6 Aralık 1939 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 2
6 Kânunucvwel 1930 Geceki ve Bu Sakhahki Elaberler Son haftanın siyasi ahval ve hadiseleri Hariciye Vekilimizin izahatı Parti Grupu umumt heyeti tarafından alkışlarla tasvib olundu Finlândiyalılar, Salmi muharebesini kazandılar Son günlerde 72 Sovyet tangı tahrip veya zaptedildi Tondra 6 — Finlândiyalılar, son 3-4 çün içinde 84 tank ai- mişlar, Lâdoga civarındaki muharebede de sekiz tank tahrip etmişlerdir. Sov- yetler, Lotamaori adasım işgal etmişlerdir. Samandari adasını da bombardımın etmişlerdir. Londra 6 — Finlândiya erkânı barbiyesinin tebiiğlerine göre Sovyet or- dusu, Çalmi civarında vuku bulan muharebelerde ağır bir mağlübiyete uğrs- mıştır. Kareli cephesinde Finlândiyahler, Sovyet taarruzunu durdurmakla kal- mamışlar, bazı noktalarda da hafif bir surette ilerilemişlerdir. Roma 6 — Pinlândiyadarı gelen haberlere göre Kareli muharebelerinde Bovveti 0 tank kaybetmişlerdir. Buz denizinde kâin Peçamo şehir ve mınta- kası Finlerin elindedir. Sovyetler, Peçamo fiyorduna asker çıkarmışlar ve Mor- Mansktan takviye kuvvetleri göndermişlerse de bu havalide teşebbüs Finlerin elindedir. Finlândiya kumandanlığı bu havaliye 10,000 asker daha göndermiş- tir. Bu civardaki nikel madenleri tahrip edilmemiştir. Maden mıntakası, harp cepbesinden epeyce uzaktır. 4 Amerikadan Finlândiyaya bombardı- man tayyareleri ve pilotlar geldi Paris 6 — Finlândiyadan gelen haberlere göre İtalyadan gönderilen takip tayyarelerinden başka Finlândiya Amerikadan da ağır bombardıman tay- ya; leri gelmiştir. Finlândiyaya, Fin hava kuvvetlerinde harp etmek için Amerikan pilotlarının da muvasalatı bekleniyor. B. Roosevelt, Finlândiyanın şimdi vadesi hulül eden borç taksitinin glın- mamasılı ve evvelce tediye edilmiş olari borç taksitlerinden bir kısmının yar. dım maksadile Finlândiyaya iadesini emretmiştir. Bir İtalyan gazetesi, “Balkanlılar gözlerini dört açmalıdır,, diyor Paris 6 — Romadan gelen haberlere göre İtalyan gazeteleri, Sovyetlerin Balkanlara karşı muhtemel herhangi bir hareketine karşı vaziyet almakta de- vam ediyorlar. Avenire ve Avenir d'İtnila namındaki İtalyan gezeteleri diyorlar ki: «Bal- kahraman kan milletleri gözlerini dört açmak lâzımdır. İtalya, Macarlar ile beraber Tuna boyların bekliyor. İspanya teşebbüsünün Akdeniz istikametine doğru tekrar edileceğini zannetmiyoruz. buna karşı koymağa hazırdır.» Eğer İtalya böyle bir teşebbüs olursa Finlândiya vekayii dolayısile Amerikada büyük bir infial var Bütün mahafil bu infialin açıkça gösterilmesi için hükümet üzerinde tazyik yapıyor karşısında Amerikada büyük bir in- fal vardır. İstisnasız bütün siyasi mehfiller, bu infialin açıkça gösteril- mesi için tazyik yapıyorlar. Bu tazyik | B. Roosevelt'i çok müsait vaziyete koy- maktadır. Malümdur ki şimdiye kadar B. Roosevelt, Amerikayı bir maceraya #ürüklemekle itüem ediliyordu. Bitafaflık kanunu mütecaviz ile te- tavüze uğrıyan arasında fark gölmü- yor. Fakat bu defa bu maddenin tat- bikini kimse istememektedir. bilâkis Mütecavize karşı ambargo yapılması İ ve tecavüze uğrıyana yardım edilmesi teleb ediliyor. Bu suretle bir emss) ha» | mi olduğu söylenmektedir. Amerika Cümhurrelsi, Bitaraflık kanununda| mevcuğ olmamakla beraber mutaar- rızlara karşı zecri tedbirler tatbik ede- bilecektir. Emniyet müdürü Ankaraya Emniyet müdürü B. Muzaffer Ak- alın dün akşam Ankaraya gitmiştir. Mumaileyh Dahiliye Vekâletile temas edecek ve üç güne kadar şehrimize dönecektir. İdare âmirlerinin vazifeleri başından ayrılmamaları için bir karar Ankara 5 (Telefonla) — Vekâleti vilây yasında açılan Dahiliye far. Bu suretle zifeleri başından ayrılmamaları temin Amerikada tezahürler Vaşington 5 — Amerika Birleşik ; devletlerinin her tarafında Finlândiya Wehinde tezahürler devam etmektedir. Hariciye Nazırı B. Hull, gazetecilerin sunllerine cevaben, Amerikanın Sav- yet Rusya ile siyasi münasebetleri ke- sip kesmemek ve harp mıntakasıni Bövyetler Birliğine teşmil edip etme. mek hakkında henüz bir karar veril mediğini söylemiştir. Nazır, Cenubi Amerika Cümhuriyetçilerinin Sovyet Rusyayı protesto için yapacakları tek- Mi teveccühle tedkik edeceğini ilâve etmiştir. Bununla beraber Amerikanın ica- binda bir tavassutta bulunabilmek için Sovyet Rusya ile şimdilik diplomatik münasebetlerini kesmeği (muvafık bulmadığı bildiriliyor. Başvekil ile İktisad Vekili Ankaraya döndüler Ankara 5 (AA) — Relakatinde İktısmd Vekili Hüsnü Çakır ve İstân- bul mebusu Ali Rana Tarhan oldu- ğu halde Karabük ve Zonguldakta yaptığı seyahallen dönmekte olan Başvekil doktor Refik Saydam bugün saat 11,5 dn Ankaraya dönmüştür. Başvekilimiz Büyük Millet Meclisi reisi Abdülhalik Renda ile Vekiller, Riyaseticümhur umumi kâtibi Ke- mal Delegeç, başyaver Celâl, mebus- lar, Ankara valisi Nevzad 'Tündoğ arda bulunan kalabal ik bir halk kütlesi Başvekile kurşa içten İ sevgi tezahüratı göstermişlerdir. Reisicümhurun dünkü ziyafeti Bu hafta sonunda cenup vilâyetlerinde seyahate çıkacakları söyleniyor Ankara 5 — Reisicümhur İsmet İnönü bu akşam Çankayada köşkte meclis grupları riyaset ve İdare he- yelleri şerefine bir siyafet vermiş. lerdir. Bu ziyafette B. M. Meclisi reisi 'B. Abdülhalik Renda, Başvekil doktor B. Refik Sâydam, Meclis reis vekli. leri ve Meclis müstakil grup reis ve kül B. Ali Râna Tarhan, parti ge- ne sekreteri de hazır bulunmuş lardır. Reisicümihürün memleket “dahilin- de bu hafta sonunda bir seyahate çi- kacakları ve bu seyahatin cenup vi. lâyetlerine vukubulacağı omuhiemel görülmektedir. Yanlış akisler Türkiyedeki iktisadi vaziyet Moskova 5 (A) — 2 kânunuev. vel tarihinde Pravda gazetesi, İstan- buldan alarak Tass ajansının nejset- tiği bir habere atfen, Avrupada baş- layan harbin Türkiye iktısadiyatı üzerinde tesirleri görüldüğünü, hari- ci ticaret hacminin son derece kü. çüldüğünü, piyasada demir, elektrik, makine yedek âletleri gibi inşa mal- zemesinin yokluğu hissedildiğini ve bunun neticesi olarak bütün eşya fi- &tlerinde bir yükselme hasıl olduğus nu, İstanbülda ekmek fiatinin yük- seldiğini, Büyük Millet Meclisi inşa- atının tatil edildiğini bildirdikten sonra Son Posta gazetesinin İstan- bul Jimanındaki durgunluktan bahis olup İngiltereyi tenkid eden kendini hulâsa etmekte ve Türkiyede ticsre- tin yalnız mühtekirler tarafından yapıldığını, yine bu gazeteye atfen yazmaktadır. AKŞAM: Türkiyedeki iktisadi va ziyetin yukarıda tarif edildiği şekli- de olmadığını Türkiye halkına izah etmeğe bile hacet yoktur. Son bey- nelmilel buhrandan en &z müteessir olan bir memleket varsa o da Türki- yedir. Yurdumuzda hemen her mad- de boldur. Üzerinde ihtikâr yapılmak istenilen mahdut bir takım ithalât eşyası İle ne şekilde mücadele edil. diğini yine matbuatımız samimi şe- kidle sütunlarına aksetiriyor. Hele ekmekteki on paralık yükse. liş kale bile alınamaz, Bu gibi teref- füler ve inmeler, normal zamanlarda da daima kaydedilir. Piyasa icabı şeylerdir. Mevsim mevsim Yaki olur, Vekillerin tedkikleri Dahiliye Vekili Kastamonu- ya, Sıhhiye Vekili de Tercana gittiler Kastamonu 5 (Akşam) — Dahiliye Vekili B. Faik Öztrak bugün 1645 te buraya geldi. Merasimle karşılandı. 'Ankara 8 (Telefonla) — Şark ve cenup vilâyetlerinde bir tedkik seyahati yapmak” ta olan Sıhhiye Vekili Dr. B. Hulüsi Alataş Eramcandan sonra Erzurum, Elâziğ, Ma- latya, Diyarbakır, Maraş, Seyhan, İçel, Ba- tay ve Niğderi ziyaret edecektir. ve İnhisarlar Vekili Mersinde Mersin 5 (Akşam) — Hataydan A. danaya geçen Gümrük ve İnhisarlar Vekilimiz Raif Karadeniz yanında gümrük muhafaza komutanı gene. ral Lütfi Karapınar olduğu halde dün akşam Mersine gelmiştir. Ofis ambarında 214000 ton buğday var Ankara 5 (Telefonla) — Toprak mahsulleri ofisi umumi heyeti ikinci toplantısını bu ayın if ünde yapa- caktır. Umumi heyete arzedilmek üzere hazırlanan idare heyeti rapo- runa nazaran ofisin anbannda İl milyon Hira değerinde 214000 küsur ton buğday mevcut bulunmaktadır. Bu sene rekoltesinden 6 milyon li- ra kıymetinde 134,000 ton daha buğ- day satın . alınacaktır. İdare heyeti raporunda in sermayesine 10 mil- yon Hira zammına lüzum gösteril. mekte hakkında mübalâgalı bir haber ankora 5 (A.A) — ©. E. Partisi B.M. M grupu, bugün 65/12/9359 sani 18-de rels vekili Trabzon mebu- su Hasan Bakanın riyasetinde top- landı. Ruznamede Manisa mebusu Refik İncenin Büyük Mület Meclisi dahili nizamnamesinin Oo 88 inei maddesi hakkında evvelce başlanan müzake- renin devamına dalrolan takriri vardı. Bürsüani evvel İlk defa sözelatak kürsüye gelen Hariciyo Vekli! Sükrü Saracoğlu, son haftanın siyasi ahval ve hâdiseler hakkında uzun isahat- ta bülündu, Ayni mevzu üzerinde söz Alan birçok Batiplerin mütalâa! dinlendikten sonra verilen izahat umumi heyeiçe alkışlarla tasvip olu- narak ruznameye geçildi. Bahsi geçen maddenin parti grupu idare heyetince teşkil olumacak bir komisyonda tetkikinden sonra umu- mi heyetçe müzakeresi hakkında takrir sahibi tarafından dermeyan €öilen teklif reye kenularek kabul olundü"ve rümümede başka madde kalmadığından saat 18,10 da toplan- tıya nihayet verildi, İngiliz kralı maskelenmiş otomobille cepheye gitti Dün, Almanlar bazı baskın feşebbüslerinde bulunmak istemişlerse de akim kalmıştır Londra 5 (AA) — Reuter ajansı. Mun Fransadaki heyeti seferiye mez dinde bulunan hususi muhabirinin bildirdiğine , İngiltere kralı bu sabah maskelenmiş bir otomobil. de İngiliz kuvvetlerinin * bulunduğu cepheye hafeket etiBiştir. Kendisine kardeşi Dük de Gioücester ve İngiliz genel kurmay reisi genersl Gort refa- kat etmektedir. Kral, evevlâ tayyare karargâhın &iyaret edöcek ve ondan sonra İngi- Uz ateş hatfındaki . siperleri, tank tuzaklarını ve çelik ve beton biokha- usları gezecektir. Paris 5 (AA) — 5 kânunuevvel tebliği: Düşman bazı baskın teşebbüslerin- de bülunmüşsa da bütün teşebbüsle- Tİ akim kalmıştır. Londra 5 (A.A) — 1670 tonluk İn- giliz Horsted vapuru Şimal denizinde torpillenmiştir. $ ölü ve 23 kayıp var- dir. Mürettebattan kurtulan 13 kişi sahile , Londra 5 (A.A.) — Doristar vapuru oenubi Atlantikte bir Alman hârb ge- misi tarafından batırılmıştır. Gemide yoku yoktu. Vapur, Avusiralya ve Yeni Zelanda'dan İngiltereye et ve diğer yiyecek götürüyordu. Alman ricali Sovyetlerin yayılmasını nasıl görüyor Bir Alman gazetesi, yakın Şark meselesini ortaya koyacak olan bir Sovyet- Türk ihtilâfı faraziyesini ileri sürüyor Amsterdam 5 (A.A) — (EHavas)ı yayılması edecek olar Yakın Şarka çevirmeye gittikçe daha siyatle çalışıyor gör- mektedirler. Deutsche Volkswirschaft gazetesi Rusyanm serbes bir denize öalma bir mahreç arayacağını kaydediyor. Şimdi, ne Baltık, ne de Karadeniz, Sund ve Çanakkale boğazları sebebi- le serbes deniz değildir. Buna binaen, nazi gazetesine gö- Bombaları suya bırakmış Stokholmdan bildirilen sayanı dikkat bir haber Stokhelm ö (A.A) — Şu şayanı dikkat haber verilmektedir: Bir bom- bardıman tayyaresi dün, ismi saklı tatulan bir Finlândiya İlmanı üze rinde uçmuştlur. Tayyare, liman üze- rinde müteaddid daireler çevirmiş ve sonra denize doğru biraz uzaklaşarak yüklü bulunduğu bombaları suya bi- rakmış ve çekilip gitmiştir. Yanlış kitap meselesi Ankara 5 (Telefonla) — Parti Müs- re, Norveç limanlarile Basra körfe- gine Ymanları kalıyor. Gazete Sov- yeller Birliğini Basra körfezi istika- metine sevketmeye çabalıyor. Diğer taraftan nazi partisinin Tes- mi organı olan Volkischer Beobahter bu manidar delili daha sarih bir su- rette ele almakta ve Yalun Şark me- şelesini tekrar ortaya koyacak olan bir Sovyet - Türk ihtilâf faraziyesini İleri sürmektedir. Berlin bu suretle nazi rioalini feci surette üzmekte de- vam eden Sovyet - Finlândiya ihti- lafımı unutturmak Üümidindedir, İngiltere silâh imalâtını artırıyor re Avam kamarasının bir günlük hafi celse akdedeceğini Avam kamarasmna bildirmiştir. Londra 5 (A.A.) — Salâhiyetlar mas hafilden bildirildiğine göre son altı a7 içinde Büyük Britanyanın her cinste silâh imalâtı bir misli artmıştır. Önümüzdeki altı ay içinde şimdiki takil grup reis vekilinin yanlış kitap ! kısmı da bir misli arttırmak için icab miöselesi hakkındaki şifahi sual'takri- | Tİ Meclisin yarınki (bugünkü) ruzma- mesine alınmıştır. eden plânlar hazırlanmıştır. Öyle ki bu on iki ayın sonunda silâh imalât dört misli artmış olacaktır.
