzele felâketi dolayı" lanan bir bayrama, Veli doktor Lâtfi | sile memleketimizin hicranlı ve Avrupa Kırdar, üniversitenin rektör, dekan ve Keli müneselerile dimya izle bulranl profesörlerile şehrimizdeki tanınmış he. | bir Yılda kutlandığını, felâketzedelerin kimler iştirak etmişlerdir. | (Devamı 4 üncü sahifede) Beyhude gayret Almanya, Türkiyeyi İngiliz - Fransız ittifakından ayırmağa çalışıyormuş Kopenhag 14 (A.A) — «Politikens gazetesinin Berlin muhabiri, Alman- yanın halihazırda beklemekte olduğu şeyin İtalya ile Rusya arasmda Ruş - Alman ticaret itilâfına benzer bir ittifak akdedilmesi, saniyen Rusya ile Ro- manya arasında, salisen Türkiye ile Rusya arasında birer itilâtf vücuda geti- rilmesi olduğunu beyan etmektedir. Bu muhabir, ilâve ediyor: «Bütün msesi, Türkiyeyi İngiliz - Fransız itti. fak sisteminden Ayırmağa matuftur; Finlândiyaya gelince, mecburi olarak iktisadi bakımdan Rusya ve Almanyanın tarafını iltizam edecek ve diğer Skandiyavya memleketlerinin siyasetleri bu yeni vaziyetten tabii olarak mü- tecssir olacaktır.» bul Tıp fakültesinin kuruluşunun 113 üncü yıldönümü münasebetile Üniversi- te konferans salonunda merasimle kut. Dün tibbiyelilerin bayramı idi. İstan- | İK » YOU VV0X ffikokul çocuklarına Karigör oynatılacak)| — Gazetelerden — Hacıyad — «.. Şu meydanı meserrette.. ber hall lâtif... civarı varif.. bir tercümanı vafakfır... bir dilâşinsyı semanın olsa... oldukça türkçe bilse... terimlere vukufu olsa, biraz da şiirü edepten anlasa.. murahabete başlasak... bendeniz ana söylesem... o da ei- #niş hikâyel eylese.»