28 Nisan 1939 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1

L İ —ei — gu —' —- -— —a :YI_.VL_I.L_E KAT G gaRaan '—W_ ı — ——— — 3? Ulus Basımevi * ; ” . (u M A Çankırı Caddesi, Ankara YG rın 28 Telgraf: Ulus - Ankara ” BananAmrn 5 NİSAN TELEFON Neşriyat kongresi 1939 İmtiyaz Sahibi 1144 AA B;;?;Ih:âââıı:ku ıosz-ğâğâ ilâ İ SOKURUŞ | Matban Müdürlüğü 105i ADIMIZ ANDIMIZDIR 16 sayfa ilâvemiz are 1064 Lordlar ve Avam Kamarasındaki müzakerelerden sonra Mecburi askerlik kanunu kabul edildi İCAP EDEN BÜTÜN TEDBİRLER ALINDI Yeni kanun bir kaç gün içinde meriyelç_gi_r_ecek Milis kuvetleri de silâhlı ordu kadrosuna ilhak olunacak Londra, 27 a.a- — Bugün Avam Kamarasında Çemberleyn mecburi askerlik hakkındaki müzakereleri açarak bu baptaki kanunun önümüz- deki perşembe günü neşr ve kamaraca müzakere edileceğini ve Te_rnto- rial ordu askerlerinin seferberliğini kolaylaştıracak kanunun da - önü - Harp mükellefiyeti kanunu Cümhariyet Merkez Bank lelâde t heyetinin dün yaptığı toplantıdan bir görünüş müzdeki hafta içinde neşrolunaca - N. A. KÜÇÜKA Şu günlerde meclis encümeninde, harp mükellefiyeti kanunu projesi müzakere edilmektedir. Proje pek yakında heyeti umumiyeye gele- cektir. Bu kanun yeni meclisin mü- zakere ve intaç edeceği mühim ve esaslı kanunlardan biri olacaktır. Yıllardanberi üstünde ciddi emek sarfedilen bu h her bakımdı hususi bir ehemiyeti haizdir. Yeni teknik, yeni terakkilerin karşısında artık (muharebe)nin de mânası çok genişlemiştir. Bir muharebe artık yalnız iki ordu avesmüa yâpılan bir «anusaraadan ibaret değildir. İki mil- letin bütün maddi ve mânevi hüvi- yetle çarpışması demektir. Şu halde mak ve başkumandanın emri altın- da bulundurmak gerektir. Bunun i- çin, milli enerjiyi bu tarzda kullana- bilmek için, memleketin gayet ince hesaplara göre teşkilâtlanması za- ruridir. Bir harp zuhurunda devlet bütün milli varlıktan istifade ede- ceği gibi herkesin de böyle bir mu - harebe esnasında derhal yeni vazi - y-Ua icap ettirdiği kadro içine gire- rek müşterci. aksadın muvaffaki- yetine doğru faaliyetini âhenkleş: tirmesi ve istikamet vermesi lâzım- dır. Totaliter ve demokrat memleket- ler kendi sistemlerine göre bu hu- susta çoktan hazırlanmışlardır. U- mümi harbin devamı müddetince ingilizlerin sün geçtikçe kuvetlen- meleri sebebinin hu milli teşkilâtı daha o zamandan kurmüş «« hesap- lamış olduklarından ileri gelüisini söylerler. Çünkü bunun en büyük faydası milli bünyeyi daha ziyade k t l idir. Yakın - da lisi iebe eleğüği den! nun da işte bu kanunlardan biridir. Memlekette umumi veya kısmi se- ferberlik ilân edildiği vakit alelâde vasıtalarla elde edilemiyen bütün askeri ihtiyaç veya hiın_ıetleri bu l hükümleri dair de yap- malarını hükümet vatandaşlardan istemektedir. Hükümetin bu _hlıklıı, beynelmilel kaideler ve teşkılı_n P sasiye | la ötedenbı ı"te"- yit edilmiş bulunmaktadır. H:ıku- met tarafından vutındışlara'yukle— tilen tekliflerin mahiyeti sekiz nok- tada tesbit edilebilir. y 1 — Orduya lâzım olan y_ıyecek ve giyecek maddeleri ve sıhi mad- deler, 2 — Ordu için barınaca tedariki, V 3 — Ordunun istifade edeceği bütün nakliye vasıtaları, 4 — Bazı şartlar altında garılı- lara ve hastalara bakmak mükelle- fiyeti, 5 — Askeri yaş içinde olup ta mevki ve vaziyetin icabı hizmetler- den istifade zaruri olan şahısları çalıştırmak, | 6 — Anbarlardaki orduyâ yarar ticari eşya, 7 — Madenler, 8 — Şirketlere ait demir?ollıı_'ı ile su vasıtai nakliye şirketleri ve li- manlar idaresi (tekmil kndrosu_) ile. Bu muhtelif maddelere lıtbılf e& dilecek mükellefiyet şekilleri Hış.m nevi ve mahiyetine göre değişir. Harp mükellefiyeti kını_ınunun tat - bik sah bil (Sonu 9 uncu sayfada) se k yerler geç milli kuvetleri, milli enerjiyi israf —t bir nukta-etrafrmıda topla-| Tahran'daki resmi şenlikler sona erdi Yabancı heyetler dönmeğe başladılar Tahran, 27 a.a. — Veliahdin düğü - nü için tayin edilmiş olan dört gün - lük resmi merasim bitmiş olduğun - dan ecnebi heyetler bugünden itiba - ren memleketlerine dönmeğe - başla - mışlardır. j tIk ölafak bu sabah Fransıiz heye - tinin bir kısmiı hareket etmiştir. Öğ- leden sonra da diğer kısmı gidecek - (Sonu 7. nci sayfada) ğını bildirdikten sonra, esas hakkın- çok mühim bir mesele teşkil ediyor- daki kararın hemen bu akşam veri!- Cümhuriyet Merkez Bankası alelâde mesi zarureti üzerinde israr eyle - miştir. Çemberleyn müteakiben mecburi as umumit heyeti dün toplandı kerliğin esas itibariyle kabulüne dair olan lâyihayı tevdi etmiştir. Başvekil, bu meseledeki düşüncele- rini muhalefet liderlerinden gizleme- ği aklından geçirmediği ve fakat Hhâ- disenin zarureti altında alelâcele ha- reket etmek mecburiyetinde kaldığını kaydetmiş ve demiştir ki: Kanunun Hitler'in nutkundan önce çıkması lâzımdı “— Hemen bu hafta içinde beyan- name yapılması elzemdi. Ve bu cihs-t du. Çünkü önümüzdeki haftaya bıra: kılmış olsa idi Hitler'in yarın söyli- (Sonu 7 inci sayfada) NEŞRİYAT KONGRESİ HAZIRLIKLARI Bu koöngrede memleketin müstak- bel neşriyat faailyetini sistemli ve yıllara ayrılmış bir programa bağla- manın ve bu sahada çalışan bütün res- mi ve hususi teşekküller arasında iş- birliği yaparak eldeki imkânlardan en verimli neticeler elde edebilmek yolları araştırılacaktır. Kongrenin tetkik edeceği mevzular Maarif Vekâletinin — hazırladığı programa göre, kongrenin tetkik ede- ceği mevzuların başlıcaları şunlar- dır: Resmi ve hususi neşir teşekkülleri- nin sermaye ve kuvetlerini azami ve- rim temin etmek üzere teksif ederek iş birliği etmeleri yollarının araştırıl- ması ve bu esasa göre umumi bir neş- (Sonu 7 inci sayfada) Kongrenin esas mevzuları ve ruznamesi tesbit edildi Sergievinde hazırlanmakta olan neşriyat sergisinden bir köşe Bir“mnyııta Se__rgievinde Maarif Vekâleti tarafından açılacak â!an On yıllık türk neşriyat sergisi” nin hazırlıkları bitmiş gibi- ir. Di_ğer taraftan sergi dolayısiyle toplanacak olan “Neşriyat Kon- gresi,, hazırlıkları da tamamlanmak üzeredir. ve kolonisi tarafından karşılanmış ve bir polis müfrezesi selâm resmini ifa etmiştir. B. Potemkin bu akşam — Ankara'ya hareket etmiş ve hareketinde de aynı merasimle uğurlanmıştır. Bükreş, 27 a.a. — Öğrenildiğine gö- re, B. Potemkin Ankara'dan avdetin- de Bükreş'e uğrayacak ve — o sırada Avrupa payıtahtlarındaki turnesin - den avdet etmiş bulunacak olan B. Gafenko'ya misafir olacaktır. Sofya, 2 7a.a. — B. Potemkin'in An- kara'dan avdetinde yeniden Sofya'ya uğrayacağı beyan edilmektedir. Üstündağ dâvasına —dün de devam edildi Dün altmış şahidin ifadeleri okundu, maznunlar ittihamları reddettiler Eski vâli ve belediye reisi Mühittin Üstündağ ve arkadaşlarının oto - büs yolsuzluğu hakkındaki muhakemelerine bugün öğleden - evel saat 10.15 de temyiz dördüncü ceza dairesinde devam edilmiştir. Reis Mec- di Beydeş, âzalar ve başmüddeiumumi muavini aynı zevattan ibaretti. (Sonu 7 inci sayfada) B. Potemkin'in İstanbul'da karşılanışına ait dün sabah çekilmiş bir resim Sovyet hariciye kemiser muavini bugün geliyor İstanbul, 27 a.a. — Sovyet hariciye komiser muavini Potemkin, bu sabah saat 7.25 te ekspresle Sofya'dan şehrimize gelmiş ve istasyonda vâli ve belediye reisi Lütfi Kırdar, emniyet rirektörü, sovyet konsolos — Aksiyonerlere hisse başına 640 kuruş temettü verilecek Türkiye Cümhuriyeti Merkez Ban- kası alelâde heyeti umumiyesi dün bankanın umumi merkezinde idare metlisi teisi Nusret Medya'nın riya- setinde toplanarak müessesenin 1938 yılı idare meclisi ve murakabe heyeti raporlarını tasvip ve bilânçosunu tas- dik eylemiştir. İdare meclisi raporuna ve bilânço- ya göre 1938 yılındaki banka muame- lesinden hasıl olan kâr 2.210.322 lira- dır. Bu miktardan nizami ihtiyat ak- çeleriyle hazineye ve memurlara ait hisseler ayrıldıktan sonra hissedarla- ra ait olarak kalan miktar da 1.113.759 liradan ibaret bulunmaktadır. Heyeti umumiye, banka idare mec- lisinin raporunda teklif ettiği veçhi- le bu miktardan kazanç ve buhran ver- gileri indirilerek geriye kalan 961.159 liranın beher hisseye 640 kuruş bir temettü tevziini tasvip eylemiştir. Heyeti umumiye gene bü toplantı- sında B. C. D. hisselerine sahip hisse- darları temsilen murakipliklere De - nizbank idare meclisi reisi Hamit Can, Merkez Bankası sabık murakibi Cemil Akok ve Sümerbank sabık mu- rakıbı Vehap Kocamemi'yi seçmiştir. Cümhuriyet Halk Partisi Genel Sekreteri Fikri Tuzer'in de bulundu- ğu bu toplantıda Maliye Vekâletini Nakid İşleri Umum Müdürü Celâl Sait temsil eylemekte idi. (aa.) Dün çocuk haf- tasının beşinci gü nü idi. Öğleden sonra saat 16 dan 19 a kadar çocuk larla — ailelerine, Çocuk — Esirgeme kurumu tarafın - dan çocuk bahçe- sinde bahçe eğlen celeri tertip edil- miştir, Öğleden evel ve sonra ilk mektep- lerden seçilen ta- lebelere parasız olarak Ulus, Ye- ni, Sus ve Halk sinemalarında ter biyevi ve ahlâki filmler — gösteril - miştir. Ankara radyosu dün de çocuk neşriyatına © devam etmiştir. Bu gün öğleden sonra Çocuk E sirgeme Kurumun da gürbüz çocuk — Müsabakası yapı lacaktır.. Resmi miz dans eden se vimli bir yavruyu gösteriyor.