6 Mayıs 1939 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 3

7 arkadaşımız Peyami Safa, İ | | i etmej İ Allah rızasiçin.. - diyen bir keşküllü 6 Mayıs 1939 AKŞAMDAN AKŞAMA Çocuk halindeki kitapçılığımız için Sütneler ve dadılar... Neşriyat kongresine iştirak eden bizdeki kitap fakirliğini uzun uzun anlat taktan sonra şu hükme geliyor: — Yirmiden çok fazla ihtisas (1) nevi olduğuna göre yuvarlak hesab ilk elde bin (2) çeşid kitab çok değildir. Fakat biz #kit - kannatı sisteminde kalıyoruz. Sene- 4€ üç milyon lira, Bu parayı Maarif Ye- kileti veremez... Bence ber Vekâlet, her milli senede yüz, yüz elli, iki yüz bin lira kalir bir para ayırırsa bu üç milyon lira Many çemin olunacaktır. Bunun içim, Vekiletleme eti al Tae emi bütün ilmeği. a elm «Kitap bastırmak için 3 milyon li- Tayı mali müesseselerden toplamalı: dır?, tarzındaki bir fikre muhalefet k bir muharrir ğin abes olur. “dı ki hemen hemen her büyük müessesenin bir neşriyat şubesi var, Kimi parşmen, kimi papyekuşe üze- | rine, yaldızlı sepyah bir takım kitap- Ar, broşürler basıyorlar. Bunların Yüzde doksan nisbetinde israf edilmiş Seyler olduğunu kaç kere, fırsat düş- tü de Yazdım. Sağa sola bedava tevzi edilir, Kimsenin işine yaramaz, bir “Şeye atılırlar... Halbuki ekserisini âdi ğıdda teksir makinesile 20 nüsha, $0 nüsha bassalar olur biterdi... Bir dil ki, doğru dürüst Tügat kitabı, “oğrafya ve tarih lügatçesi, ansikle- Pedisi ve diğer ana kitaplarla muhal t1 yok; müesseseler paraları ve i böyle fartezilere sarleder- *r. Doğrusu mantıksız şeydir. Dev- keçi rejim demek, bu mantıksızlığı rejim demektir. Meslekdaşımızın teklifi inşaalih ta- hakkuk ededursun, gelelim neşriyat İşinin başka noktalarına... Para cidden lârim. Amma, kitapçı» ıĞ, bir tufeyli sarmak hatadır! Onu; — Aman bana yardım! Ölüyorum ... dilenci tasavvür etmek doğru değil dir; öyle bir dilenci ki, devlet doyura- Miyor; bu sefer de mali müessesele. 'İN. bankaların şirketlerin kapısına asıyor ü Hüşâr.. Kitap asil bir mevcudiyet- ”; bir memlekette yaşamak hakkı mevcutsa yaşar; değilse, şerefile hat. B ölür ge m. Sokaklarda eski risaleleri yalvara ma Sözde satarak para istiyen se- illere rastladıkça | sıkıntımdan çat- çim. Beni en sinirlendiren manzara Ste budur, Kitap, yükselmek aşkı olan böyle ü T memlekette muhakkak ki vakar — haysiyetle sürülür bir matadır. “ncak, heniiz ciddi bir kisveye bürü- Nethemiştir; itimad telkin eden seri- ler halinde neşriyat yapılırsa, bunun tevRİN iyi olursa pek çok çeşli kitap Ar kendi kendilerini kurtardıktan, Welliflerini, tâbilerini ve.bu sanayi- > Şalışanları yaşattıktan maada sü- “hü bizzarur zayıf ihtisas şubeleri- Nİ de besliyebilirler kanaatindeyim, Kitapçılık... Öyle bir çocuk ki bu- YÜN müstehlik halde bile olsa yarın mehal emeklemekten kurtula- Sw Annesi olan Maarifin sütü yet- Miyorsa, şişman maliye müessesele. 4 ona sütneler tutmak teklifi 1 bir fikirdir. Fakat behemehal £ ÖYP göreceğimiz bu yavrunun em- İ bi — Gitgide herşey harp âleti ola- Ba benziyor bay Amca... ŞEHİR HABERLERİ Otobüsler Mümkün olduğu kadar fazla araba alınacak Belediyeler bankasından istikraz edilecek beş milyon liranın bir mil- yon brasile otobüs satın alınacak ve bunlar için garaj yapılacaktır. Ancak Belediye, şehrin münaâkale ih- tiyacını temin etmek üzere otobüs için yalnız bu parayı ayırmak fikrin- de değildir. Tramvay işletmesi Bele- | diyeye geçtikten sonra ihtiyaç olur- sa bu otobüslerin bir kısmı da tram- vay varidatile alınacak bu suretin mümkün olduğu kadar fazla arab? getirtilecektir, Elektrik, Tramvay ve Tünel mües- seselerinin Belediyeye devri hakkın- daki kanun lâyihasındaki bir fıkraya göre muayyen bir tarihe kadar getir- tilecek malzeme ve makine gümrük resminden istisna edildiğinden Bele- diyenin getirteceği otobüslerin de bu muafiyetten istifade edeceği muhak- kak görülüyor, Süt meselesi Belediye 100 bin lira sermaye ile fabrika kurmak istiyor Mayısın birinci günü Fatihte bir | çok kimselerin zehirlenmesile netice- lenen süt hadisesi etrafında tahkikat devam ediyor. Sütçüler cemiyeti rei- si bir gazetede Belediye kontrolünün gevşek gittiğinden şikâyet ediyordu. Kontrol müessir bir vasıta olmakla beraber Belediyenin kanaatine göre, bu, şehrin süt işini tanzim için kâfi bir tedbir değildir. Bunun için Ziraat oVekâletinden “gönderilen mütehassıslarım yapacak- ları tedkiklerden sonra süt işlerine kati bir veçhe' verilecektir, Belediye 100 bin lira sermaye ile bir süt fab- rikası kurmak istiyor. Diğer taraftan sön zehirlenme ha- disesine sebebiyet veren Fatihteki miandıta kâpatılmiş ve sıki könteol yapılması için dün gene alâkadarla- ra tebligat yapılmıştır. Bu arada süt- çüler cemiyeti reisi de Belediyeye ça- gırllarak süt istihsal ve tevzii etra- fında kendisile temaslar yapılmıştır. rine çifter çifter dadılar da koşmalı. İşte dadılardan bazıları; 1 — Mahalleler (ve mektebi olan köy- ler.) bunlarda kaç hane varsa seneri o kadar yeni kitap satın alan birer kütüp- hane tesis edebiliriz. ? — Memurlar (senede kaç kitap aldık- larmı ve okuduklarını sicillerine yazdırı- biliriz. Zira hiç kliap okumuyan memuru haysala alamaz) > 3 — Müesseseler ((çalışlırdıkları insan nisbetinde kütüphaneleri bulunur.) 4 — Amatörler (ber yüz kilâp biriktire- he bir kitap hediye edilirse yangınlardan sonra sönen külüphane zevki yeniden doğabilir.) Hele o sütnelerden manda şu dört dadı da tutulsun... Bakın çocuk nasıl bakımlı hale gelecek, gürbüzleşecek! (Wâ-Nü) (0) Edebiyat, hukuk, riyasiye, târih iih tarzında ihtisastar, (Benim motum.) (2) Peyamiye nazaran İhtisas sahibi, orta dereceye erişmek için bin kitap oku- yanıdır. Karilerimizin mektupları Kisarna maden sularının mantıksız satış şekli Şişelerle beş kuruşa Kisama maden suyu satılıyor. Bunlardan bir buçuk bardak çıkıyor. Ayaküstü içtim; pek memnun kaldım. Eve de almak iste- dim, Hattâ «yemeklerden sonra dal- ma içerim!» diye niyetlendim. Fakat, ne deseler beğenirsiniz: — Olmaz, veremeyiz. — Şişesi için para bırakayım. — Kabil değil. Dışarıya satmıyaca- Kımıza dair kâğıd İmzaladık. İsterse- niz 30 kuruşluk büyük şişeler var. On- lardan alınız. — Onlar eskidenberi vardı. Fakat elverişli değiller: Bir bardak içiyor- #un. Gazı kaçıyor. Bunlardan istiyo- yam. Maalsef, Bu mantıksızlığın önüne geçlimesi için lütfen dikkati celbediniz. v. AÇIK MUHABERE ; Bay Necati Selçuk: — Bahsettiğiniz eğerleri bütün tahallinizi bitirdikten sövra neşrelmenizi tavsiye ederiz, Kaptan ve makiniste ii aç var Deniz ticareti mektebine orta mektep mezunları alınacak Yüksek deniz ticaret mektebinin bir meslek mektebi haline sokulması için mekteb müdürünün Ankarada yaptığı temaslar neticelenmiştir. Mü- dürün bugün şebrimize gelmesi bek- leniyor. Deniz ticaret mektebi meslek mek- tebi haline getirilince müesseseye ortamekteb mezunları kolayca gire- cek ve ihzari kısmına da ilkmekteh mezunları alınarak şimdikinden da- ha fazla kaptan ve makinist yetişti- rilecektir. Deniz titaret filomuz bü- yüdüğünden yeni elemanlara ihtiyaç vardır. ğ Deniz ticaret mektebinin Denizyol- ları işletmeleri umum müdürlüğüne bağlanacağı söylenmektedir. Konservatuar islâhat komis- yonunun verdiği kararlar Könservatuarın Islahı için müle- hassıslardan teşkil edilen komisyon bazı kararlar vermiştir. Bu kararlam vöre saksofon ve klârinetten başka ma» deni musiki âletlerinden mürekkeb bir bando tesis edilecek ve bu bando bah- çelerde çalışacaktır. Bundan başka küçük mikyasta bir senfonik orkestra daha kurulacaktır. Beki şark klâsik musikisini nota üzerinde tesbit eden heyet mesaisine devam &decek, mües- sesenin baki kısmı lâğvedilecek, ne- hari devam eden talebeye ayda Yyir- mişer Dira ücret verilecektir, Paşalimanında bir evin penceresi tutuştu Paşalimanında B. İbrahimin evin- deki radyo anteni dün akşamki fırtı- na esnasında havai elektrik hattı üzerine düştüğünden antenin mer- but bulunduğu pencerede iştial vaki olmuştur, Ateş, pencere perdelerini yaktıktan sonra illaiye tarafından söndürülmü ş e ——— mama bir eğlence âleti diye bakmıştı... Bay Amca ç şapkacıda !.. , «. Radyo çıktığı zaman herkes ona | İ derinden biri oldu, çıktıl... & i t er ire yay di A Tİ e LE o e. w ... Halbuki bugün sayılı harp âlet- | Belediye, bir ekmek fabrikası 500 bin lira Belediye büyük ekmek fabrikası açacak Belediyeler bankasından istikraz edilecek beş milyon liradan beş yüz | bin iira ile bir ekmek fabrikası kuru- Jacağını yazmıştık. Vali ve Belediye Reisi Dr. Lütfi Kırdar, Ankaraya git- tiği zaman bu noktai nazarını alâka- dar Vekâletlere izah etmiştir. Anka- rada yüksek ziraat enstitüsü ekmek- çilik şubesi profesörlerinden bir zat, €kmek işinin halli tarzını tedkika memur edilmiştir, Bu zatın hazırladığı rapor, Beledi- yeye gelmiştir. Henüz rapor muhte- ! viyatı tedkik edilmemekle beraber lüzu- munu takdir ettiğinden bu fabrika yı behemahal kurmak için beş yüz bin Bra ayırmıştır. Yün çileler Üzerlerine ağırlıklarını gös- teren etiketler takılacak Vezinleri noksan yün çileler satı- larak halkın aldatılmaması için stok | çilelerin firmalar tarafından damga- lanmasını ticaret odası bugünlerde gazetelerle ilân edecektir. İlân tarihinden itibaren bir ay zar- | fında bütün yün çilelere damga vu- rulmuş olacak, her çilenin Üzerinde- ki etiketlere vezni de yazılacaktır. Firmanın gösterdiği vezinden noksan olduğu anlaşılan çileler derhal mü- sadere edilecek ve satan perakendeci ile bunları piyasaya sevkeden top- dancı cezalandırılacaktır. İstimlâk işleri programa bağlanacak İmar plânına göre şehirde yapıla- cak geniş mikyastaki istimlâk işleri- Nİ tesbit etmek ve bunu bir programa bağlamak üzere bugün . Belediyede bir komisyon o toplanacaktır. Bu ko- misyonun vereceği karara göre şeh- rin hangi mıntakasında daha evvel istimlâk yapılacağı tesbit edilecektir. Bu arada Gazi köprüsünün her iki başından açılacak yolların üzerinde istimlâk edilecek bina ve arsaların mikdarı ve istimlâk paraları anlaşı- Jacaktır. Ticaret Vekâleti teşkilâtı etrafında tetkikler Ticaret Vekâleti teşkilât kanununa göre Türkofis ve Ticaret Vekâletine bağlı şehrimizdeki diğer müessese- lerin ülacaklâri yeni vaziyet özerin- de tedkiklere dün de devam eğilmiş- tir. İktisad Vekâleti deniz müsteşarı B, Müstafa Nuri yarın Arkardya gi- decek ve şehrimizde kaldığı müddet- çe Ticaret Vekâleti müsteşar vekili yaziyetinde yaptığı tedkikat netice- sini Ticaret Vekâletine arzedecektir. Bir işçi elini makineye kap- tırdı, 3 parmağı kesildi Feshane mensucat fabrikasında ça- lişan Cemal isminde bir işçi, elini ma- kineye kaptırmış ve üç parmağı bir- den kesilmiştir. ... Şimdi kadın şapkalarını da harp Âletlerine benzetmeğe başlamışlar!,.. Lüleburgazdaki Türkgeldi çiftliğinin faaliyeti Yeni yapılan modern peynir- hanede temiz beyaz peynir imal edilecek Edime (Akşam) — Trakyanın kıymetli müesseselerinden biri olan Lüleburgazdaki Türkgeldi çifliği ge- çen teşrinde Devlet ziraat işletmeleri Ziraat kurumuna devredilmişti. Çif- lik idaresindeki faaliyet bütün huzıy- la devam ediyor. Yeşilköy tohum ıslah istasyonunda ıslah edilerek Trakya ıklımina en mir vafık görülen verimli ve hastalıklara mukavim hububat nevilerinin intis hap ve bunları üretme, çifçiye dağıt- ma işi bu çifliğe verilmiştir. Trakya çifçisinin ötedenberi muhtaç olduğu iyi tohumluk bu suretle Devlet tara- fından temin edilmiş ve Trakyanın standarize hububat yetiştiriciliğinin adımları stlmış bulunmaktadır. Beş aylık kısa bir zaman içinde 7000 dekar zeriyat ile muvazi olarak yü- rümekte olan çifliğin imar işlerinde de göze çarpan büyük yenilikler var- dır. Mükemmel ve modem bir peynir- hane, fenni ve geniş bir ağıl, büyük tavuk istasyonu, gaz deposu gibi in- şaat da ikmal edilmiştir. 'Trakyanın toprakları altında giz. lenen mebzul sulardan istifade etme- ği düşünen çiflik idaresi 97 metreden çıkardığı bir arteziyen ile saatte 24 ton su veren faydah bir membaa da kavuşmuştur. Çiflikte yapılan mo- dern peynirhanede Trakyanın ezel- denberi büyük bir şöhret alan beyaz peynirleri imal edilecek ve bunların muayyen bir tipte olmasına dikkat edilecektir. Bu nefis peynirler dörder kilo ufak tenekeler içinde piyasaya çıkarılacaktır, Çiflik kendi koyun sütlerinden baş- ka civar köylerdeki koyun sahipleri- nin sürülerine de iyi fiat vererek sâ- tın alacağından muhitindeki köylüye de yarım edecektir. Civardaki köy- lüler evvelce bire beş, altı aldıkları halde hububattan $imdi bire 12 ve 15 almakla büyük istifade gördüklerini memnuniyetle söylüoyrlar, * Çiflikte boslancılık ta geniş bir yef almıştır. “Türkgeldi karpuzu, 'Türkgeldi kavu- nu piyasalarımızda islim yapmıştır. Hayvan gıdesının İhtiyacını karşı lamak üzere bir yoncalık ta tesis edil- miştir. Tecrübe mahiyetinde Virzinya, tütün, hiplin ve kenevir ziraatları da yer almak üzeredir. AKŞAM'ın Yeni müsabakası «30 arkadaş 300,000 lira kazandı!» Bay U. Pırlanta aldı!...* mia B, A. — Onlar ezelden öyledir dos- tum, müpareklerin en küçüğü bile bir bütçeyi altüst etmeğe yeteri...