13 Aralık 1939 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 1

İngiliz gazeteleri Almanya- Atinadan büyük föğakârlikleria getirilen nın Hollandaya hücuma meşhur Yunan yıldını hazırlandığını yazıyorlar RITA DİMİTRİU Sene 22 — No. 7595 — Fiati her yerde 5 kuruş 14/12/8539 perşembe akşamı için tertip edilen ŞARKILAR GECESİNDK dinleyeceksiniz. ÇARŞAMBA 13 Kânunuevvel 1939 Telefon: 'Başmuharrir: 20565 — Yazı işleri: 20765 — İdare: 20681 — Müdür: 20497 Rusya, sulh ve tavassut teklifini reddetti Cemiyet, Rus tecav üzünü yalnız takbih etmekle iktifa <dcoek İngiliz gazeteleri, Rusyanın Cemiyetten çıkarılmıyacağı-| nı ve zecri tedbirler de ittihaz edilmiyeceğini yazıyorlar Asamble bugün karar suretini tedkik edecek Devletçi rejimimizin en yüksek iktisadi gayesi: Ferdin refahı! Muayyen «gün» ler, «hafta. lar tesbit ederek, zihinlerde yer etmesi icap öden mefhuraları bu müddet zarfında mütemadiyen tekrarlamak her yerde âdet hükmüne girdi. Bizim de, çocuklara mahsus, Iklısada mah- Sus ehafta> larımız var, Şimdi, ikti. sadınkinde bulunuyoruz. «Ne yapacağımızı ı anlamak için «ne yaptık» a bakmalı. Bunu da, şim- diki şerait içinde gayet kolaylaştırıl muş bir şekilde görüyoruz; Şehirleri- mizin, kasabalarımızın sokaklarına, (istanbulda, Taksim (meydanına) ilkokul talebesinin bile bir bakışta kolayca. anlayabileceği odiagramlar Ağılmış. Bunlara şöyle bir gözatarak, nakliyat vasıtalarımızın üç-beş sene- €vvel ancak birkaç yüz bin yolcu te sımişken şlındi milyonlar taşıdığını; kömür, şeker, ilh » istihsalâtımızın Şu kadardan şu kadara çıktığını ifti- harla seyrediyoruz. Cemiyet bakımından bu kabil bir çok Lörakkilere mazhar olduğumuz muhakkaktır. Muhakkak ki hiç fab. rikamız yoktu; şimdi var; helş devle. tin bazı tesisatı mükemmel, Şimen- diferler, vapurlar, tramvaylar eski- den eenebilerinken bugün devletin olmuştur; demiryollarımız çoğalmış» tır: Daha nelere eriştiğimizi anlamak için, Taksim meydanını dolaşmak kâfi. Fakat bir ecnebi seyyah Şu Suali soruyordu: — Bütün bu tesisatı bir an unutu- nuz! Yeni rejimin kuruluşundanberi” halkınızın ferdi hayatında ne-gibi değişiklik oldu? Asıl o terakkileri an- Jatınız. Bu, ihtimal ki, bizi müşkül mevkie sokacak sanılan bir susldir, Çünkü bütün Bu çabalamada «ferd» den zi- yade O emçmlekete düşünülmüştür. Fakat ferdi Yayatlarımızda da bütün bu diagramların seneden seneye artış nisbetlerile zaüvazi değişmeler olına- dı mı? Meselâ elektrik istatistiği önünde duralım: Kaç aile beş numa- ra petrol lâmbasının ziyasında olu- ruyordu! Şimdi bir İstanbul mahal- lesinin izbe bir sokağına hâlâ elek- trik gitmemişse insanlarımız buna isyan ediyorlar. Uzak Anüâdolu kâsa- balarının piril pır nurlandığını bilis yoruz. Demek ferdin hayatı bu hu- susta hayli değişmiş. Çimento İstatis- tiğinin karşısında duralım. Bunün da şehirlimizin ehemmiyetli bir kıs- mına refah temin ettiği muhakkak değil mi? Aralıklarından rüzgâr esen ve garplıyı garip garip gülümseten baraka mahallelerimizden yarı yarıya çıklık. Kapısı, penceresi mazbut; sıcaklı, soğuklu musluklarında suları gürül gürül, kaloriferli apartıman- larda oturuyoruz. Bunları da beğen- miy erek: * «— Ne fena Yi diye yüz ek- şitiyoruz. (Devami 9 une ER Cenevre 13 — Sovyet Rusya, Mil letler Cemiyetinin mesajına verdiği cevapta, B. Molotof tarafından B. Avenol'a gönderilen cevapta izah eği. len sebeplerden dolayı sulh ve tavas- sut teklifini kabul edemiyeceğini bil- dirmiştir. Rusyanın bu red ceva hiç bir hayret uyandırmamıştır. Moskova 12 (A.A.) — Reuter ajan. sı bildiriyor: Milletler Cemiyeti tarafından “Fin- lândiya ve Sovyetler Birliğine yapı- lan tavassut teklifi, burada henüz neşredilmemişlir. Umumiye itibarile, Sovyetler Birliğinin bu teklifi nazarı itibara almamasına, yahul Mitletler Cemiyetinden ( çekilmesine . intizar edilmekle beraber, bu hususta sarih birşey söylenilmemektedir. Şimdiye kadar Finlândiya. harbin. de kazanılan muvaffakıyetlerin mah- dud olması dolayıslle, Sovyetler Bir, “liğinin kılââtını Finlândiyadan geri çekmesi, haysiyetine ağır bie darbe teşkil edeceğinden, böyle bir harekete pek ihtimal verilmemektedir. Keza, Sovyetler Birliğinin, Finlândiyada teşkli ettiği halk hükümetini terke ve Erko, 'Tanner ve diğer Finlândiya riçali gibi empefyalist ve kapitalist lerle müzakereye razı olmıyacağı tah- min ediliyor. Londra 12 — Milletler Cemiyeti. nin kurduğu komisyon bugün topla- natak Finlândiya için tanzim edece- ği raporu hazırlamağa başlamıştır. Londra 12 — İngiliz gazeteleri, bu sabahki nüshalarında - Cehevreden gelen haberleri. Sovyet Rusyaya ya- pılan müracaatı, ve Finlândiya. mu- rahhasının yardım istiyen heyecanlı hitabesini büyük manşetlerle neşre- , diyor ve konseyin Finlândiyanın uğ- radığı tecavüzü mütlefikan takbih edeceğini muhakkak görüyorlar, “News Ghronicle gazetesi yazdığı “bir makalâde diyor ki: * (Devamı $ ncı sahifede) Sovyetlerin yarma hareketi akim kaldı Finler yakından Rus tanklarına gaz sıkarak yangın çıkarıyorlar 7 Sovyet tankı daha tahrip edildi, Finlândi- yada 1,5 milyon Sovyet askeri tahşid edildi Londra 12 — Finlândiyadaki Reu- ter muhabirinin işaratma göre, Fin başkumandanlığı en güzide askerleri ni, icabında cephenin tehlikede kala. cak noktalarına sevketmek üzere ih- tiyat olarak saklamaktadır. Sovyetle- rin Finlândiyayı, ikiye bölmek husü- sundaki teşebbüsü Finlerin mukabil | taarruzu üzerine akim kalmıştır, Pin- der Suomosalriyi geri almışlardır, Helsinki 12 (A-A.) — Halen mu- harfebenin en şiddetli cereyan ettiği mıntaka; Ladoga gölünün şimalinde- ki merkez cephesldir. Ruslar, Botni körfezine doğru kendilerine yol aç- mak için gayreti artırmakta iseler de, takviye edilen Pinlândiya hatları, düşmanın hücumlarına" “mukavemet göstermektedir. Stokholm 12 (A-A.) -—— Aftonbinadet gazetesi, Finlândiya kıtâatının müt- hiş bir mukabil taarr'uzdan sonra Rusların mühim bir takım cüzütam» larıru ihata ederek Suomosalriyi tek- rar işgal etmiş olduklarını haber ver- mektedir, Finlândiya tayyareleri Rus hatları üzerinden uçmuştur. Rus tanklarına petrol sıkıyorlar Vüpuri 12 (A.A.) — Finlândiya tay: yareleri, Mourmahsk hava üssünü tah- rip etmişlerdir. Sovyet kıtaatının ileri hareketleri gittikçe müşkülleşmekte- dir. Çünkü kar mebzul surette yağ“ makta ve Finlândiyalılar çekilirlerken her şeyi tahrip etmektedirler, (Devamı 5 inci sahifede) i Dikkatle rr: mama Yüksek nazariyeye hacet yok! . Maarif Vekâleti Köy muallimi yes tiştirmek için beş senelik köy ensti. | #üleri açiyor. Buradan mezun olacak köylü çocuklar Vekâleti göstereceği her hangi bir köyde yirmi sene mual- limlik yapacaklarmış. Maaşları yirmi liradan başlayıp ait sene sonra otuz lira on dördüncü seneden sonra kırk lira olacakmış. Meslekten ayrıkrken Kendilerine altmış lira ikramiye veri. lecek, Aylık ücretinden yüzde bir mikdarı kesilerek onlara mehsus bir de tekaüdiye kurulacakmış. Köy şeraitine göre fena para değil. Bazı arkadaşlarımız: «Şehirli me. murların baremle vaziyetlerini sağ» lamlaştırdıkları» şu devirde böyle bir nizamın, köylü gençlere «İndirilmiş bir darbe» olacağını ileri sürüyorlar, Biz bu kanaatte değiliz. Eline sene- lerce otuz - kırk lira geçip köyde otu- ran bir köylü genç yirmi sene sonr& tarla, ev, çoluk çocuk sahibi müref- jeh bir köylü haline gelir «Ağa» olur! Ufak bir tekaüdiyesi de varsa mik kemmeldir. Keşke şehirdeki ve köy- deki her meslek bu derece teminat al- tna alınsa « Darısı bütün valandaş- larin başma, Yüksek nazariye yapmayalım, Bu pratik bir iştir, verecektir, dir. dönmüştür, Son dakika Milletler Cemiyeti bugün kararını verecek Amerikada Sovyet Rusya ile münase- batın kesilmesi cereyanı kuvvetleniyor Paris 13 — Cenevreden gelen hab gelen haberlere göre bekl göre beklenmedik bir hâdise zu- hür etmediği takdirde Milletler Cemiyeti, Finlândiyanın Sovyet tecavüzü kar- şısında kendisine yardım edilmesi hakkındaki talebine dair kararını bugün Birçok delegelerin ve bilhassa Arjantin murahhasmın talebi üzerine ko misyonun raporu beklenmeksizin asamble bu sabah toplanacaktır. Arjan #in murahhası, Rusyanın cemiyetten ihracı hakkında cemiyete resmi bir nota vermiştir, Asamblenin toplantısından sonra 13 ler komitesi toplanarak rapo- runa son Şeklini verecektir, Asamblenin komisyon raporunu ve kararını ay- nen kabul edeceği mulınkkak görülmektedir. Kararın hülâsası şudur; | — Mütecavizin manen takbihi, ? — Tecavüze uğrayan devlete münferiden yardıma yapılması, 3 — Rusyanın Milletler Cemiyetinden ihracı. Raporda ihraç keyfi. yetinin usainblenin değil konseyin salâhiyeti dahilinde olduğu kaydedilmekle Vaşington 13 — Sovyet Rusyanın red cevabı, Amerikada Sovyet Rusya ile siyasi münasebetlerin kesilmesi febinde cereyanı kuvvetlendirmektedir. Bremen vapuru Almanyaya döndü Roma 13 — Harbin bidayetinde Sovyet Rüsyahın Murmansk llmanına i- tica etmiş olan Almanyanın Bremen transatlantik vapuru bir Alman limanına TASARRUF HAFTASI Başvekil dün eihim .bir nutuk söyledi General Kâmm'Ozsipda-redyrda; hür ünkule söyliyerek tasarrufun -ehemmiyetini anlattı Memleket müdafaası bakımından ehemmiyeti malüm olan kimya sanayiimize dahil fabrikaların inşasına çalışılıyor Ankara 12 (Telefonla) — Başvekil doktor B. Refik Saydam, bugün Hal- kevinde söylediği bir nutukla onun. cu yerli malı ve tasarruf haftasını açmıştır. Başvekil, Cümhuriyet - Türkiyesi. nin, her türlü dahili huzursuzluk ve nifaktan uzak olarak, tam bir ahenk- le birbirini anlayarak ileriye doğru | yürüdüğünü kaydetmiş ve tasarruf haftasının ehemmiyetini tebarüz et- tirerek “Türkiyenin, temiz çifçisi, de” miryolları, -riktarı günden güne ar- tan fabrikaları, seneden seneye gö- niş inkişaf hamleleri kaydeden iç ve dış” ticaretile, madenleri ilâ, miht bankaları, büyümesine çalışılan de- niz ticareti “filosu ile heybetli bir ik- —'Bü'ne hal?... Gene mi tasadi varlık lerhası arzettiğini söy- lemiş: — İşte, demiştir. Bu levhanın iter, de ettiği manadır ki bugünkü bayrâ» mımızda göğüslerimizi - gururla dol- durüyor, hepimize daha ziyade çalış» ma ârzu ve zevkini aşılıyor. Azla dinleyicilerim; , Bu sene- Tasarruf ve “Yerli mali baftaşt- nı, dünya Siyasi we ikt durumunun. fevkalidelikler arzettiği bir zamanda id- rak ediyoruz. Şimdiye kadar geçirdiği İm- künlar Türk milletine, giriştiği iktisadi sa- vaş ve kalkınma harcketlerine, işaret et- tiğim fevkalâdeğikler içinde de bu tevkald-" deliklerin leaplarını ve her yurddaşa tah- mil ettiği vazife ve mükellefiyetleri müdrik olarak #ükünet, azim ve daha büyük bir heyecanla devam etmek kuvvetini vermiş- tir, Bundan aslş şüphemiz yoktur. (Devami 6 inci sahifede) denize düştün?... — Hayır karıcığım, bu sefer Eminönünde tramvay bekledimi...