17 Haziran 1939 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 10

(Baş tarafı 1 inci sahifede) 3 — Mezkür cedveldeki 20 lira ay- kklı nahiye müdürlüklerinden 77 sinin ni reis vekili B. Faik Baysal cevab vererek bu kanunla nahiye müdürlük- lerine yüksek mektep mezunlarının tayinleri esasının kabul edildiğini, teşkilât icabı olarak yukarı derecele- re kaymakam tayini için kavunun bu suretle kabul edildiğini ve muvak- kat maddelerden birinde mevcud bü- tün teşkilât kanunları hükümlerinin mahfuz tutulduğunu söyledi. Eskişehir mebusu B. Emin Sazak, her Vekiletin kendi teşkilât onunu We kadrolarını tesbit ettiğini, bu ba- remden hasıl olan 2 - 3 milyon liralık farkın nereye verildiğini sordu. Bütçe encümeni reis vekili B, Faik Baysal, bu kanunun tatbikından hu- Sule gelecek farkın 2 - 3 müyon değil 800 bin lira kadar olduğunu söyliye- rek bunların nerelere tahsis edildiği- ni anlattı. Neticede madde reye ko nularak kabul edildi. Münakaşa edilen madde Geçen içtimada hararetli münaka- şaları mucib olan üçüncü maddenin her fıkrası ayrı ayrı veye konuldu. Altı yıldan az tahsilli yüksek mektep mezunlarının alınacakları dereceler. gösteren E fıkrası üzerinde müstakil grup âzasından ve Rize mebusu B. Fund Sirmen söz aldı ve bu fıktanın tadilini istiyerek bir taktir verdi. 'Takrir aynen şöyle idi: «Yekdiğerile alâkalı ve birbirini takviye edici iki yüksek mektepten çıkanlarla yurd dahilinde yüksek tah- sil gördükten sonra ayni tahsili ya- bancı memlekette ikmal edenlerin ve mesleğin müayyen bir şubesinde ihtisas yapanların ayrıca geçirdikle- ri normal tahsil müddeti ilk müddet- ten indirilir ve bu müddet üç seneden fazla ise geçirebilecekleri derecenin bir derece yukarısına mahsub edilir.» Takrir reye konuldu ve kabul edi- lerek fıkranın bu şekilde düzeltilmek üzere encümene iadesine karar veril- di. Manisa mebusu Refik İnce (Açık yer bulunmaması dolayısile tahsille- rine göre girebilecekleri dereceden da- ha aşağı derecede bir memuriyet a lanlar, şubelerinde ilk açık vukuunda girebilecekleri derecelere terfian tayin olunurlar.) fıkrasındaki «şubes leri kelimesine itiraz etti ve bunun çok dar bir mana ifade ettiğini söyliyerek genişletilmesini istedi, İsparta mebusu Kemal Ünal, ecnebi memleketlerde ihtisas yapmıs olanla- rn memuriyete alınırken yabancı dil imtihanına tabi tutulup tutulmıya- caklarını sordu. Bütçe encümeni reisi vekili Faik Baysal, cevab vererek encümenin Refik Şevket İncenin mütalâasına iş- tirak ettiğini ve yukarıda bahsi geçen (şube) kelimesi yerine (daire) keli- mesini kabulde mahzur görmediğini Söyledi, İlkmektep muallimleri Bundan sonra 20 liradan daha aşa» ğı maaş alan ilkmektep muallimleri- Bin maaşlarının 20 liraya yükselti mesi hakkında Manisa mebusu Rıd. van Nafiz Eğgüer tarafından geçen Içtimada verilen takrir okundu. Bülçe encümeni reis vekili Faik Baysal, bu takririn maaşları idareli bususiyelerce verilmekte olan ilkmek- tep muailimlerinin maaşlarının yük- seltilmesi ile alâkadar olduğunu söy- Myerek dedi ki: — Bu madde ile bir kısım musllira- ler esasen yirmi liralık maaşa alındı. İsparta mebusu Kemal Ünal bu mesele konuşulurken hususi muhase- belerin vaziyetlerinin de göz önünde bulundurulmasının yerinde olacağı- | olduğunu tasrih etmediğim için şah- nı söyledi. Rize mebusu Kemaleddin “Kamu projenin 12 nci muvakkat maddesine mülhak bütçeli idarelerle hususi ida- re ve Belediyelerin teşkilât kadrole- rının yeni kanun hükümleri dairesin- de tadil edilerek 1 İkinciteşrine kadar Vekiller Heyetine verileceği esasının konulduğunu söyledi ve takririn ka- bul edilmesi lehinde bulundu. Daha bir iki hatip söz aldıktan sonra takrir reye konuldu, fakat kabul edilmedi. Bütçe encümeninin teklifi ile H fıkrasının dördüncü madde olarak projeye ilâvesi kabul edildi. Ecnebi lisan bilen memurlar Devlet memuriyetine alınacaklar. dan ecnebi bir lisan bilenlere bazı tercih hakları verilmesine aid olan madde üzerinde söz alan Samsun mebusu General Zeki, memur olduk. tan sonra da ecnebi lisan öğrenenlere dahi maddi mükâfat verilmesinin muvafık olacağını beyan etti. Nakdi mükâfat Tokat mebusu Hasib yabancı dil bilmenin mutlak olarak birşey ifade edemiyeceğini, lisan bilen memurla- rın çalıştıkları meslekler etrafında yapacakları telif ve tercüme eserle. rinden dolayı da nakdi mükâfat al. mağa hakları olduğunu ve bunun çok yerinde bir hareket olacağını söy. ledi. B. Hasib bu yolda bir takrir verdi. Tâkrir reye konularak aynen kabul edildi. Altıncı maddenin münakaşası Barem kanunu hükümleri haricin- de tayin edilecek memurlara dair olan altıncı madde üzerinde ilk sözü B. Refik Şevket İnce aldı. umumi müfettiş ve elçilerin bu mad- de hükümleri haricinde bırakılması temennisinde bulundu: — Müsteşarın Vekillerin keyfine gö. re seçilmesine Büyük Millet Meclisi müsaade edemez, dedi ve müstaşarlık makamının bir ihtisas ve meleke ma- kamı olduğunu kaydetti, Çorum mebusu B. İsmet Eker; (Ve. kâlet müsteşarlık makamına getitile- ceklerin mesleki vasıfları haiz bulun- maları şarttır) şeklinde bir fıkranın maddeye eklenmesini istedi. Tokat mebusu B. Galib Pekel, en âz üç sene kaymâkamlık etmemiş | olanların vali yapılmamalarını istedi. | Rize mebusu B. Fuad Sirmen, B. Refik Şevket İncenin bu maddeğs müsteşarlığın ' yeri bulunmaması lâ. zam geleceği hakkındaki mütalâatıma müstakil grupun iştirak ettiğini be- yan etti. Manisa mebusu B. Hikmet Bayur İle Antalya mebusu B. Rasih Kap. lan da ayni mütalâada bulundular, B. Hikmet Bayur, eiçiliklerle valile- rin maddeden çıkarılmasına muarız olduğunu söyliyerek bunun sebebleri» ni izah etti. Gümüşhane mebusu B. Hasan Fehmi encümenin bu nok'a üzerinde israr edip etmiyeceğini sordu. Kayseri mebusu, ve bütçe encüme- ni rels vekili B. Faik Baysal encüme- Din her iki noktal nazara da iştirak ettiğini söyledi. B. Hasan F'ehmi: — Ücretli memurluklar hir kaç se- ne evvel ihdas edilmiştir. Bunlar, kıs dem itibarile (A) serisins dahil ol. muş memuriyetler olamaz. Acaba bu seriye dahil olmıyanlar da müsteşar yapılabilecekler mi? B. Faik Baysal: — Zarüret vardır, Bunun için açık kapı bırakmağı kabul etmiş bulunu- yoruz, B. Hasan Fehmi: — Demek oluyor ki, (A) serisinden olmıyanlar da müsteşar olabilecek- lerdir. B, Faik Baysal: — Mevcud kayde göre böyledir. Sivas mebusu B, Abdürrahman Na- ci Demirağ, hukuk müşevirleri: gibi, mühendis, mimar ve doktorların da bu maddenin şümulu içine alınma- Yarını temenni ederek bunu müde- faa etti, Rize mebusu B. Mazhar Müfid Kansu) B. Abdürrahman Naciye, müs- takil grup namına mı konuştuğunu sordu. B, Abdürrahman Naci; — Sözüme başlarken grup namına Müsteşar, | sım namına konuşuyorum demektir, dedi. Ankara mebusu B. Mümtaz Ök- men, bütçe encümeninin; müsteşar- ların maddeden çıkarılması hakkiın- daki #ikre iştirak edip etmediğini açık- ça beyan etmesini istedi. Bütçe encümeni rels vekili B, Falk Baysal: — Musir değiliz. İştirak ediyoruz. Cevabını verdi. B, Refik Şevket: — Encümen bu fikre iştirak ettik- ten sonra ben de takririmi geri ak dım, dedi, Hukuk müşavirleri B. Faik Baysal, B. Refik Şevketin bir sualine cevaben, hukuk müşavir- lerinin üçüncü dereceye alınmaları- nın bir zarüretten ileri geldiğini söy- ledi ve dedi ki: — Devlet memuriyetine girmemiş olan serbes meslek erbabının ilim ve ihtisaslarından (istifade edebilmek için bunu istisnai olarak kabul ettik. Manisa mebusu B. Hikmet Ba- yur, Du noktai nazarın aşağı kademelerde bu- lunan hukuk müşavirlerinden eserlerile o teraa- yüz edecekler hakkında da tat- bik o edilmesini istedi ve dedi ki; — Meselâ ha- riciyeds beş tane (o hukuk müşaviri vardır. Bunlardan biri 60 - 70 lira maaşlı bir makamdadır, Fakat öyle bir hukuki eser yazmıştır ki, gerek memlekette ve gerek beynelmilel sa- hada temayüz etmiştir. Bu fıkra onun bâş müşavir olmasını selbediyor. Bu haksızlıktır. Doğru değildir. Terfi müddeti Rize mebusu B. Fuad Sirmen, yük- sek mektep mezunu olmuyaniar için terfi müddetinin bugün olduğu gibi üç sene olarak kabul edilmesini te- menni etli. Yüksek kabiliyetli me- murlara ilerleme imkânlarının ve'il- mesinin çok yerinde olacağını beyan etti ve dedi ki: Bilhassa yeni intisabi dolayısile memuriyete bağlı kaldıkları henüz vü, vut bulmamış olan genç ve kıymetli elemanların bu uzun terfi müddetin! beklemeden dışarıda başka sahalara kaçması ihtimali olabilecektir. Bunlar dışarıda iş bulmadıkları takdirde de bu şerait dahilinde memuriyette bağlı kalacak değillerdir. Bilhassa küçük derecelerde terfi müddetinin öyle uza- tılmasının doğru olmadığı kanaatin- deyiz. B. Refik Şevket İnce, memuriyete alındıktan sonra terfide diplomanın csas tutulmasını doğru bulmadığını söyledi: — Terfi vwüddetini dolduran ve eh- liyeti sabit olan bir memur en yüksek dereceye Kadar terfi edebilmelidir. Dedi ve bu vadide uzun uzadıya İza- hatta bulundu. Receb Pekerin sözleri Külahya me. busu B. Recep gi 3 Peker, bu mad i denin yüksek tah. ! slli teşvik için ko- dü nulduğunu, bu- hükümetlerinin ötedenberi kabul ve müdafaa et ! tikleri bir tez ol- İİ nun Cümhuriyet i etmediğini beyan etli ve ezcümle dedi ki: — Türk ordusunun yakın ve uzak mazide kazandığı zaferler vardır. Bu zaferler fevkâlâdeden terfi görmüş veya kıdem zammı almış insanların eserleri değildir (bravo sesleri). Bik akis vatan ve toprak sevgisi ile çalı şanların eseridir (alkışlar), Recep Peker encümenin getirdiği Şeklin memleket ihtiyaçlarına uygun “Mecliste dünkü müz EE Ezman olduğunu kaydettikten sonra B. Re fik İncenin terfide tahsil derecesini aramağa lüzum olmadığı hakkındaki noktai nazarına iştirak oermediğini tasrih etti, Müstakil grup azasından Rize me- busu Fuat Sirmen noktai nazarında israr etti, Çanakkale mebusu Ziya Gevher Etili, küçük memurların terfileri hak- kında Fuat Sirmen tarafından ileri sürülen fikirlere iştirak etmediğini yüksek derecede bulunan memürların maaşlarına yapılan zamların bu me- murların © dereceye geldikten sonra ihtiyar etmek mecburiyetinde bu- lundukları masraflarla mütenasip bu- lunduğunu söyledi. Hayat pahalılığı Rize mebusu B. doktor Satm AL Dilemre: — Ziya Gerheri dinledikten sonra benim sözlerim acaib olmasa gerek- tir. Dedi, Barem işinin biraz da hayat pahalılığı ile alâkadar olduğunu söy- ledi. Baremde gösterilen hâssasiyet kadar hayat pahalılığı mücadelesin- de de ayni hassasiyetin gösterilmesini İ istedi. i İzmirde boşanma ! davaları az Bazı kazalarda hiç boşanma davası açılmadı İzmir (Akşam) — Ayrılık ve boşan- ma davalarının süratle intaci hakkın- daki dilek münaesbetile Adliye Vekâ- leti, müddeltumumiliklerden 935 - 958 yıllarına sid istatistik malümat iste- miştir. İzmir vilâyetinde ayrılık ve boşanma davaları pek azdır, Hususi surette yaplığımız tahkikata göre İzmir vilâyet merkezi ile kazalarında ayrılık ve boşanma davaları mikdarı şöyledir: İzmir merkezinde: 935 yılında 17 ayrılık davası olmuş, bunlardan se kizi boşanma ile neticelenmiştir. 938 da 12 ayrılık davasından 10 u böosan- ma ile neticelenmiş, 937 de 5 dava vukubulmuş, 4 ü hakkında boşan- ma kararı verilmiştir. 938 senesinde 18 ayrılık davası olmuş, 2 si boşannın ile neticelenmiş, diğerleri tekrar mü- racaat etmemişlerdir. Çeşme kazasında: 935 de 7 ve 938 de 1 ayrılık kararı verilmiş, 936da 1 boşanma, 937 senesinde 3 boşanma olmuştur. Karaburun kazasında; 935 de 7 ay- rılık, 1 boşanma, 9346 da 4 boşama, 937 de 5 boşanma, 938 da 7 ayrılık, 23 boşanma olmuştur. i Menemen kazadında; Yalnız 937 yılında i ayrılık ve 1 boşanma olmuş» tur, zakereler Kemalpaşa kazasında: 935 de 2 ay- rılık, 1 boşanma, 936 da 3 ayrılık, 2 ! barışma, 937 de 1 ayrılığı müterkib barışma olmuştur, Şi "Torbalı kazasında: 938 de 1 ayrılık kararı olmuştur. Boşanma yoktur. Seferihisar kazasında: 935 - 936 ve | 938 yıllarında ayrılık veya boşanma da- vası açılmamıştır. 937 de 1 ayrılık ve 1 boşanma kararı verilmiştir. Urla kazasında: 935del ayrılık, 1 boşanma, 936 da 1 ayrılık, 1 boşan- ma, 937 de 1 ayrılık, | boşanma kâ- rarı verilmiştir. 938 de dava açılma» mıştır. Foça ve Kuşadaları kazalarında bu yıllarda hiç bir ayrılık ve boşanma da- vasi olmamıştır. İzmirde Defterdarlığa aid vergi ve resimler İzmir (Akşam) — 1938 mali yılı içinde İzmir vilâyetinde Defterdarlığa ald vergi ve resimlerden elde edilen varidat sekiz buçuk milyon liradır. BL. na, arazi ve yol vergileri ile hususi ida. reye aid gelirler, bu hesaptan hariçtir. Vilâyetimizde şimdiye kadar Defter- darlığın bu derece fazla varidat temin ettiği görülmemiştir. Vergi tahsilât nisbetleri, tahakkukata nazaran yüzde 99 dur. Defterdar B. Nafi Demirkaya, 930 senesi vergi tahsilâtının, tahak. kukat miktarını bulması için şimdi. den esaslı tedbirler almıştır. e a İki defa reye müracaat edilen takrir l Bundan sonra Fuat Sirmenin # takriri okundu: «Yukarı dereceye terfi için en * yüksek mektepten mezun olanlari diğerlerinin 4 sene bir derecede bul! muş ve bu kadar müddet o derece aşını fiilen almış olmaları şarttır. # terfiler! seriyetin kabul edip etmediği husf sunda tereddüd hasıl oldu. Müstaki” ler takrirlerinin kabul edildiğini #89 nederek alkışladılar: Reis, takriri tekrar reye koydu "| rey verenlerin ayağa kalkmasını tedi. Neticede takririn reddedilme” ne rey verenlerin ekseriyeti teşkil e tiği anlaşıldı. Bu defa da diğer © | buslar bu neticeyi sürekli alkışlar karşıladılar. Bundan sonra mevzuubahsin a1” cı maddenin heyeti umumiyesi ref? konuldu ve âynen kabul olundu. Vakit gecikmiş olduğundar. ps4” tesi günü saat 15 te toplanılmak üs” re içtimaa nihayet verildi. Ayancıklıların dordi Hayvan sahili mera olmi” dığından müşkül vaziyett€ kaldılar j Ayancık (Akşam) — Ayancık kas” sı köylerinin kasabaya uzak bulu” mâsından kasabada oturan halkta” birçokları süt ihtiyaçlarını karşılı için inek beslemek zaruretindedile” Kasabadaki hayvanat kasabanın m“ rası olan mahallerde otlamakta ike bu sene kasaba hayvanat merası belediye bir şahsa vererek bir buçuUf hektarlık mahallini ektirmiş ve birk$Ü hektarlık mahallini de avlağı içine & mıştır. Burada beslenen inekler y?' hayvanıdır, daimi ahırda beslemef mümkün değildir. Anadolu kasabal#” rının hepsinin merası vardır. Meralif kimsenin malı değildir. Beledi / dan bir varidat beklerse h hiplerinden otlakiye resmi air retile kazanç temin edebilir. Meran? kapatılmasından dolayı inek sahipi sağım hayvanlarını elden çıkarme$ mecburiyetinde kalmaktadırlar, Bel& diyenin bir çarei hal bulması bekl&” niyor, Abone ücretleri Türkiye 1400 kuruş (o 7700 kur! 75 » M0 » 3 AYLIK 409 » 80 » 1 AYLIK 15 » —- » Püsta ittihadına dahli olmıyan cenebi memleketler: Seneliği 3000, altı aylıği 1900, üç aylığı 1000 kuruştur. Ecnebi SENELİK 6 AYLIK İğ Adres tebdili için yirmi böş kuruşluk pal göndermek lâzımdır. Rebiülâhir 29 — Hızır 43 8. İmsak Güneş Öğle İkindi Akşam Yat E. 624 B45 432 833 1200 2 Va, 200 4 1618 1943 2149 İdarehane: Babrlli civarı Acımusluk sokak No. 13 —3 1215 Taşra gazete bayilerinin nazarı dikkatine Bazı taşra bayilerinden aldığı- mız mektuplardan «AKŞAM>»1 mutlaka şu veya bu mutavassıt” lardan tedarik etmek hususunda kendilerini mecbur addettikleri anlaşılmaktadır. Bu zehab hakikate uygun de- ğildir. Binaenaleyh taşra bayile- rinden arzu edenler her zaman «AKŞAM» idarehanesine mür cantla doğrudan doğruya mun meleye girişebilirler. Bu husustâ «AKŞAM? idaresine mektup yö” zarak bayi şartlarını öğrenebik lirler.