28 Mart 1939 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 2

23 Mart 1939 Dün Geceki ve Bu Sabahki Elfaberler Son dakika Romanya Hariciye N Nazırı Ankaraya geliyor B. Gafenku dün hükümet partisinde çok mühim bir nutuk irad etti Bükreş 28 — Romanya Harleiye na» | dudlarda a pır Miri B. Gafenku, Türkiye Hariciye ves Kilini ziyaret etmek üzere paskalya yor- Ankarayı ziyaret edecektir. (Akşam: Paskalya yortusu 9 nisan pazar gününe rasladığına göre B. Ge- fenku nisanın ilk haftasında Ankâra- ya gelecek demektir.) Bükreş 28 — Romanya Hariciye na- ri B. Gafenku, hükümet partisinde gok mühim bir nutuk irad etmiştir. B. Gafenku, evvelâ Balkan antantı kon- seyinin Bükreşteki son içtimaından, bahsetmiş, sonra Bulgar Başvekilinin Ankarayı ziyaretine temas etmiş ve demiştir ki: — Bu ziyaret, bütün Balkan mem- Meketlerinin müşterek menfaatlerini müdrik bulunduklarını isbat ediyor. B, Köscivanofun - Ankarada yaptığı konuşmalar sonunda neşredilen res- Mİ tebliğ Romanyada mükemmel bir intiba bırakmıştır. Müttefiklerimizle olan sıkı kağla- rımız ve tesanüd ve hududlarımıza yapılabilecek bir tazyik daha az v# him kılıyor.e Müteakiben Karpat Ukraynasının Macarlar tarafından işgali hâdisesine nakli kelâm ederek demiştir ki: “ — Macâr müfrezeleri birçok nokta. larda hududumuza gelmişlerdir. Hü- * dudlarda askerlerimizden vücüde ge- tirdiğimiz metin ve sakin sed arkasın. da vekaylin inkişafını itidal ve soğuk- kanlılıkla bekliyoruz. Macaristan as- kerlerinden ne kadarını terhis ederse biz de o kadar asker terhis edeceğiz. Macarların alacaği tedbirler nisbetin- de biz de tedbir alacağız. B, Gafenku, son Alman - Rumen ti. caret itilâfından bahsetmiş ve demiş» tir ki: »— Bu anlaşına iki memleketin sulh» perver gayelerine müsteniddir, Bu anlaşma, Romanyanın bütün memle- ketlerle iktisadi münasebetlerini ser- besçe inkişaf ettirmeğe, ihracatını arttırmağa, ve memleketin istikrarını kuvvetlendirmek için teslihatını art- ırmağa müsaiddir. B; Gafenku nutkunu miştir: — Beynelmilel ahlâkıyat üzerine müstenid ve her milletin milli istik- dâline riayetkâr umumi bir itilâf ak- delimedikçe, umumi sulh temin edi- lemez. Hiç şüphe götürmiyen bir nokla varsa o da şudur: Taarruza şöyle bitir. uğradığı gün Romanya elinde silâh, kime karşı olursa olsun kendini mü- dafaa edecek ve topraklarının tama- miyetini bütün küvvetile muhafaza eyliyecektir. Almanya Yuyoslavyada iktisadi menfaatler femin etmek İstiyor © Almanya, kendisininkinden üstün menfaatler Paris 27 (A.A) — Havas bildiriyor; Bel- grattan gelen haberlere göre, B. Maçek ile yapılan mühim bir konferansı müteakip, Sırp müşterek muhalefet grupu ve Yu- goslav mill partisi - yani iki Belgrat mu- halefet teşekkülü - hükümeti We Hırvat muhalefeti arasında yakında yapılacak görüşmelerde, kendi adlarına da hareket etmek üzere B. Maçeke tam salâhiyet ver- miştir. Belgrat muhslefet teşekkülleri Maçek, görüşmelerin yalmz Mirvat mese- Jesine bir hal sureti hazırlamaya matuf olarak takip edilecek usul üzerinde ya- pılması bahsinde mutabık kalmışlardır. Diğer taraftan, bayan Taboule'in Ocuvre gazetesinde yazdığına güre, Almanlar, bir ticaret muahedesi akdetmek için Yugos- Yavya üzerinde tesir Sera eylemekte ve Hırvalistanın Macarislana ilhakı için de gddetli bir propagandayı İlham etmek- tedir. ve B. Yuğoslavyadaki 450 bin kişilik Alman ekaliiyetini temsili eden üç Alman partâ- mento Azası, müstacel surette Berline ça- dırilmıştır, Yugoslayva parlâmentosunda- ki bu üç Alman mebus ve âyan âzası, Al- manya ve Yuroslavyadaki gizli devlet po- Msi Gestapo teşkilâtı ajanları ile beraber çalışmakta ve Macaristan kanal fe Hr- Belçikada Alman propagandası Brüksel 28 — Kolonya radyosu pa- gar günü akşamı, Belçika Fiâmanla- rna hitaben almanca neşriyatta bu- Tunmuştur. Kolonya radyosunun Flâ- manlara halis Alman vatandaşı gibi hitap etmesi Belçikada şiddetli bir hid- det uyandırmıştır. Maarif müdürleri arasında tayinler Ankara 21 (Telefonla) — Sivas maâ&- rif müdürü B. Cemal Antalya, Trab- sondan B, Rifat, Sivas, Ağrıdan B. Hüseyin Erzurum, Erzurumdan B. Mehmed Trabzon, Bitlisten B. Nured- din Maraş, Eskişehir ilk tedrisat mü. | fettişlerinden B, Nabi Ağrı, Tekirdağ #ik tedrisat müfettişlerinden B. Halid | Bitlis, Balıkesir ilk tedrisat müfettiş» B. Hüseyin Siird maarif mü- iye o temin ederseltalya Arnavudluğu ilhak edecek vatlarm Macaristana ilhakı için çok faal propaganda yapmaktadır. Bu suretle Zag- rep ile Budapeşle arasında gidiş geliş vardır ve bir kaç gündenberi, Macar hü- kümet mabfilleri, Budapeştede Yugoslay- Yünın Çek - Slovakyanın ak'betine uğra- yacağırı, zira Hırvatlar le Slovenlerin Sırplar ile hiç bir alâkası olmadığını açık- ça bahsetmektedirler, Bu arada da, 48 saattenberi, Almanya, Yugoslavyayr s0ria. kabul ettirmek istedi- #i yeni ticaret muahedesinin akdi için Belgrad üzerinde şiddetli tesirler icra et- mektedir. Paris 28 — Siyasi mahafl, Yugodev perlâmentosundaki üç Alman mebusun, Berlin hükümeti tarafindan Yugoslavya» meşgul oluyorlar. Yuguslavya iç piyasasında bir hayat sahası yaratmak istiyor. Böyle bir siyaset, İtalyanın menafiine tabanta- bana md bulunuyor. İyi malümatlı mahafile göre, İtalya, Yuğoslaryada Almanya tarafından ken disininkine faik iktisadi menfaatler te- min etiği takdirde Armavudloğu işgal et- mekte tereddüd etmiyecektir. Bu mesele, doğrudan doğruya Fransayı da alâkadar ediyor. Macar hücumları devam ediyor Macar topçusu dün de Slovak köylerini topa tuttu Bratislava 27 — Slovakya Alman. larının organı olan Grenaböte gazete- si Macarların Slovak hududlarına te- cavüzlerine devâm ettiklerini yazıyor ve Macarların müzakereye başlamaz. dan en ehemmiyetli noktaları işgal et- mek istediklerini ilâve ediyor. Macar topçusu dün birçok yerleri topa tutmuştur, Budapeşte 27 — Slovak tayyareleri. nin hücumları esnâsında Macarların muhtelif yerlerde uğradıkları zayiet şudur: 53 yaralı, 17 ölü, 10 otomobil, 14 ev #ahvin adilmisiie Reisicümhurun .. . teşekkürleri İnönü, mebus vatandaşların sevgi ve teveccühlerine teşekkür ediyorlar Ankara 27 (AA.) — Reisicümhur İsmet İnönü aşağıdaki mektubun neşrini Anadolu ajansına emir bu- yurmuşlardır: Anadolu ajansına Mebus arkadaşlarımın ve valan- daşlarımın sevgi ve tevecelihlerini Made eden birçok telgraflar alıyorum, Yürekten teşekkürlerimi kabül bu- yurmalarını rica ederim. Türkiye Reisicümhuru ve €. H. P, değişmez.genel Başkanı İsmet İnönü Vali ve C. M. P, Başkanlığına İstanbul Türkiye Büyük Millet Meclisinin alincı intihap devresi için (yapılan mebus seçimi yurdumuzun ber tarafinda tamamlanmış re bütün seçiciler reylerini tam bir ittifakla Partimizin namzedlerine vermişlerdir. İki ay devam eden intihap faaliyetinin her safhasında intihabı me- busan Kanununun Parti mevzuatının ve genel sekreterlik tebiiğatının bütün bu- kuklarını günü gününe ve tam olarak ye- rine getirmiş olan başta siz muhterem arkadaşımız olduğu halde Parti teşkilâtı- mızda, vazife alan bütün arkadaşlarımıza gerek istişare ve gerek resmi er gösterdikleri yüksek ve siyasi tan dolayı bütün Ikinci pen arka” Gaşlarımıza candan teşekkürler ve derin takdirlerimi arzeder, hepinizin sevgi ve saygı ile gözlerinizden öperim. C.H. P, Genel sekreteri Erzurum mebusu Dr. Fikri Tuzer Devlet demiryolları ve posta umum müdürlükleri Gümrük Muhafaza Genel komutanlığına general Fahri vekâleten tayin edildi Ankara 28 (Telefonla) — B. All Ri- yanın Çoruh . mebusluğ intihal Üzerine Devlet demiryolları ve liman- Yar mum müdürlüğü! idarenin sirde bulunan üçüncü işletme ürü B. Tahsin Sezenin tayin! yük- sek tasdike arzolunmuştur. Kars mebusluğuna intihap edilen Pösta ve Telgraf ve Telefon umum mü- dürü B, Şerefeddinin yerine Nafıa ve» kâleti muhabere ve mürasele müşavis ri B. Nazım Turuncu vekâleten tayin edilmiştir. Gümrükler muhafaza genel komu- tanı tüm general Seyfinin Mardin mebusluğuna seçilmesi üzerine açılan genel komutanlığa general Fabri Ulug vekâleten tayin edilmiştir, Erkek ve kadın muallimlerin okutacakları dersler Ankara 27 (Telefonla) — Maarif Vekâleti maarif müdürlüklerine bir tamim göndererek yazı ve jimnastik derslerinin erkek, aile bilgisi dersleri. nin de kadın öğretmenler tarafından okutturulmasının muvafık görüldü. günü bildirmiştir. B, Hitlerin nutku Alman Propaganda Nazırı Budapeşteye ve Radosa gidiyor Berlin 28 — B. Hitler li nisanda Vilhemshafende bir nutuk söyliyecek- tir, Almanya Propaganda Nazırı B, Göbels dün akşam Budapeşleye ve oradan da Atinaya hareket etmiştir. 'B. Göbels Atinada iki gün kaldıktan sonra Rados adasına gidecek ve pas- kalya tatilini orada geçirecektir. B. Göbels, Rados adasında 15 gün kalâ- caktır. dandik Italyanlar, Trablusa Alman askerinin gittiğini tekzib ediyorlar Roma 28 (A.A.) — Stefani ajansı bildiriyor: Cenevreden alınarak Daily Teleğraph da neşredilen bir haber, Lib- yaya gitmek üzere Brenner hududun. dan Alman askerleri ve Alman harp malzemesi geçtiğini söylemektedir. Ta- mamile asılaz Se bu beher; kati su, ZEKA emme İTEM du Müşterek beyanname neşri neden bırakılmış? Temps gazetesine göre Polonya ve Romanya Sovyet Rusyanın yardıma İştirakine taraflar olmamışlar Dünkü posta ile gelen 'Temps gaze- tesi, “Fransız - İngiliz tesanüdü; Berlâvhasile yazdığı bir başmakalede, Pransa ile İngiltere arasındaki siki elbirliğinden ve müşterek bir beyan- name heşretmek için yapılan siyasi müzakerelerden bahsettikten sonra diyor ki: «Müşterek bir emniyet projesinden ve müşterek bir beyanname neşrin- den bahsedilmektedir. Bu beyanna- meyi imzahyacak devletler, sebepsiz bir tecavüze karşı istişarede bulun- mağı ve alınacak tedbirleri müştere- ken kararlaştırmağı teahhüd edecek- lerdir, Zannımıza göre, hiçbir proje, taa suv etmemiştir; Şu veya bu şekilde kati bir karar verilmezden evvel shvail ve şerait yakından tedkik edil- mek lâzımdır. Meselâ Lehistanın ve Sovyet Rusyanın filli bir yardımı ol- madıkça, derhal Romanyaya hakiki ve müessir bir yardım düşünmek, oldukça zordur. Sovyet Rusyanın böyle bir yardı- ma iştirakinin haklı veya haksız Ro- manya ve Polonya efkârrumumiyesi- ni endişeye düşürmekte bulunduğu kimse “e bir sır değildir. Diğer ta- vanın emelleri henüz Lehistanın siyaseti, zaman Zaman garib ve birbirine nd görünen“bir takım mülâhazaların tesiri altında bocalıyor. Fakat şimdiden güvenilebilecek yakla, Fransa İle İngiltere arasında- ki sıkı teşrikimesaldir. Bu teşrikime- &ai gerek askeri, gerek diplomatik bakımdan dünya sulhünü korumak için en kati bir hadise teşkil eder. İki büyük demokrasi devletin ev- velâ kendi emniyetlerini bütün kuv- vet ve vasıtalarile derhal harekete geçebilecekleri garbin müdafaasını düşünmeleri vekayiin mantıki icabi- dır. Fransa ile İngiltere bilindiği givi Belçikanın istiklâl ve mülki tama miyetini garanti etmişlerdir. Fakat Hollandaya veyahud İsviçreye yapı- lacak bir tecavüze karşı da birçok sebeplerden dolayı lâkayd kalamı- yacaklardır. Totaliter devletlerinin İmperyalizmine kayşı ilk sağlam sed, burada kurulmak icab eder.» İngilterede mecburi askerlik fikri stralında hararetli münakaşalar Nazırlardan bir kısmı buna taraftar, bir kısmı ise şiddetle itiraz ediyor Paris 37 Tondradan bil diyor: İyi “haber alan mahfillerde söylendiğine göre, mecburi askerlik hizmeti meselesi İngiliz Kabinesinin başhen meşguliyetini teşkil etmekte- dir. Nazırlar arasında bu hususta çi- kan ihtilâf dünkü tebliğde gösteri mektedir. Mecburi askerlik hizmetine taraf- tar olan lord Halifax, Başvekili bir dereceye kadar noktal nazarına işti- rak ettirebilmiş ise de, Harbiye Nazı- Tı Hoare ve Maliye Nazırı Simon bu fikre şiddetle itiraz etmekte ve mec- burt askerlik hizmetini kabul ettiği takdirde, hükümetin gelecek intiha- . . Madrid şehri .. .. düşmek üzere Frankonun taarruzu muvaf- fakıyetle devam ediyor Burgos 28 — - “Toledo cephesinde Cümhuriyetçilerin cephesi 90 kilomet. reye kadar yârılmıştır. Taarruza beş kolordu iştirak ediyor. Madrid cephesinde cümhuriyetçi müfrezeler teslim olmağa başlamışlar- dır. Bir nasyonalist müfrezesi şehrin merkezine hâkim yüksek bir tepeyi iş- gal etmiştir. Üniversite mahallesinde de birçok cümhuriyetçiler teslim ok muşlardır. Şehrin anbean sukutu bek- leniyor. Madrid müdafaa komitesi neşrettiği bir artık mü- dafaa imkânı kalmadığını bildirmiş. tir. Fransa İs panyol filosunu iade ediyor Paris 28 — Fransa hükümeti, Bizert limana iltica etmiş olan 11 İspanyol hârp gemisini Franko hükümetine fadeye karar vermiştir. Harp gemile- rini tesellüm edecek İspanyol amiral Bizerte gitmiştir... B. Daladier'nin mühim bir nutku Paris 28 — Fransız Başvekili B. Da- Jadier radyoda Fransız milletine hita- ben mühim bir nutuk söyliyecektir. Fu nutuk, B. Mussolininin nutkuna bir esi vap teşkili edeceği cihetle, siyasi mâhs- fil datatıları yk pir alâka ile bek T “batta kaybet mesi muhakkak olduğu» mü ileri sürmektedirler. Söylendiğine göre, İmparatorluk Müdafaa komitesi, son celsesinde bir nevi mecburi hizmet şekli lehinde ka- rar vermiştir. Fakat Amele partisi mecburi hiçbir hizmet şekli kabul et- memektedir, Daha doğrusu Chamber- Iain'in otoritesi altında böyle bir hiz- metin ihdasını istememektedir. İyi haber alan mahfillerde hası! olan kanaste göre, son karar, beynelmilel vaziyetin inkişafına ve harp tehdidi- nin çoğalmasına veya azalmasına bağ- Mıdır. | Chamberlain'in iki suale cevabı Chamberlaymin » ve Lord Ha- lifaksın bugünkü beyanatı Londra 77 (AA) — Avam kamarasında bir işçi mebus B. Chamberiainden şu suali sormuştur: Başvekil, 29 eylül İngiliz - Alman dek- Mrasyonunu DAJA meri telâkki ecdiywe mu? Başvekil şu ceyabı vermiştir: 17 Mari tarihli beyanatıma Mâve ede- cek bir kelimem yoktur. İkinci bir sual; Acaba, Başvekil, Hitler Ne yeniden şah- si temasta bulunmak arzusunda mıdır? Böyle bir görüşmenin faydalı bir şeye yarayacağını zannetmiyorum. Londra 28 — Başvekil B. Chamberlan, Bükreş hükümetinin, Alman - Rumen ti caret muahedesinin siyasi biç bir yi deyi ihtira çam ve Romanyanın iktisadi istiklâlinin mahfuz kaldığını, İn— gütere hükümetine bildirdiğini dün Avam kamarasına bildirmiştir, bugün Avam kamarısında beyanatta bu- Iuracaktır. —..41EAAEAAAAEEAENE EE SEEEEEEEEE ESEN e Acıklı bir ölüm Emekli albay Hacı Hasen damadı (üe- cardan Feridun Sezen ve kimyager Rük-“ ngddin Sezen'in babaları emekli hikim- lerden Konya Aksarayı sabik mahkeme relsi Mustafa Şükrü Sezen bu sabah se<$ 6,10 da kalb sektesinden hayata gözlerini | kâpamıştır, Cenazesi yarın saat l0da Ks- dıköyünde Mühürdarda Rıza Paşa s0k:- Kında 37 nutdaralı henelerinden kaldırı“ Jarak epin öğe vakti yün dei