11 Mart 1939 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 2

Sahife 2 Son dakika Slovaklar, Almanyadan yardım istediler Bratislavada Çek ve Slovak askerleri biribirile çarpışıyor Prag 11 — Çek askerleri şiddetli | bir mücadeleden sonra Bratislava kış“ Yalarında tahassun etmiş olan Slovak Hlinka muhafız kuvvetlerinin silâhld» rım almışlardır. Maamafih bazi yer. Jerde Çek ve Slovak askerleri arasında mücâdele devam, &diyor, Azledilen Slovak Başvekili Monsen- yor Tisso, B. Hitlere bir mesaj gönde- rerek Çeklere karşı Almanyanın yardımını istemiştir. Slovak Münaka- Jüt Nazırı Turkanski hududu geçme- Ee ve Berline kaçmağa muvaffak ol- muştur, Mumaileyh B. Hitler ile gö- rüşmeğe çalışacaktır. Prag 11 — Slovakyada vaziyet ger- ginliğini muhafaza ediyor, Çek asker- lerile Hlinka kuvvetleri arasında mü- cadele devam ğ Alman - Slovak tesanüdü Berlin 11 — Bratislavadan bildiril. diğine göre büyük bir kalabalık, AL man fırkasının merkezi önünde hara- retli nümayişler yapmıştır. Sabık na- urlardan Karmaşin söz alarak: — Slovaklar, eski Çek hâkimiyeti altına dönmeğe asla razı olmıyacak- Jar demiş, Almanlarla Slovaklar ara- sında mevcud sıkı tesanüdü tebarüz ettirmiştir. Londrada endişeler Londra 11 — Slovakyadaki hâdise- Jer siyasi mahafilide endişe “uyandır. maktadır. Buradaki zan, Almanyanın .Blovak isyanını tahrik ve teshil Teki Merkezindedir. Franco'nun abluka çok fena bir tesir yaplı ingiliz filosu, habersiz Ingiliz gemilerine hücum edecek Ispanyol gemilerini batıracak Londra 10 — General Franconun Akdenizdeki İspanyol sahillerinde ab- luka ilân ettiği haberi, burada pek İena tesir yapmıştır. Bu hadisenin fevkalâde vakim bir vaziyet doğur- duğu söyleniyor. Harb ilân edilmiş olmadıkça ablukanın ilânı tanınamaz. Diğer taraftan ihbar vaki olmaksızm bir geminin tahribi de bir korsanlık hareketi telâkki edilmektedir, İngil- tert ablukanın ilânından doğabilecek vahim ihtilâtlar hakkında Burgos makamlarının dikkatini çekmeği ih- mal etmiyecektir. 4 İngiliz gem sul gidiy; Cebelüttarık 10 (A.A) — Büyük Okyanus manevralarına iştirak etmiş olan Shropshire, İvanhoe, İlex ve İmögen isimlerindeki İngiliz harb gemileri, dün akşam ansızın Cebelüt- tarık'a gelmişlerdir, Bu gemilerin pek yakında Şark istikametinde hareket edecekleri öğrenilmiştir. Cümhuriyetçi İspanya sahillerinin abiuka edilmesine dair Franco tara» fından verilen karar üzerine bu g& milere hareket emri verilmiş olduğu iyi haber alan mahfillerde söylen» mektedir. . Bir İngiliz vapuru abluka hattını yarmış , Kendra 10 (A.A.) — İspanyaya yar- dım komitesi, gıda maddeleri naklet- mekte olan Stangate adındaki İngi- Miz vapurunun İspanyol sahillerinde- ki ablukayı zorlamağa ve Valânsiya- ya gelmeğe muvaffak olduğunu bil dirmektedir. Frankistler bir Fransız vapurunu yakaladılar Berselona 10 (A.A.) — 160 tontlân Macarlar ne diyorlar? Budapeşte 11 (A.A.) — Pester Looyd gazetesi Çekler tarafından. Slovakya aleyhinde âlinan tedbirleri mevzuu ba- his ederek Çekoslovak buhranının bu- gün'en had devresine girmiş olduğu- nu yazıyor ve diyor ki: Vaziyet, çok karışıktır. Prag hükü- meti nasıl Volochine hükümeti zama» nında Karpat Ukraynasını baltalamış- sa şimdi de Slovakyaya aynı darbeyi indirmiştir. Bu, kuvvete müracaat ede- rek bu memleketleri Pragın ezmesi de- meklir. Bratislavada yapılan tevkifat, ve örfi idare ilânları bunu isbat, eder. Bratislavada çarpışmalar 'Bratislavadan. bildi. rildiğine göre dün öğleden sonra Slo- vak talebesi, talebe yurdunu Çek as- kerlerinin elinden geri almağa muvaf- fak olmuşlardır. Vilâyetlerden gelen maları aleyhinde ve Alman askerleri Jehinde nümayişler yapmıştır. Alman fırkası, Slovaklarla beraber hareket etmektedir. Muhtariyetçi Slovaklar, dün akşam neşrettikleri beyannamede âynen şöy- ları, Çek topraklarından gelen hainler| tarafından Yahudilere ve Çek süngü- lerine teslim edilmiştir.» kararı İngilterede toluk Fransız Azelma vapuru Fran- 11 Mari 1939 ni Mebus seçimi ayın yirmi altısında yapılacak Reisicümhur dün Parti mer- kezinde'intihap işlerile meş- gul oldular Ankara 10 (A.A) —: Cümhurreisi; milli Şet İsmet. İnönü bugün“ sâat On dokuzda refakatlerinde Başvekil Dr. Refik Saydam bulünduğu halde Cümhuriyet Halk Partisi umumi mer kezine teşrif buyurmuşlar ve genel sekreterle beraber bir saat intihap işleri ve hazırlıkları üzerinde meşgul Olarak lâzım gelen direktiflerini ver- mişlerdir. Saat yirmide Parti umumi merke- sini terkederken, Partiye teşriflerini öğrenen halk meydanda toplanarak milli Şefi coşkun ve candan tezahür- le alkışlamışlardır. Ankâra 10 (A.A) — Haber aldığı mıza göre, yurdun her tarafında ikin- ci münlehip seçimine 15 Mart 1939 günü başlanacak ve mebus seçimi de takriben martın 26-sında yapılacak». fır. Namzedierin 24 martta ilânı muhtemeldir. Şimdiye kadar mebus- luk için vukubulan müracaatların ye- künu 3,400'ü bulmuştur. Ankâra 10 (Telefonla) — Büyük Millet Meclisi Reisi B. Abdülhalik Renda bugün Başvekil B. Refik Say- damı ziyaret ederek uzun müddet görüşmüştür. Reisicümhur İnönü dün Da- nimarka elçisini kabul ular Ankara 10 (AA) — Danimarka tiçisi B. Sven Peter Duürloo, bugün Saat 15 buçukta Relsicümhur İsmet İnönü tarafından, mutat merasimle, kabul edilmiş ve kendilerine itimat- namesini etmiştir. Kabul es- nasında, umumi kâtibi bü- yük elçi B. Numan Menemencioğlu da hazır bulunmuştur. Pamuk ipliği ima- Jâtı arttırılacak İktısad Vekâleti £ fiyatların mani olmak” için tedbirler aldı Ankara 10 (Telefonla) (Telefonla) — İktisad Vekâleti, kaput ve pamuk bezleri narhlarının kaldırılmasından sonra fiatlerin anormal bir surette yüksel mesine mâni ölmak üzere lâzım ge- cocular tarafından açık denizde ya- kalanarak Barselona getirilmiştir. Vapur, portakal yüklü idi. İki İngiliz muhribi bir vapu- run yardımına koştular Londra 11 — Amirellığın tebliğine göre iki İngiliz muhribi, bir Prankist harb gemisi tarafından zaptedilmiş olan İngiliz bandıralı Staktad vapu- rTunun yardımına -koşmak için emir almışlardır. İngiliz harp gemilerine verilen emir Londra 11 — İvning Niyuz gazetesine göre İngiliz harp gemilerine, İspanyol kara suları dışında ve içinde habersiz İngiliz ticaret gemilerine hücum ede» cek İspanyol harp gemilerine hücum etmeleri emri verilmiştir. Almanya 939 da neler yapacakmış Berlin 10 (A.A) — Yan resmi ms manyanın yapacağı harekâta aid olan muhâyyel plânı, «Hayal mahsulü id dialar» diye tavsif etmektedir. Bu mahafii, bu kabil malümatın hattâ tekzibe bile değeri olmadığını beyan eylemektedir. ' Milletler Cemiyeti İçtimai yardım şubesi müdürü Milletler Cemiyeti içtimat yardım len tedbirleri almıştır. Bu cümleden olarak pamuk ihracı mukabilinde ithal edilecek pamuk ipliğinin daha geniş bir takas mevzuu ittihaz edil- mesi ve dahildeki imalâtın arttarıl- ması kararlaştırılmıştar. Türkiye - Almanya ve Tür- kiye - İsveç ticaret anlaşmaları Ankara 10-(Telefonla) — Hüküme- timizle Almanya arasında 31 kânu- nusani 939 da Berlinde imza edilen Büdet Alman mıntakalarile Türkiye arasındaki ticari mübadeleler proto- kolü yüksek tasdikten çıkmış ve Res mi Gazete ile neşredilmiştir. "Türkiye ile İsveç hükümeti arasın- da 20 ikincikânun 1939 da şehrimiz- de aktedilen yeni ticaret ve klering anlaşması da yüksek tasdikten çık- miş ve dün Resmi Gazete ile de neş- Tolunmuştur. Hükümet, İzmir su şirketini satın alıyor İzmir 10 (A.A) — İzmir su şirke. tinin hükümetçe satın alınması te 'karrür etmiş ve bu maksatla yapıla» cak müzakerelere esas olmak üzere şimdiden şirketin meycut tesisat ve emvaline kıymet tekdir edilmesi için alâkadarlara emir verilmiştir. Berutta nümayişler "Adana 10 (Telefonla) — Beruttan buraya gelen haberlere göre halk, hükümet âleyhinde nümayişler yap- mış ve birçok kimse tevkif olunmuş- tur, Buna sebeb, halkın hükümete olan altın borçlarını kâğıd para ile ödemeleri hakkındaki taleplerinin hü- Kümetçe reddedilmesidir. ş Dün Geceki ve Bu Sahbahki Elaberler Madridde çarpışmalar hâlâ devam ediyor Komünistler Madrid - Valâns yolunu kestiler - Franco Madrid üzerine hareketini tacil edecek - 14,000 âsi Cümhuriyetçi saflarına geçti Madrid 10 (AA.) — Dün öğleden biraz sonra şiddetli bir tüfek ateşi işitilmiş ve münakalât durmuştur. Saat 14 te'Unlon - Radio, şark kol- ordusunun ve diğer kıtaların komü- ist isyanının bastırılmasına yardım etmek üzere süratle Madrid üzeripe ilerlediklerini haber vermiştir. Ev- velce kömünistler tarafından iğfal edilmiş olan bin Kadar karabinye, bu kıtalara dtihak etmiştir. Union - Radio, Mndrid sökakları- mın kâmilen hükümete sadık kıtala- Tm işgali altında olduğunu ilâve ey- lemiştir. Resmi binalata giden 80- 'kâklar arasmda tanklar dolaşmakta, idi. Müdafâz meclisi, tenkil vasıtala- rının harekete geçtiğini bildirmekte- dir. Şark ordusu hükümet merkezi- me, gelerek asileri yan ateşine almış- far. Asiler, Madrid'e takriben 10 kilo- metrelik bir mesafede Mnârld - Va- lans yolunda durarak nakliyata ma- ni olmakta idiler. Nakliyat bu sebeb- le başka yollardan yapılmakta idi. Takviye Kıtaları geldiği zaman Bar- rajos ve Canillas kasabalarile Camli- lejas önünde sağlam mevziler işgal eden komünist askerlerden mürek- keb, kuvvetli gruplar teslim olmuş- Tardır, Saat 20,45 te birdenbire top, raitralyüz ve bomba sesleri işitilmeğe başlanmıştır. Bu sesler, şehrin merkezinden gelmekte 4di. Fakat birkaç dakika #orra sükünet avdet etmiş ve asileri tesilm olmağu da- vet eden sesler işitilmiştir.. Gece sedye Jerle yaralılar sokaklardan geçirilerek has- tanelere götürülmüştür. Müsademelerin nihâyet bulduğu nedilmektedir. Yalnız uzaktan akseden top ve tüfek seslerinden şehrin haricinde komiinistlerle mücüdelenin devam ettiği anlaşılmaktadır. Franco taarruzunu tacil edecek Bürgos 10 (A.A) — Haber alı göre, General Franco hazırlamakta m ğu taarruzu, Madrid hâdiseler! dolayısile, İaelle karar vermiştir. Nasyonalistlerin pek yakında İspanyanın hükümet merke- Zine taarruz edecekleri zannediliyor. 14000 asi Maâriü 10 (AA) »— Asilere kârşı ma- nevra vaziyetinde harekât icra etmekte olan kolordu kuvvetleri saat 13 de Mad- rid'e dönmüştür. 14 bin kadar asi, Cüm- huriyetçi safları. geçmiştir. Kartajende isyan tamamile bastırıldı Biaârid 10 (AA) — Mureiye'den gelen haberlere göre, Kartajendeki isyan ta- mamile bastırılmıştır. İsyan gefleri mev- kuftur. Albay Perez Salas şehir kuman- danlığına tayin edilmiştir. daponlarla m çete kuv- veli arasında çarpışmalar İngilterenin Çine mali yardımı Japonyada infial uyandırdı Tokyo 10 (A.A.) — İngilterenin Çi- ne mali yardımda bulunması, bura- da derin bir infial - uyandırmışlar. 'Hochi Sehimbun gazetesi, Kabinenin bu meseleyi tedkik elmek üzere fev- kalâde bir içtima akdedeceğini yaz- maktadır, Bu güzete, İngilterenin böyle «Dost- luğa münafi hareketler; de devamı takdirinde Japonyanın Çindeki İngi- liz menafi ve hukukuna karşı muka» belebilmisilde bulunmağa mecbur ka- Jacağını İlâve etmektedir. Hangkong 10 (AA) — Çin çete kuvvetleri, Peiping ve Tientsin etra- fında yeniden büyük faaliyete başla- mıştır. Burada Japonlarla üç bin ki- şilik bir Çin çele kuvveti arasında şiddetli çarpışmalar olmuştur. Pel- ping - Hankov ve Peiping - Suiyuan demiryolu muhtelif noktalarda tah- rip edilmiştir. Hupeh eyaletinin merkezinde Ki- yangşang - Şungşlan yolu üzerinde de çarpışmalar devam etmektedir. Üç senelik Sanat mektepleri açılacak Ankarada yapılan dünkü son toplantıya Maarif Vekili riyaset etti Ankara 10 (Telefonla) — mekteplerinin bugünkü vaziyetleri ve ileride alacakları vaziyet hakkın- da tedkikler yapmak üzere Ankara” ya çağırılan okul müdür ve alelye şeflerinin 12 gündenberi devam eden çalışmaları bugün sona ermiştir. Bugünkü son toplantı Maarif Ve- kili B. Hasan Âli Yücelin riyasetinde yapılmıştır. Sanat Okullarının faali- yetini göstermek ve bu okulları hal- ka tamtmak üzere 1941 de İstanbul. da bir sergi açılacak, pratik yetişen ii arttırmak üzere işçilerin bilgilerini sanat okullarına yeni bir şekil veri- lecek, süratle inkişaf etmekte olan sanayide işçi ibtiyacını karşılamak Üzere üç senelik sanat okulları açılar cak ve sanat okullarının lâboratuyar, makine ve bina ihtiyacı ile ders Alet- leri mekteplerde yapılacaktır. Bunlar toplantıda verilen kararlar cümlesin- dendir, “ Yugoslavyanın dış politikası Hariciye Nazırı mecliste yeni bir nutuk söyledi Belgrad 10 (A.A) — Dün mebusan meclisinde hariciye bütçesinin müza- keresi esnasında Hariciye Nazırı B. Markovich, şu beyanatta bulunmus- *Geçen seneki vakaylin bilânçosu- nun neticesi, son seneler zarfında Krallık niyabet meclisi tarafından takib edilmiş olan harici siyaseti haklı ve faydalı göstermektedir. Va- kâylin evvelce yapılan tahminleri &u derecede muhik göstermesi milletle- rin tarihinde pek nadir tesadüf olunan ahvaldendir. Beynelmilel iğtişaşlar esnasında memleketin mesai sarfet- mesine mahal bırakmıyan böyle bir siyasetin meziyetleri bidayette nazarı dikkati celbetmez, fakat bu siyasetin bilâhare milli inkişafata hasıl ettiği neticeler, hakiki ve devamlıdır. Bizim memleketimiz gibi nisbeten genç olan bir memleket için siyasi kuvvetler arasındaki münasebetlerde vukua gelen bu süratli değişmeler içinde kendisinin yaratıcı miyi faali- yetinin devam ve inkişafını halelden masun olarak idame etmeğe muvaf- fak olmak son derecede mühim bir keyfiyettir. Yugoslavya, bu veçhile hareket st- mek suretile, Avrupanın cenubu şer- kisinde muvazane, sulh ve intizamın elzem bir unsuru haline kalmiştir ve hükümeti kraliye, millet mümessilleri muvacehesinde münaksşadan âzade olan bu keyfiyeti tebyin etmekle müf- tehirdir, hükümeti kraliye, ayni za- manda âsrımızın ilcaatı ve bugünkü beynelmilel siyasetin umumi tema Kürt rt dağında karışıklık Aşiretler köprüleri, berhava ettiler, Bir Fransız tayyare- sini düşürdüler Adana 10 ÇTeletonla) — Kürd da- ÜS b e md Be EZE Kp bei is. sus E EFOs'ız SE 42 EB si İİLEBLEN EBELER SYEURERNESEE Zi