6 Aralık 1939 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 5

SÖZÜN GELİŞİ Talebeleri alâkadar etmiyen bir mesele B gittiler. abıâli yokuşundam iki lise tale esi konuşarak çıkıyorlardı. Biri here relle, söylediklerini canlandırmak için ellerile işaretler yaparak tiyor: «Mehmed Ali koşarak kaleye girdi. Bir kafa atlı. Top m yanına düştü, Veli yetişti; Gol.» Öteki bu kadar bir sahne karşısında hayranlığım gizlemiyerek mükemmel canlandırılan «Bravo bee dedi, yürüyüp Doğrusu, genç arkadaş, futbol maçındaki o heyecanlı dakikayı güzel anlimi- mış, «Bravo» yu «Be, si fazla olmakla beraber hak etmişti, Ben talebeler arasında bu mevzuda buna benzer bir çok muvaffakiyetii mükâlemeler | dinlemişimdir. w «Meğeme bizim riyaziye kitapları başlan aşağı yanlışmış. Tevekkeli değil, geçenlerde kitaptan bir meseleyi hal ledeyim diye oturdum. Saatlerce uğraştım. İmkânı yek netice çıkmıyor; Nİ hayet muallime gösterdim. Mesele yanlıştır, bu şeklile halledilemez, dedi.» Yahud şunun gibisi: «Bizim edebiyat kitabından Nedimin bir şiirini oku- yordum, Bir mısraı vezni düşük, Acaba ben mi yanlış okuyorum diye muısra- ım veznini buldum. Diğerlerini tutmuyor. Merak ettim; başka kitaplar karış tırdım. Meğerse bizim mısrada mâna tamamen kaybolduğu gibi...» vesaire... Son günlerin en mühim mevzuu olan «yanlış kitap» meselesi lise talebe. lerini, hiç olmazsa Galatasaray - Beşiktaş maçı kada dersiniz? Ama belki de bu meseleyi nezaketen Ben ikinci ihtimali daha sevimli buluyorum m alâkadar etmiyor mu mevzuu bahsetmiyorlardır. Şevket Rado B. Tahsin Üzer'i in cenaze merasimi Üçüncü umumi müfe sin Üzer'in cenazesi dün merasimle kaldırılmış ve Zinciriikuyudaki Asri mezarlığa defnedilmiştir Merhumun tabulu saak 1130 de Nişanlaşında Deryapalan apartıma- nından âlınarak Teşvikiye camiine getirümiş ve burada cenaze naması Falanmıştır. Alayın önünde askeri bando, matem havasını çâlıyordu. Bundan başka bir piyade, bir polis kılaları tabutun önünde ve yanda mevki almışlardı. "Tabut, eller üstünde olarak Şişlide merhumun vyaktile tehi: tasarrufun- da bulunan İnkılâb müzesi binasna götürülmüş, ev önünde bir dakika tevakkuftan sonra tabut cenaze oto- mobiline konrauştur. Cenazede başta Reisicümhur İsmet | İnönü'nün, Büyük Milet Meclisi Reisi B. Aböülhalik o Rendanım, Baş- vekil Dr. Retik Saydami'ın, Dahiliye Vekili B. Faik Öztrak'ın vilây partinin, ve şark vilâyetlerinin gön- derdikleri çelenkler (o bulunuyordu. Bu suretle alimış kadar çelenk mev- cuttu. Alayda merhumun ailesi ef- radı ve akrabasından başka birinci ordu müfettişi Orgeneral Fahreddin Altay, Vali ve Belediye Reisi Dr, LütI Kırdar, Trakya genel müfettişi gene- ral Kâzım Dirik, Harp akademisi ku- tiş B. Tah- | pt mandanı General müfettişi B. Tevfik Fikret Sıl bık Dahiliye Vekili B. Şükrü Kaya, sabık Vali B. Muhiddin Üstündağ, şehrimizdeki mebuslar, vilâyet, bele- diye ve parti erkâmı olmak üzere iki bine yakın zevat vardı. Trabzonda teessür Trabzon 5 (A.A) — Umumi mü- fettiş ve Trabzon fari hemşerisi B. Tahsin Uzer'in ölümü haberi şeh“ rimade derin bir teessür nyandırmış* tır. Belediye Reisi tarafından şehir namına merhumun Silesine telgrafla taziyedö bulunulduğu gibi Trabzon namna “merhumun tabutuna Dir çelerik konulmasi hususunda İstan. bul Vali ve Belediye Reisinden rica olunmuştur. Merhumun “ailesinin teşekkürü Çok müşfik ye bârik doktor Exram Şerife Arial minnet: Zeveimin ve babamın bastahığının devamı penasında öna bir ba- ba gibi ti G ve feni nir ez AN Fuad minnetle yadedecektir hitab ederdi. Biz aziz babamızı kaybettik, fakat sizin gibi merd bir evlâd, Bi bir ağabey kazandık. Bize tekrar ran ve minnet duygularımızı azzediyoruz. Mediha Ürer, çocukları, damatları, kardeşleri ve bütün ailesi Romanya ile Sovyet Rusya arasında itilâf msvruu BESŞSARABYA Sovyetlerin Finlândiya işini hallettikten sonra Besarabyaya teveccüh edeceklerini Gazeteler yazıp duruyor. Romanyaya aid olan Besarabya, Daleş- ter, Prut nehirlerile Karadeniz arasında 44 bin kilometre murabbalık, 2403600 nü- fuslu bir eyalettir. Merkezt Chishinau'dur. Eyaletin cenubu, nehir sularının bıraktı” &: kalın bir allüylon toprağile örtülü bir ovadan mürekkeptir. gimalde oldukça or- manlı kalker #edler vardır. Karpatların £0- Du olan >. sedli arazi Dnieper, Prut ve bu Tighina Reni »irçokları Os- arihinin mühim hâdiselerine sahne ştur, Besarabya eskiden bugünkü eyalet deği, bizim Eflâk, Avrupalıların Valachle dedik leri memleketin cenup kısmıydı ki, on dör düncü asırda Eflâk prenslerinden Bessarab- lara (Yahud Besarab'lara) ad bulunuyor. anını ortaları ve şimali (Bog- ) Moldavi prenalerinindir. Eflâk'ı ele geçirdikten sonra, mücadeleye giriştiler. Derken ına Ruslar çıktı. asırda birçok defalar Rusla- lâsına uğradıktan sonra, Osmanlı- «mi hâklmyeti altında olan Besa 1812 Bükreş münhedesile Ruslara Edirne muahedesile Tu- kadar ledi; 1856 Parlş ısliklerine iade edil ahedesile, Tuna kısmı ha» idi; 1930 de Besarabıya Ro- fakat Sovyetler bu yeni nımamakta İsrar ettiler, Basambyadan Romanyanın birçok müte- fekkirleri, muharrirleri çıkmıştar, » başı ucunda ilmin | | fih Tayyare Tahtelba hir batırabi ir mi? İsabetli atılan bir tek bomba Tahtelbahirin işini bitirmeğe k kâfidir Fakat meselâ, bilhama son günlerde, şuna Tahtelbahirlerle mücadele işi git benzer bir mükâleme kulağıma çarpma: Birçok Ak kismen ticaret vapurlarının top Ye bomba isabetlerile imha edildi. Belki de bazı tahtelbahirler mâynlere çar- parak battılar. Fakat tayyarenin tah» telbahir batırdığını ilk defa duyduk. Filhakika Şimal denizinde devriye ge- zen İngiliz tayyareleri tarafından bir Alman tahtelbahirinin o batırıldığını ajanslar haber verdiler. Bu haber üzerine derhal şu suni hatıra gelebilir; Acaba tahtelbahir su üstünde miydi, yoksa su alında mi Gerçi hadisenin tarzı cereyanı hakkında tafgilât verilmemekte ise de her halde tahtelbahir su üstünde iken tayyarenin Ani baskınına uğra- dığını kabul etmek doğru olur. Tay- yare su üstünden giden tahtelbahirin beyaz bir köpük izi halindeki dü- men ve pervane suyunu pek iyi gö- rür. Bahusus siçak bulutlar arasın- dan âni olarak çıkan tayyare rüyet sahasının vüsati dolayısile deniz ü#- tündeki her şeyi, hattâ ufak bir nok- ta mesabesindeki marti kuşlarım dahi mükemmelen tefrik edebilir Şayet tahtelbahir Dizel makinele- rini çalıştırarak su üstünde seyredi- yorsa makine gürültüsü tayyare mo- törünün sadasını uzaktan duyması. na mâni olabilir. Tahtelbahirin mev- cudiyetini ve her hangi bir vapuru durdurup aramakla olduğu telsizle o civardaki bir devriye tayyaresine ihbar edilecek olursa bulutların mü- sald vaziyetinden istifade ederek tay- yarenin tahtelbahiri su üstünde iken bastırması bazan mümkündür. Bu hal daha ziyade sahili muntakaların- da ve dağlık kıyılarda muvaffakıyet- le tatbik edilebilir. Açık denizde tat- biki havarın şeraltine bağlıdır. Maa- mafih bu mevsimde Şimal denizin- de bulutların alçaklara kadar inişi ve mevzii sis tabakaları tayyarenin tahtelbahiri gafil avlamasina çok yardım eder, Bu maksi için gürük tüsü az motörlerle mücehhez tayyare çok elverişlidir. Su üstünde seyreden ve yahut du- Tan tahtelbahirin tayyâreden görül mesi kolay olduğu hâlde acaba dal mış vaziyetteki tahtelbahiri tayyare- nini görmesi ne dereceye kadar ka- bildir? Tahtelbahir çok derinde ol- madıkça kendisi pereskopile dışarısı- Ay görebilecek umukta iken tayyare den umumiyetle görülebilir. Maama- işbu rüyet yyarenin uçtuğu irtifaa, denizin suyunun ve dibinin rengine, güneşin vaziyetine ve bir de tahlelbahirin boyasına ta- bidir. Takriben 1,000 metre irtifada. ki bir tayyâreden berrak bir denis içinde pereskopunu çıkartarak sey. retmekte olan açık bir renge boyan- mış tahtelbahiri görmek ihtimal da- hilindedir. Tahtelbahir bu esnada 10 - 12 metre derinlikte bulunmakta dır. Şayet tahtelbahirin gövdesi de. niz suyunun rengine uygun boyan derhal derinlere inerek gözden kay- bolur, Şu bilinmelidir ki tahtelbahir her zaman deniz altında bulunmaş, De ha doğrusu icap ederse dalan bir ge midir. Tahtelbahiri su üstünde ya. kalıyan tayyare ona bomba ile hü. ium eder ve bombasını isabet ettim mek için tahtelbahirin ya baş tara fından veya kıç tarafından doğra tuhü istikametinden uçarak alış ya par, Tahtelbahir tâyyarenin hücu muna karşı seri ateşli topulle ve makineli tüfekleri ile ateş açar ve uzun müddet müdafaain wrar etmi yerek süratli dalışla denizin içine gö mülür. Seri dalış için yarım dakika kâfidiz, Bir tahtelbahirin suyun içinde iken ve suyun sathına çikarken muhtelif pozları 'Tahtelbahirin en emin müdafaa vasıtası su tabakasıdır. Tayyare tah- telbahiri dalakuycağı detöcdde $ığ su- larda su üstünde yakalarsa vaf- fakıyet ihtimlaini çoğaltır. Yanında patlayan bir bombanın saçıntısı tek- nesini deldiği takdirde tahtelbahir dalamaz, Bu takdirde avlanması Ko- laylaşir. Şayet teyrate o tahtelbahiri dalmış vaziyette, yani sü altinda seyrederken görüp yerini tesbit et- tiyse gene bomba atarak onu imha- ya Leşeibü r, Bu seter kullandığı İ bomba bu maksaa İçin hususi yapıl mis su bom! Bu bombâlar de nizin sathında değil, muayyen derin likte sü tapyıkile, pallayan cinsten- dir. Kaç mete derinde patiatılacak ise ona göre makanizması ay rak tayyarenin bomba Su bombasını mikdar lana. sâlânlarına asılır. bir tahtelbahirin atmak şarttır. Bu tarzda önk tile atılan bom- ba infilâk edeceği muayyen umku buluncaya kadar tahtelbahir de bom- banın üstüne gelmiş bülunur ve bomba tar olur. Böyle isabetli atılan bir tek bom- ba tahtebahirin işini bitirebiir. Zira ilerisine âmen altında patlamış bombanın sıkleti 100 kilo olup mad- | dei infilâkiyesi takriben 40 - 45 kilo. ! dur ki infilâk tesiri itibarile tahtelba- hirin dahili mukavim teknesini par- çalamağa kâfi gelir. Maamafih tay- yarelerde bombayı atmak isabetli at- mak için çok dakik nişan âletleri bü- lunmasına rağmen dalmış tahtelba- hire bu tarzda sıhhatli atış, tayyare sürati, irtifa ve hava mukavemeti gi- bi sebepler dolayısile çok müşküldür. Bir tayyarenin fazla mikdarda su bombası taşıyârak tahtelbahire sık sık ve devamlı atış yapmasına da im- kân olmadığından kanatlarının &l tanır astığı pek mahdud mikdarda 3 - 4 tane su bombasını çok itinalı kullanması lâyımdır. Tayyareden at Jan su bombaları muâyyen bir umka meselâ 19 - 20 metreye ayarlanırsa tahtelbahirin altında yeya infilâk nısıf kutru dahilinde patladığı zaman tesiri Azami olacağı şüphesizdir. Tek- nesi delinen bir tahtelbahir su üs | olur. Dalrmş tüne çılap kurtulmağı imkân bula- madan içerisine Ani su dolarak kay- nayıp gider ve tımumiyet üzere mw zot sarnıçları delinerek denizin sat- hında büyük bir vağ tabakası peyda tahtelyahirin tayyars hütumundan korunması ancak tay- yatenin motör gürültüsünü evvelden duymasına vabestedir. Bunün için tahtelbahirde pereskop- lardan bir tanesi tayyareyi göre dak tertibatia mi tahtelbahiri gerek su üstümiz tek dalmış veziyelle gören tayynrele- rin adedi ne fazla olursa su bombası atmak imkânı o nisbelte faş- lalaşacağından — tahtelbahirler umu" miyetle gördükleri bir tek tayyarenin gözünden süratle kaybolmağa çok itina ederle mun için alârm dâ- Bişi, yapı ki bu bir tahtelbahirin tayyare hücumundan kurtu'ması içim son çar Filhakika aç dalmış bir k denizde hangi tahtelbahiri tayyare İle arayıp bulmak ancak bir tesadüf ese ridir, Fakat kara sularına yakın ve meselâ liman ve boğaz inde de laştığına dair alına haberlere istina- den tahtelbahir avcılığı için tayyar kullanmak, tabte'bahiri su bombasi: le imhaya muvaffak olamasa bile onu niyetinden alıkoymak ve o mın takadan tardetmek bakımından şâ- yanı istifadedir. Bundan başka tay- yare böyle dar sularda dalmış bis tahtelbahiri bir kere gördü mü aw hll teşkilâtı ve diğer yardımcı alâ- metler ianesile onu tekrar görmek ve bulmak imkânını kazanır ve tahtek bahirin üslünden süratle uçması 49 bebile kisa zamanda tahtelbahiri gö- sünden kaybetmekle beraber Ikinei bir dönüşle ve yahut daireyi uçuşta onun yerini tekrar tesbite muvaffak az Biraenaleyh GE im askeri bin-