4 Ocak 1940 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 5

POLİTİKA Finlerin iki muvaffakiyeti Pinler yeni seneye biri askeri, diğeri siyasi olarak parlak iki muvaffa- kıyetle girdiler, Askeri muvaffakıyetleri şimalin buzlu OÖkyanusundan Bal tık denizindeki Fin körfezine kadar uzıyan uzun cephenin tam orta kısmı merkezi (o Suomisalmide Bunun iki cihette büyük ehemmiyeti vardır. Biri bu- radan Botni körfezine sarkmak suretile Finlândiyayı ikiye ayırmağı harbin bidayetindenberi başlıca hedef tutan Kozılordunun bu teşebbüsü kati surette akim kalarak Finlândiyanın en büyük tehlikeyi atlatmış olmasındadır. geri de burada Rus ordusunun kısmıküllisinin imha edilmiş olması ve Finlere harbe esliha ve mühimmat cihetinden uzun müddet devama imkân veren ga- büyük © zaferdir. haim bırakmasıdır, Bir aydanberi geceli gündüzlü faik kuvvetlere karşı harb eden ve nöbet değiştirmeğe kAfi ihtiyatları bulunmıyan Fin ordusu aynı zamanda İstirahate fırsat bulmuş ve aynı zamanda cephenin beşte dördünde Ruslar hududun öte ıştır. Ruslar uzun cephenin ancak iki müntehasında Fin top- | raklarında müstahkem hatların önünde duruyorlar. Siyasi muvaffakıyete gelince; şimdiye kadar Finlândiyaya Amerikah devlet ile (Boer) lerin hâkim bulunduğu hükümeti resmen yardım vadetmiş olüp Avrupanın büyük ve küçük devlet- inden hiç biri böyle bir harekete cesuret edemediği bir zamanda İngilte- indiyaya resmen yardım edeceğini Milletler Cemiyetine haber ver- miş olmasıdır. Hattâ şimdiden İngiltereden Finlândiyaya hayli mikdarda tay- tarafıma atıl renin Fin yare ve silâh gönderilmiştir. İngilterenin kendisi de Almanya gibi dünyanın en bir hayat memat harbine girişmiş bulunduğundan Rusların silâh tefevvu- kunu karşılıyacak kadar yardımda bulunacak vaziyette değildir k olması Avrupa devletlerinden çoğuna bu devleti örnek tutmağa sevkedeceğinden büyük ehemmiyeti haizdir. hariçten müessir surette yardım geleceğine emin olabilecektir. Finler bunu bidayette başkasından meded beklemeksizin sırf kendi meta- enerek sarfettikleri gayret ve himmete medyundurlar. Aynı zamanda Finler küçük deyletlere, her büyük devletin kahır ve tedmi- | rinden korkmak lâzım gelmediğini öğretmişlerdir. Finlerin askeri ve siyasi zaferleri yeni yıl İle beraber Avrupanın mukad- zerinde yeni bir devir açmiş oluyor. Sirkeci rılıtımı önünün temizlenmesi bitli İngilterenin bu işte önay net ve kuvvetlerine gü deratı i rhtımı önündeki temizleme ameliyesi bitirilmiştir. ışmıştar, Bundan sonra Gulata rıhtımı önü temizlenecektir, Sir- algaryusı Çi keci rıhtemi önünde yapılan temizleme r, 2090 metre uzunluğunda zincir afyon İhm gi, İtalyaya 400 ton pamuk satacaktır. Platler üzerinde ari- laşma, olmuştur. 4* Türk - Yunan kliring a ün emdid edilmişti raportörlerin- | sısı B. Geotges iu şehrimize | sl Sirkeci garında Mın- | N ka İktismmd müdürü B. Halik “ve diğr nlamışlardır. otüran Neriman adında ramiye çıkan 13253 9 biletinin Kumka- memurlarından aden alınarak yır- m yarısını Raufün aldığını bir kız, yir »umaralı 5 pi istasyonu Rauf tarafın, tıldığını ve bili idin etmiştir. Hüdise, Adliyeye intikal etmiş, bu suç- tan dolayı mahkemeye verilen Rauf Sul tanahmed üçüncü sulh ceza mahkemesinde muhakeme edilmiştir. Mahkeme Raufun hareketinde suç unsuru göremediğinden bersetine karar vermiştir. X On gün kadar evvel şiddetli bir ful” a ında İtalyan sefarethanesine ali içte Btileymanın kayığına çar- parak batırmış, kayıkla bulunan iki kişi bokulmuslardı. Dün Karaköy köprüsü siva- rında bir Cösed bulunmuş ve tahkikat ne- #lesinde bunun, Süleymanın kayığile tan yolculardan Mütat oğlu Mustafaya wi olduğu anlaşılmıştır. Otopsi yapılınak üze- | re cesed morgu gönderilmişti ! General İhsan Balkır vefat | etti İ Türk ordusunun en yaşlı erkâni harbi müteknit general İhsan Balkır dün Gülhane hastanesinde vefat et- | maliştir. General İhsan Balkır tekgüde | sevkelunduktan sonrü Göztepedeki evinde istirahate çeklimişti. General İhsan Balkır evvelki gün hastalanmış ve dü“ sabah zevcesi ve kerimesi ile Gülhane hastanesine gelerek muaye- ne olmak istemiştir. Zevcesi ve keri- mesi generali hastanede bırakarak ay- rılmışlar, bir müddet sonra geldikleri zaman vefat ettiğini haber almışlar. | dır. Merhumun cenazesi bügün hasta neden kaldırılacaktır. iki bin kilometreye yakın kazandıkları Di yalnız on bir | cenubi Afrika ittihadı ük askeri devletile Maahaza Finlândiya artık | ! F.K. Burada Geyve ameliyesi esnasında mecmuu 140 ton çıkarılmıştır. | r görünüyor. Beyazıtta oturan Güzin adında yirmi yaşlarımda bir kiz, evinde ilâç yerine yan- lışlıkla #uz ruhu içmiş ve biraz sanra Öl- müştür. Adliye doktoru cesedi muayene et- miş, içtiği tez Tuhundan öldüğü anlaşıldı- | &ından gömülmsine ruhsat vermiştir. 4 İstanbulda kok & şılamak üzere Zon. edildiği Belediyeye bildi bulun kok ki 4 Maçka ve Kurtuluş ile Beys da n bundan Sonra Byuait yerine Süleyn meleri Kararlaştırı! de bir değişik! 4 Evvelki gece, Gümüşsuyu caddesinden geçmekte olan öihangir otebüsile bir taksi müsademe etmiştir, Hüdisenin, cad- denir buz tutmasından ileri geldiği tesbit odilmişti 4 Kasımpaşada oturan Ali ile arkadaşı Yakup, kadın yüzünden kavga etmişler, Ali, Yakubu bıçakla muhtelif yerlerinden yaralamıştır. Polis, yaralıları hastaneye kaldırmış, carih biçağile birlikte yakalan- muşta. k Beşiktaşın eroin imalâtbanesi İşl mekten mazninen yakalanan Şadi ile ar- kadaşi İbrahim asliye beşinci ceza mahke- mesi sorgu hâklmliğine verilmişler ve ya- pılan isticvab neticesinde tevkif edilmiş- lerdir. Karaya oturan bir İngiliz vapuru İngiliz bandıralı Sangirido vapuru, dün akşam üzeri, transit olarak Ka- Tadenize geçmekte iken Paşabahçe önlerinde karaya olurmuş, bir müd. det sonra kendi kendini kurtarmıştır. 35 yaşında bir kadın tren altında ezildi İzmir 3 (Telefon) — Sabahleyin sa- at 8,30 da Basmahaneden hareket eden Afyon treni Hilâl - Halkapınar istasyonları arasında 35 yaşında Ay- $e adında bir ameleyi ezmiştir. Zavak h kadın tekerlekler altında parça par. ça olmuştur. Makinist; kaza alaca Karanlıkta vuku bulduğundan kadını ae söylemektedir. Çarşamba mıntakasında tarlalar yarıldı, kum ve su fışkırdı Çarşambada bazı evler heyeti asliyesile 2 metre uzağa fırlatıldı Amasya köylerinden bir kısmı tamamen mahvoldu, bir köyde ihtiyar bir adamla bir kız çocuktan başka kimse kalmamıştır Samsun 1 (Akşam) — 27 kânunu- evvel sabahı saat ikiyi dört geçe bir- biri ardınca üç defa vukua gelen çok şiddetli zelzele Erzincan, Sıvas, Gire- sun, Tokat ve Amasyada olduğu gibi şehrimizde de ve bilhassa Çarsamba kazasile köylerinde mühim tahribat yapmıştır, O gece ben henüz yatmıştım, Öm- rümde raslamadığım bir zelzele İle yataktan fırladım ve pijamalarla 80. kakiara döküldük. O dakikadan iti. baren bütün Samsun halkı sokakla- ra dökülmüş, meydanlara ve parkla. ra kaçmıştı. Samsunda halk korku | ve heyecandan bütün geceleri mey- danlara kurulan çadırlarda, baraka- larda ve vagon, kamyonet, otomobil | gibi vesalti nakliye içinde geçirmekte dir. Zelzele ikinci günü akşamı da | fasıla İle ve hafif olarak 6 defa teker. Tür etmiştir. Dün de 2 defa hissedil. miştir, Bu müthiş âfet neticesinde şehri. mizde bügüne kadar tesbit edilen neticeye göre: 18 ev tamamen yıkıl. mış, üç yüzden fazla ev mühim su. rette hasara uğramış ve çatlamıştır. Halkevi, su işleri, İş bankası, Kefeli apartımanı, askeri mahfili ve otuza yakın ev tehlikeli bir şekilde sakat- landığından o boşaltılmıştır. Mevcut camilerden dördünün minareleri, yı- kılmış, diğer bütün minareler ve sa- Üsküdar hapishanesin- den kaçanlar İki firarinin bulundukları yer tesk tesbit ec edildi Bundan bir müddet evvel, Usküdar ba- | pishanesinden firara muvaffak olan kadil- den on beş seneye mahküm Şileli e ile Cerrahpaşada firme Nuri w ren parasını almaktan yedi küm Hulüsi şimdiye kadar yapılan bütün ; araştırmalara rağmen ele geçmemişlerdi İbrahim ile Hulüsinin Şile ormanlarında saklanmış olacakları hakkındaki ihbar Azerine günlerce bu ormanda yapılan urüş- tırmalar da müsbet bir netice vermemiştir. Bunu müteakip iki firainin Anad lerine kadar kaçmağa muvaffak oldukları öğrenildiği cihetle tekrar tahkikata giri şilmiş ve ber ikisinin hâlen bulundukları yer tesbit edilmiştir. Burada tevkifleri hak- kmda alâkadarları emir verilmiş olup yas Yalanmaları bir gün meselesidir Geyveye giden itfaiye grupu döndü Geyvede vakun geler su basması hüdise- si dolayısile oraya gönderilen şehrimiz it faiyesinden bir grup dün geç vakit şehri- mize dönmüştür. Bu grup, su büsmiş bulu- nan mahalli telefon idaresile bir kereste İsbrikası ve beş evin suyunu boşaltmış, di- #er su basmak üzere olan yerlerde de teh- likenin öntinü almıştır. Dün Bakırkoy civarında Osmaniye yünde iki evi su basmıştır köye giden itfaly basan evleri bo: B. Hayri ve refikası Erzincandan yaralı geldi Erzincan demiryolu inşaatında Xi- kö- sım 14 şfi B. Hayri ve refikası ağır “â- ralı olarak şehrimize gelmişlerdir. B. Hayrinin oğlu Aytekin Erzincanda oturdukları evin enkazından ölü »İ rak çıkarılmıştır. B. Hayri ve refikaa, Malatya yolile İstanbula gelmişlerdir. Yolda, muhtelif istasyonlarda dükleri ihtimam ve itinadan minnet tar olduklarını beyan eylemişlerdir. Ekmek fabrikası kuracak müessese değirmenlerle fırınları gayri sıhhi buldu Şehrimizde bir ekmek fabrikası kurmak isliyen bir bgiliz firmasının mümeseili, yapacağı teklife esas teşkil etmek (üzere, #ehrimizdeki değirmenlerle fırınları miş, neticede İstanbuldaki fırınlarla değl:- menlerin gayri sıhhi olduğunu, bu şartlar altında çıkarılan ekmeğin İngilterede ve- nilmiyeseğini bildirmiştir. Firma mümessi- U, tedkikatını bitirdikten sonra ekmek fab- rikası hakkında gön tekliflerini yapacık tar, gir. at kulesi çatlamıştır. Bütün bacalar yıkılmıştır. İnsanca zayiat merkezde 1 ölü ve dört yaralıdır. Bugüne kadar tesbit edilen son' rakamlara göre: Çarşam- bada 21 ölü, 52 yaralı vardır. Bunla- rm Samsun memleket hastanesine kaldırılanların sekizi ağır surette ya- ralıdırlar. Çarşamba iylerinde de 88 ölü ve 49 ağır yaralı vardır. Çar. şambada 25 ev kâmilen yıkılmıştır. Hükümet konağı, jandarma dairesi, yeni otel, inhisarlar anbarı da yıkıl- mıştır. Çarşambaya (Okadar şoseler, tarlalar yer yer y ış ve yarılan yerlerden bir kısmında kapkara ve parlak kumlar, bir kısmından sular ve bir kısmından da killi topraklar fışkırmıştır. Yeşilırmak üzerindeki büyük be. tonarme köprüye bir şey olmamıştır. Yalnız ırmak kenarındaki adalarda ir metreden fazla çatlaklar husule gelmiştir. Çarşambada sakatlanma- miş bina yüzdeon nisbetinde bile yoktur. Bütün halk yağmurlu ve s0- guk havalara rağmen sokaklarda ya- tap kalkmaktadır. Herkes şaşkın bir haldedir. Vilâyetten gönderilen en- kaz kaldırma ekipleri ve Imdadı sıh- hi heyetleri faaliyetle çalışmaktadır- lar. Bir kısım halk da merkezden gönderilen 20 büyük çadır ve vagon- | larda barındırılmaktadır. Felâketze- delerin taşeleri için de yardım komi. tesi emrine ilk olarak (2000) lira gönderilmiştir. Vilâyetin diğer kazalarında insan- ca zaylat yoktur, Yalnız bazı binalar yıkılmak derecesinde çatlamış ve baca- lar uçmuştur. Çarşamba köylerinde birçok evler heyeti asliyesile birlikte 3 metre uzağa fırlatılmıştır. Çarşamba köylerinde enkaz kaldır- ma ameliyesine devam edilmektedir, Çarşamba hapisane binası da mühim surette sakatlandığından mahpuslar evvelki gün şehrimiz hapisanesine nakledilmişlerdir. Amasya köylerinde Amasya rat olduğu bildirilmektedir. Ezine nahiyesine bağlı 30 köyden yirmi be- şi tamamen mahvolmuşlur, Bu köy- lerin içinde birçokları adeta yok ol- muşlardır. Bir köyde ihtiyar bir adamla bir kız çocuğundan başka kimse kalmamıştır. Zelzele Ordu vilâyetine bağlı Fat- sa ve Giresuns bağlı Şibinkarahisar- da da mühim tahribat yapmıştır, Bü- tün telgraf hatları bozuktur, Yalnız Sıvas tarikile bir hat üzerinden muha- bere temin edildiği için telgraflar fazla teahhura uğramaktadır. GÜNÜN ANSİKLOPEDİSİ Su baskınından zarar gören M. Kemalpaşa kasabası Bu baskınına uğrıyan Mustafakemalpaşa kasabasında 300 evin tarınmen, 1.500 evin de kismen yıkıldığı bildiriliyor. Ölenlerin sayısı şimdilik 50 kişidir. Mustafakemalpaşa kasabası Bursanın 68 kilometce cenübu garbizinde, Abolyond gö- Jünün cenubu garbi kıyılarından 20 kllomet- | re uzaklıkta, Orhaneli (eski Atranos) çayı üzerinde Bursaya bağlı bir kaza merkei- dir. Eskiden Kirmastı ve Kasaba isimler'le anılırdı. 1808 senelerine kadar ehalisinin yarısını Rumlar, yarısını Ermeniler teşkil ediyordu, bunlar 5 bin kadardılar. Bugün kasabanın nüfusu yalnız Türklerden iba- retdir, Kasabanın içinde 14,688 kişi oturur, | bütün kazanın nüfusu 57,147 dir. Mesahası 2025 kilometre murabbaldır. Orhaneli çayı kasabanın ottasından gö- çer. Karşıdan karşıya köprülerle bağlıdır. Çayın dar boğuzlardan kurlulârak düzlük- ere açıldığı bir noktada kurulmuş bulun- duğu için etrafı ağaçlık ve çayırlıktır. Ka- sabanır düzgün caddeleri, Lala Şahin paşa tarafından yapılmış tarihi bir cami medreseleri vardır. Bundırma ve Kars beyden gelen yollar buradan geçtiği işin kasabanın ticari vaziyeti iyidir. Dokumac nik, dabağlık, boyacılık dir. Erazisi geniş otlukü; dan at, sığır gibi bi beslenmesine çok gölcükler, su birik olur. Kaza dahilinde bakla. çayır ota, yulaf. sam, üzüm, dut yetişir. #stir, Kaza merkezine yakın bir sahada gi- tanslılar zamanından kalma sanılan kale harabeleri görülür. Bunların Osmanlı Türklerine karşı yapıldığı sanılmaktadır, M. Kemalpaşada kapi paden suları da vardır. Denizle müntssbetini Bandırma iskelesinden temin eder. 103 senesinde 2 adedi 3,062 idi, baş hayvanların Civarda d Patlıcanları 18- m — — m —— —— —— — — Demir limited şirketi | Demir sanaylelleri ve fabrikalörler, dü öğleden evvel ve sonra toplanarak Demir Hmited şirketi müdürlüklerinden birine sâ- | nayi erbabı namına doktor B. Halli Sezer, İthaldiçılar namına Koç limited şirkâd müdürü B. Kenan; bakır, sarı demir 9 #air madenler Limited şirketi müdürlüğün? Nuripaşa fabrikası müdürü B. AN Kiza, İthalâtçılar namına Salamon Gazes, Kalaj, teneke Ilmited şirketi müdürlüğüne sana- yiciler namına B, Mustafa Nazmiyi xç- mişlerdir. Her üç şirket müdürlüğüne de hükün £ namına eski Atina biceret mümeesilleri- mizden B. Naci tayin edilmiştir. Ticaret heyetimiz Romaya gitti Romada cereyan edecek Türk - İtalyan ticaret müzakerelerine iştirak edecek hö- yetimiz, Dış ücaret rels vekili B. Cemal Ziyanın riyasetinde olduğu halde dün ge- ce Romaya müleveccihen şehrimizden ay- rılmıştır Felâketzedeler menfaatine Münir Nureddin konseri Kıymetli sanatkir Münir Nüredi rafından zelzele felâketzedeleri me ne bir konser verileceğini ve bu konser ha- alatının kâmllen mili yardım komitesi emrine terkedileceğini yazmıştık. Haber aldığımıza göre bu konser 9 kâ. nunusani salı akşamı Baray sinemasında verilecektir. Şimdiden bilet tedarik etmek için mezkür «inema (gişelerine müracaat hunabilir. Zahire ihracatçıları birliği bugün toplanacak Zahire Ihracatçılar birliği âzası bugün Liman hanında toplanacaktır. Birlik, ih Taç edilecek buğduylara kiymet takdir ode- cektir. İhracat devam ettiği için arpa fintleri 90 lirtten 105 lirete, çavdar 100 Hretten 120 Urete yükselmiştir. Piatlerin daha da yük- seleceği ümid edilmektedir. İç piyasadaki zahire fiatleri de yüksektir. Kilosu 45 ku- Tuşa satılan arpa fiatleri 5 kuruşa çılemiy- tar. Toprak mahsulleri ofisi, piyasaya mal sevkelmeğe başlamış, tüccar mevkıyalara durdurmuştur. Yüzde 25 ten 30 a kadar sert ekmeklik buğdayın kilosu 5,20 ilâ 5309 para arasında satılmaktadır. Memleketimize tanınmış bir müsteşrik geldi Dünyanın en tanınmış müsteşriklerid- den &ir Denison Ross İngiliz sefaretinin fahri müsteşarı olurak Türkiyeye gelmiş” ir. Kendisi dil kongrelerimize de İştirâk etmişti Sir Denison Ross, 'Türk dünyasını İsmi masile maruftur. Zevcesile birlikte, şimdi- lik Park Ot ikamet etmektedir. Harbiyede tramvay yoldan çıktı Vatman Rızanın idaresindeki Maçka * Beyamd arabası Harbiyede manevra yep- makta iken makastan çikarak Harbiye mektebinin bahçe duvarına kadar İlerle” miştir. İnsanca zaylat olmamışsa da £8- rek tramvay, gerek düvar bir hayli hasara uğramıştır. i