16 Eylül 1939 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 7
Bahife 7 Denizaltı gemilerini tahrib ve imha için kullanılan silâh ve vasıtalar Su bombası ve mayın; denizaltıların en ziyade korktuğu silâhlardır Denizaltı gemisi umumi harpte ilk defa korkunç bir silâh olarak kulla. nıldı. Şimdi de ikinc! defa olarak har- be girmiş bulunuyor. Aradan geçen yirmi sene zarfında denizaltı gemisi- | nin kıymeti harbiyesinde büyük bir | terakki hasıl olmadı. Su üstü süratı, | attığı torpidonun hizi ve barutu İ biraz arttı ise de daha mühim olan Su altı sürati, dalabildiği derinlik ve tonajları hemen hemen âyni kaldı. Kısaca ifade etmek lâzımgelirse bu- günkü denizaltılar bundan yirmi se- ne evvel umumi harpteki denizaltı- ların retüş edilmiş hâlinden ibaret- tir. Buna mukabili denizaltıları tah- | rip ve imha vasıtaları hayli terakkiye mazhar oldu. Bu vasıtalar arasında bilhassa dinleme cihazı, su bombası ve mayn silâhı, denizaltilar için biaman birer düşman haline getirildi. Bunları gözücn geçirmezden evvel bir denizaltı gemisi hakkında şu ci- | hetleri bildirelim. Denizaltı gemisi bir dakikada 15 metre derine dalar. Dalabildiği âza- mi derinlik 100 metredir. Su altında hareketi ağır ve sürati 10 milden faz- la değildir. Bu son sürati de âzami olârak iki saat idame edebilir. Maki- nelerini pek ağır yolla işleterek (23 mil süratte) en fazla 40 saat, yani takriben İstanbuldan Çanakkaleye kadar deniz altından gidebilir. Deni. zin dibine oturduğu zaman 70 saat sonra İçinde hayat kalmaz. Su altın- da müvazenesi naziktir, Pereskobile su üstünü azami 12 metre derinlikten görebilir. Daha derinden göremediği Bibi su içinden de önünü göremez, Denizaltı gemisinin umumi vasıf- larını bu suretle kısaca söyledikten sonra şimdi denizde vapurlara ve do- nanmalara musallat olan bu deniz şeytanının avlanma ve imha usulle rinden bahsedelim, Avcı motörleri ve muhripler Denizaltı gemisini yakalamak için en elverişli gemiler avcı motörleri ve muhriplerdir. Motörler sahile yakın mıntakalarda kullanılır. Avcı gemi- Jeri denizallıların dolaştığı mıntaka- İarda hassas dinleme cihazları ile et- rafı dinlerler. Denizaltı gemisinin pervane gürültüsünü takriben 7-8 kilometreden duyarak istikamet ve mesafesini kestirirler, Süratle deniz. allı gemisinin üstüne çullanarak 'su bombalarıni atarlâr. Yahut avcı ge- miler “denizaltı gemisinin pereskobu- Mu görünce üstüne hücum ederek mahmuzlamak ve su bombası atmak $uretile onu İmhaya uğraşırlar. Bu sebepledir ki avcılar süratli gemiler- den seçilir. Denizaltı gemisi su üs | tünde iken baskına uğratılabilirse de | rir. i j altında infilâk ettiği takdirde tekne- avcı gemi seri aleşli top ve makineli tüfeklerile onun teknesini deler, De- linen denizaltı gemisi bir daha dala- maz, Oda topu ve makineli tüfeği ile kendisini müdafaa eder ve kaçıp kur- tulmağa veya avcıyı tard etmeğe ve batırmağa uğraşır. Su bombası Avcıların kullandığ -su bombası, su tazyiki ile patlayan ve muhtelif de- rinliklere göre ayarlanan bombalar- dır. Bombaların ağırlığı 100 kiloya kadar çıkar, içerisi trotil barutile dol durlmuştur. Avcı gemilerin kıç ta- ruflarından, atılır. Aymca top İle de atılan bombalar vardır, Bir denizaltı gemisinin takriben 20 metre yakının da patlayan 100 kiloluk bir bomba gemiyi şiddetle sarsar, nazik aksamı meselâ ampulleri #ırar, elektrik si gortalarını bozar ve geminin elektrik şebekesinde konlaklara sebebiyet ve- Bomba denizallı gemisinin tam yi parçalıyarak deler, Su altında mukavim teknesi delinen denizaltı gemisinin sn üstüne çikarak bâtmak felâketinden kurtulmasına ihtimal verilemez. Çünkü yumruk . sığacak kadar bir delikten içeriye giren su gemiyi felâkete ie kifayet «der. Bombanın infilâkından husule gelen sarsıntı tesi yerlerinden oynan y Zzol ve yağ samıçları sizar, Sışmtı yağ su yüzüne çıkarak bir iz halinde geminin yerini dalma belli eder ve su atlındaki denizaltı gemisi bir türlü avcının takibinden ve su bombaların- da kurtulamaz, Bu hal onun ölümü- re sebep olur. Tayyarelerin rolü Tayyareler de denizallı gemilerile mücâdelede mühim iş görürler, Fil. hakika dalmış bir denizaltı gemisini tayyareden görebilmek deniz suyu- nun ve dibinin renklerine, denizâltı gemisinin rengine, havanın ve deni- zin haline ve bir de denizaltı gemisi. hin bulunduğu derinliğe bağlıdır. Pereskop umkunda, yani pereskopile su sathımı görebilecek bir vaziyette hareket halinde bulunan bir deniz- alti gemisi şayet deniz rakid ise ek- seriya tayyareden görülür. Bilhassa pereskopun suyu yarmasile hasıl olan izi tayyareden görmek kolaydır. Gerek sürati ve gerek küçük hedef” göstermesi sebebile tayyare denizaltı gemisini kesfetmeğe çok elverişlidir. Bilhassa dar boğaz ve liman önlerin- de hücum fırsatı avıyan denizaltı- lar için tayyare büyük tehlike teşkil eder, Denizaltı gemisinin mevcudi- yetini keşteden tayyave telsizile av- cı gemilerini o mıntakaya çağırarak Denizallı gemisini yakalamıyz Baürettebatır ww Kapan gemisinde panik yapan telâşi Denizaltı gemilerinin çok korktukları su borbüsnm patlayışı deniz altı gemisinin kaçmasına fir- sat vermemiş olur. Bugün tayyare- lerden de bası atılmaktadır. Gerçi tayyareden atı'an bo'uba İle denizaltı gemisine isabet çok müşkül isede yakınında vukubulan infilâkların tesirile düş- | man denizaltısınin maneviyatı kırılır | ve bir daha | serbesçe şüpheli mıntakalarda Denizalı gemileri su altında tayya- reden gizlenmek için teknelerini ve güvertelerini deniz rengine göre bo- Manmefin deniz rengine ne uygun boyansalar deniz rükid olursa onların yerini belli eden alâ- met hareket halinde iken suyun ya- ndan mütehassıl beyaz İzdir. Mayn silâhı mm silâhı denizallılar için su bombasından daha tahripkârdır. De- nizaltıları imha için maynler onla- rın faaliyette bulunacakları sahalara, gecid ve toğuzlara ve liman önlerine muntazam mânialar halinde atılır. Bir boğozı geçmeğe teşebbüs eden denizaltı gemisi derinlerden de sey- redeceği düşünülerek maynler dip- ten itibaren mubtelif derinliklere kademeli olarak demirlenmek sureti- le mayn mânlası teşkil olunur, Mayn mus&yyen .bir sadme ile patlayan bir kaç yüz kilo barutu havi demir bir fıçıdır. Denizaltı gemisinin çarpma- sile beraber infilâk eder ve bir tanesi bir'geriğii imhaya kâfi gelir. “ Bir de istirahai etmek veya gürüls tü -çıkarmıyarak düşmandan saklan- mak için denizin dibine oturan de- nizaltıların “altında patlamak üzere yapılmış mâyüler vatdır ki bunlar denizaltı gemilerinin oturmasına el- rerişli muayyen sahalara serpilir. Bu mwaynler diğer sabit maynlerden da- ha küçüktürler. Denizaltıların -dalabildiği her de- rinliğe o mayn demirlenebilir. Mayn- ler daha ziyade denizaltıların geçece- ği yollara ve bilhassa onların cephe faaliyetlerinden sonra dönecekleri manların önüne dökülür, Bittabi büyük bir sahayı maynlemek için binleree mayn lâzımdır. Çelik ağlar Faaliyet mıntakası malüm olan de- nizaltıları yakalamak için iki avci ge- mi yedeğinde çekilen çelik tellerden yapılmış igrip ağlarda kullanılır. Böyle bir sğa takilan denizaltı gemi. sinin su üstüne fırlaması mümkün olabilirse de ekseriya müvazenetini kaybederek batmasile neticelenir. Bo. ğazlâra ve mühim Ilmanların ağzma kuvvetli olarak demirlenmiş ve üst yakasından - şamandıralara r denizâltı gemis mesine mâni olur. Bu mâni nın gözleri 4 - 5 metre murabbaıda yapılır ve dehizin dibine kadar sarkı- tihir. Ağın gerildiği yerde akıntı var- denizaltı gemisine su bom- | mağa cesaret edemez. | sa su tazyikini azaltmak için ağ akıntıya meyilli olarak gerilir, Ağa takılan denizaltı gemisinin baş taraflarındaki tesettürlerile ağı ke- sip yırlması ağın kalınlığına ve mu- kavemetine bağlıdır. Maahaza ağa ekseriya denizaltı gemisinin çıkıntı teşkil eden baş ufku dümen, top ve sair aksamı takılacağından ağı sü rüklemeğe uğraşır. Fakat büyük de- mirlerle demirlenmiş olan ağı yerin- den koparamadığı takdirde yakala- nur ve yakalandığını ağın üstüne-bağ- lanmiş olaf şamandıraların hareketi belli eder. Derhal oraya karakol ve avcı gemileri yetişerek su bombala- rile denizaltı gemisini imha ederler, Bazan da ağın muhtelif noktalarına mayn bağlanır. Bu tarzdaki ağlara takılan denizaltı gemisi için ölüm muhakkaktır. Ağdan kurtulmak için denizaltı gemisinin tevessül edeceği çare makinelerini tornistan çalıştı rarak ağı koparmak ve yahut buna muvaffak olamazsa diye oturup ge- ceyi bekliyerek geceleyin su üstüne çıktıktan sonra ağı, takıldığı nokta- lardan kesmektir. Denizaltı gemilerini avlamakta de- nizaltı gemisi de faydalı iş görebilir. Bir vapurun yedeğine alınmış olan dalmış vaziyetteki denizaltı gemisi vapuru betırmak için yaklaşan düş- man denizaltı gemisini mükemmelen torpileyebilir. Yahut düşman deniz» | altılarının #aaliye. mıntakası mâ Yüm olursa onu . geçeceği yol üzerin- de bekliyerek torpillemek suretile batırır, Kapan gemiler Denizaltıları imha çarelerinden bi- risi de kapan gemisi vücuda getir. | mektir. Bir ticaret vapuruna veya bir balıkçı gemisine, yahut ta bir yel- kenli gemiye gizli toplar ve torpido kovanları yerleştirilir. Ayni zamanda dinleme cihazlar da konur, Bu gemi denizaltıların dolaştığı sahada habe- ri yokmuş gibi yoluna devam eder. Kendisini durduran ve batırmak için yaklaşan denizaltı gemisini aldatmak üzere mürettebatından bir kismi canlarını kurtarmak telâşile tahlisiye sandallarına binerler ve bazıları da simitleri takıp denize atlarlar. Mü- rettebatın diğer partisi gemide top başımda ateş emrini bekler. Denizaltı gemisi müessir aleş menziline soku- Tur sokulmaz kaptan elektrik tertiba- tile bir anda gizli kapakları açar ve birdenbire toplar yaylım ateşe baş- larlar. Neye uğradığını şaşıran de- nizelti gemisi müdafaaya vakit bula- madan top ateşile batırılır, Denizaltı gemisinin mukabil top ateşile çabuk batmaması için kapan gemisinin da- hili bölmelerine mantar doldurulur. Umumi harple kapn gemisi hâline vazedilen vapurlar ve yelkenliler bir çok Alman denizatlıları batırmışlar- dır. Bu gibi hilelere müracaat edilir. ken, diğer taraftan nakliye ve ticaret gemileri denizaltı hücumlarına kar- şı kendilerini müdafaa için toplarla teçhiz edilir. Gemilere bu topları kul- lanmak üzere bahriye topçuları ve- rilir. Kezalik denizaltıları şaşırtmak için gemileri muhtelif şekillerde. boy& mak, kaptan köprülerini gemi omur gasına meyilli yapmak, baş tarafla- rını dalga köpüğü şeklinde boyamak, çift direk ve bacalı iseler bunlardan bir tanesini çıkarmak gibi tedbirlere de tevessül edilir ki bu tedbirlerden maksad denizaltı gemisinin torpido atmak için nişan almasını güçleştir. mektir, Geçen umumi harpte yukarıda says dığımız silâh ve vasıtalarla imha edi. len Alman denizaltı gemilerinin ade di aşağıki cedvelde gösterilmiştir: Denizâltı gemisi Su bombası ile 60 Mahmuzlamk suretile 12 Mayn imfilâkile 20 Tayyare bombasile 5 Ağ mâniaları ile 6 Kapan gemileri ile 4 Denizaltı gemileri ile 19 136 Bugün Şimal denizinden Okyanus- lara doğru fnaliyet sahasını gittikçe genişletmekte olan Alman denizalti- ları işte bu mücadele vasıtalarile ta- Kip edilmeğe başlanmıştır. ei ve Fransız donanmalarının vasi mikyasta ve ehemmiyetle giriş- tikleri denizaltı mücadelesinde mr vaffak olmaları evvelemirde zamana, saniyen bu mücadele vasıta ve silâh- Yarını kullanan denizcilerin meharet ve âzami fedakârliklarına bağlı Maâmafih mücadele ne kadar şid- detli olursa olsun denizleri Alman de- nizaltılarından tamamen temizlemek gâyri mükündür. A.B. Adres tebâlli için yirmi beş kuruşluk pul göndermek lâzımdır. © Şaban 2 — Hnr 104 8. İmsak Güneş Öğe İkindi Akşım Yata BR 94 MA 580 921 Va. 400 542 1209 1540 İdarehane: Babslli civarı Acımusluk #okak No. 13
