15 Kasım 1939 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 3

e Z AKŞAMDAN AKŞAMA Edebiyat kitapları gibi riyaziye kitapları da yanlışla dolu Maarif teşkilâtımız, mektep kitap- larımız, öğretme kadromuz en zayıf Moktalarımızdan biridir. Halbuki en kuvvetli olması icab ettiğinde şüphe Yok. Zira istikbalimizden ancak on- —— mükemmelliği sayesinde emin Bayrama takaddüm eden hafta zarfında edebiyat muallimi ve mu- harrir bay İsmail Habib son sınıflar» da okutulan edebiyat kitabının yan- lışlarını serdi, döktü. Biz buna ilâveten; — Yalnız o edebiyat kitabında de- gil, diğer okuma kitaplarındaki en basit şiirlerde de vezin, kafiye, mâna Vesire hataları vardır. Bunları evvek ce misallerle zikretmiştik. Bütün öğretme vasıtalarımız iyice kontrole muhtaçtır! - diye işi daha şümullü tutmak lüzumunda ısrar etmiştik. Bugün bundan da feci bir yaraya temas edeceğim: ... Diyelim ki, «Türkçe inkılâp geçiriyor, Artık cenan ile cinan farkının nüktesine ehemmiyet vermesek de caizdir. Bun- Jar osmanlıcanın gavamızı idi. İsmail Habib de lüzumundan fazla ince ele- miş, sık dokumuş..» Lâkin riyaziye?... Onun geçirdiği tebeddül ancak ıstılahlar cihetinden Olabilir, Meselâ, dokuzuncuda «müz- deviç» diye okuyan bir çocuğumuz, onuncuda ayni mefhuma karşılık, yeni türkçe İle «çetik» demiştir; on birinciye (geçtiği vakıt, o ıstılahın «eşlenikn halini aldığına şahit ol- muştur. Keza 9 uncudan 10 uncuya ve ll inciye geçliği üç mülcakib sene zarfında, talebe ayni mefhumların şu üç şekilde isim değiştirmesile kar- şılaşmıştır; ve zihin karışıklığına uğ- ramıştır: Emsal — Kafçıtan — Katsayı, Tertip — Ertel — Ordinat. Bu misalleri daha çoğaltmak ka- bil. Amma, nasıl bir dil inkılâbına maruz kaldığımız da malüm. Bu da onun riyaziye üzerindeki tesirleri. Sarsıntı ancak bu kadarla kalma- ıydı. Halbuki kalamadı. Riyaziyeyi çocuklarımıza ille mü- hendis olsunlar diye öğretmeyiz, Yük- sek hesapları yüz talebe okuyorsa iç- lerinden acak dördü kendine ihtisas €dinir. Matematiğin münevverlere umumiyetle faydası onların beyinle- rini tekeyvün ettirmektir. Mücer- Tedleri tahayyül ettirmek, bilhassa dimağn vuzuh vermektir. Edebi şekillerin süslü güzelliğinden hariç, hattâ onların fevkinde bir “Sade ifade» vardır ki, riyaziye kitap- larının öyle bir kalemle yazılmış ol- ması şarttır. Bizim mektep kitapla» TYında bu incelik olmadığı gibi, baştan başa hatalar doludur. Bir riyaziye mütehassısının kırmı- zı mürekkeple tedkik ve tashih ettiği ve zaruri ilâvelerle doldurduğu Arit- metik ve Cebir kitabını gördüm. Her sahifesi öyle çizilmiş, düzeltilmiş ki, insan maarifin musaddak kitabı ol- duğuna inanamaz da acemi bir tale- benin vazifesi sanır, Gelişigüzel sahifelerden bazı yan- lişlar ve ihmaller zikredeyim: TE inci sınıf kitabının 9 uncu sahi- fesinde sondan evvelki satırda gör- düğümüz 15 ? yanlıştır. 14 ? olacak. (Wâ - Nü) » (Devamı 4 üncü sahifede) Mam Balıkhane nereye nakledilecek Eminönü ile Unkapanı urasındaki /3- timlâk sahasında balıkbane binası da vardır. Prost plânı mucibince şimdiki balıkhane binasının arsası yola tesadüf ettiğinden balıkhanenin başka yerde te- sisine lüzum görülmektedir. İlk elde istimlâk edilecek beş yüz parça emlâkin istimlâki Ikmal edildikten sonra sıra balıkhanenin bulunduğu sahaya ge- leçektir. Beş yüz pafça emlâkin istim- lâk muamelelerinden bir kismi tamam- lanmıştır. Yakında bunlar yıktırılacaktır. Balıkhane binasının yıktınlmasına te- şebbüs edilinciye kadar yeni balıkhane binasının de tesisi lâzım gelmektedir. Su hususta belediye defterdarlıkla teması başlamıştır. Şimdiyo kadar bu mevzu tedkik eden bütün mütehassıslar, belık- banenin denizin temiz ve akıntılı bir yo- rinde tasisi lüzumunda ittifak etmişler- dir. Bir aralık Obalıkhanenin Saraybumu civarında kurulması düşünülmüştü. Fa kat Sarayburnu şehrin en güzel bir par- çasi olduğundan bundan vazgeçilmiştir. Balıkhanenin ya müstakbel liman mn- takusında, yahud da deniz akıntısı fazla olan Arnavudköyünde tesisi düşünülmek- Yeni bütçe hazırlığı Gelecek sene yol inşasına büyük hiz verilecek vilâyet ve Belediye 94) senesi bütçesi hazırlamağa başlamıştır. Vüâyet ve Bole- diye şubeleri yeni bütçede nazarı dikkate alınmak üzere kendi ihtiyaçlarını tesbil ediyorlar. Belediye, yeni sene bütçesinin mühim bir kısmını imar İşlerine tahsis edecektir. Imar işlerinin başında yol faaliyeti vardır. Belediyenin ihale edeceği yollardan bir kısmının tahsisatı olarak bir milyon elli bin lira 939 bütçesine konmuştu, Fakat açılan münakasayn talib çıkmamıştır. Bu itibarla bu bir milyon elli bin Mralık yolun bir kısmı ihale edilse bile mühim bir kıs- munmı tahsisatı 940 senesine dovredilecek- Gr. O zamana kadar ahvalla inkişafı kuv- velle ümid edildiğinden belediye bu tahsle, bir zaman görülmiyen büyük bir yol inşaala faaliyetine başlıyacaklır. Beş senelik imar programının bu sene hemen hemen pek az kızmı tatbik edildi- ginden mütebakisi 48 yeni sene bütçesile tahakkuk ettirilecektir. Bedava hamam Belediye 7 hamam açmağa karar verdi Belediyenin fakir ve kimsesiz halk için bu sene de hamamlar kiralıyacağını yaz muştık. Bu maksadla geçen öene tanı edilen Kasımpaşa ve Balat hamamlarındu! başka şehrin muhtelif yerlerinde daha bış hamam kiralanacaktır. Bu hamamlar mün- hasiran fakir insanların yıkanmalarına tahsis edilecektir. Meccani yıkanmaya #svkeğilecek olanla- rın İsimleri belediye tarafmdan her min- takada tesbit edilecektir. Bunlar daimi surette yıkanmaya sevkedilecekler ve ça- maşırları da Etüsden geçirilecektir. Bu suretle şehrin sıhhatini tehdid eden kirli insanların mümkün olduğu kadar mikdarı azalacaktır. Belediyede vergi tahsil işleri 21 Teşrinisanlde yapılacak imtihan ne- tlcesinde alınacak eli memur belediye tahı- sil ve tahakkuk şubelerine tazin edilecek- tir. Belediye bu memürları tavzif ettikten sonra şimdiye kadar tahsil edilmemiş ver- gileri bu memurlar tesbit edecek ve bunl, rın tahsil edilmesine başlanacaktır, Ancak borçlu mükelleflerin birdenbire tazyik edi- lerek müşkül bir vaziyete aokulmamasi için bunlara mühlet verilecektir, Mürüru xa- mana tâbi olmıyan bu vergi borçları için uzun müddetli taksitlerle mükelleflere ko- laylık gösterilecektir. Taksit müddetleri için umumi meclisten salâhiyet alınacaktır. ME Bayramın fik günü komşuda bir inç bağrışması oldu bay Amca... mama | . «Yaşasın, dedim, galiba bizim komşuya Milli piyango vurdu!...» gatın ilâvesile 940 senesinde İstanbulda hıç | | Bay Amca ve : hediy 1. tedir. Bu hususta kati karar, B. Prostun fikri alındıklan sonra Maliye Vekâleti ile Karilerimizin mektupları Taksim bahçesinde boş yere yanan lâmbalar Bsirdiye bu sene Taksim bahçesini tanzim etti, dühüliyeyi kaldırdı, bu- Tasi güzel bir tenezzüh yeri oldu. Ge- celeri bahçe mükemmel! surette tenvir edildiğinden yanın hava almak isti- yenler geç vakte kadar burada kalı- Yorlardı. Fakat şimdi havalar soğu- duğundan geceleri bahçeye kimse zit- miyor. Halbuki yine ayni lâmabaler yaniyor. Bu sarfedilen elektriklere Ya- sık günah değil mi? Yağmurtu, rüzgârlı havalarda önün- den geçerken, bahçenin gündüz gibi aydınlatıldığını görmek insana garip geliyor. İçeride kimse olmadığına göre tenvirat kimin için yapılıyor? Burada Müzumsuz sarfedilen elektrikle bir İki karanlık sokak aydınlatılamaz mı? B.A Küçük haberler: 4 Salilddin adında birine aid ve Bur- sa plâkalı, şoför TTahirin idaresindeki hu- susi otomobil Bebeğe giderken Ortaköyde | yolun kenarındaki #lektrik direğine çarp- miştir, Olomobilin ön kızmı parçalanmışsa | İ da şoföre ve içindeki Salâhaddine birşey İ olmamıştır. Kaza etrafında. zabıta tahki- | kat yapıyor. 4 Kumkapıda oluran Havva adında hir Kiz evvelki gün Falih trümvayile Beyazıda gelmiş, makas yerinde tramvay durdu zan- nile aflamak isterken düşüp başından ya» ralanmıştır. * Kumkapıda oturan Kemal adında 15 yaşında bir çocuk evvelki gün Edirnekapı- dan Fatihe gitmekte olan arkasına asılmak isterken müyazenesini kaybederek düşmüş. başından tehilkeli su - rette yaralanmıştır. Kemal baygın bir hal- Ge hastaneye kaldırılmış, kazada kimsenin. allkası olmadığı anlaşılmıştır. * Nesimin idaresindeki otomobil Kara- köyde Halil İbrahim adında birine çarpa- rak ağır yaralamıştır. Halil İbrahim has- taneye kaldırılmış, Nesim yakalanarak tah- kikata girişilmiştir. # Üsküdarda oturan Melkorw adında bir gerç bindiği bisikleti hizla sürerken müv; zenesini kaybederek düşmüş, sol kolu kı- rılmıştır. Melkon hastaneye kaldırılmış, kazada kimsenin HİşİĞi olmadığı anlası- saglar, Feyzullah ve Arif adında iki kişi bie iş meselesinden kavga etmişler, Feyzullah bıçakla Arifi bacağından tehlikeli surette yaralamıştır. Arlf Cerrahpaşa hastanesine" kaldırılmış, yakalanarak tahkim kata başlanmıştır. ... Bayan «Hayır, dedi, alt katta- kilerin radyosu bozulmuştur!...» | nakasa için mümkün mertebe urun müddet | bir tramvayın | belediye tarafından ittihaz edilecektir. Sarhoşluk yüzünden kavga İki kişi birbirini yaraladı, başka 2 yaralı da var a adlarında iki kişi dün n kavga etmişler, ikisi htelif yerlerin- den yaralamışlı lı kavgacılar za- bıta tarafından hastaneye kaldırılarak tah- kikta girişilmiştir. Hüsameddin ve Ahmed adlarında iki kişi sarhoş olduktan sonra Galatada bir kah- veye gitmişler, otururlar! aralarında kay- ga çıkmıştır. Kavrada Hüsameddin bıçakla Ahmedi göğsünden yaralamıştır. Yaralı hastaneye kaldırılmış. Hüsümeddin zabıta tarafından yakalanarak tahkikata başlan- muştir. müştereken Ahmed ve Müst Bedri ve İsmail adlarında iki kişi sarhoş olarak evrelki gece Beyoğlunda Yeniçarşı civarından geçerlerken bir kadın mesele. sinden kavga etmişlerdir. Kavgada Bedri | bıçakla İsmalli muhtelif yerlerinden yara- Jamışlır. Bedri yakalanmış, İsmail tedavi altına alınarak tahkikata başlanmıştır. Yeni hastane çep bugünlerde Nafia Vekâletine gönderilecek : Şişlide Mecidiyeköyü arkasında bele- diyeye ald arsada vapılacak bin kişilik haslanenin inşasına ald şartnameler ha- zırlanmaktadır. Bu Şartnameler tasdik edilmek üzere bugünlerde Nafin Vekâle- tine gönderilecektir. Vekâletin tasdikinden #wra münakasa açılacaktır. Belediye, mü- verecektir. Bu müddet içinde yalnız yerli değil, ecnebi mütenhhidlerin de iştirakleri- ni de temine çalışacaktır. Hastane, üç sene içinde ikmal edilecei Deniz harp okulunun 163 üncü yıldönümü Emekli ve muvazzaf deniz subaylarına: Deniz harp okulu kurluşunun 163 cü dö- nüm yılını kutlamak üzere okulumuzdan mesun emekli ve muvazzaf subaylarin 18/ IL. Teşrin 939 cumartesi günü Hevbelideki Okula şeref vermelerini komutan üstün says gılarile rica eder. Adresleri bilinemediği için her subaya ayrıca davetiye gönderile- mediğinden dolayı komutan özür diler Ye bu yazıyı davetiye olarak kabul etmelerini de- niz silâh arkadaşlarından diler. Köprüden Heybeliye vapurun hareketi 846 dir. Kıymetli bir hediye Profesör Dr. Besim Ömer Akalm 1100 cildden fazla tıbbi eseri ihtiva eden kütüp- İ tanesine kaldırılmıştır. ... Hulâsa anlıyamadık, neden O kadar sevinip bağrıştılar!... I Mir çırpı Mütarekenin yıldöni mü ve yeni haberle Bayramdan bir gün evvel çıkan zetelerde yanyana iki yazı gördü Birincisini okudum: «Mütarekenin yıldönümü olan leşrinisani günü bir çok yerle merasim yapılmıştır. Yirmi biri yıldönümü münasebetile mülar hakkında söylenilen nutuklarda | yük harbin nelere mal olduğunu ; latan gayet müessir sözler söylen tir.» Ayni yazı ile gazete sahifesir omuz omuza duran şu havadise göz gezdirdim: «Bu yakınlarda Hollanda üzer büyük bir tesrruz yapılacağı sai maktadır. Berlinde toplanan hi meclisi vahim kararlar vermiştir, | amafih Hollanda ordusuna da ha bulunması için emirler verilmiş Bütün su bendleri açılmıştır. M tahkem yerlerdeki müdafaa tesis su altında bırakılmıştır. Fransız Amerika tebaası Hollandadan : rılmak emrini almışlardır. Paris gi teleri Hollandadan sonra Belçikat sırası geleceği fikrindedir.» Mütarekenin yıldönümü dolayıs söylenen müessir nutukların yanı bu havadis ne kadar garip duruyo! Muharebe ve kadın modaları.. Yine gazeteler yazıyor: Son siyasi vakaların kadın moi ları arasında büyük bir tesiri gör müştür. Pariste «Kalbim cepheded ismile çıkarılan bir nevi kadın çam sı pek siyade moda olmuştur. ) «Kalbim cephededir» ismini taşıy çantalar aynen zabitlerin harita evrak çantalarını andırmaktadır, 1 ğer taraftan bir çok renklerin adlı da değişmiştir. Meselâ «Legion k mızısıs, «Majino mavisi», renkli pek rağbet görmekiedir, Diğer tari tan İngiliz zabitlerinin daima yan) rında taşıdıkları İnce kamış basto lar da pek moda olmuştur, Pariste çok şık kadınlar bu bastonların k çüklerini koltuklarının altına sık tırıp öyle gezmektedirler.» Bir yandan cephede top patlı gülleler atılır, zehirli gazlar saçılı ken öteki tarafta modacılar, kralları faaliyette... Pek yakında «Majino» modası kaların, Siegfied modası ayak ların çıkmıyacağını kim temin ed bilir... Meselâ güzel bir kadın hizmd çisine sesleniyor: — Getir şu Majinomu? Bugün onu giyeyim... Yahut iki kadın arkadaş koni yorlar: — Bir Siegried aldım amma İl dayanmadı... Kadın modası bu... Herşeyden is fade ediyor. Hikmet Feridün Es Vali ve Belediye reisi Romanyaya gitti Vali ve Belediye Reisi B. Lütfi Kırdi beraberinde Beyoğlu Halkevi reisi dail encümen Azasından B. E&rem Tur bu duğu halde evvelki gün Bükreşe harel etmiştir. B. Lütfi Kuar Romanyada gün kalacak ve Cuma günü avdet edecel X Yorgi adında bir delikanh evvelki & Halicin 8 numaralı vapurle Fenerd Köprüye gelirken vapurun yan parnm lıklarına oturmak istemiş, müvazeneaf kaybederek denize düşmüştür. Yorgi bo mak üzere iken etraftan yetişen sanda) lar tarafından » Fazla yutan Yorgi baygın bir halde Beyoğlu h B, A. — Anlaşılmayacak ne Yı: dostum, akrabadan biri bayram keri yerine gaz mâskesi getirmiş o caki