16 Eylül 1939 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 8

MEŞRUTİYETTE SARAY ve BABI |) 3>-Kuç gi SAMINARI Yazan: SÜLEYMAN KÂNİ İRTEM — Tercüme, iktibas hakkı mahfuzdur. Tefrika No, 101 Harp plânı tatbik edilmiyor - Levazım işlerindeki karışıklık Halbuki başkumandanlik vekâleti | taarruz edecek olursa Edime kalesi tahşidatımızın hitamından evvel düş- man tarafından vuku bulacâk bir ta- arruza mukabil teğafül veya taarruz hareket etmeği seferberliğin veya or- unun keyfiyetçe müsaadesi derecesi bakımından muhakeme etmeyip tahaş- güd eden efrad yekünuna tâbi addet- Mmekte idi, Kırcahdaki fırkanın Filibe ve Hasköy istikametlerinde İlerilem& sinden pek büyük neticelere intizar #tmekte idi. Kırcal ve Bdime havali- sindeki tahşidatın yekün yüz elli bi- ne vasıl olunca başkumandan vekili Nazım paşa taarruza iptidar etmek için bir mâni tasavvur etmemekte idi, Vaktile erkânı harbiye dairesince ihzar edilmiş olan harp plânı müci- bince Bulgar ordusunun daha evvel hazır olmasına nazaran bizim Ergeno hattı gerisinde orduyu tahşid He mü- dafaada kalacağımız yerde tehşid mımtakasının daha İleriye sürülmesi ve mevsimsiz taarruza geçilmiş olma» sı mağlübiyet esbabından gösteril mektedir. Vakia bidayeti emirde mütebassie Tane hareket edilerek Ergene gerisin- de hali tedafülde kalınsaydı belki mağlübiyetin önü tlanırdı. Ne gibi müessirat altında taarruz! bir plân #tihazı tercih edildiğini bilemem. Bahriye Nazırı bulunduğum kabi- nede Harbiye Nazırı ve Başkumandan vekili olan Nazım paşa tasavvuratına ve mükarreratına dair hiç bir bahse girmemeği ve harp harekâtına dair süküt etmeği itiyad edinmişti. Diğer kabine erkânı dahi bu bapta malü- malsizdi. Fakat şurası unutulmamalıdır ki gerek erkânı harbiyel umumiye riya- şetince, gerekse alelümum erkânı barbiye heyetince hiç bir te beddül vuku bulmamşıtı. Hattâ Na- gm paşanın İfadesine göre harp ni- zamı mucibince seyyar ordulara ve kıtalara tayin olunan kumandanlar hep kendi nezâretinden evvel tayin edilmesi mükarrer olan kumandanlar ve erkân harp heyetleri imiş. (1) Nâzım paşa gerçi pek çok zevai nezdinde pek kıymettar bir unsur olarak telâkki ediliyor ise de o zama» na değin hiç bir harpte en ufak bir cüzülam kumandanlığında bulun- mamış ve tecrübe görmemişti. Bu se beple bütün bir heyeti askeriyece ve hususile erkânı harbiyece lâyüs'el amma yefğül olarak görülmemesi ve müessir ihlarat ile icabında hakikati hale irca edilmesi esbabına tevessül olunması lâzımgelirdi. (Bugün Nazım pfşa berhayat ol. madığından her kusuru kendisine tahmil etmek sehildir. Fakat...) Nazım paşanın kendisinin hususi bir plânı olduğunu Süleyman Nazif beyin (Yılalan Müessese) risalesinde verdiği malümattan anlıyoruz Süleyman Nazif bey diyor ki: (Nazım paşa askeri terhis ederek aklınca taraftarlarını teksir etmeğe teşebbüs etti. Halbuki Balkan devlet- leri daha evvel aleyhimize ittifak et- Mmişler ve harp hazırlıklarında bulun- mağa başlamışlardı. Ben Nazım paşa kadar âtiyi gör- mez ve düşünmez pek az adam gör düm. Ne söylense; — Martaval! Der geçerdi. Balkanllar ahvali harbe pek müzaid buldular. Elbette onun (Nazım paşanın) dir plânı, pek harikandma bir pidm vardı! Bu plânı öğrenmek bana ân- cak Bağdadda müyesser oldu. Bağdad valisi ve kumandanı olan Nazım paşa bir akşam beni Dicle nehri kenarındaki köşküne davet et- mişti. Taraça hizmetini gören dam üstünde paşa ile konuşuyorduk. Ya- nımızda hiç kimse yoktu. Kâmil paşaya sadaretinde yazmış olduğu teminnameden bahis aç tım. (2) İşte o gece Nazım söylediği sözler: — Evet, Golç'ün tanzim etmiş ol- duğu plâna göre Bulgaristan ordusu paşanın bana müdafaa halinde kalarak bizim ordu (Ergene) vadisine çekilecek ve Bur- #a, Bandırma fırkalarile mürettep di- ğer kuvvetleri aldıktan sonra taarru- zâ geçecek. Halbuki Türk askerile manevra edilemez. (Nazım paşa sağ kalmalı idi de istiklâl harbini görmeli idi.) Türk askerinin müdafaa kabi diyeti de şüphelidir, Türk askeri An cak hücumda harikalar gösterir. Harp edilir edilmez İkinci ordunun mev. cüd kuvvetini alarak: — Allah ya bana verir, ya Bulgaral Deyip Hasköyden Filibe üzerine yü- Tüyecektim! Bu sözler üzerine gözlerimin önün- de Battal Gaziyi, mareşal Moltke takip etti, Moltke Türk askerinin bücumdan ziyade müdafaada harika- lar gösterebileceğini söylemişti. Moltkenin sözü Battsi Gazinin | nârasını hafızamdan tebid etti. (Allah ya Bulgara verir, ya bana!) Hayır, Allah ne kumarbazdır, ne iskambil Kâğıdı ve tavla zarı! Allah işini bilen ve ordusunu dahâ evvel ihzar edene verir! (Nazım paşa - Balkan muharebe- sinde - sözünde durdu. Fakat Has- köy üzerinden Filibeye ve Sofyaya sevk etmek istediği ordusu soluğu Ça -| talcada aldı.) Balkan harbi mesuliyetleri bahsin- öp Süleyman Nazif beyin bu izahetı hatırlanmak lâzemgelir zannederim. Bu harp esnâsında levazım mess- esinin ne kadar karışık gittiği, bu yüzden ne fecialar olduğu, asker kıta- larmın yanıbaşında vagonlar, depolar dolusu zahire bulunuyörken askerin aç kaldığı çok yazılmıştır. Bütün o ya- zara ben şu kısa hatırayi ilâve ede- ceğim: Bir akşam sadrazam Said paşa da- madı bay Nuri İstinyelinin erinde bu- Yunuyordum. Eski levazım reisi İs- mail Hakkı paşa da mütarekeden son ra senelerle kaldığı Avrupadan İstan- bula avdet eylemiş, bay Nurlyi ziyaro- | te gelmişti. Bir ara söz Balkan muha- rebesine intikal etti, O gece hazır bu- | lunan zevattan bazıları bu harp © nasında levazım İşlerinin son derece- ye varmış intizamsızlığına dair acıklı misaller irad ediyorlardı, İsmail Hak- kı paşa: — Ben levazım reisi iken orduların levazımına ald nerede, ne varsa hep- sinin muntazam bir plânı, dosyası tanzim ve tertip edilmişti. Bu evrak riyaset odasında eskice bir kasa için- de dururdu. Riyasellen azledildiğim vakit benden bu evrakı hiç arıyan ol- | madığı gibi kör dövüşü içinde (acaba şu kasada ne var?) diye merak eden de çıkmamış! demişti, İsmall Hakkı paşa kendisinin iş ba- şından atılmasının devlete ne bü- yük zararlara mal olduğunu anlatmak istemişti. Dayanamadım: — Onlar aramamış ve merak etme- mişler ama siz kendiliğinizden bunu haber vermiş olsaydınz belki kismen olsun bu feci intizamsızlıkların ve za- rarların önüne geçilmesine sebep ol- müş olmaz mıydınz? Dedim. İsmail Hakkı paşa sualimi cevapsız bıraktı; bahis de değişti. Karl Helferih (Büyük harbin evve- retile bu devleti müdahaleye davet ey- lediğini, fakat Rusya ile derhal bir harbi intiça edecek olan bu teklifin reddolunması için Almanyanın ciddi teşebbüslere bulunduğunu haber ve- riyor. (Arkası var) (1) Her halde Selânikte Arnavut Tah- #in paşa gibi kumandanları iş başında bu- undurmak üzere kadroya ithal edenler İttihad ve Terakki hükümeti ve müşir Ahmed İzzet paşa ile müdafaa piânıni ih- zar etmiş olanlar olamazdı! (2) Kümll paşanın 31 Mart hâdisesine tekaddüm eden günlerde Harbiye Narın Riza paşayı aziile yerine Nazım paşayı Zö- tirdipi vakit Nazım paşanın vermiş oldu- ğu teminattan ve Süleyman Nazif beyin buna nasıl agAh olduğundan (91 hart) tef- rikalarında bahseyi KÜÇÜK İLÂNLAR Fevkalâde ahvalin devamı müdde- tince yalnız Cumartesi ve Çarşamba günleri neştedilecektir. 1 — IŞ ARIYANLAR BİR TÜRK BAYAN İŞ ARIYOR — Orta mektep mezunu Fransızca bilir, yazıhane- lerde buna mümasil yerlerde iş anıyor, Eski yazı bilir. Akşam'da (5. B. R.) rümü- zuna mektupla müracast. BAYAN - SEKRETER BİR İŞ ARIYOR — Almanca, İngilizce, Franazca, sinenoğrafı ve daktilo bilir. Yazıhanelerde kendisine bir münasip iş arıyor, elinde bonservisi yardır. Akşamda İ. 7. rümuzuna mektup. idare işlerine vakıf fabrika, müassese ve ti- esrelhanelerde mümasil iş aramaktadır. Refrans ve garanti verilir. İM. rumuruna 116 posta kutusuna yazılması. —: BİR TÜRK GENCİ İŞ ARIYOR — Eski Türkçesi kuvvetli Almancayı bilir, Pransız- cay biraz aşina usulü muhasebeye ve ban- kacılıkta tecrübesi fazla olmakia beraber daktilayu da seri yazar bir genç kendisine münasip İş arıyor, askerlikle de ilişiği yok- tur. Akşamda FLO. rümuzuna mektupla mü Tacaat, İŞ ARIYOR — Askerlikle alâkası olm- yan eski şimendiferci halen gümrük ko- misyoncu müteahhit veya ticarethanelerde İ öy aramakta her türlü teminat gösterir. Akşamda G. B. üümuzuna mektupla mü- racaat, v9 BİR TÜRK GENCİ İŞ ARIYOR — Hay- darpaşa lisesinden iyi derecede mezun big genç az bir ücretle münasip bir iş arıyor. kefalet verebilir. Akşamda"$, K. K. rümu- zuna mektupla müracaat. 1 İNGİLİZCE, FRANSIZCA MUMABERA- TA VAKIF — Almanca. Türkçe daktilo bilen bir genç saatlerle yahut tekmil gün 1ş atıyor. Akşam'da K. D. rümuzuna mek- tupla müracant, zi 2 — İŞÇİ ARIYANLAR İKİ MEMUR ARANIYOR — Çabuk ya- zar iki daktiloğrafa ihtiyaç vardır, İstan- bulda Bahçekapıda İkinci Noterlik başkâ- tibine müracaat, — HEMŞİRE ARANIYOR — Ele geçen 45 Ura ücretle diplomalı bir baş hemşire ile bir ameliyathane hemşiresine ibtiraç ol- duğundan taliplerin evrakı müsbitelerile İzmit, askeri hastanesine müracaatları —ı BİR YAZICIYA — (Kw veya erkek) ve bir de aşçı yardımcısına ihtiyaç vardır. Bahçekapı Hüdadat lokantasına müracaat, MEMUR ARANIYOR — Hesap işlerinden anlar, daktilo bilir bir idare memuru sli- nacak, Aylık tam otuz liradır. İki yüz lira nakdi kefalet şarttır. Akbaba gazetesine müracaat BAHÇIVAN ARANIYOR — Kış ve yaz dalmi olmak Üzere 30 lira ücretli bir çiçek bahçıvan aranıyor. Fındıklı IX Kor irti. bat subayfığına müracaat, —ı 4 — KİRALIK - SATILIK KİRALIK KONFORLU KÜÇÜK APAR- TIMAN — Tramvay önddesine $ dâkikâ, mutfak, banyo, kalorifer, her gün sıcak su, | asansör. Taksim “Topçu caddesi 2 numara | Uygun apartımını kupıcısma müracaat, —3 DEYREN SATILIK BAKKALİYE — yi. şantaşında geniş Dir mahalleyi ihtiva eden bir çok apartımanların tam merke- #inde ve civarında dört büyük mektep ve hastaneler olan bu emsalsiz ve rakipsiz mervköde işi çok iyi olan bakkaliye mağa- sasi azimet dolapısile devren öatılıklar, İs- üyenler Nişantaşı Çınar sokak 48/1 nu- mârada manav Vangele müracaat. —4 ra Mustafa paşa caddesinde 155 numara» da Veli Alemdar hanı altında vapur acen- telerine elverişli geniş bir mağaza ve ha- nın pasajında yasihane ve depoya uygun mağazaları. — ACELE DEVREN SATILIK MÜKEMMEL LOKANTA — Kadıköyünün en güzel bin yerinde müşterisi bol ve içinde lokantaya ve buz dolabı meveud hasta- ng dolayısile devredilecektir. Kadıköy Sö- Kütlüçeşme caddesi 73 numara karşısında şekerci bay Berki . SATILIK VE KİRALIK KONAK — Üni- versite karşısında, Beyazıd meydanından Kumkapıya İnen Mitat paşa caddesinin başında, geçen sme üniversitenin bir şü- besi bulunan ve Talebe Yurdu veya pan- siyona elverişli olan (19) odalı konak sa- talık ve kiralıktır. Telefon (21967) ye mü- racaat, —ı SATILIK ARSA — Ayazpaşada Çifte Vav caddesinde Kabataş İr kız lisesi hah- çesine bitişik iki sokağa yüzlü iki kuyulu (432) meğrelik aran sâllıktır. o Paza lık için Kadıköy Feneryolu şimendifer is tasyonu karşısında 16 numarada sahibine müracant, KİRALIK EV — Kule kapısı Şahkulu katına müracaat etmeleri, 3 MOBİLYELİ ODA — Taksimde temiz biğ aile yanında mobilyeli bir oda Kiralamak Wtiyenler 'Taksim Talimhane Topçular cad- desi 4/1 No. berber Mikeye müracaat et- meleri. —3 ACELE SATILIK ARSA — Cağaloğlun- da Nuruosmaniye caddesinde 17 numarakı Baha Boy apartımanı itimlinde kahveli arsa satlıktır, Görüşmek için mahalle bekçisi Mustafaya müracaat mahallesi Müellif sokak 20 numaralı evin üçüncü katta öp oda bir sofu terkos elektrik ve havagazı tesisati. Eylölden itibaren 24 litaya kiralıktır. Görmek Ve geraitini öğrenmek üzere Taksimde Uy- gun apartımanında kapıcı Recebe mü- racaat. 16 KİRALIK APARTIMAN — Çemberlitaş ta Evkaf sokağında 13 numaralı apartıma- nın ikinci ve dördüncü daireleri İle ayni mahalde Cami sokağında 54 numaralı apar- manın birinci dairesi kiraliktırö Biletim- le kontörü havi olan mezkür dairelere talip olanlar 13 numaralı apartımanın birinci KİRALIK KATLAR — Kabataş Mezar hk sokak il numara (Beyaz ev) 8 ve 4oda sofa çift helâ hamam mutfak havagazı tramvaya yakın. 3 üncü kata müracaat, —ı! ACELE DEVREN SATMIK TÜTÜNCÜ DÜKKÂNI — Taşraya gideceğimden İyi bir mevkide müşterisi bol tütüncü devren satılıktır. Beyazıd Cümhuriyet meydanı 1 numaraya müracaat. KİRALIK APARTIMAN — Beyand Çar- #ıkapı tramvay durağı Peklit apartımanı birinci kat 3 oda kiler konforlu müştemi lâtı, Kalorifer, su, havagazı, elektrik v dir. Her gün kapıcıya müracaat KİRALIK DAİRELER — Gedikpaşa ba- gında Akın Bark apartmanının Çarşikapı tranıvayına nezaretli 3 ve 5 muşamba dö- şeli odalı daireleri kiralıktır. Havagazı, elek- trik, terkos suyu vardır. Üst kata sorulsun. | ANKARADA MÜHİM BİR FIRSAT Fabrika, apartman, hastahane inşaasına elverişli vâsi arazi İran sefarethanesi eiva- rında 375 metre murabba her türlü tafal- lâ ve görüşmek için Ankara Devlet demir- yolları hasılat dalresinde bay Kizıma şifa- hen ve yazı ile müracaat. GALATA RIHTIMINDA YAZIHANELER | VE DÜKKANLAR — Ziraat Bankasını taki- ben gelen sokağın başında rıhtım üzerin- de vaki oFazlı hanı (Eski Gemlik kahve- hanesi) mükemmelen yeni bir hale kon- muştur. Binanın üst katları yazıhanelere ve alt kısımları acentelere ve dükkünlarn, ayrı ayrı kiralamacaktır. Talipler; Birinci Vakıf hanında 21/23 nü-| maraya müracaai edebilirler, SATILIK ARSA — İstanbulun en güzel yeri OGüztepede Ösüde yorgunluğunuzu dinlendirecek, rütubetsiz, temiz, saf hava, bol nezaret, bol su ve asfalt yal, 25 dö- nüm arsa satılıktır. 25,158 telefonla mü- racâat —3 SATILIK KÂRGİR EV ARIYORUM — Banyolu ve ik! kat Üzerime sapar! altı oda- Cihangir; Ayaspaşa, Taksim. Niş U, veya Maçka semtlerinde Akşn ması, ACELE SATMIK APARTMAN — Ni- gantaşı Teşvikiyede Kiğıdhane caddesi Gözem ap. karşısmda Küşadiye sokağın- a 7 numaralı senevi 1190 lira iradı bu- Yunan üğ daireli beton her konforu havi mücedded apartıman acele satılıktır. Saat 10dan İ4e kadar üçüncü katına mü- Facaak. SATILIK APARTIMAN VE EVLER ARA- NTYOR — 4 fneü Vakıf han birinci kat No. —i 40 mürcaatları telefon 21821. 1 5 — MÜTEFERRİK PİYANO DERSİ — Pariste yüksek piya- no tahsili yapmiş olan diplomalı pfofesöz mutedil #iatlerle piyano dereleri vermek- tedir. Arzu edenler Akşam'da P. Y. T. rü- “aeniveyemur eydmiyom vat —e EN SON USUL DAN ni dansları hüsasi ve münferid oi veriliyor. Pavardan manda her gün Bey- Oğlu İstikiâi caddesi Büyük Parmakkapı teamvaj durağında 117 No. Prof. Panos- yan. Müracaat saatleri: (12-14), (17-20)6 kadar. —s ALMANCA DERS — Türk tubilyelini haiz diplomalı bir Alman bayan 5-17 ya- sındaki çocuklara hanelerinde mutedil Hintle ders vermek istiyor. Akşamda 1. 1. rümuzüna mektupin müracaat. 1 MEKTUPLARINIZI ALDIRIN! v Gnzetemiz idarehanesini adres Tak göstermiş olan karilerimizden AZ. —K GM. Tekin —AEG SE.—MESER namlarına gölen mektupları Idareha- nemizden aldırmaları mereudur. Dr. FETHİ LABORATUVARI Cerrahpaşa hastanesi bakteriyoloğu Kan, idrar, balgam, mevadı göi- fa tahlilleri ve (İDRAR VASITA» SİLE GEBELİĞİN İLK GÜNLE. RİNDE KATİ TEŞHİSİ) yapılır. Beyoğlu : Taksime giderken Meşelik sokağı Ferah apartımanı, Tel, 4054 Zayi — Samatya nüfüs memurluğundan aldığım nüfus terkeremi ve beraberinde Fatih askerlik şubesinden verilen askerlik terketem kaybolmuştur. Yenisini alaca- &ımdan eskilerinin hükmü yoktar. Fehmi Kocaokçu T.C. ZiRAAT BANKASI Kuruluş tarihi: 1888 Sermayesi: 100.000.000 Türk Lirası Şube ve ajans Zirai ve ticari her nevi adedi: 262 banka muameleleri Para biriktirenlere 28,800 lira ikramiye verecek Ziraat Bankasında kumbaralı ve ihbarsız tasarruf 50 lirası bulunanlara senede 4 defa çekilecek kur'a İle aşağıdaki plâna göre ikramiye dağıtılacaktır: 4 Adet > 4 4 280 40 100 100 50 120 40 20 160 DİKKAT: Hesaplarındaki paralar Liralık 4,000 Lira 2,000 1,000 4,000 5,000 4,800 » 3,200 » bir sene içinde 50 liradan aşağı düşmiyenlere ikramiye çıktığı takdirde 96 20 fazlasile verilecektir, Kur'alar senede 4 defa, 1 Eylül, 1 tarihlerinde çekilecektir, Birincikânun, | Mart ve 1 Haziran