1 Mart 1939 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 2

Sahife 2 ZEŞAM 1 Mart 1939 Polonyada galeyan Varşovada talebe Alman Evini tahrib etti Alman sefareti polis müfrezeleri tarafından muhafaza ediliyor Polonyadaki Alman ekalliyeti de fena muameleye uğradığından şikâyetçi Varşova 28 (A.A) — Talebeler «Almanevip ne hücum &derek tesa- düf ettikleri Almanlara hoyratça mu- amele ettikten sonra binadaki eşya ile evrakı tahrip etmişlerdir. Danzigdeki Polonyalı talebenin maruz kaldığı fena muameleleri pro- testo etmek maksadile üniversitede ve yüksek mekteplerde mitingler ter- tp edilmektedir. Süvari polisler sokaklarda o dolaş- maktadır, Almanya sefareti kuvvetli polis müfrezeleri himayesi altındadır. Krakovi 28 (A.A) — Krakovi üni. Yersitesi talebesi tekrar bir alay teş- kil etmişler ve B. Beck'in bir mankeni ile sokakları dolaşmışlardır. Manken, Beck'in omuzlarında B. Hitleri, B. Beck'in kulağına birşey söylerken göstermektedir. Alay, Alman konso- loshanesine gitmek istemişse de, po- Bs buna mani olmuştur. Hariciye Na- kırı aleyhinde haykırmalar devam et- “miştir, Katoviç 28 (A.A) — (D.N.BJ) Teşenden bildiriliyor: Olsa arazisinde de Alman #leyh- tarı tezahürler vuku bulmuş ve 'Te- gen ile 'Trimietzde bir çok Alman mağazalarının vitrinleri tahrib edil“ miştir, Danzigde yeni hâdiseler Varşova 28 — Pat ajansı bildiri. yor: aDnzigde fen fakültesinde yeni den hadiseler çıkımşlır, Burada ayrıca çok olan Alman talebe Polonyalı ta- İebeye hücum etmiştir. Polis Alman talebe yerine taarruza uğrayan Po- lonyalı talebeyi tevkif etmiş, bunlar ancak Polonya komiserinin müdaha- lesi üzerine serbes obırakılmışlardır. Polonya şiddetli teşebbüste bulun- muştur. Krakovide talebe Almanya aley- hinde tezahüratta bulunmuştur. Alman ekalliyetinin bir protestosu Varşova 28 (A.A.) — Polonyada Deutsche Vereinigung ismindeki Al man ekalliyet partisinin şefi âyan- dan Hasbasch, Başvekil general Sklad- kowki'ye şu telgrafı çekmiştir: «Poznan'da talebenin yaptığı işis tilmemiş taşkınlıkları şiddetle pro- testo ederim. Almanlara ait emlâk tahrip edilmiş"ve Almanlar fena mu- âmelelere maruz kalmıştır. Mücrim- Terin derhal Cezalandırılmasını, bu gibi hâdiselere mani olacak tedbirler Alınmasını ve Alman halkının emni- yetinin temin edilmesini rica ede- rim.» Tunus müdafaa tedbirleri alıyor Siperler kazılıyor, her gün mesi, ve yiyecek . yüklü gemiler geliyor Roma 28 (A.A.) — Messagero ga- zetesine Tunustan bildiriliyor: Bir müddettenberi burada mühim miktarda kıtaat ve harp levazımı s€y- kıyatı göze çarpmaktadır. Her gün harp malzemesi ve yiyecek yüklü ge- miler Tunusa geliyor, Her gün asker ve malzeme yüklü olarak Cezairden gelen trenler Tunustan Libya hudu- duna geçiyor. Tunusta pasif müdafa- a için istisna! tedbirler alınmıştır. Sİ- periler kazılıyor ve kum torbalarile barikadlar meydana getirlliyor. Tu- mus gazeteleri halk için sığınakların pek yakında ikmal edileceğini, yazı- yorlar. Tunus körfezi kıyılarına mit- ralyöz ve bataryalar yerleştirilmiştir. Demiryolu köprülerinde muhafızlar beklemektedir. Izmir fuarı Beher firmaya verilecek döviz miktarı 2000 lirayı geçmiyecek Ankara 28 (Telefonla) — 1939 en- ternasyonal İzmir fuarında teşhir edilmek üzere getirilecek ve-fuarın devamı müddetince satılacak malla- rm memlekete 5 temmuz 1937 tarihli kararname hükümleri dairesinde id- hali Vekiller Heyetince kararlaştırı!- mıştır, Bu husustaki kararnamede mevcut diğer bir hükme göre fuara yerli bir firma tarafından temsil edilmek Üze- re iştirak eden ecnebi firmalar tarar fından memlekete idhal olunacak mal- Jar bedeline hasredilmek üzere 100 bin Türk liralık serbes dövizin talir sisi kabul edilmiştir. Karamamede bu suretle beher firmaya verilecek döviz miktarının | 2000 lirayı geçmiyeceği de tasrih edil- i Geğin küle Izmir havalisi telefonları 15 mayısta birçok kazalar otomatik telefonla konuşacaklar İzmir 28 28 rleanla) — — Nafia Ves kâleti, İzmir, Ödemiş, Tire, Bayındır, “Aydın, Torbalı, Denizli, Nazilli ve bü tün bu civar kazalarını otomatik te- lefonla birbirine bağlamağa karar yermiştir. Mayısın 15 ine kadar bütün tesisat tamamlanmış ve o gün bu Ş6- sre konuşmalara başlanmış ola aa teşvik olu olunacak madenlerimiz Ankara 28 (Telefonla) — Zımpar Ta, kurşun ve çinko madenlerile ma- den kömürlerimizin hariç piyasalara sevkini temin ve ihracını teşvik için 1938 senesinde tatbik edilen rüsum reğdiyatı ve tenzili rüsum usulünün 1939 yılında da tatbiki Vekiller He- yetince kararlaştırılmıştır. Define bulundu Tenekelerle altın ve külçe halinde plâtin çıkarılıyor İzmir 28 (Teletonla) — Bayındırda çok mühim bir define bulundu. Met- rük bir kilisenin kazı işlerinde çalı- şan ameleden Mustafa bir duvarın al. tmnda büyük mermer bir kapak bul- muş, bunu kaldırınca altında teneke- ler görmüştür, Mustafa hiç kimseye haber vermeden tenekeleri çıkarmış ve içinde külçe halinde altın ve plâ- tinden başka İngiliz liraları bulun- duğunu görünce, elinden alırlar diyo tenekeleri yine yerine koyarak üstü nü kapanmış ve birkaç gün bunları ne yapacağını düşünmüştür. Hükümet bu defineyi haber almış ye tenekelere vazıyed etmiştir. Burada, geniş hafriyata başlanacaktır. Daha başka defineler çıkarılacağı umulu- yor. Şimdiye kadar çıkarılan kük çe halindeki altın ve plâtinlere henüz kıymet biçmek kabil olamamıştır. Hükümet rim devam edi- tera Şayiacılığa Bu sabahki Ulus refikimizin bir fıkrası Ankara 1 (Telefonla) — Bu sabah- ki Ulus refikimiz «Şayiacılığa karş» başlığı altmda şu fıkrayı nı «Öyle görülüyor ki Türkiyede son iktidar değişmesindenberi düşman propagandası hemen her tarafla bir hayli işlemiştir. İster Balkanlarda bizi az tanıyan bir münevverle görüşünüz, #ter Irak üstünden Ankaraya gelen bir Hnidistan yolcusuna tesadüf eği- niz ve hattâ Beyoğlunda karışık ruhlu bir levantenle temas ediniz: «— Diyorlar ki... deniyor ki... işittim ki...» kaydile başlıyan bir sürü şayi- alar dinliyeceksiniz. Bu türlü türlü gayinlar iki esasta birleşmektedir: Biri yeni Türkiyedış politikasma, diğeri lâyirizm davasına aiddir. Şayialar kaynağınm bizden pek te uzakta olmadığım zannediyoruz. Hattâ bu kaynağın bizzat İstanbu- Tun bazı köşe bucakları olduğunu söylemekle aykırı bir tahmin yanlışı yapmış olmayız. Bahsettiğimiz rivayetler daha fazla bu İkinci nevidendir. Yani, rejim ve politika istikrarının Türkiyede devam etmesinden kendi hesaplarına hoşlanmıyanların üydür- malarından ibarettir. Beş aylık zaman, şer falcılarını ta- kattan düşürmeğe kâfi gelmiştir, sa- #uyorüz. Fakat bu şaylacılığı daha süratle kökünden tedavi edecek en Ayi ilâç bizzat biz Türklerin her tür- lü dedikodulara karşı, vuyanık ve hassas bulunmamız. onları tekrar eden, yayan ağzı haline gelmemekli- Zimiz. söz, yazı, hareket düşmanları- mızı derin bir mesuliyet hissile idare etmekliğimizdir.» Son dakika Bulgar Kralı Belgraddan dönüyor İki devlet Şefi, umumi siyaset ve Balkan meselelerini görüştüler Paris i — Belgraddan bildiriliyor; Dün buraya gelen ve kral Naibi Prens Pol tarafından istasyonda istikbal edi. len Bulgar krali Boris. bu sabah bu- radan Sofyaya müteveccihen hareket edecektir. Bulgar kralı Boris, Yugoslav kral Naibi Prens Pol ile yaptığı mü- lâkatta, Yugoslav Hariciye Nazırı B, Markoviç de hazır bulunmuştur. Bu mülâkatta umumi siyaset ve Balkan meseleleri görüşülmüştür. B, Eden Ingiliz Kabinesine giriyor Mesai nezaretinde işsizlik meselesine bir çare bulacak Londra | — Siyasi mahafil sabık Hariciye Nazırı B, Edenin yakında Me. sal nezaretine tayin edileceğini mu. hakkak telâkki ediyorlar. B. Eden bu nezarette iken eylülde mebus intiha- batı yapılmazdan evvel işsizlik mese- lesine bir çare bulmağa çalışacaktır, Ingiliz Kabinesine itimad edildi Londra — Frankonun tanınması meselesi etrafında cereyan eden mü- nakaşalar sonunda Chamberlain ka» BL Yele, üm başi ei 2 i Kozludaki feci kaza etrafında yeni malümat Kazaya kurban giden 23 ameleden yedisinin cesedi bulunamadı, Ihsaniyede de bir çöküntü oldu Ankara 28 (Telefonla) — Zongul dakta Kozlu kömür havzasında Kâ- saplar maden ocağında 23 amelenin ölümile neticelenen feci infilâk hâdi- sesini dün bildirmiştim. Abnan mü- temmim malümata nazaran facla söy- le olmuştur”Sabaha karşı saat üç bu- çuk sıralarında ocakta çalışan âmeles den Kâmll bir dinamiti ateşlemek üzere iken bunu gören Ahmed çavuş adında bir amele kendisine bacaların kapatılmasını ihtar etmiş, fakat Xâ- mil bunu dinlemiyerek dinamiti ateş- lemiştir. Bu ateşle infilâk vukubulmuş ve Kâmil de dahil olmak üzere 16 ame- le enkaz altında kalarak ölmüşlerdir. Diğer yedi amele de canlı olarak enkaz altında kalmışlar, fakat orada Grizo gazının fazla tekâsüf etmiş ol- ması yüzünden yaklaşılamamış ve bun» Jar da orada ölmüşlerdir. Yapılan son tahkikattan kazanın geç haber âlındı- ğı anlaşılmaktadır. Zonguldak valisinin kaza et- rafında verdiği izahat Zonguldak valisi B, Halid Aksoy ka- za etrafında şu izahatı vermiştir: — İnfilâk yüzünden hâdise yeri ei- varındaki diğer ocaklar ve maden re- çidleri de sarsılmış ve hasara vi mışlardır. Bu arada İhsaniye en ocaklarında da bir geçid çökmüş. bir kişi ağır yaralanmiştır. Müddetumumi hâdise yerine gitmiştir. Kazada fenni ihmaller olduğu kanaati vardır. Hâdi- se mahallinin ancak 350 metre yakımı. na kadar gidilebilmektedir. Çünkü o civarı gazlar sarmışlır. Yardım teş- kilâtları- gaz. maskelerile çalışıyorlar. Kazaya uğrıyanlardan yedi kişinin ce- sedleri bulunamamıştır. Hâdiseye Sürmeneli Kâmil isminde bir amelenin lâğım atmak için tutuş- turduğu fitil sebebiyet vermiştir. Kazaya uğrıyan amelenin kati ude- di 35 dir. Bunlardan on altısının ce- sedleri bulunmuştur. İki yaralı h nededir, On kişi de toprak altın: zorlukla kurtarılmışlardır. Ankara 28 (A.A.) — Zonguldak havzasındaki grizo kazası dolayısile burada yapılacak tahkikata “yardım edecek heyeti fenniyeyi takviye mak- #adile İktısad Vekâleti maden bâş mühendisi “B. Halil Ekmenin kaza mahalline gönderildiği öğrenilmiştir. Denizbankta yeni kadro Bazı servisler tamamen lâğ- vedildi 50 memur açıkta kaldı Denizbankın yeni kadrosu hazır. Jandığını yazmışlık. Memurlar bu gün vaziyetlerini öğreneceklerdir. Maamafih bir kısmı dünden kadro hakkında malâmat elde etmişlerdir. Yeni kadroda bankanın mali orga- nizasyon Servisine lüzum görülme- miş, ve servis lâğvedilmiştir. Bu ser- visin şefi B. Ulvi idi, Servisten birçok memurlâr da açıkta kalmışlardır. Fen servisinde de 10 kadar memur kadro harici edilmiştir, Denizbankın - neşriyat. servisi de tamamen lâğvedilmiştir. Bu servisin şefi de B. Eşref Şefik idi, Bakım ser- visl şefi B. Nihadina memurlar da kadro harici kalmışlardır, Müşavir- lerden B. Rahmi de kadro harici ka- lanlar arasındadır. B. Rahmi, ayni zamanda Denizbankın hariçten geti- rilen bazı malzemesi üzerinde tetki- kat yapan komisyonun reisidir. Söylendiğine göre bu zata; ban- kadaki vazifesine nihayet verilmek- le beraber hakkı huzur almak sure- tile komisyon riyasetini işgalde de- vam etmesi teklif olunmuştur. B. Rahmi bu teklifi reddetmiştir. Dün yapılan tebligatla açıkta ka. Jan memur sayısının 50 ye baliğ ol duğu söylenmektedir, Yeni kadronun tebliğine bugün de devam edilecektir, ii m Parti kurultayı İzhar edilen dilek ve temen- niler hükümete tevdi edildi Ankara 28 (Telefonla) — Mayıs ayı içinde toplanacak olan Cümhu- riyet Halk Partisi büyük kurultayı için hazırlıklar yapilmaktadır. Bu cümleden olarak Parti vilâyet kongre lerince izhar edilen dilek ve temenni- ler Parti tarafından hükümete tevdi edilmiştir. Her Vekâlet bu dileklerin kendisi» ni alâkadar eden kısımlarını tedkik etmektedir... * o İzmirde zelzele İzmir 28 (A.A.) — Gece sant beşi on geçe Dikili kazasında dört saniye devam eden yer sarsıntısı olmuştur. Hasarat yoktur. Hayvan ne: slâhi Ankara 28 (Telefonla) — Ziraat Vekâleti, hayvan neslinin ıslahı için yeni tedbirler almaktadır. Damızlık kısrak satın almak üzere bir heyeti- miz yakında İngiltereye gidecektir. | Filistin Yahudileri yardım İstiyorlar İngiliz, Fransız, Amerikan işçi şeflerine telgraflar çekildi Kudüs 1 — Filistinde umumi vazi- yet çok gergindir. Yahudilerin sen kaları Telâvivde toplanarak (İngil Fransız, Amerika işçi teşekkülleri şef- lerine birer telgraf çekerek İngiliz mına karşı yardımlarını talep etmiş- tir. Bu telgraflarda iddia edildiğine göre Filistinde yeni İngiliz plânınm tatbiki, yani mandarin Jâğvi ve müstakil bir Arap hükümeti teşkili milli Yahudi yurdunun mahvolması- na sebebiyet verecektir. B, Mussolini mefalip notasını hazırlıyor Paris 28 (A.A) — Romadan Matin gazetesine bildiriliyor: Romada Franco'nun Pariş ve Lon- dra tarafından tanınmasının, bir ya- tışmaya matuf ve İngiliz - İtalyan müazkerelerini. kolaylaştıracağı ks- naati mevcuttur. Mussolininin İtal- yan İsteklerini teşrih eden bir nota hazırlanmakta olduğu bildiriliyor. İran Veliahdı Bağdadda Bağdad 28 (A.A.) — Suriye yolu ile 'Misıra gitmekte olan İren vellahdı bus raya muvasalat etmiştir. İngiliz bahriye bütçesi 150 milyon sterlin Londra 28 — İngiliz Bahriye büt- çesi bu sene 33 milyon fazlasile 150 milyon İngiliz lirasına çıkarılmıştır, Bahriye Nezareti $ senelik bir inşaat programı hazırlamıştır. Limanda iki vapur çarpişti Dün limanda iki vapur çarpışmış, bereket versin kaza hafif atlatılmıştır. Karadenizden gelen Sebat vapuru Fınâ dıklı önünde demirlemek üzere iken Yugoslav bandıralı Lovçev vapuru de Karadenize gitmek üzere Tophaneden hareket etmiştir. Bu sirada etrafta fazla vapur bulunduğundan Sebat va- puru tam manevra yapamamış ve baş tarafındaki baston direği Lowçev va» purunun yan güvertesinde asılı san» dallardan birine çarparak parçalamış» tır, Kaza bu kadarla atlatılmış, Lçv. çev vapuru yoluna devam etmiştir. Liman idaresi kaza etrafında tah- Kikata başlamıştır. o ©