28 Nisan 1939 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1

Ulus Basımevi Çankırı Caddesi, Ankara | Telgraf: Ulus - Ankara sammranman ı TELEFON Neşriyat kongresi ı İmtiyaz Sahi 4 Yazı Müdürlüğü 1062-1063 vi vela Madban YaKdaAAN ” Tagi ADIMIZ ANDIMIZDIR 16 sayfa ilâvemiz Lordlar ve Avam Kamarasındaki müzakerelerden sonra Mecburi askerlik kanunu kabul edildi İCAP EDEN BÜTÜN TEDBİRLER ALINDI Yeni kanun bir kaç gün içinde meriyele girecek Üüee vüni gu geee | Harp mükellefiyeti kanunu N. A. KÜÇÜKA Şu günlerde meclis encümeninde, harp mükellefiyeti kanunu projesi müzakere edilmektedir. Proje pek yakında heyeti umumiyeye gele- cektir. Bu kanun yeni meclisin mü- zakere ve intaç edeceği mühim ve esaslı kanunlardan biri olacaktır. | Yıllardanberi üstünde ciddi emek sarfedilen bu kanun her bakımdan hususi bir ehemiyeti haizdır. Yeni teknik, yeni terakkilerin karşısında artık (muharebe)nin de mânası çok genişlemiştir. Bir muharebe artık | yalnız iki ordu asesnta yâpılan bir | snusaraadan ibaret d İki mil letin bütün maddi ve mânevi büvi- yetle çarpışması demektir. Şu halde milli kuvetleri, milli enerjiyi israf - bir vtrafında topla: mak ve başkumandanın emri altın. hesaplara göre teşkilâtlanması za- ruridir. Bir harp zuhurunda devlet bütün milli varlıktan istifade ede- ceği gibi herkesin de böyle bir mu - harebe esnasında derhal yeni vazi - Yetim içap ettirdiği kadro içine gire- rek müşlerek. —maksadın muvaffaki- yetine doğru faaliyetini âhenklej tirmesi ve istikamet vermesi lâzım- dır. Totaliter ve demokrat memleket- ler kendi sistemlerine göre bu hu- susta çoktan hazırlanmışlardır. U. mümt hatbin devamı müddetince ingilizlerin sün geçtikçe kuvetlen- meleri sebebinin “Lu milli teşkil. daha'o zamandan kurmüş <. hesap- lamış olduklarından — ileri gelüisini söylerler. Çünkü bunun en büyük faydası milli bünyeyi daha ziyade ' © mukavemete sevketmesidir. Yakın - da meclisin müzakere edece mun da işte bu kanunlardan biridi Memlekette umumi — veya kısmi se- ferberlik ilân edildiği vakit alelâde vasıtalarla elde edilemiyen bütün askeri ihtiyaç veya hizmetleri bu kanunun hükümleri dairesinde yap- | (atandaşlardan | malarını hükümet v istemektedir. Hükümetin bu hakkı, beynelmilel kaideler ve teşkilâtı e-| sasiye kanunumuzla dledı:nbon_ yit edilmiş bulunmaktadır. H_ıık met tarafından vııındulın_yulıle. tilen tekliflerin mahiyeti sekiz nok- tada tesbit edilebilir. | Milis kuvetleri de silâhlı ordu kadrosuna ilhak olunacak Londra, 27 a.a: askerlik hakkındaki Bugün Avam Kamarasında Çemberleyn mecburi izakereleri açarak bu baptaki kanunun önümüz- deki perşembe günü neşr ve kamaraca müzakere edileceğini ve Territo- rial ordu askerlerinin seferberliğini kolaylaştıracak kanunun da — önü - | Tahran'daki resmi | şenlikler sona erdi Yabancı heyetler dönmeğe başladılar 'Tahran, 27 aa. — Veliahdin düğü - nü için tayin edilmiş olan dört gün - lük resmi merasim bitmiş olduğun - dan ecnebi heyetler bugünden itiba - ren memleketlerine dönmeğe - başla - mışlardır. tik ölarak bu sabah Fransiz heye - tinin bir kısmı hareket etmiştir. Öğ- leden sonra da diğer kısmı gidecek - (Sonu 7. nci sayfada) 1 — Orduya lâzım olan yiyecek ve giyecek maddeleri ve sıhi mad- deler, | 2 tedariki, İ 3 — Ordunun istifade edeceği bütün nakliye vasıtaları, 4 — Bazı çartlar - altında lara ve hastalara bakmak mükelle- fiye 8$ — Askeri yaş içinde olup ta mevki ve vaziyetin - icabı hizmetler- den istifade zaruri olan şahısları Ordu için barınacak — yerler yaralır çalıştırmak, 6 — Anbarlardaki orduyd yarar ticari eşya, 7 — Madenler, t demiryolları girketleri ve li- manlar idaresi (tekmil kadrosu) ile. Bu muhtelif maddelere lıı_bik_ - dilecek mükellefiyet şekilleri işin ni mahiyetine göre değişi Harp mükellefiyeti kanununun tat - bik sahasına geçebilmesi zamanını (Sonu 9 uncu sayfada) dir. L LAT Bi müzdeki hafta içinde neşrolunaca - ğını bildirdikten sonra, esas hakkrı daki kararın hemen bu akşam veri mesi zarureti üzerinde israr eyle miştir. Çemberleyn mütcakiben mecburi as kerliğin esas itibariyle kabulüne dair olan lâyihayı tevdi etmiştir. Başvekil, bu meseledeki düşüncele- rini muhalefet liderlerinden gizleme- ği aklından geçirmediği ve fakat hi- disenin zarureti altında alelâcele ha- reket etmek mecburiyetinde kaldığını kaydetmiş ve demiştir ki: Kanunun Hitler'in nutkundan önce çıkması lâzımdı “— Hemen bu hafta içinde beyan: name yapılması elzemdi. Ve bu cih-t çok mühim bir mesele teşkil ediyor- du. Çünkü önümüzdeki haftaya bita: kilmış olsa idi Hitler'in yarın göyli- (Somu 7 inci sayfada) NEŞRİYAT KONGRESİ HAZIRLIKLARI Kongrenin esas mevzuları ve ruznamesi tesbit edildi F î“ U Sergievinde hazırlanmakta olan neşriyat sergisinden bir köşe Bir mayısta Sergievinde Maarif Vekâleti tarafından açılacak | olan “On yıllık türk neşriyat sergisi” nin hazırlıkları bitmiş gibi- Diğer taraftan sergi dolayısiyle toplanacak olan “Neşriyat Kon- gresi,, hazırlıkları da tamamlanmak üzeredir. Bu kongrede memleketin müstak- —— bel neşriyat faailyetini sistemli ve yıllara ayrılmış bir programa bağla- manın ve bu sahada çalışan bütün res- | mi ve hususl teşekküller arasında iş- birliği yaparak eldeki imkânlardan en verimli neticeler elde edebilmek İları araştırılacaktır. yol Kongrenin tetkik edeceği — | mevzular | Maarif Vekâletinin — hazırladığı programa göre, kongrenin tetkik ede-| ceği mevzuların başlıcaları şunlar- dir: Resmi ve hususi neşir teşekkülleri- nin sermaye ve kuvetlerini azami ve- rim temin etmek üzere teksif ederek iş birliği etmeleri yollarının araştırıl- 1 ve bu esasa göre umumi bir neş- (Sonu 7 inci sayfada) mas: | we kolonisi tarafından karşılanmış Cümhanriyet Merkez Bankası alelâde umumi heyetinin dün yaptığı toplantıdan bir görünüş Cümhuriyet Merkez Bankası alelâde umum? heyeti dün toplandı Aksiyonerlere hisse başına 640 kuruş temettü verilecek Türkiye Cümhuriyeti Merkez Ban- kası alelâde heyeti umumiyesi dün bankanın umumi merkezinde idare meelisi telsi Nusret Medya'nın riya- setinde toplanarak müessesenin 1938 yılı idare meclisi ve murakabe heyeti raporlarını tasvip ve bilânçosunu tas- dik eylemiştir. İdare meclisi raporuna ve bilânço- ya göre 1938 yılındaki banka muame- lesinden hasıl olan kâr 2210.322 lira- dır. Bu miktardan nizamt ihtiyat ak- le hazineye ve memurlara ait ayrıldıktan sonra hissedarla- a ait olarak kalan miktar da 1.113.759 liradan ibaret bulunmaktadır. | Heyeti umumiye, banka idare mec- lisinin raporunda teklif ettiği veçhi- le bu miktardan kazanç ve buhran ver- gileri indirilerek geriye kalan 961,159 liranın beher hisseye 640 kuruş bir temettü tevziini tasvip eylemiştir. Heyeti umumiye gene bu toplantı. sında B. C. D. hisselerine sahip hisse- darları temsilen murakipliklere De - nizbank idare meclisi reisi Hamit Can, Merkez Bankası sabık murakibi Cemil Akok ve Sümerbarık sabık mu- rakıbı Vehap Kocamemi'yi seçmiştir. Cümhuriyet Halk Partisi Genel Sekreteri Fikri Tuzer'in de bulundu: ğu bu toplantıda Maliye Vekâletini Nakid İşleri Umum Müdürü Celâl Sait temsil eylemekte idi. (a.a.) B. Potemkin'in İstanbul'da karşılanışına ait dün sabah çekilmiş bir resim Sovyet hariciye komiser muavini bugün geliyor İstanbul, 27 a.a. — Sovyet hariciye komiser muavini Potemkin, bu sabah saat 7.25 te ekspresle Sofya'dan şehrimize gelmiş ve istasyonda vâli ve belediye reisi Lütfi Kırdar, emniyet rirektörü, sovyet konsolos ve bir polis müfrezesi selâm resmini | ifa etmiştir. f B. Potemkin bu akşam — Ankarâ'ya | hareket etmiş ve hareketinde de aynı merasimle uğurlanmıştır. Bükreş, 27 aa. — Öğrenildiğine gö- re, B. Potemkin Ankara'dan avdeti de Bükreğ'e uğrayacak ve — o sırada Avrupa payıtahtlarındaki turnesin - den avdet etmiş bulunacak olan B. Gafenko'ya misafir olacaktır. Sofya, 2 Zaa, — B. Potemkin'in An- kara'dan avdetinde yeniden Sofya'ya Dün çocuk haf tasının beşinci gü nü idi. Öğleden sonra saat 16 dan 19 a kadar çocuk- larla — ailelerine, Çocuk — Esirgeme & kurumu tarafın - dan çocuk bah,ı sinde bahçe eğl. celeri tertip edil- miştir. Öğleden evel ve uğrayacağı beyan edilmektedir. sonra ilk mektep- Üst;ndağ —dün de devam edildi Dün altmış şahidin ifadeleri okundu, maznunlar ittiha Eski vâli ve belediye reisi Muhittin Üstündağ ve arkadaşlarının oto - büs yolsuzluğu hakkındaki muhakemelerine bugün öğleden evel saat 10.15 de temyiz dördüncü ceza dairesinde devam edilmiştir. Reis Mec- di Beydeş, âzalar ve başmüddelumumi muavini aynı zevattan ibaretti lerden seçilen ta- lebelere — parasız olarak Ulus, Ye- Sus ve Halk emalarında ter biyevi ve ahlâki filmler — gösteril - miştir. — Ankara radyosu dün de çocuk neşriyatına devam etmiştir. Bu gün öğleden sonra Çocuk E.- sirgeme Kurumun da gürbüz. çocuk müsabakası yapı lacaktır.. Resmi miz dans eden se- — vimli bir yavruyu gösteriyor. dâvasına mları reddettiler (Sonu 7 inci sayfada)