26 Haziran 1939 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 8

Bahife 8 AKŞAM İ 26 Haziran 1939 e emr ein © gn nee | nn e İ. , İlk denizaltı gemisine binen bir 4, ai o mühendis neler anlatıyor ? e fuar hazırlıkları çok ilerliyor Bü Son zamanlarda muheti? mik Ietlere aid üç denizaltı gemisinin batması herkesin alâkasını uyandır. dı. Şimdi bütün dünya gazeteleri bu deniz silâhları hakkında sahifeler dolusu malümat veriyor. Denizaltı ge- mileri hakkında yazılan yazılar ara“ sında çok dikkate şayan olanları var. Bugün inşa edildiğindenberi şekli en ziyade değişmiş olan şey muhak- kak ki denizaltı gemileridir. Şimdiki denizaltı gemileri ile bunların dede- leri sayılan ilk tahtelbahirler arasın- da şekil itibarile hemen hemen hiç bir münasebet yoktur. p Deniz altına dalıp İstenilen istika- mette hareket eden ilk gemi 1896 senesinde ve Fransada yapılmıştır. 'Bunu yâpan Norbal adında bir mü- hendistir, Norbalın ancak 160 tondu. Şekil itibarile bir balıkçı kayığını andırıyordu. O zi man herkes Norbalın aklını kaçırdı- gını iddi ve yaptığı denizaltı gemisi ile alay ediyordu. Hele mühendis bu gemi ile Almanya sahillerinden. İn- giltereye kadar gidilebileceğini söy- lediği zaman onun büsbütün delir- diğini sanmışlardı. İlk yapılan denizaltı gemisinin adı «Argonsut I» di, Bundan sonra ayni adam icadını daha mükemmel bir © şekle sokarak <Argonâut Ils denizaltı gemisini inşa etti. Bundan sonra denizaltı gemileri © derece tekemmül etti, o derece de- gişti ki artık onların dedeleri olan «Argonaut Ib ile hiç bir alâkaları yoktur, Büyük muharebede bir aralık Ak man tahtelbahirlerinin esrarengiz bir surette batırıldığı büyük bir deh- şetle nazarı dikkati celbediyordu. Se- neler geçtikten sonra bu tahtelbahir- lerin İngilizler, Amerikalılar ve Fran- sızlar tarafından deniz altında yapr lan «tuzak barajı sayesinde batır. dığı anlaşılmıştır. Umumi muharebede bu barajların yapılmasını ileri süren bugünkü Ame rika Cümhurreisi Teodor Roosevelt» tir. Amerikanın eski Ankara sefiri , general Sherril <Üç adam» adındaki kitabında Rooseveltin hayatından bahsederken bu meseleye temas edi. yor ve diyor ki: ; «Roosevelt Almanların iki yüz de- nizaltı gemisinin tahribini mümkün kılmış olan muazzam barajın yapık masını teklif eden Amerikalı Ralph Borwne'ın keşfini Amerikan Kabine- sine kabul ettirmiştir. Bundan sonra barajın yapılması için İngiliz bahri- yesini de ikna etmiştir. Bu denizaltı barajının inşasında Rooseveltin oynamış olduğu rol çok mühimdir. Barajı ilk defa düşünen Amerikalı Ralph Browne parasiz bir adamdı, Umumi muharebede Ameri- kadan Avrupaya ve Avrupadan Ame- rikaya gelen gemiler yolda denizaltı gemileri tarafından batırılıyordu. Bü- yük muharebe sıralarında bir öğle Üstü Roosevelt yemeğini yerken Ralph Browne içeri girmiş ve fikrini müs- ilk yaptığı tahtelbahir | takbel Cümhurreisine anlatmıştır. pıldığını ve kaça çıktığını şöyle an- latıyor: «Amerikan bahriyesi yabancı mem- leketilerde hususi bir imalâthane ku- rulmasını kabul etti, Bu suretle 56000 mayn döküldü, Biraz sonra meşhur âmiral Simson'nun «harbin harikalarından biri» dediği baraj Şi- mal denizinde kurulmuştu. | Ayrupa denizlerinde kurulan bu | denizaltı hattı için seksen milyon do- | lâr sarfedilmişti, | Fakat tahtelbahirlerin yüzünden | uğranılan zararlar düşünülürse bu paranın pek ehemmiyetsiz olduğu an- laşılır. Amiral Sims bu mesele hakkında yazdığı kitabında: «Bütün Almanya bu baraj hakkın- daki rivayetlerle çalkanmakta idi. Barajla temasta bulunan gemilerin efradı duygularını arkadaşlarına an- latıyorlardı. Bu suretle Alman donan-| masının maneviyatı bozulmuştu.z, Umumi harpte batan Almanların | U. B. 65 ismindeki denizaltı gemisi- | nin macerasındakl esrar perdesi 86 | nelerce çözülememişti. Bu denizaltı gemisi 10 temmuz 1918 senesinde Kler burnu açıklarında Amerikan de- pm Taş çip ye müthiş bir tahtelbahir avcılığı rip bir manzara karşısında kalmış- lardır, U. B. 65 ismindeki Alman de- nizaltı gemisi birdenbire berhava ol- muştur. Amerikalıların muazzam deniz alta barajlarının bir kolunun buralara kadar uzandığı anlaşılmaktadır. Bu gün ilk defa icad edilen tahtelbahir- lerle denize dalmış olanlardan Smith adında bir mühendis sağdır, Mühen- dis Smith kendisile görüşen gazete- cilere şunları söylemektedir: — Doğrusunu isterseniz, ilk defa denizaltı gemisine binip te su altına daldığımız zaman bütün cesaretime ve ölümden hiç korkmuyan bir adam olmama rağmen pek ürküyordum. Su altında seyahat etmek!... Bu an- cak Jül Vemin kitaplarında okunan hayali birşeydi. Hattâ kanma ilk defa: — Ben deniz altına dalacağım.., dediğim zaman aklımdan şüphe et miş, benim deniz altına dalmama ka- tiyen müsaade etmiyeceğini söyle- işti, Nihayet ondan gizli denizaltı gömi- sine bindim ve daldım. Şimdiki denizaltı gemilerinde teh- ikesiz uzun uzun seyahat etmek mümkündür. Akk Temelde bulunan çeli kasadan çıkan altınlar 2 e — ma İzmir (Akşam) — Mimar Keme leddin bey caddesinde Türk hava ku- rumu binasi yakınında bir ev inşesı için temel hafriyatı yapılırken bir pa- ra kasası bulunduğunu yazmıştık. Te- melden çıkarılan çelik kasa bir &6- yet önünde maliye binasına nakledil- miş, orada usta demircilere açtırılmış- tır. Kasa içinde 66 altın lira ile 4 çey- rek altın lirası, bir miktar Mısır tah- vilâtı, bir miktar da asarı atikadan pa. ra bulunmuştur. Bunların arasında bir de mühür çıkmıştır. Bu mühü- rün, kasa sahibine aid olduğu zanns- diliyor, Mühürdeki yazı, henüz oku- namamıştır. Kasadan birkaç tane ek mas taş ve elmas taşlı küpeler çikmiş- tar. Kasadan çıkan kıymetli eşya ve altınlarla tahvilât Maliye Vekâleting gönderilecektir, Yukarıdaki resimde temelden çike- ndan kasa görünüyor. yük harpte Avrupa sularında yapılan) 3000 kişi alacak açık hava tiyatrosunun inşası bitmek üzere İzmir (Akşam) — İstanbulda en- ternasyonal bir sergi veya Fuar açı- lacağına dair bir gazetede çıkan İs- tanbul Vali ve Belediye Relsi B.Lütfİ Kırdarın beyanatı, İzmirde büyük alâka uyandırmıştır. İzmirliler, vak- tile İzmirde sıhhat ve içtimai mua- venet müdürü olarak, sonra da İzmi- rin yanı başında Manisada valilik vazifesi deruhde ederek Egede ve İz- mirde uzun zaman çalışan, mesaisi- le, enerjisile kısa zamanda iktidarını gösteren B. Lütfi Kırdarın, İzmire rakip bir Fuar veya sergi açmak İs- tiyeceği, kimsenin hatır ve hayaline gelmiyen ve gelmiyecek bir mesele- dir, Maamatih !iktisadçuarımızdan ba- zılarının gazetelerde intişar eden ya- zı ve mütalâaları da gösteriyor ki Anadolunun neresinde olursa olsun açılacak bir enternasyonal Fuar ve- ya sergi, İzmir enternasyonal Fuari- na bir darbe teşkil edecektir. Bilhas- sa böyle bir Fuar veya sergi; İstan- bul gibi tarihi eserleri, sarayları, em- salsiz güzellikleri, mamürlaşan yeni çehresi, Avrupa ve Asya arasında bu- lunuşu gibi fevkalâdeliklerile meşhur bir yerde açılırsa, İzmir Fuarının ta- mamile olmasa bile bir mikdar ziya- retçisini çekeceği tabiidir, İzmir ve İzmirde yaşıyan herkes, büyük müesseselerinden tutunuz da en küçük esnafına ve arabacısına ka- dar hepsi, enternasyonal Fuarın açıl- masını dört gözle bekliyor. Bu sene İzmir Fuarmı ziyaret için hariç ve dahilden İzmire gelecek bir milyon ziyaretçiyi ağırlamak için her taraf- ta geniş bir hazırlık ve inşaat here- keti göze çarpıyor ve İzmirliler, Fuar- dan kazandıklarından Ziyaretçilere İzmiri bir kat daha güzel ve mamür gösterebilmek için ellerinden geleni yapıyorlar. Bu hummalı çalışma, hep Fuar mevsimi içindir. Fuar, İzmire nefes aldırmış, hayat vermiş, İzmir- Mlere kazandırmıştır. İzmir gazetelerinde hemen her gün bir iktisadçı, bir mühendis, bir tüc- car, şehir meclisi Azası, hattâ esna- fin mütalâası intişar ediyor ve hep- si de İzmir Fusrının kendilerine ve İzmire çok görülmemesini temenni ediyorlar. İzmirde hazırlık İzmir Belediyesi fuar hazırlıkla. rnâ ehemmiyetle devâm cimek- tedir. Büyük Sergi sarayı inşaatı ilerlemiştir. Oİnkılâb müzei in şaatı bitmiş, diğer bilcümle tesisatı ikmal edilmiştir. Vakıflar paviyonun- da on bin lira sarfiyle yapılacak ta» dilâta yakında başlanacaktır, Vakıf. Jar umum müdürlüğü fen heyetin- den mimar B. Hurşid Altıner Anka- radan şehrimize gelmiş, vakıflar pa» viyonu için faaliyete geçmiştir. Vakıf- lar pâviyonunda daimi serinlik temi ni için sipariş edilen aspiratör dün gelmiş, yerlerine takılmak için terti- bat alınmıştır. Fuardaki kapalı atış AN, İnşaatı ileriliyen Kültürparkina açık hava tiyatrosu poligonu 2 temmuzda merasimle âçi- Jacaktır, Fuarda Açık hava tiyatrosu İnşaatı da ilerlemektedir, Tiyarto anfi şek- linde olacak, 3000 seyirci alabilecek- tir, Fuarın 9 eylül kapısı inşaatı ya- kında ikmal edilecektir. 26 ağustos kapısı çok zarif şekilde inşa olun- muştur. Konak - Basmahane - Alsan cak arasında Kültürparktan geçmek suretile işliyecek Belediye otobüsleri, yakında Kültürpak içinden geçmek suretile seferlerine devama (başlıya- caktır. 9 Eylül kapısı yanında 12,000 metre karelik sahada “eğlence ve oyun paviyonlarının inşasına da baş- lanmıştır. İstanbulda 940 senesinde beynel- milel bir fuar ağıldığı takdirde İzmir fuarının büyük zararlar göreceği hak- kındaki neşriyata İzmir gazeteleri de- vam ediyorlar, Açılan anketlere veri- len cevaplarda, yazılan muhtelif mü- talâalarda hep İzmir entemasyonal fuarmın memleket için kâfi geldiği birçok sebepler tesirile İzmirde aza- lan kazancın fuar sayesinde telâfisi mümkün olduğu ileri sürülmektedir. İzmir fuarında Hatay için Sergi- sarayında çok güzel bir yer ay- rılmıştır. Aymca oSergisarayının ön vitrinlerinde Hatay mahsulât ve ma» mulâtı teşhir edecek, ayrıca Sergi- sarayı binası önüne Hatayın kurtulu- şunu temsil eden büyük bir heykel konacaktır. Hatay vilâyetimizin İzmir fuarında tam manâsile, noksansız gös- terilebilmesi için İzmirde fuar komi- tesi reisi B. Doktor Behçet Uz ile gö- rüşmek üzere Hataydan İzmire gelen İktisad müsteşarı B. Celâl Altınyürek, belediyedeki Hatay fen heyetile de görüşmüş, Hatay temsili paviyonunun Türkiyeden ve her yerden gelecek zi- yaretçilerin fevkalâde alâkasını cel- bedecek şekilde nasıl hazırlanacığı hakkında malümat almıştır. Adres tebdili için yirmi beş kuruşluk pul göndermek lâzımdır. Cemariyelevvel 8 — Hızır 58 8. İmsak Güneş Öğle İkindi Akşam Yatsı E 6 834 433 389 140 209 Va. 209 4301216 101T 1048 2148 İdarehane: Babılli civarı Acımusluk sokuk No. 19