10 Temmuz 1939 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 5

POLİTİKA Kont Ciano'nun Ispanya seyahati İtalya Hariciye Nazırı kont Cianonun İspanyayı ziyarete gimesi bütün dünyanın dikkatini İspanyaya ve dolayısile Akdenizin garb havzasına cel- betmiştir. Mussolininin damadı ve ayrı zamanda harici politikada sağ eli olup Almanya ile İtalya arasındaki her sahaya ve ihtimale şamil olan as- keri ittifakın akdinde mühim roll bulunan kont Ciano İspanyaya nüma- yişkârane seyahat etmektedir. Kont Ciano İspanyanın Akdenizde en mühim limarı Barselonada ka- yaz mevsimini geçirmekte bulunan şefi general fevkalâde bir surette yeni İspanyanın müessisi ve Devlet Francoyu ziyaret edecektir. İtalya Hariciye Nazırı İspanyada karşılanacaktır. Almanya matbuatı bu seyahat sayesinde İspanya ile İtalya arasındaki yakınlığın bir kat daha artacağını ve ikisi de iki büyük Akdeniz devleti ol- duğundan mihverin mevkii sağlamlaşacağını yazıyorlar. Halihazırda Almanya ve nız komünist enternusyonalin İtalya; İspanya ile Japonya ile olduğu gibi yal- cihanşümul faaliyetine karşı mücadeleye mahsus munahede ile bağlıdırlar. Kont Clanenun Berlin seyahatinde İspanya ile ittifak munahedesinin imzalanacağı tahmin edilmektedir. Şim- diye kadar böyle bir iltifak mevzuubahs değildi. Fakat İngiltere ile Fran- sanım Sovyet Rusya ile ittifak akdetmeğe çalışmalarına karşı İtalya ile Almanya dahi İspanya ile ittifak emeği düşünmüş oluyorlar. Kont Cia- nonun seyahatinin daha ziyade böyle bir ittifaka zemin hazırlamak için ” olduğuna şüphe yoktur, Fakat mihver devletlerinin bu ittifak teşebbüsle- rinde muvaffak olmaları da çok şüphelidir. AKŞAM İzmir belediyesinin yeni getirttiği turist otobüsleri 27 yeni otobüs 20 temmuza kadar Izmir belediyesine İzmir Belediyesinin 40 kişilik turis$ otobüslerinden biri İzmir (Akşam) — İzmir Belediye- sinin Almanyaya sipariş ettiği 27 ye- leâiyesi de bu güzel, otobüslerden sa» tan almağı kararlaştırmıştır. İzmir Belediye reisliğinden bu yeni otobüs- ierin resmleri istenmiş ve gönderik Gazi köprüsünün tenviri ve ortada» ki müteharrik dubalarının âçılıp ka- panmasını temin edecek yeni elektrik* muhavvile merkezi Azapkapı tarafin. da inşa edilecektir. Bu muhavvile mer. kezi, Elektrik idaresi tarafından yapı- tarak parası Belediye bütçesinden ve- rilecektir. Köprü, Cümhuriyet bayramında açılacağından, muhâvvile merkezi de O zamana kadar ikmal edilecektir. Kocası mı cerhetti? Fatihte Çırçırda oturan Meryem | isminde bir kadın polise müracaat &derek, kocası kasap Rıza ile Yenika- Pa caddesinde gezmekteler iken koca» ının kendisine hırslanarak bıçakla yaraladığını iddia etmiştir, Polis, bu iddia üzerine kasap Rızayı yakalıya. rak icab eden kanuni takibata giriş- miştir, lediklerinden omasrafsızlığı itibarile İzmir belediyesinin otobüsleri, oto büs işletmek istiyen bütün belediye- şebrin her semtinden gelecek halkı kolayca taşımak maksadile şehrin her tarafına bu yeni otobüsler İşleti- lecektir. Ayrıca Kültürparkta Fuar sahasındaki 2,5 kilometrelik asfalt yolda da 200 kişiyi taşıyacak büyük- lükte romorklu bir otobüs çalıştırıla- caktır. | Soğukkuyu cinayeti failinin hkümiyeti İzmir (Akşam) — Karşıyakada Boğukkuyuda nişanlısı 16 yaşında Güzide ile nişanı bozduğu halde kı- zın peşini bırakmayan Mustafa Çay: oluğu bıçakla yaralayarak ölümüne sebebiyet veren kızın ağabeyisi Hasan Özkuran: ağır cezada dört sene iki ay hapse, kızın babası Hüseyin de kav- gaya karıştığından bir sene hapse mahküm edilmişlerdir. i Burgazda fundalık yangını İ oBoğazdn Mehtapsokağı arkasına isabet eden fundalıkta dün öğleden | sonra yangın çıkmış ve bir kısım sa- ha yandiktan sonra itfaiye tarafından söndürülmüştür. Gene dün öğle üzeri Üsküdar Suk tantepesi sırtlarında otlar tutuşmuş, yetişen itfaiye, ateş genişlen:sden sön- dürebilmiştir. nin son Dünyanın en büyük gölleri Hazer gölünden sonra Amerikadaki Yukarı göl gelir En derin göl Baykal gölüdür. Son tedkiklere göre derinliği 1775 metreyi Dünyanın en büyük gölü neresi ol- duğu coğrafyaya ait meselelerin en güçüdür. Alelümum mekteplerde en büyük göl Kafkasya dağları ile Tür- kistanın çölleri arasında sıkışmış olan Bahrihazer gölü olduğu yolunda tedrisat yapılıyor. Mesahai sathiyesinin yani dalgala- rının eriştiği ve ıslattığı sahanın 438,690 kilometre murabbaı olduğu- nu hafızası kuvvetli olan her şakird söyler. Şimali Avrupa devletlerinden İsveçin mesahâi sathiyesi; 448,278 kilometre olduğuna nazaran Bahri- hazerin mesahasıma muadil gibidir, Fakat eğer Hazer gölünün asıl ya- tağı sathının mesahasına bakacak olursak bu gölün daha büyük olduğu na hükmetmek icap eder. Çünkü asıl yatağının mesahası 736,000 kilo. metre murabbaldır. Bu yatağından 500,000: kilometre murabbaı saha bu gün kurumuştür. Fakat üzerinde ne- bal ve hayvandan eser yoktur. Bura- sı başlan başa kuru tuz ile mestur- dur. Bahrihazerin asıl yatağının mesaha, si, Almanyanın bugünkü mesahasın- dan 140,000 kilometre murabbaı da- ha büyük demektir. Aradaki fark; Yunanistanın mesahai sathiyesine muadil bulunuyor. Şimdi mesele şudur: Dünyanın en büyük gölü Bahrihazerdir. Fakat ha- Miki büyüklüğü bildiğimizden daha çok ve takriben 300,000 kilometre murabbaı fazladır. Bahrihazer ismi eskiden bu gölün etrafında meşhur Hazer Türklerinin yaşamasından İleri gelmiştir, Bunun için Şarklılar bu göle Hazer gölü ve Hazer denizi adını vermişlerdir. Av- rupalılar ise bu denize cenupta en yakın meşhur şehir Kazvin olma. sına nazaran tahrille Kaspi denizi namını vermişlerdir. Dünyanın diğer en büyük gölleri Hazerin yanında pek küçük kalır. Hazerden sonra en büyük göller Ame- rikanın şimalinde ve Kanada İngiliş dominyonu ile Amerika müttehit hü- kümetleri cümhuriyeti arasındadır. Bunlardan Yukarı gölün (İngilizcesi Late superior) mesahal sathiyesi sahai sathiyeleri mecmuuna muadil dir. Yine bu göllerden ikincisi Huron gölü mesahası 69,510 kilometre mu. Terkos fabrikasına konulan yeni makineler İstanbulun su ihtiyacını arttırmak | Üzere Terkos gölündeki fabrikaya ko- nan yeni tazyik ve terfi makineleri» tecrübeleri yapılmaktadır. Son tecrübe geçen salı günü Belediye Sular müdürü B: Ziyanm huzurile ya- pılmıştır. Dört saat süren bu tecrübe- ler, muvaffakıyetle neticelenmiştir. Su tesisat ve şebekesinde de bazı tadilât yapıldıktan sonra, geceleri şeh» rin yüksek yerlerinde saat 23 te ke. silen su, daha geç kesilecek, bazı semtlerde de 24 saat müddetle mus- Tuklarda su bulunacaktır. Sarıyer Emniyet âmirliği Emniyet müdürlüğü kaçakçılık kıs- mı şefi B. Tahsin Sarıyer kazası em- niyet âmirliğine tayin edilmiştir. 26 LİR ER EN Ü rabba: olup Avrupadaki Hollanda va Belçika devletlerinin mesahaları mec- muuna muadildir. Afrikadaki Viktoria - Nyansa gölü ve Asyadaki Aral gölü yahut denizi de Amerikanın en büyük ikinci gö- Mine yakm büyüklüktedir. Viktoria - Nyansanın mesahası 68,890 Aral denizinin 64,490 kilomet- re murabbaıdır. Vaktile Arai denizi ile Bahrihazerin arasındaki Türk- men çöllerinin su altında bulunma» sından dolayı Asyanın gayet büyük bir dahili denizini teşkili ediyordu. Hatta bu deniz Kafkasyanın şima- Undeki Mauiç münhat arazisi vasi- taslle Azak denizi Karadenizle irti- bat peyda eylediğinden Akdeniz As- yanın ortasına ve göbeğine kadar uzamakta idi. Araldan sonra dünyanın en büyük gölü şimali Amerikadaki göllerin üçüncüsü olan Miçigan gölüdür. A- roerikanın Neryorktan sonra en bil yük şehri Şikago bu gölün cenup sa- hilindedir. (Bu gölün mesahasr 57,850 kilometre murabbadir. Miçigandan sonra dünyanın en büyük gölü Sibiryadaki Baykaldır. Bunun adi eski Türkçe olup balığı bol manasını ifade eder. Bunun me- sahası evvelce 33,000 kilometre mu- rabbaı tahmin edilmişti, Son yapılan mesahalarda 34,140 kilometre mu- rabbat olduğu meydana çıkmıştır. Baykal mesahası itibarile dünya- nın altıncı büyük gölü ise de derin- liği ve diğer hüsusiyetler Htibarile dünyanın en birinci gölüdür. Baykal gayet yüksek dağlar arasında sikış mıştır. Dünyanın ikinci derin gölü Afri. hanın içindeki Tanganika olup ime sahası 31,900 kilometredir. Bundan sonraki en büyük göl Tanganikanın cenubunda bulunan Nyassa gölüdür. 'Mesahası 30,800 kilometre murabbal- dir. Diğer büyük göller Amerikanın şi. malinde kutup havalisindeki Büyük. ayı gölü ile bunun yanı başındaki Esirler gölüdür. Birincisinin mesaha- sı 31,500 ve İkincisininki 30,000 kilo- metre murabbaıdır. Bu göllerden her biri mesahası itibarile ya Hollanda- ya yahut Belçikaya muadildir. Hol landanın mesahası 34,201 ve Belçi- kanınki 30,440 kilometre murabbai dır. Bunlardan sonra her biri yirmi beş bin kilometre mesahasında iki bü- bulmaktadır yük göl vardır. Bunlar da şimali A. merikadaki Eric ve Winnipeg gölleri- dir, Bunlardan #onra on sekiz bin kü- sür kilometrelik üç göl gelir. Bun- lardan şimali Amerikada bulunan Ontario gölünün mesahası 18,760 ve Asyadaki Balkasehrin 18,400, Avru. pada Rusyanın gerbındaki Lodoga gölünün 18,120 kilometre murabbat- dır Bunlardan sonraki en büyük gök lerden biri cenubi Amerika Kıtası nın şimalindeki Venezüellada bulu. nan ve mesahası 16,800 kilometre murabbaı olan Marakaibo gölüdür. Bu göl kısa bir kanal ile Antil deni zine muttasıldır, Afrikada Sahrayı. kebirin ortasındaki Çad gölünün mesahası tam 16,000 kilometre mu. rabbaıdır. Bundan sonra dünyanın en büyük gölü; dünyanın su cihetin. den en fakir kıtası Avustralyadadır , Eyre gölü ismini taşıyan bu gölün mesahası on bin kilometre murabbaı- dır. Bu gölün birkaç hususiyesi var- dır, Evvelâ iki satıhlıdır. Yukarı kıs- munın Su Sathi aşağı kısmının sat- hından daha aşağıdadır. Fazla ola- rak bütün göl deniz sathından 12 metre alçaktır. İhtimal Avustralyanın dahili vak- tile büyük bir deniz idi. Çünkü ya- zın burası ancak develerin gezebildi- ği bir tuz çölü olduğu halde kışın ucu bucağı olmayan bir tuz batak. lığı oluyor, Deniz sathından daha alçakta olan başka göller daha vardır. Mese- lâ Bahri Lut deniz sathından 394 metre alçaktadır. Ayni zamanda Bahri Lut çok de- rindir. Derinliği 400 metreyi buldu. ğuna nazaran gölün yatağı sallı de- niz seviyesinden 793 metre alçakta demektir. Dünyanın gn derin gölü Baykal demiştik. Son yapılan mesahalarda bu bü- yük Asya gölünün derinliğinin 1775 metreyi bulduğu tahakkuk etmiş tir. Ani zamanda burası dünyarın en yüksek büyük gölüdür. Baykalın sat hı deniz seviyesinden 462 metre yük. Sektedir. Fakat yatağının sathı deniz seviyesinden 1313 metre'daha aşağı. dadır. Demek oluyor ki Bahri Lula nazaran daha alçaktadır, Birçok göl- ler gibi bir gün Baykal gölü de kuru- duğu zaman dünyanın en yüksek gö- lü olan bu yer dünyanın en münhat yeri olacaktır. — P. GÜNÜN ANSİKLOPEDİSİ Fransızların bir milli kahraman kızı Jeanne Hachette Fransada Benuvais şehrinde genç kızlar dört asır evvelki kıyafetlere gi- rerek merasim yapmışlar, top atmak suretile Jeanne Hachette'in hatıra- sını tebcil etmişlerdir. Bir kız Jeanne Hachette'in bir erkek de o zamanki kral on birinci (Lou'yi) Louis'yi tem- sil etmiştir. Genç kız kralın karşı: sında reverans yapmış, hükümdar onu sağına oturtmuştur, O sırada maiyet askerleri boru çalmışlardır. Sonra eğlenceler, danslar başlamış- tır. “.. Jeanne Hachette Fransızların mil» 4 kahramanlarından, biridir. Beau- vais şehrini kurtarmıştır. 1454 sene lerinde doğmuştur. Fakat ölüm tari hi meçhuldür, On birinci Louis'nin yazdığı mek- tuplardan anlaşıldığına nazaran Je- anne, Mathien Laisne isimli bir 26- naaikârm kızıdır. 1472 de, cüretkâr Şari (Charles le Tömârairey) on bi. rinci Louis'ye karşı isyan ederek or- dusile Beauvais'ye saldırmıştı. Şehir- de az asker vardı, istihkimlar da bo- zuktu. Civar kölaylıkla düşmana teslim oldu. Lâkin şehir kendini on bir saat müdafaa edince yardımcı fırkalar da geldi, Müdafaada en büyük bahadırlığı gösteren Jeanne olmuştur, Bayrağı» nı surların üzerine saplamak istiyen bir düşmanın kafasını balta ile uçur- duğu için kendisine Hechette lâkabş verildi. (Bu kelime Fransızcada küçük balta demektir). Bu tarzda kıyafetlere girerek rihi vakaları canlandırmak, bizim de eski halaraları tebcil ederken yapmamız icap eden hem eğlenceli, hem öğretici, hem de hatıralara nak şedici bir şekildir, Dikkati. çeibede- | ri > : ta-