28 Nisan 1939 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 5
m POLİTİKA - : : İngilterenin yeni kararları Fransa müdafaa vasıtalarını çoğaltmak ve kuvvetlendirmek üzere ye. miden seksen milyon İngiliz Bralık tahsisala lüzum görmüş ve bunun kar. şılığı olmak üzere birçok yeni vergiler koymuş ve mevcutları “artırmıştır. Şimdi İngiltere de yeni bütçesinde müdafaa masraflarını beynelmilej ahvaldeki gerginlik dolayısile fevkalâde artırmıştır. Bunun karşılığı olarak yeniden birçok vergiler ihdas etmiştir. Bundan başka 380 milyon İngilim Yeni varidat bütçesi 942 milyon İngiliz lirasıdır. İstikraz hasilatile masarifi Bir milyar 322 milyon İngiliz lirasına baliğ olacaktır. Bu masarif. İen yarısına yakın bir mifktarı yapi “680 milyon 'müdafaaya mahsustur, "Fakat bu miktar kati değildir. Harp telilikesi korkusundan yeniden müda- faa masrafları yapılacaktır. Simdiye kadar hususi idarelere sit bulunan gaz maskesi ve sığınak gibi halk müdafaa vasıtaları masarifi umumi bit. çeye ayrılmıştır. Bunun için 42 milyon Sterlin tahsis edilmiştir. İngiltere memleketin müdafaası kuâreti yalnız para, silâh ve âlet te- mini ile bitmiyeceğini teküir ettiğinden bir taraftan Kabine İngiliz hallı- nm şimdiye kadar yanaşmınğığı mecburi askerlik usulünün vaz'ına da ka- rar vermiştir. Fakat burun için parlâmentonun bir kanun çıkarması lâ zımdır. İngiltere öteki beriki devlete vermek istediği teminatın bir kıymeti ol. ması için kendisinin de mecburi askerliği kabul eylemesi zaruri olduğu ka- maatine gelmiştir. Bu fedakârlık beynelmilel politikanın son derecede ger- ginleşti, yeni bir delil teşkil ediyor. AKŞAM Umumi meclisin dünkü toplantısı Vilâyet adi ve fevkalâde bütçeleri kabul edildi Umumi meclis dün 'B. Necip Ser- &enyeştinin reisliği altında toplan- muştur. Belediye tahikkuk ve tahsil şubelerinin “çalışma “usullerinin “riti. zam altma silınması, mükellefle Şu- belerin münasebetlerini tanzim etmek üzere hazırlanan talimatname alâka. âzr encümerilere gönderildikten son- Ta sular idaresinin 938 senesi bilân- çosu hakkında tetkiki hesap encüme- rinin “mazbetası Şehir tiyatrosu ve konservatuarn 938 senesi bilânçola. rına dair tetkiki hesap, borcunu öğe- miyen bazı mükellefler hakkında tah- sili emval kanununun tatbikine dair encümen mazbataları kabul eğildi. Bundan sonra Düşkünlerevi (Da- Tülâceze) müessesesine (Şefkat yuva- 1) denilmesi hakkında 9 imzalı bir takrir okundu. Azağan Refik Ahmed «Düşkünler» tabirindeki ahlâki ve manevi mahzu. Tu ileri sürerek 'bu teklifin esas itiba. Jile muvafık olduğunu ai va) yerine (Şefkat yurdu) e Bin münasip olacağını söyledi. B. pa ım Şinasi Dersan tâkrirde imzası alanlardan birinin de kendisi olduğu- nu ve bir makine yanlışlığı olarak yurd yerine yüya denildiğini söyledi, Takrir encümene gönderildi. İkinci celse Meclisin ikinci celsesine Vali doktor Lütfi Kırdar riyaset etti. 939 senesi vilâyetin adi ve fevkalâde bütçeleri eğrafında bütçe encümeninin mazba- tası okundu. Vilâyet bütçesile yeni bir hastane inşası için riyaset maka GÜNÜN ANSİKLOPEDİSİ mı 436;036 lira tekli! ediyordu. Encü- men hastanenin bir senede Ikmalins imkin olmayacağını düşünerek bu paranın 36,036 lirasını şehrin temiş. İiğine ayırmıştır. Yine bu majbataya göre şehitlikleri İmar cemiyetine beş bin, Bakırköy doğumevi mühim işler üğü bu müesseseye 1000, köylere 12.000 lira verilmesi muvafık görülüyordu. Bundan sonra vilâyetin aği bütçesi ökunarâk kâbul edildi. Bu bütçeye göre Beşiktaşta Barbaros türbesi civarında bir bakımevi yapılması mu. velik görülüyordu. Bu suretle vilâ- yetin adi bütçesi 3,223,458 lira ola. rak kabul edilmiştir. Bundan sonra vilâyetin fevkalâde bütçesine içi- miştir. Bu bütçeye göre vilâyet yolları ve köprüleri için 510,000, şehir ve köy mektepleri için 195,000, bir meyva 18. lâh istasyonu tesisi için 9000, Beykoz ağaçlama fidanlığı için de 4 bin ki 13 bin, Silivri ve Çatslcadâki sıfat istasyon»! larının inşa ve tamirile boğa depola- rı tesis, koşu mahalleri ihzarı ve tay koşuları ikramiyesi için 5000, Florya- daki inşaat ve teşrifata 105 bin, hava tehlikesi koruma “işlerine 25 bin, Be- den terbiyesine 67,296, lira “tahsisat, konmuş, ve bu suretle 1,2665511 Vira olarak tesbit edilmiştir. Neticede vilâyet adi “ve fevkalâde bütçenin yekünu 4,489,969 lira ola. rak kabul edilmiştir. Meclis salı günü toplanacaktır, İtalyada hatırası tebcil edilen meşhur muhteri MARKONI # talyanlar bu son günlerde meş- İhur muhteri Markoni.nin hati- rasını kutladılar, Telsiz telgraf ve telsiz telefonu pra- #ik bir hale getiren Gulielms Marko- ni İtalyan bir baba ile Irlandalı bir annenin evlâdıdır. 1874 senesinde şehrinde doğmuş, aynı | Bolangne isimdeki üniversitede okuduktan son- &a fen doktoru payesini almışıtır. Kendisine bilâhare diğer üniversi- telerde fahri doktor payesini “verdi- der. Markoni 1909 da Nobel fizik mü- | 1914 te İtalyan | kâfatını kazandı. yan âzalığına seçildi. Telsiz telgrafla uğraşmağa henüz tahsildeyken başlamıştı, İlk tecrübe- leri için İtalyan hükümetinden kâfi derecede yardım göremeyince İngil- tereye gitti. 1896 da ihtira beratı al- dı ve tecrübeler yaptı. 1897 de 9 mil mesafeleri olan Lavernock ile Brean Down arasında ilk telsiz telefon mu- haberesini kurdu. Şöhretinin yayılması üzerine ken- disini İtalyaya davet ettiler. Orada kara ile gemiler arasında 12 milden muhabere temin etti, Tekrar İngi- tereye dönerek zamanın kraliçesi Eli- zabetin sarayı İle yatı arasında es duyurdu, 1399 da İngiliz elektrik mühendis- leri cemiyetinde telsiz telefon hak- kındaki muhtırasını okudu. 1901 de Artık telsiz telgraf ve telefon ta- mamile bir fantezi sayılmışken 1909 da batan Repüblik vapurunun imdadı- na telsiz haberi sayesinde koşulup insanları kurtarılması bütün dünya- yı alâkalandırdı. Artık her gemiye telsiz koymak âdet hükmüne girdi. Marko'nin son senelerinde bir nevi cü makine icad ettiği rivayet de doğru çıkmadı, Bu âlim, irçok keşifler yapmış, kıtalar telsiz telgraf ve telefon üzerinde çalışan yalnız o değildir. Diğer âlimlerin bunda himmeti var- dır. Markoni, telsizi pratik bir hale koydu, Markoni 1937 yılında vefat etmiştir, Tahranda bayram devam ediyor Siadda yapılan spor şenlikleri, Meclis Reisinin gardenpartisi Stadda Türk zabitleri dılar. Hariciye Veziri Gideli Bir suai alkışlan- ir suare verdi yeni evlilerin çiçeklerle süslenmiş büyük tablolar ve suarede bulunanlar Tdhran'21 (AA) — Anadolu ajan- sının hususi makie gönderdiği mu- İran gençliğinin spor hareketlerini, İra- Bun istikbalini hem de kudretli, kuv- vetli ve disiplinli istikbalin! seyrettik. Sahayı halkalıyan asgari 50 bin kişi- lik kalabalığın önünde beş binden fazla kız ve erkek izcinin muntazam ve hiç aksamıyan toplu hareketlerini görmek 'hakikaten çok zevkli “idi. Şurasına bilhassa işaret edeyim ki, hiç bir hareket kumanda ile yapılmı- yor. Ne düğük ne âe bir emir işitilyor- du. Muzikanm ahengine uyan vücut- Yar her gam üzerinden sarki “göze görünmiyen iplere bağlanmış gibi yaylanıyor, kıvrııyor ve nağmeleri bir insan dalgası halinde canlandırı- yordu. Bu estetik tezahürde bütün Tahran ileri gelenleri, vezirler, misa- fir heyetler, gazeteciler hazır bulunu- yordu. Bunu bütün dünyaya tattıra- bilmek için en büyük sinema firma» ları operatörler göndermişti. Bu me- yanda Anadolu ajanşının sinema re- porteri Kemal Çakuş da üzerindeki bonjura, başındaki silindire bakma- dan oradan oraya koşuyor ve bu gü- zel tezahürü filimle tespit ediyordu. 'Türk subaylarının sahaya gelişleri büyük bir sevgi tezahürüyle karşılan- dı ve dost devlet halkı subaylarımızı uzun uzun alkışladı. Biraz sonra Melike nazlı ile veliaht ve sevimli eşi geldiler. Büyük bir alkış tufanı İle karşılandılar. Diğer tarağ- tan geçit resmi yapılıyordu. Havai mavi renkte giyinmiş genç kızlar iki sıra üzerinde ilerlediler, Ellerinde İran retiklerile süslü halkalar vardı. Sonra Mısır usulü beyazlar giymiş diğer bir grup meydana çıktı. Bunlar rın ellerinde de Mısır rerikleriyle be- zenmiş halkalar görünüyordu. İki grup karşılaştılar ve harikulâde bir plâstik dans yaptılar. Bundan sonra muhtelif beden ha- reketleri gördük. Mısırın Piramitleri insan şeklinde «gözümüzün önünde canlandı. Genç ve tuvana vücutlar hakiki mimari şaheserleri vücuda ge- tiriyordu. Bundan sonra eski İran jimnastik hareketleri gösterildi, Bun- ları seyrettiğimiz zaman İranlıların neden bu kadar güzel vücutlu ve kuy- vetli olduklarını daha iyi anladık. Gençlik adalelerini ve kıvrak bünye- lerini gösterirken şahnameden beyit. | ler okuyordu. Nihayet bu tören daha başka renkli bir tezahür halinde nihayet buldu. Sahayı dolduran gençlik o end dizildi ki birdenbire meydanda insan- dan yapılmış İran ve Misir bayrakla- rının dalgalandığını gördük. Alkışın derecesini tasavvur edersiniz. , Dün öğleden sonra Meclis Reisi İsfendiyari parlâmento binasında bir gardenparti verdi. Muhterem Reisin davetlileri saat 4 buçuktan itibaren, halkla dolu caddelerden geçerek Mec- disi Milli sarayına gelmeğe başlamış- lardı, Dış kapıdan iç kapıya kadar yol, giranbaha halılarla örtülmüştü. Parlâmentonun içi de kıymetli ve bir- birinden güzel halılarla kaplı idi. Dış kapıdan orta kattaki muhte- şem aynalı salona kadar yollar, kori- dorlar, merdivenler ve salonlar zarif giyinmiş İranlı ve yabancı kadınlar ve siyah jaketleri ile bunların alâimi- sema renklerini birbirinden ayıran baylarla dolmuştu. Bütün yabancı heyet âsası, bütün Kordiplomatik, İranın bütün yüksek aileleri hep bu- rada idi. Misafir"seven İralnlılar da- | vetlilerine Millet Vekillerinin evini, Meclisin içtima salonunu, encümen odalarını gezdiriyotlardı. Alâhazreli vellaht yanmda prenses Fevziye olduğu halde saat 17 buçuk- ta Meclis binasına geldi. Alkışlar içinde yukarıya bütün duvarları ufak ayna parçalariyle mozayık gibi işlen- miş tavanından aynalardan yapılmış stalaktitler sarkan büyük saldna gir- diler, Prenses Fevziye siyah ince tül- den bir öğle sonrası giymişti. Kırmızı bir gül metifi ile süslenmiş siyah şap- kası yüzünün penbe inceliğini teba- rüz ettirerek çerçeveliyordu. Gene ve- Yahtın kolunda davetlilerin alkışları- na zarif tebessümlerle mukabele edi- yordu. Sinemacılar ve foto röportörleri bu mesut günün hatıralarmı tespit için birbirlerine rekabet edercesine çalışi- yarlardı, Saat 18 de binanm alt kat salo- nundaki büfeye geçtik. Çiçekler ve şamdanlarla süslenmiş masalarda genç evlilerin riyaset ettiği çay sofrası "umumi neşe içinde bir saatten fazla sürdü ve Prenses Fevziye e veliahtın Parlâmento saraymı o terketmesini müteakib davetliler zarif behçenin tanziminde kendisini gösteren ineş İran zevkini de tattıktan sonra dağıl- mağa başladılar. Gece Hariciye Veziri, eski ince İran sanati ile modern mimariyi ve konfo- Tu mezcetmiş yeni Hariciye sarayının 'yeniş salonlarında bir ziyafet vermiş, ziyafeti Veliaht İle Prenses Fevziye- in açtıkları süare takib eylemiştir. Yemyeşil geniş çim tarhları rengâ- renk Venedik fenerlerile pırıldıyan bahçede havai Sişekler atılmış ve nağmelerini birbirine ekliyen iki ca- zn refakatinde çok geç vakte kadar dans edilmiştir. Sovyetlerin yeni gemisi Sovyet Rusya hesabına İtalyada yapılan ve dünyanın en süratli gemisi olan Taşkend torpito muhribinin İstanbula geldiğini dün yazmıştık, Yuka» da bu yeni ve güzel gemi görünmekteğir.
